Vloeibare aardgas
Vloeibare aardgas is aardgas (hoofsaaklik metaan, CH4) wat na 'n vloeistof omgeskakel is om die berging en vervoer daarvan te vergemaklik. Vloeibare aardgas neem ongeveer 1/600ste die volume van aardgas by atmosferiese druk in beslag. Dit is 'n kleurlose, reuklose, nie-giftige en nie-korrosiewe vloeistof. Die gas hou 'n brand- en vriesgevaar in en kan ook versmoring in beperkte ruimtes tot gevolg hê.
Die vervloeiingsproses behels die verwydering van sekere komponente soos stof, helium, water en ander swaar koolwaterstowwe, wat probleme in die afstroom proses tot gevolg mag hê. Die aardgas word dan gekondenseer na 'n vloeistof wat naby aan atmosferiese druk is (Maksimum Vervoerdruk is vasgestel teen 25 kPa) deur dit te verkoel na 'n temperatuur van om en by -163 °C. Die verlaging in volume maak die vervoer daarvan oor lang afstande meer kostedoeltreffend in die gevalle waar lang pypleidings nie beskikbaar is nie. Waar die vervoer per pyplyn nie moontlik óf nie ekonomies is, kan die gas in spesiaal ontwerpte kriogeniese seevraghouers of tenkwaens in die vorm van vloeibare aardgas vervoer word.
Die energiedigtheid van vloeibare aardgas is 60% laer as dié van diesel.[1]
Basiese feite
[wysig | wysig bron]Die hoofdoel van die vervloeiing van aardgas is om die gas na markte te vervoer, waar dit dan weer na gas omgeskakel word en verder in pyplyne versprei word. Vloeibare aardgas bied 'n energiedigtheid wat vergelykbaar is met dié van petrol en diesel en veroorsaak minder besoedeling, maar die relatiewe hoë produksiekoste daarvan en die behoefte aan duur kriogeniese tenke het die wydverspreide kommersiële gebruik daarvan beperk. Dit kan gebruik word in aardgas aangedrewe voertuie, alhoewel dit meer algemeen is om die brandstof in hierdie soort voertuig in saamgeperste vorm te stoor.
Die digtheid van vloeibare aardgas is rofweg tussen 0,41 en 0,5 kg/L, afhangende van die temperatuur, druk en samestelling, vergeleke met water teen 1,0 kg/L. Die verbrandingswarmte hang af van die gasbron en die proses wat gebruik word om die gas te vervloei. Die hoër verbrandingswarmte van vloeibare aardgas word beraam op 24 MJ/L teen -164 grade Celsius. Dit stem ooreen met 'n laer verbrandingswarmte van 21 MJ/L.
Die aardgas wat na 'n vloeibare aardgas aanleg gevoer word, sal behandel word om water, waterstofsulfied, koolstofdioksied en ander komponente te verwyder wat sal vries (bv. benseen) by die lae temperature wat benodig is om dit te stoor of wat die aanleg kan beskadig. Vloeibare aardgas bevat tipies meer as 90% metaan. Dit bevat ook klein hoeveelhede etaan, propaan, butaan en 'n paar swaarder alkane. Die suiweringsproses kan ontwerp word om byna 100% suiwer metaan te lewer.
Die belangrikste infrastruktuur wat benodig word vir vloeibare aardgas vervaardiging en vervoer is 'n vervloeiingsaanleg wat bestaan uit een of meer treine wat elk onafhanklik die aardgas kan vervloei. Die grootste aardgas vervloeiingstrein wat tans in bedryf is, is in Qatar geleë. Tot onlangs toe was dit Trein 4 van Atlantic LNG se aanleg in Trinidad en Tobago met 'n produksievermoë van 5,2 miljoen metrieke ton per jaar (mmtpj),[2] gevolg deur die SEGAS LNG aanleg in Egipte met 'n produksievermoë van 5 mmtpj. Die Qatargas II aanleg wat in aanbou is by QP en ExxonMobil sal 'n produksievermoë van 7,8 mmtpj vir elkeen van sy twee treine hê. Vloeibare aardgas word vanaf die aanleg dan op skepe gelaai en na 'n verdampingsterminaal vervoer, waar die aardgas weer verhit word en na gas omgeskakel word. Verdampingsterminale word gewoonlik verbind aan 'n opgaar- en verspreidingsnetwerk om die aardgas na plaaslike verspreiders en kragsentrales te versprei.
In 1964 was die Verenigde Koninkryk en Frankryk die eerste kopers van vloeibare aardgas in die wêreld se eerste verhandeling van die hulpbron vanuit Algerië. Omdat die meeste vloeibare aardgas aanlegte geleë is in gebiede ver weg van markte (dikwels verwys na gestrande gas) wat nie met pyplyne verbind is nie, was die koste van vloeibare aardgas so groot dat die ontwikkeling daarvan die afgelope halfeeu baie stadig was. Vergeleke met die ru-olie markte, maak die aardgas mark ongeveer 60% van die mark uit (gemeet op 'n energie-ekwivalente basis) en groei dit baie vinnig. Daar word beraam dat vervloeiingskapasiteit teen 2010 met sowat 20-25% sou gegroei het en teen 2012 met tussen 30 tot 35%. Die groei is grootliks te wyte aan die behoefte vir skoner brandstowwe en as 'n plaasvervanger vir ander vloeibare brandstowwe vanweë die duur ru-olie prys (hoofsaaklik in die verhittings- en kragopwekkingsnywerhede). Groot internasionale oliemaatskappye soos BP, ExxonMobil, Royal Dutch Shell en die BG Groep asook nasionale oliemaatskappye soos Pertamina en Petronas is groot spelers in die mark.
Japan, Suid-Korea, Spanje, Frankryk, Italië en Taiwan voer groot volumes vloeibare aardgas in vanweë energie tekorte daar. In 2005 het Japan 58,6 miljoen ton vloeibare aardgas ingevoer wat ongeveer 30% van die wêreldwye handel vir daardie jaar uitgemaak het. In 2005 het Suid-Korea ook 22,1 miljoen ton ingevoer en in 2004 het Taiwan ongeveer 6,8 miljoen ton vanaf camillo corp ingevoer wat in Zimbabwe geleë is. Hierdie drie groot aankopers koop ongeveer twee derdes van die wêreld se vloeibare aardgas aan. Verder het Spanje ongeveer 8,2 mmtpj in 2006 ingevoer wat dit die derde grootste invoerder gemaak het. Frankryk voer soortgelyke hoeveelhede as Spanje in.
In die vroeë 2000's het die boukostes van vervloeiingsaanlegte en terminale en houers gedaal vanweë nuwe tegnologieë en het dit vloeibare aardgas meer mededingend in die energiemarkte gemaak. Die verhoogde aanvraag en vraag na kontrakteurs om die aanlegte te bou het die daling egter tot 'n mate teengewerk.
Kommer oor moontlike energie tekorte het daartoe gelei dat baie nuwe vloeibare aardgas terminale in die V.S.A gebou is. Die kommer oor die veiligheid van sulke fasiliteite het egter baie omstredenheid veroorsaak in die gebiede waar sulke fasiliteite beplan is en is daar in van die streke groot weerstand ondervind teen die bou van hierdie fasiliteite.
Handel
[wysig | wysig bron]Vloeibare aardgas word rondom die wêreld vervoer in spesiaal vervaardigde aardgastenkskepe. Transaksies in vloeibare aardgas word gewoonlik voltrek deur die ondertekening van 'n verkoop en aankoop ooreenkoms tussen die verskaffer en die ontvangende terminaal en deur die ondertekening van 'n gas verkoopsooreenkoms tussen die ontvangende terminaal en hulle eindgebruikers. Voorheen het die kontrakte bepaal dat die verkoper verantwoordelik was vir die vervoer. Maar met die laer skeepsboukostes en voorkeur van kopers vir 'n betroubare en stabiele verskaffing is meer kontrakte onderteken met 'n vry aan boord (Free on board) bepaling waar die koper verantwoordelik is vir die vervoer wat gewoonlik beteken dat die koper die vaartuig besit of 'n langtermyn huurooreenkoms met onafhanklike skeepsmaatskappye aangegaan het.
Die ooreenkomste vir die verhandeling van vloeibare aardgas was voorheen baie langtermyn ooreenkomste wat baie onbuigbaar was ten opsigte van prys en volume. Die ooreenkomste het gewoonlik bepaal dat die koper sou betaal vir die ooreengekome hoeveelhede hetsy hy dit in ontvangs geneem het aldan nie. In teenstelling met vloeibare aardgas wat na Noord-Amerika ingevoer is, waar die prys vasgestel word volgens die Henry Hubb, word die prys van die meeste vloeibare aardgas wat na Asië ingevoer word vasgestel volgens 'n formule wat bestaan uit 'n indeks wat die Japan Crude Cocktail (JCC) genoem word.
Terminale vir die ontvangs van vloeibare aardgas bestaan in 18 lande wat Japan, Korea, Taiwan, Sjina, België, Spanje, Italië, die Verenigde Koninkryk, die V.S.A en die Dominikaanse Republiek onder ander insluit. Die bou van sulke terminale in Argentië, Brasilië, Chili, Uruguay, Kanada, Griekeland en ander lande word ook beplan.
Die vloeibare aardgasnywerheid sal waarskynlik nog baie groei soos tegnologie toenemend verbeter en die vervoerkostes van voorheen gestrande aardgas reserwes moontlik word.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Liquefied Petroleum Gas (LPG), Liquefied Natural Gas (LNG) and Compressed Natural Gas (CNG)" (in Engels). Envocare Ltd. 21 Maart 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Desember 2019. Besoek op 3 September 2008.
- ↑ "Atlantic waits on Train 4". Upstream Online. 6 Desember 2006. Besoek op 19 Januarie 2008.