Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dä Artikel behandled d Salz as chemischi Verbindige. Witeri Bedütige findt me under Salz.
D Struktur vom Natriumchlorid isch e kubisch-flechizentrierts Kristallgitter; d Natriumione si grüen, d Chloridione blau daargstellt
As Salz bezäichnet mä chemischi Verbindige, wo us positiv gladnige Ione (Katione) und negativ gladnige Ione (Anione) ufbaut si.[1] Die Ione si dur ionischi Bindig verbunde.[2] Bi anorganische Salz wärde d Katione hüfig vo Metall und d Anione hüfig vo Nitmetall oder deren iiri Oxid bildet. Als Feststoff bilde si gmäinsam en Ionegitter. As organischi Salz bezäichnet mä alli Verbindige, wo bin ene mindestens äi Anion oder Kation en organischi Verbindig isch.
Wie sich Natriumchlorid in Wasser lööst: Linggs s Kristallgitter, rächts hüdratisierti Ione
Vil Salz si bi Ruumtämpratuur Feststoff mit relativ hooche Schmelzpünkt. Es git Salz, wo zimlig hert und spröd si und glatti Bruchkante überchömme, wenn si mechanisch bearbäitet wärde. Die Äigeschafte si zimlig tüpisch für Feststoff, wo dur e Ionegitter ufbaut si und dorum Kristall bilde. Aber nit jede kristallin Stoff isch e Salz. So bildet Zucker (Saccharose) au Kristall, het aber kä Ionegitter und ghöört nit zu de Salz.
E Hufe Salz si wasserlööslig und unlöslich in de mäiste organische Löösigsmiddel. Bi wasserlööslige Salz überwindet s Wasser d Gitterenergii vom Ionegitter dur Hüdratazioon. Wenn d Hüdrazionsenergii öbbe so grooss oder gröösser isch as d Gitterenergii, isch s Salz zimlig bis guet lööslig. In Löösige bilde Wassermolekül um die äinzelne Ione zimlig ängi Mäntel. As Reakzion wird daas in dr Chemii vilmol eso daargstellt: S (s) wiist uf e Feststoff aane und (aq) markiert, ass s Ion hüdratisiert isch.
Wenn sich Salz in Wasser lööse, cha daas dr pH-Wärt vo dr Löösig verändere. Wenn s Salz kä Iifluss uf e Wärt het, reedet mä vo nöitrale Salz. Zu de nöitrale Salz ghöört au s Natriumchlorid, s Chochsalz. Anderi Salz mache dr pH-Wärt hööcher oder diefer. Mä reedet vo basische oder suure Salz. Us dr Zämmesetzig vo dr Verbindig isch s schwiirig abzschetze, wie e bestimmts Salz reagiert. Grundsetzlig gältet aber: Anione (Süüriräst) vo starke Süürene reagiere mäistens nöitral. Süüriräst vo schwache Süürene reagiere mäistens basisch. Wenn sich Salz in wässrige Löösige vo organische Molekül lööse, wie z. B. vo Biomolekül, cha s zur Denaturierig vo de Biomolekül choo oder au drzue, ass d Makromolekül usgfellt wärde. Die Wirkig vo Salz wird dur die sogenannti Hofmeister-Räije charakterisiert.
