Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Agape - October, 2011

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 36

October 2011

AGAPE

October 2011
Kum 25-na No. 232 Lak man

AGAPE

2
October 2011

Kum khatah Copy khat

` `

50.00 4.50

EDITORIAL BOARD
Editor Joint Editors Circulation Manager Member-te : : : : Vanlalsawmi C. Lalneihkimi Laldawnkimi Lalrinkimi 1. Biakengi 2. C. Lalneihthangi 3. Dr. Vanlalhruaii 4. Rev. Thangzauva Rev. Lalzuithanga (0389) 2326372/9862068537

Publisher Agape Phone No.

: :

A chhunga thu awmte 1. Editorial 2. Kristian chhungkua : Nupa inlaichinna \ha neih dan 3. Sermon : Bungbel thianghlim Lalpa lawm tlak 4. Character study : Ringtu nupa chu intulut leh... 5. Hriselna huang : Tunlai natna lar zual 6. Festival of Peace : Hmeichhe dikna chanvote 7. Rahbi tleu lama kan rawngbawlna 8. Ei siam dan : Mautuai pickles 9. Kan hruaitute chanchin 10. Hriat atan : Rawngbawlna report, etc. 3 4 8

- 10 - 15 - 20 - 26 - 30 - 31 -

October 2011

AGAPE

HMEICHHE KHAWSAK |HA Hmeichhe khawsak \ha tu nge hmu thei ang? A man chu lunghlu sen mi aiin a sang zawk daih si a. A pasal thinlung chuan a ring a, Chhawrna a hmai lo vang (Thuf. 31:10-12) tiin, Bible chuan a lo sawi a. Bible-a rinnaa mi hlawhtling kan hmuh te, khawvela mi hlawhtlinga an sawi tam tak te, kan ram chhung ngeia mi hlawhtlinga an sawi tam takte pawh hi an hlawhtlinna phenah an nupui te emaw, anmahni hringtu nu emaw - lunghlu sen mi aia \ha zawk te an lo awm reng \hin a ni. Sam ziaktu chuan, hlauhawm tak leh mak taka siam ka ni si a, tia a sawi ang deuhvin hmeichhiate pawh hi mak leh danglam taka Pathianin a siam te kan ni a, thiltihtheihna eng emaw tak a pek leh thuam te kan ni a. Keimahni lam kan lo indah hniam deuh a nih pawhin Pathianin min dahna hi a ropui hle. Chuvangin, chhungkua, ram leh hnam din chhuah kawngah pawh Nu, khawsak \ha te hi an bang thei lo mai ni lovin an pawimawh reng dawn a ni. George Hebert-a chuan, Nu \ha tak pakhat chu zirtirtu za khat tluk a ni tiin a lo sawi a. Timothy Dwight-a pawhin, Nu \ha tak ka nei alawm tiin a hlawhtlinna chhan a sawi bawk. Tin, Timothe-a pawh, Pathian thua kaihruaitu a pi Loisi leh a nu - Euniki a neih thu Bible-ah kan hmu a ni. Lalpa \ih chu finna bul a ni a, Lalpa \ihtu hmeichhia chuan finnain a ka a ang \hin a, an chhungkaw khawsak dan en \hain a dawngdah ve ngai lo va, an fanaute an engthawlin, a pasal ngei pawhin hmeichhe khawsak \ha tih title a pe hial a ni. Kan ram hian Nu, khawsak \ha, Lalpa \ihtu kan va mamawh em! Khaw nge - kei heta hi ka awm e, tiin Lalpa ram zau nan puanpheikhawk buna puanbih sawi chhingin \an in la thar leh teh ang.

October 2011 Kristian Chhungkua

AGAPE

NUPA INLAICHINNA |HA NEIH DAN


- Rev. R. Lalthlengliana Hailakandi, Assam Mizoramah tunlaiin chhungkaw kehchhia an tam sawtin, nupa in\henna a hluar tial tial mai a. Nupa an in\hen em loh pawhin nupa nun hlim lo an pung sawt viau mai hian thil chik mite a tiralkhel hle a ni. Nupa in\hen an pung a, hei hian kan khawtlang nunah nghawng \ha lo tak a nei chho mek bawk a. Nu leh pa kar lova seilian naupang an lo pung tial tial a, chung naupangte tan chuan suala inhnamhnawih a awl bik hle mai si a. Kan khawtlanga mi hnawksakhote pawh hi ngun taka chhui chuan chhungkaw kehchhia emaw, nu leh pa inngeih lo, chhungkaw damlo emaw a\anga lo zi chhuak an \hahnem deuh ber awm e. Chutiang chu nupa nun hlim lo leh kehchhiain a hrin a nih tlat \hin avangin nupa inlaichinna \ha neih hi a \ulin thil tihmakmawh a ni ta ber mai. Nupa nun hlim leh inlaichinna \ha nei tur chuan thil pawimawh tam tak kan hriat ngei ngei tur a awm a. Chumi hre tur chuan nupa tam tak chuan lehkha kan chhiar peih lo va, \henkhat chuan kan chhiar hman bawk hek lo. Keimahni \ulna zawnah kan \ul em em \heuh mai a. Mahni fate leh chhungkua pawh ngaihsak hman hauh lovin kan buai a, chu chuan a tawpah chuan nghawng chhe tak mai keimahni chhungkaw nunah a nei ta \hin a, hei hi a pawi hle a ni. Nupa nun hlim neihna tur atana thil \ul pawimawh zualte lo tar lang ila. 1. Mipa leh hmeichhia kan danglam : Hei hi thil ho tak angin lang mah sela, nupa tam takin mipa

October 2011

AGAPE

leh hmeichhia hi rilru put hmang leh thil thlir dan tam takah kan danglam a ni tih kan hre lo hian buaina a siam fo \hin. Nuin a hriat reng tur chu mipa chuan theihna, thiamna, chak, huaisen, thiltithei nih leh hlawhtlinna hi an thil ngaihsan ber a ni tih hi a ni. Heng kan han tar lan a\ang hian mipa chuan thil an chhutin an teh ber \hin. Mipa chuan thuneihna an duh em em a, hlawhtlinna an ngaihlu hle. Thurawn inpek hi mipa chuan an ngai thei vak lo va, amah a inhuam hle a nih loh chuan thurawn pek kher tum loh tur a ni. Inhmuhsitna leh inngaihnepnaah an ngai tlat. H m e i c h h e khawvelah ve thung chuan hmangaihna, in\hianna (communication), nalh leh inlaichinna \ha neih (relationship) hi an thil ngaihhlut ber a ni thung a. Hlawhtlinna tih vel ai chuan hlim taka nun tlan

te, inhmangaih tawn dial dialte chu hmeichhe khawvelah chuan a pawimawh fe zawk \hin. Thurawn inpek te, in\anpuite chu inhmangaihna lantirna a ni tlat mai a! Heng thil a\ang hian khawvel an thlir ve thung a ni. Mipa leh hmeichhia kan lo danglamin thil thlir dan a lo inang lo em em mai si a. Nimahsela, chu ze inang lo em em pahnih chu dam dun chhunga cheng dun turin nupaah Pathianin a siam tlat si a. Hei vang tak hian zir tur a tam em em mai reng a. Mipa tan chuan thurawn inpek chu inhmuhsitna a nih avangin nu chuan pa thurawn a pek vak vak reng chuan nupa hlim nih a har dawn a nih chu. Pa pawhin nu thurawn a dawng tam viau a nih pawhin a hmuhsit vang ni lovin amah a hmangaihna tawp a lan chhuahtir vena a ni tih a hriat phawt chuan an inhau buai tawh miah lo ngei ang le.

October 2011

AGAPE

2. Mipa leh hmeichhia chuan \awng dang an hmang : A va mak awm ve! Mizo \awng ve ve alawm kan hman kan ti mai thei. Hemi awmzia chu a \awngkam awmzia ngei kha a kawhtir chuang lo tih hi a ni. Poetic Licence neiin hmeichhia chuan \awng a hmang \hin tih mipa chuan a hre tur a ni. Nuin, K a chau lutuk, eng mah ka ti thei lo, a tih chuan a sawi tum tak chu, Vawiin chu thil ka ti hnem lutuk a, ka chau a ni. Chawlh rih ka mamawh a, min hriat thiam avangin ka lawm tak tak a ni. Min kuah la, ka thawk hnem a ni tih leh hna \ha tak k a thawk a, chawlh hahdam ka phu hliah hliah a ni tih min hrilh ta che, a tihna mai a ni. Chutiang ni lova, I thawk tlem, tiin emaw, I phun peih lutuk, ti emawa mipain a chhan chuan buaina a in\an mai \hin. Hmeichhia an n hrep hian pain a hriat fo tur chu chhungkaw tihhmasawn a tum avang leh thil

\ha zawk ngaihtuah chhuah a tum a, a committee ve a ni tih hi a ni. Chu chu pain a hriat loh chuan sual, phunchiar, sawisel tur hre thei a ni mai a, a hriat thiam erawh chuan nupa innghirnghona tam tak hi pumpelh a ni ngei ang le. |awng dang daih mipa leh hmeichhiaten hman a ni tih hriatna hian harsatna tam tak min pumpelhtir dawn zu lo ni reng a! Mipa tan chuan I am sorry tih chu Thil ka tisual a, min ngaidam rawh tihna a ni a. Hmeichhe tan erawh chuan, O, I rilru tur chu ka hre thiam lutuk alawm tihna tluk a ni a, I am sorry tih hreh lo pa chuan harsatna tam tak a pumpelh dawn a ni. 3. Rilru mamawh inhriatpui : Hmeichhia reng reng chuan duat (care) an duhin an mamawh \hin a. Chu chu mipain a hriatpui chuan hmeichhe mamawh a phuhruksak tihna a ni a. Hmeichhia a lungawi chuan mipaah a lo innghat sawt ang a, mipain a mamawh em em

October 2011

AGAPE

chu a lo hmu bawk ang a. Nupa nun a hlim sawt dawn a ni. Hmeichhia chuan hriat thiam a mamawh hun a tam hle \hin a, chung hunah tak chuan mipain a rilru a hriat thiam chuan hmeichhiaah lungawina a thlen a, hmeichhiain mipa thlakthleng tum lova a nihna ang anga a dawngsawng leh a pawm thlap mai hian mipaah lungawina a siam ve leh thung a, a nunphung leh chin dan thlakthleng tum reng maia hmeichhiain mipa a dawr tluka huat mipain a nei si lo va. Mipain hmeichhia chu a care-a, a hriat thiama, a zaha, atana a inpumpek bawk chuan hmeichhe mamawh a phuhru tihna a lo ni dawn a, chu chuan hmeichhe rilruah mipain a hmangaih reng a ni tih a tuh dawn ta a ni. Chutah chuan hmeichhia chuan a pasal chu a zah ang a, a hma aiin a lo hmangaih zel tawh dawn a ni. Kan sawi takte kha kan hriat renga a nih dan

tur ang taka kan hman phawt chuan nupa inhauh fona leh inhuatna tam tak, chhungkaw chawk buai \hintu a lo kiang ngei ang. Mahni chauh dik intihna te, mi dang thil thlir dan leh pawm dan pakhat mah \awmpui theih hauh loh te, mahni thu duh lutukna te hian inhauhna a thlen fo \hin a. Chung thilte chuan in\henna a siam a, naupang pawisawi lo leh rilru thianghlimten an tuar ve leh a, nu leh pa kara seilian lo naupang chuan hmangaihna awmzia an hre lo va, an huat thu a chhia a, mahni inngaihhlutna an nei tlem a, sual tih an awlsam em em \hin. An lo puitling a, khawtlang leh ram tan mi hnawksak an lo ni ta mai \hin a ni. Heng thil \ha lo zawng zawng kan pumpelh theihna tur chuan nupa nun hlim leh Kristian chhungkaw \ha kan din a \ul a. Nupa inlaichinna \ha kan neih a \ul tak zet a ni.

October 2011 Sermon

AGAPE

BUNGBEL THIANGHLIM LALPA LAWM TLAK


- K. Lalthanpari Central Committee Member

Bible chang : II Tim. 2:20,21; Rom 12:1,2

Tirhkoh Paula hian chhung tinten ni tina kan mamawh ei relna atana kan hman \hin bungbel hmangin fuihna thu pawimawh tak min hrilh hi a lawmawm hle a ni. Ei rawngbawl \hinte chuan ni tina kan hman bungbel fai a pawimawhzia leh hman a chakawmzia kan hre \heuh awm e. Hmanraw fai lo ai chuan a fai chu hman a chakawm avangin kan thlan \hin a rinawm. Faina kawnga hma kan sawn theih nan Central Committee-te leh Bial Committee-ten faina leh thianghlimna kawnga kan inzirtir mek nen pawh a inrem hle a ni. In ropuia bungbel - rangkachak leh tangkaruaa siam te, bellei leh thinga siam te, ngaihhlut leh ngaihhlut loh tur awmin Bible-in min hrilh a. Rangkachak leh tangkaruaa siam ngaihhlut em em turte pawh a fai miau loh chuan hman tlak an ni lo va, bellei leh thinga siam tlawm tak pawh ni se a fai a, a thianghlim phawt chuan hmantlak an ni zawk a, bungbel fai lo kan hman chuan a thianghlim lo chauh ni lovin hriselna atan pawh a pawi thei hial a ni. Hetiang bawk hian Lalpa ringtute, a rawngbawltute chuan sual kalsanin, min tihnawk \hinte hawisanin Lalpan a duh hun huna a hman nghal theih mai tura inpeih sa diamin kan awm a va \ul em! Sual bawiha tng \hin chu

October 2011

AGAPE

Pathianin a fapa hmangaih taka ramah kan awm theih nan thisen thianghlimin min ko vek a, ngaihhlut bik tur leh ngaihhlut loh tur tu mah kan awm lo. Amah duhtu leh Lalpa tana inpe apiangte ni tinin thlarau thianghlimin min tithianghlim zel a, min va hmangaih tehlul em! Lalpa chu fakin awm rawh se. Ephesi 2:10-a Thil \ha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kutchhuak k an ni, a tih hi hriain inbuatsaih thar ila, a fa duh takte anga Pathian awm dan latu nih i tum \heuh ang u (Eph. 5:1). Bungbel thianghlim, Lalpa hman tlak atana koh vek kan ni a, \henkhat chu taima taka buhfai\ham khawn tur te, lawm chunga buhfai\ham pe \hin tur te, Pathian tana ui lova thil pe \hin tur te, committee member ni tur te, missionary ni tur te, Kohhran Upa ni tur te,

mite tana bng lova \awng\ai fo turtea koh kan ni. Kohna thianghlima koh vek kan ni a, eng dinhmunah pawh dingin eng hna thawk pawh ni ila, lehkha thiam kan ni emaw, lehkha thiam lo kan ni emaw, kan hausa emaw, kan rethei emaw pawh ni se, bungbel thianghlim Lalpa hman tlak, hnathawh \ha tinrenga inpeih sa ngaihhlut tur kan ni thei vek a; chuvangin, khawvel sum leh pai duhmnatea intihnawk lovin fakna hla te, Pathian hla te, thlarau lam hlatein Lalpa tan i inhlan ang u. Bungbel thianghlim Lalpa hman tlak kan nih theih nan Chanchin |ha dn hi i zawm tlat ang u. I n t h a w in a n u n g le h t h ia n g h lim , Pa t h ia n lawm tlak ni turin ni tin chhung inkhawm neiin Pathian biain i \awng\ai \hin ang u. Lalpan malsawm rawh se. Amen.

October 2011
Character Study

AGAPE

10

RINGTU NUPA CHU INTULUT LEH INHMANGAIHA NUN TUR (Eph. 5:2231)
- Rev. C. Sangliana Bible-in Kristian nupa awm dan tur min zirtir dan kan ngaihtuahna turah kan huphurhin kan lungngai lwk mai tur a ni lo vang. Bible min zirtirna te chiang taka hriat tum leh zawm ngei tumin, phr tak leh hlim taka zir ho i tum ang u. Khawvela rawngbawltu ropui bera mi tam takin an ngaih Dr. Billy Graham-a te nupa pawhin zir tur an ngahzia leh zirlai an nih vezia hriain, Innneihna leh Kristian nupa nunah tu mah zir zo leh \ha famkim leiah a awm theih loh an ti. Vawiinah, keiniho pawh hian nupa nun chungchangah thlen chin nei leh hmabak nei vek kan ni tih inngaitlawm taka pawm chungin, Pathian thu hi mahni nun \heuhva seng luh ngei tumin i zir ang u. 1. Nupui chuan intuk Nupui a pasal hnena a luhna rilru put tur (chang intukluhna chhan tur 22-24). kawng thumin sawi ila. 2. Pasal chuan nupuite (1)Nupui a pasal hnena hmangaih tur (chang 25-33). a intukluh zn hi Pathian 1. 5:22-24 : Kristian nupa duh zawng leh Pathian nun dan tur Bible-in min thupek a ni. Chuvangin, hrilhnaah nupui dinhmun, he Pathian thu leh remruat a mawhphurhna leh a tih dan hi tu mahin hnial tur a dah hmasa zel tih hi buaia sawi hnawk tur a ni chhinchhiah a \ha a (Kol. lo va, rinhlelh tur pawh a 3:18,19). Hei hi tihpalh thil ni hek lo. Bible-in, Nupuite emaw, hawihhawmna u, Lalpa hnena in intult ang avang emawa dah ni hian mahni pasalte hnenah lovin, awmze thk tak intult rawh u, a ti a nih hi. neia dah hmasak a ni.

October 2011

AGAPE

11

Pathian chu Pathian a ni a, Pathian a nih avangin a duh dan ang taka kan awm dan tur a rel chu a thiang a ni. Hetah hian kan hriat reng tur chu Lalpa hnena in intult ang hian tih thu hi a ni. Ringtute chuan thil eng pawh ti ila, Lalpa tan anga ti vek tur kan ni a (Eph. 6:5-8; Kol. 3:23,24). A chhan chu min hmangaihtu Lalpa kan hmangaih lt ve vang a ni. Tin, Lalpa kan hmangaihna chu a thu kan awihnaah kan lan chhuahtir tur a ni a. Tichuan, Lalpa hmangaiha a thu awihin mahni pasalte hnenah Kristian nute chu an intult thlap mai tur a ni, Paulan a ti a ni. (2) Intukluh hi Pathianin chhungkaw awm dan tura a ruat a ni. Hei hi chhungkuaah nun hona \ha leh nuam a awm theih nan a \ulin a pawimawh a. Hei hi chhungkua bakah vantlang nun hona leh pawl hrang hrangah pawh a dikin a \ul a ni.

Pathian mit hmuhah mipa leh hmeichhiaah inhlut hleihna leh in\hat hleihna a awm lo va, inang rengin Pathianin min hmangaihin min chhandam a, Pathian fate kan ni vek. Chumi thu dik leh lawmawm chhungah chuan mipa leh hmeichhe dinhmun luah tur leh mawhphurhna hlen chhuah tur erawh chu Bible-in min hrilh a ni. Chung chu kan sawi zau hman lo vang a; amaherawhchu, kan rilru hruai nan thu pawimawh pathum sawi ila: (a) Pasal chu nupui lu a ni. (b) Nupuiin intukluhnaa a entawn tur chu Krista hnena Kohhran a intukluh dan hi a ni. (c) Nupui chu pasal venhimna leh thlamuanna hnuaia awm tur a ni. (3) Intukluh hi thlarau lam thil thk a ni (chang 23). Nupui mahni pasal

October 2011

AGAPE

12

hnena a intukluhna chu Kohhran Krista hnena a intukluh dan nen khaikhin theih a ni. Tah hian nupui tan malsawm dawn tur tam tak a awm a. Chung zinga langsar zual pahnih chu sawi ila: (a) Pasal \anpuina leh venhimnaah a innghat. (b) Pasal uap lumna leh thlamuanna a dawng. Nupui mahni pasalte hnena intukluh znna tur thu hi hetiang hian khaikhawm ta ila. Hmeichhiate hi mipate aiin an hniam zawk tihna a ni lo va. A awmzia zawk chu chhungkuaah engkim \ha tak leh fel taka a awma, a kal theihna tura nun inrem felna atana tih a ni. Taksaah lu pakhat kan nei hi a \ha a, lu pahnih chu nei ila nun a buaiin a khawlo zo vek thei ang, nupa nun leh chhungkaw insawrkarna hi fel tak leh \ha taka a kal theih nan Pathianin pasal

chu chhungkaw lu atan a ruat a, a dah a ni. Hei hi nuho tan hriat a \hain a pawimawh em em a ni (I Kor. 7:10; Kol. 3:18; I Tim. 2:11-13; 3:11; Tit. 2:4; I Pet. 3:1; Thuf. 31:27; Gen. 3:16). 2. 5:25-33 : Pasal chuan mahni nupuite hmangaih tur a ni tih hi Bible zirtirna chiang leh ding reng a ni. Tah hian thil panga chhinchhiahin um zui ila. (1) Pasalin mahni nupui a hmangaih dan tur tehna tur chu Pathian hmangaihna (agape) a ni (chang 25-27). He hmangaihna hian mahni hma a sial lo va, mite a ngaihsak a, a pe chhuakin mite tan a nun a hlan \hin a ni. Tin, he hmangaihna hi thinlung leh rilru a\anga lo chhuak hmangaihna, miten phu hauh lo mah se an \hatna sang ber duhsaka zawnpui tlat reng thei hmangaihna a ni. Hetiang tak hian pasalin a nupui hmangaih ta ngat se nupa karah eng anga

October 2011

AGAPE

13

malsawmna ropui leh hlu thleng ang maw? Malsawmna hlu tam tak zingah, nupui chu a pasala angchhungah tui ralin, chhungkaw lu ber a nihna pawmin lawm takin a lakah a intulut ngei ang le. Bible-in, Pasalte u, in nupuite hmangaih rawh u, Kristan Kohhranho a hmangaih a, an aia mahni a inpe ang khan, a ti a nih hi. Kristan Kohhran a hmangaih anga paten an nupuite an hmangaih vena chuan thil pathum a keng tel nghal a, chungte chu: (a) Inserh hranna leh invawn thianghlimna. (b) Nun sual bawlhhlawh kai lohna leh sual ser put lohna. (c) Nun thianghlim leh hmelhem lo neih. (2) Pasalte chuan mahni taksa an hmangaih angin mahni nupuite an hmangaih tur a ni. Hei hian dam chhung zawnga nupuite chawm leh duat te, taksa leh thlarauva inpumkhat te, rilru leh ngaihtuahnaa inthurual

te, tum leh nungchang in\awm dunna te a huam tel nghal vek a ni. (3) Pasalin a nupui a hmangaihna chuan a nu leh pate kalsana, a nupui vawnna leh zawmna a thleng phak tur a ni. (4) Pasalin a nupui a hmangaihna chu thlarau lam thil thk tak, thlarauva hmangaihna a nih a pawimawh. (5) Ringtu nupa awm dan tur khaikhawmna kan hmuh hi a chiang \ha hle. Chu chu pasalin mahni a inhmangaih angin a nupui a hmangaih tur a ni a, a nupui pawhin a pasal a zah (hlau) thiam tur a ni (chang 33). Hetiang taka kan awm theih nan hian a hma lama kan hmuh tawh ang khan, Thlarau Thianghlima kan khaha, Krista kan \ih dek reng a \ulin a pawimawh a ni. Nupa awm dan tur Biblea kan hmuh a\ang hian thu pawimawh leh thk pahnih i um zui teh ang.

October 2011

AGAPE

14

(1) Vuan (chang 31) : Chumi avang chuan mipain a nu leh a pa kalsanin lehlin thar thlah) a nupui a vuan ang a; tin, an pahnih chuan tisa pumkhat an lo ni tawh ang. Heta vuan tih awmzia chu nghet taka man, nghet taka zawm, char belhbawm tlat, a theih anga insik hnaihtira zawm hmiah, a zavaia inbelhbawmtir avanga pahnih ni tawh lova pumkhat nihtir a ni. He inzawmna hi nu leh pate leh fate nena inzawmna aiin a sang zawkin a nghet (chak) zawk a ni. Inneihnaa nupa inzawmna leh inpumkhatna dik tak hi chu chen dunna leh nupa inpawlna leh fa neihna mai a ni lo va, hei hi chu ramsate pawhin an neih ve tho a ni. Ringtu nupa inzawmna leh inpumkhatna dik tak hi Pathian chauhvin a siam leh thlentir theih a ni a. Chumi atana Pathian khawngaihna hnathawh chu nupain an duh tak meuh leh Pathian hnena an tluk luh dun erawh chu a pawimawh a ni.

Pathian samsuih inneihnaah chuan inzawmna kawng thum a awm \hin a, chungte chu: (a) Taksa ngeia inzawmna leh inpumkhatna. (b) Rilru lama inzawmna leh inpumkhatna. (c) Thlarau nuna inzawmna leh inpumkhatna. Nupa, thlarau lam nuna inpumkhat \hate chuan a man eng zat pawh pek huamin Krista \ihna avangin taksa, rilru thlarauvah an intulut tawn \hin a (Eph. 5:21). Pathian awmpuina leh khawngaihna an dawn ang angte an inhrilhin an inchanpui tawn a, chu chuan mihring dam lai kawng chhuk leh chho an hmachhawnna turah leh Pathian tana nunga a rawng an bawl chhoh zelna turah huaisenna leh chakna te, thlamuanna leh beiseina nungte a neihtir \hin a ni. (chhunzawm tur)

October 2011 Hriselna huang

AGAPE

15

TUNLAI NATNA LAR ZUAL


Dr. Lalzuatliana, C.H.A. 1. PUMPUI LAWNG (ACID PEPTIC DISEASE) A lan chhuah dan tlangpui (1) Thin hnnah (Epigastrium) hian a rawn na chhuak deuh ber. Thip veng veng, sa deuh hut hut a nih loh pawhin mi a hamte an ti bawk. A \hen chu lai (umblicus) bawr vel leh lai a\anga sir ding lamah te a na bawk \hin. (2) An luakte pawh a chhuak (thei bawk). (3) Hetianga rawn na thut hi zu in mi emaw, zu in zawh hlimah (a bikin pum ruakin) te hian a awm duh hle. (4) A chang chuan mut hnu, zan rei tawh, pum ruak hnuah te mi a kai tho va, a ziaktu pawh hian chungte pawh chu a lo nei ve fo tawh \hin. A bikin zu in mi-ah irhfiak reh hlei thei lote pawh a rawn lang chhuak \hin. (1) Pum ruah laiin emaw (Gastric ulcer), chaw ei khamah (Duodenal ulcer) emaw te a rawn na bawk \hin. (2) A nasa leh deuhvahte chuan thiin an e a, thiin an luak bawk. (3) A nasa leh deuhvahte chuan pumpui pawp (Perforation) hial a thlen thei. Hetianga awmte hi chuan na an ti thei \iah \iah hle. An pumpui hi han hmet hlek ila, a ruh hian a ruh \ulh (Guarding) mai a ni. Hetianga awmte hi chu an zai nghal \hin. A chhan tlangpui Khitiang, a khawi emaw bera i awma, heng a thlen theitu awmte hi i keng tel a nih chuan APB i nei a ni mahna, lo inen ve mah teh.

October 2011

AGAPE

16

(1) H. Pylori - Natna hrik chi khat (mucous layer hnuaiah) pumpui leh rilfang inzawmna laiah a awm deuh ber. 50-70% vel chu he natna hrik vang hi a ni. (2) Na chhawkna (NSAIDS - Aspirin, Brufen etc.) ei te hian a thlen thei. A bikin pum ruakah leh ei nasaah. (3) Zu (alcohol) in miah hian a tam bik a ni tih ziak a nih bakah a ziaktu hian hei hi a dik ngei a ni tih a damlote a\angin a hre chiang. (4) Inthlah chhawn (Hereditary) thilte pawh a ni ve thei tho awm e. (5) Rilru hah (stress)ah te entir nan exam nei laiahte hian an awm ve fo \hin bawk. (6) Damdawi e.g. steroids leh Iron lam chi ei teah hian a tam bawk. (7) Meizial (smoking) zu mi-ah a tam hle. Hei vang hi a ni mahna Mizote zingah hian APD

nei kan tam em em. Meizial zuk hian pumpui lawng hi a thlen mai a ni lo va, a dam lehna zel turah a tipam\ul thei a ni. A enkawlna lam Ranitidine (i.v.) Diclofenac (i.m) injection kan pek mai bakah an puma acid thr kha neutralise turin Antacid te kan intir pawp a, an \ha ve leh mai. A \hente chu nachhawkna chak deuh chi pek ngaite pawh an awm. A dam chian nan PPI (omeprazole, pantoprazole, etc.) leh antacid te ei chhunzawm a ngai a, a ei dan tur leh ei hun chhung tur doctor rawn chhunzawm a \ha a, mahnia lo inchawh ve ngawt ai chuan a ngaih\hatthlak deuh alawm maw le. I lo tih ve theih I tan damdawi in panna a harsa emaw, injection te a tih ve theih mai si loh chuan Antacid (Mucaine, Traicaine, Ulgel, Solacid, Welcid gel

October 2011

AGAPE

17

etc.) tui angte hi lo in ve pawp mai teh. Tih loh tur Pumpui lawng (APD) nia i inhriat chuan a na chhawk nan nachhawkna (Magadol, Brufen, Nise, etc.) lam pang chi reng reng ei loh tur. A tizual thei bakah internal bleeding hial a thlen thei. 2. ZUN KAWNG LAWNG (URINARY T RACT INFECTION/UTI) A nat dan tlangpui (1) Inrin lawkna awm lem lovin a rawn na tlangpui. (2) A rawn na thut lo a nih pawhin lu na, luak chhuak leh ti deuh nghulh tein a rawn \ham phawt \hin. (3) Nak nem, hnung lam deuh si-ah emaw a rawn na \an a, a lehlam lehlam a nih loh chuan ding lam a ni duh hle. (4) Taiah leh a sir lam pang deuhah (Illiac fossa) te emaw a rawn na \an bawk \hin.

(5) Zun kawnga na, zun in, sa deuh hut hut, zun deuh tlut tlut emaw, zung zo \ha thei lo leh zun thi te pawhin an awm \hin. (6) An khua a sik a, an tlun bakah an luak tel fo bawk. (7) Zun a nawiin a nut phut loh leh a fim kak lo. (8) A na hi a na ve reuh khawp a ni ang, puitlingte pawh an thaw a sa a, thlan tuiten a bual a, an kun ve ngawih ngawih mai nia. Zun kawnga lungte awm (Ureteric Colic) nen te pawh hriat hran a har chang a awm \hin. (9) N a u p a n g a h chuan hmeichhiaah a tam bik a, puitlingah pawh hmeichhe zun dawt (Urethra) hi a tawi bik avangin a hluar bik a, heng - mipat hmeichhiatna a\angte leh raipuar laiten a hluar bik. (10) Kan sawi tak anga a na viau lo a nih pawhin a \hen chauh pawh hi ni se, UTI a ni tho va, a treatment pawh a thuhmun.

October 2011
A chhan tlangpui

AGAPE

18

Natna tin hian chhan an nei neuh neuh ang bawkin hei te pawh hian chhan a nei ve neuh neuh reuh. (1) Natna hrik chi khat - E.Coli hi a thlentu tam ber a ni. A dang Strep.faecalis, Klebsiella, Staph.aures.faecalis, Klebsiella, Staph.aures, Pro teus spp. etc. te pawn an thlen thei bawk. (2) Zun dawt vuah chawp (Catheter) a\angin. (3) Thlanah tui a chhuah tam avangin khaw lum laiin a hluar. (4) An zun dawt (Urethra) tawi bik avangin hmeichhiaah a hluar bik. (5) Thisen a\angin. E.g. Tonsil, ha nget, khawihli, pan chhia, etc. vang tein. (6) Phing (Bladder) a\anga zun kawng (Ureter) a zun kir let (reflux) vangte. (7) Phinga zun chambang (Stasis) leh kala

lungte awm vang tein a awm thei bawk. A enkawlna lam Keini chuan Diclofenac leh Cyclopam injection hi an pe tlangpui. Hemi hnuah hi chuan a \ha ve leh mai zel a; mahse, damdawite ei zui a ngai. A treatment tak chu damdawi ngeih zawng tur enna (Urine culture & sensitivity test) Urine R/E te tih hnua Antibiotic ei hi a him ber. Tin, ni tin lui litre 2 tal in ngei ngei tur. Heng hi kan thei ngang lo a nih chuan Antibiotic \henkhat (e.g. C i p r o f l o x a c i n , Gatifloxacin etc.) te hian a control \ha hle. Kan sawi tawh angin doctor rawn chhunzawm a him ber fo. I lo tih ve theih Heng kan sawi a\angte hian UTI ni tlata i inhriat si chuan nachhawkna eng pawh (Magadol, Paracetamol, etc.) leh Antispasmodic lam pang (Cyclopam, Anaspas, Castaspa, Spamodart)

October 2011

AGAPE

19

mum khat ve ve lo ei la; tichuan, luak chhuak hlui khawpin tui lo in vak mai teh. Nachhawkna hi pum ruak lova ei hram a \ha. Tih loh tur Mizote hi kan tuarchhelin, damdawi in kalte hi tlawmpa-ek tehah kan nei a; chuvangin, i lo tih ve theih i lo tih hnu pawha a ziaawm thei ngang lo a nih chuan i khum lai zawlah i let reng ringawt tur a ni lo. Thil dang vangte pawh a lo ni thei a, damdawi in lam i rawn pan mai dawn nia. 3. Z UN KAW N GA LUN G AWM (U RETERIC COLIC)
TE

hmeichhiaah chuan a natna lampang zawk serh biangah (Labium Majus) a na thla rawng rawng \hin. Tin, a natna lam pang mai chhung lam a zawh thla chawk bawk. (2) An thlante a tla a, an luak bawk \hin. A enkawlna lam Keini chuan Diclofenac leh Cyclopam injection kan lo pe \hin. Mahse, a chhawk mawh angreng phian a, a chhawk deuh a nih pawhin na deuh \elh \elh hi chu a awm zui duh khawp mai. Tui tam tawk in a \ul leh pek hle. A chhan chu a len dan azirin zun chhuah mai theih te pawh a ni. Mahse, chutiang maite a ni si loh chuan surgeon i rawn a, anin investigation \ul ang ang tih hnuah zai a \ul leh \ul loh chu a hre thei ang chu. (Reproduced from Hriselna Vol. XXIV, Issue No. 8, pp. 30-34).

Hei pawh hi case tam pawla mi a ni ve; mahse, hnuk erawh a hlat. A lan chhuah dan tlangpui (1) Vawi leh khatah a rawn na thut \hin. A tlangpuiin nak nem laiah in\anin, mi a rawn \ham \awng \awng a, zun kawng zawh thlain, a natna lam tai sirah a zui a, mipaah chuan til mu-ah,

October 2011

AGAPE

20

Festival of Peace HMEICHHE DIKNA CHANVOTE


Julie Lalrinzami Judicial Magistrate 1st Class cum Member Secretary, Aizawl District Legal Services Authority, Aizawl Mizoram World Communion of Reformed Churches (WCRC), Geneva leh Mizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhia, Central Committee-te \angkawp chuan September 2-3, 2011 khan Festival of Peace (Muanna Ktpui) a buatsaih a. Programme neihna hmun hi J.M. Lloyd Hall, Synod Officeah a ni. WCRC aiawh hian Dr. Lalrinawmi Ralte, Prof. UTC, Bangalore leh Dr. Hrangthanchhungi, Exe. Secy., NCCI te an lo kal a. Heta tel tur hian khawpui chhung Kohhran tin a\angin member (hmeichhia) pahnih intir tura ngenna siam a ni a. September 2, 2011 hian mi 300 chuang an tel thei a, a ni hnih niah mi 250 chuang an tel thei bawk. Muanna Ktpui hian a tum ber chu Mizorama ni tin kut hnathawka ei zawngte, an ni tin hnathawhna lama an harsatna sut kianpui leh hmasawnna tur kawng zawnpui te, mihring chunga hleilenna chungchang te, hmeichhia leh naupangte dikna humhalh \ulzia te, chumi atana dan leh hrai tar lan te a ni tlangpui a. Hun hman dan tlangpui chu - kut hnathawktu hrang hrang - ni tin ei chawp zuar, puan tah, kut hnathawka inhlawhfa chi hrang hrangten an eizawnna kawnga harsatna an tawh te an sawi a. Tin, thupui hrang hrang kan tar chhuah hmang khian paper \ha tak tak zir ho a ni bawk. Tunah hian hemi \uma kan zir ho thupui pakhat - HMEICHHE DIKNA CHANVOTE tih thu Pi Julie Lalrinzami ziah hi kan han tichhuak a ni - Editor).

October 2011

AGAPE

21

Mizote hi dan hriatna lamah kan tui a hl tawh hle tih ni tinin a lang chho va, a bik takin hmeichhiate zingah a ni zual a, mi kan fing tawh a, ram a changkang a, dan hriat hi a pawimawh telh telh dawn a, kan la mamawh telh telh dawn a ni. India Dan hnuaiah hian hmeichhe humhalhna dan tam tak a awm a, hengte hi hmang \angkaia chhawr tur chuan a dan hi kan hriat a ngai a ni, kan dikna, kan ham\hatna, kan theihna leh finna te hi kan hriat chian a ngai a, India sawrkarin hmeichhiate ham\hatna tur dan siam eng ang mah se, a chhawrtu tur berin a hriat tlat loh chuan a hlawhtling thei lo a ni. Dan hriat hi a pawimawh em em a, dan hriat loh hi court hmaah chhuanlam a tling lo tih hi kan hriat nawn \heuh a \ha ang. Dan hriat loh vangin keimahni dikna ngeiah pawh kan tuar thei a, dan

hriat vangin hremna kan pumpelh thei bawk a ni. Tin, dan hriatna hian a hun taka huaisenna leh a hun taka awm dan tur min hriattir bawk \hin a ni. Tun \umah hian danin hmeichhiate venhimna kawng \henkhat tlem han tar lang ila: 1:Indian Penal Code Section 354 - mi tu pawhin hmeichhiate hmeichhiatna tibawrhbang tura tharum emaw an thawh chuan kum hnih thleng tantir emaw, chawitir emaw, tantir leh chawitir kawp emawa hrem theih an ni. He humhalhna dan hi mipaten an nei ve lo. Section 377 - Unnatural Offences- mihring pangngai kalphung ni lova mipa emaw, hmeichhia emaw chunga mipat hmeichhiatna hmanga titu chu dam chhung lung in tan emaw, kum 10 chhung tan leh pawisa chawitir emawa hrem theih an ni.

October 2011

AGAPE

22

Section 497 - mi nu, pawm lai nei (married woman) a ni tih hre reng chunga lo uiretupa hremna dan a ni a, kum nga thleng tantir theihna leh chawitira hrem theih an ni. Amaherawhchu, sualna thuhmun renga lang, uirenu (hmeichhe uire) hremna dan erawh chu a awm ve miah lo. Section 498A-ah chuan mipa/pasal leh a chhungten hmeichhe chungah kut an thlak emaw, rilru hah taka an siama, mahni intihnat leh intihhlum hial duhna rilru pu khawpa an siam chuan kum thum thleng lung in tan emaw, pawisa chawitir emawa hrem theih an ni. Section 312-314-ah hian hmeichhe remtihna tel lo emawa hriselna atana pawi ni si lova a nau pai tihtlak a nih chuan a mawhphurtu kha kum 10 thleng a tang thei a, hmeichhia kha a nau tihtlak vangin a thi a nih phei chuan dam chhung lung in tan theihna a ni.

Section 375 IPC (RAPE)-ah chuan heng a hnuaia kan sawite anga mipain hmeichhia a pawl chuan RAPE (pawngsual) a ni tih kan hmu a ni: (a) Hmeichhe duh lohvin, (b) Hmeichhe remtihna lovin, (c) Amah emaw, mi dang a ngaih pawimawhte emaw tawrh emaw, thih emaw, hlauhawma daha, remtih luihtirin, (d) A pasal, dan ang thlapa a neih nia a ngaih vanga remtihna tel pawhin, (e) Rilru lam buaina emaw, r uih vang emaw, thil thianghlim lo eitir emaw avanga a lo remtih tak mai awmzia leh a hnu lam thil eng mah a hriat chian loh chuan, (f) A remtihna pawh ni se kum 16 hnuai lam mi a nih phawt chuan pawngsual a ni tho tho. Pawngsual thubuai court-in a relin mi dang ngaihthlak leh hmuh phal a ni lo. Tin, Section 327(3) CrPC angin pawngsual thubuai rel dan hi court-a roreltu phalna la hmasa lo chuan khawiah mah chhuah chhawn phal a ni

October 2011

AGAPE

23

lo. Mi tu pawh, chanchinbuah emaw pawngsual tuartu hming emaw, amah miin an hriat theihna tur emawa lo chhuahtu chu Section 228-A(I) IPC angin kum hnih thleng tantir leh pawisa chawitir theih an ni. Section 376-ah hian mi tu pawhin hmeichhia a lo pawngsual a nih chuan kum sarih aia tlem lo lung in tantir theih a ni a, a rei lamah chuan kum 10 thleng lung in tan theih a ni. 2:Criminal Code Procedure

Man loh theih loh an nih erawh chuan Judicial Magistrate, First Class remtihna leh hriatpuina nen chauh police officerin a man thei ang. 3) Section 437-ah chuan bail theih loh case (Nonbailable offence)-ah pawh naupang kum 16 chin hnuai lam leh hmeichhia leh damlote chu BAIL-a chhuah theih an ni tih kan hmu a. 4) Section 125-ah chuan mipa tu pawhin a nupui nen an in\hena a nupui kha mahnia inchawm thei lo a nih chuan Magistrate First Class hnenah dilna theh lutin, inneih certificate emaw, an innei ngei a ni tih lanna emaw VC hriatpuina leh naupang a nih chuan an Birth Certificate te thil telin court-ah a theh lut ang a, thla tin court-in wm leh \ul a tih zat a pasal hlui khan a pe tur a ni. Nupui tih hian sumchhuah tawhte pawh a huam. Hetiang bawk hian an fate kum 18 tlin

He danin hmeichhiate a humhalhna pawimawh zualte: 1) Police-ten an man hmeichhia chu a hmeichhiatpuite chauhvin zahawm leh hawihhawm takin an dap thei ang. Section 51(2) leh Section 100(3). 2) Section 46(4) angin tlai ni tlak hnu leh zing ni chhuah hmain hmeichhia tu mah man theih an ni lo.

October 2011

AGAPE

24

hma leh hmeichhiain pasal dang a neih leh hmaa chawm tur a ni a; tin, an nu leh pa mahni inchawm thei lote pawhin an dil thei a ni. Mahse, hmeichhia a uire emaw, chhuanlam \ha tawk awm lem lova a pasal hnena awm duh lo chuan inenkawlna a phut thei lo vang. Court-in chawmna tur order a siam hnuin he order hi zawm a nih loh chuan kum khat a ral hmain court-ah zualko tur a ni. 3:The Protection of Women fr om Domestic Violence Act, 2005 He dan hi 26th Oct. 2006 a\angin ram puma hman tura tih a ni a, in chhung khurah mipain nupuite mai bakah chhungkhat laina hmeichhe dang awm vete chunga hleilenna khuahkhirhna dan a ni. Domestic Violence tih chuan a) taksaa nghaisakna, b) hurna rawngkaia nghaisakna, c) \awngka leh rilru lama nghaisakna, d) ei leh bara

nghaisakna tih te a huam vek a ni. He dan hnuaiah hian mi pawimawh tak tak pathum kan nei a, chungte chu:(1) Magistrate First Class, (2) Protection Officer, (3) Service Provider te an ni. Magistrate hian a \ul dan azirin heng order hi a pe thei:- (a) Protection order (In chhungkhura hlei-lenna laka venhimna thupek), (b) Residence Order (Boruak him tak hnuaia chenna tur thupek), (c) Monetary Relief, (d) Custody order (naupangte him taka khawsakna/chenna tur thupek) leh (e) Compensation order (In chhungkhura hleilenna avanga a tuartu ham\hatna tura zangnadawmna thupek). Tin, a tawp berah chuan kan sawi hmaih theih loh mi rethei Ukil rawihna tur nei lo leh mi chanhai zawk te, harsatna tawkte tan Mizoram State Legal Services Authority leh District tina District

October 2011

AGAPE

25

Legal Services Authorityte kan inhawng reng a ni. Heng a chunga kan sawi loh hmeichhiate Danin a humhimna sawi tur tam tak a la awm a, kan dinhmun a \ha viau tawh kan tih lai hian kan hriat phak loh lamah harsatna, tihduh-

dahna leh hmuhsitna tawk tam tak an la awm tih hria ila, kan hmeichhiatpui dinhmun chhe tak taka awmte chhan chhuaka pui tur hian Kohhran Hmeichhiaten Pathian chakna ringin theihtawpin hma i la tlang zel ang u.

HRIATTIRNA
Synod Multipurpose Training Centre, Mission Vengthlang, Aizawlah a hnuaia Trade-ah te hian training hawn a ni leh dawn a. A hnuaia hming ziak hnenah hian Kohhran lehkha thil telin dilna theh luh theih a ni e. 1. 2. 3. Tailoring (Mipa) Tailoring (Hmeichhia) Shoe making (Mipa) : : : : : Seat 20 Seat 40 Seat 5

(Course : 15th Jan 15th Dec. 2012) Dil theih hun chhung Interview hun November 2011 December 13, 2011 dar 10 a.m.

Zir tura lakte chu thla tin stipend Rs. 500/- pek an ni ang. Sd/Rev. F. Lalrinnunga Programme Director Synod Multipurpose Training Centre Mission Vengthlang, Aizawl

October 2011

AGAPE

26

RAHBI TLEU LAMA KAN RAWNGBAWLNA


- Lalsawmliani Convener, Rahbi Tleu Sub-Committee Central Kohhran Hmeichhia Rahbi Tleute chhan chhuah dan kawng zawn ni rawh se tih kum 2009 Hmeichhe Inkhawmpui Lian Committee vawi 43-nain Central Committee te bawhzui tura a tih chu kalpui mek zel a ni a. Bial leh Kohhran mal a\angtea in \hahnemngaihna luangliam kan lo dawn a\angin rawngbawlna kan la chhunzawm zel a. Kohhran tinah General Secretary-in kan rawngbawlna report min rawn hriattir kha kan dawng \heuh tawhin a rinawm. Khang a rawn tar lan bakah khan YMA Central Committee-ten ruihhlo ngaite puala camping an buatsaihah Rs. 20,000-in \anpui an ni a. TNT Rs. 30,000-in \anpui a ni bawk. Rahbi tleu damlo harsatna tawk, damdawi in awm man peksak a ni. Matthaia 5:14-16-ah Khawvel ng in ni e, tlang chhipa khaw awm chu thuhruk theih a ni lo, miin khawnvar halin hrai hnuaiah an dah ngai lo, a dahnaah an dah zawk \hin. Tichuan, in chhunga mi zawng zawng a n \hin. Chutiang bawkin in ng chu mi mit hmuhin ng rawh se, chutichuan in thil tih\hatte an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang tih kan hmu. Tlang chhipa khaw awm thuhruk theih loh ni turin keiniho hi Lalpan min dah a tum, kan chhehvela ringlote tan nna ni turin. Chu chu Setanan thikin kan fanu te, fapate salah a man mek a ni. Ruihhlo hmang te, nun beidawnna avanga an taksa \ha lo taka inzuara sual hmanrua ni turin, henghote chhan chhuak turin Lalpan min duh. Nunna kawng kawhhmuh tur te, nun kawng dika hruai tur te, eng ang pawhin Setanan kan fate salah manin khung bet mah sela, kan hneh ngei dawn a ni. Sual thiltihtheihna chu kan hneh ang hnehtu Pathian vangin tih a ni. Zoram nu zawng zawngte \an rawn la thar zel turin kan chah duh bawk che u a. Kan inthlahdah loh zawngin a hun takah Lalpan min chhan chhuahsak ang. Secretary, Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lianin Kohhran tina hriattirna a rawn thawn tawh angin Bial leh Kohhran mal pawhin Rahbi tleute chhan chhuah nan \an i la thar zel ang u.

October 2011

AGAPE

27

HMEICHHE RAHBI TLEUTE TANA SUM PETUTE LEH AN PEK ZAT (July 15, 2010 July 2011)
S/No. Bial/Kohhran hming 1. Champhai Vengsang Kohhran Hmeichhia 2. Tualcheng Kohhran Hmeichhia 3. Edenthar Kohhran Hmeichhia 4. |huampui Kohhran Hmeichhia 5. Bungkawn Kohhran Hmeichhia 6. Saitual Kohhran Hmeichhia 7. Bawngkawn Chhim Veng Koh. Hmeichhia 8. Mualkawi Kohhran Hmeichhia 9. Lungdai Kohhran Hmeichhia 10. Biate North Kohhran Hmeichhia 11. Luangmual Vengthlang Koh. Hmeichhia 12. Sialsuk Bial Kohhran Hmeichhia 13. Khawzawl Vengsang Koh. Hmeichhia 14. Vairengte Hmar Veng Koh. Hmeichhia 15. Thakthing Veng Kohhran Hmeichhia 16. Tlangnuam Kohhran Hmeichhia 17. Vairengte Bial Kohhran Hmeichhia 18. N. Vanlaiphai Damdawi Veng Koh. Hmei. 19. |umpui Kohhran Hmeichhia 20. Keifang Vengthar Kohhran Hmeichhia 21. Lungleng I Kohhran Hmeichhia 22. Shillong Mizo Kohhran Hmeichhia 23. Rullam Kohhran Hmeichhia 24. Khawzawl Hermon Koh. Hmeichhia 25. Tanhril Kohhran Hmeichhia 26. Bungkawn Bial Kohhran Hmeichhia 27. Seling Kohhran Hmeichhia 28. Tuikual North Kohhran Hmeichhia 29. Zokhawthar Kohhran Hmeichhia 30. Suangpuilawn North Koh. Hmeichhia 31. Bilkhawthlir Tui\ha Veng Koh. Hmeichhia Pek zat 1,000 1,000 2,000 2,000 5,000 4,000 2,000 2,000 1,000 1,000 3,000 2,000 1,000 1,000 5,000 2,010 2,000 2,000 2,000 2,000 500 2,000 1,000 1,000 1,000 5,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

October 2011
32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68.

AGAPE

28
560 5,000 1,000 4,000 2,000 5,000 2,000 3,000 3,000 1,000 500 3,000 2,000 1,000 2,000 5,000 3,600 5,000 1,000 1,000 3,000 1,000 3,000 2,000 1,000 1,000 5,000 2,122 500 300 500 1,000 3,000 1,000 500 1,000 1,000

N.E. Tlangnuam Kohhran Hmeichhia Zarkawt Kohhran Hmeichhia E. Lungdar Kohhran Hmeichhia E. Lungdar Bial I.T.I. Vengchhak Kohhran Hmeichhia Madanriting Kohhran Hmeichhia Kulikawn Bial Khatla North Kohhran Hmeichhia Dawrpui Vengthar Kohhran Hmeichhia Kawlbem Kohhran Hmeichhia Kawlkulh Kohhran Hmeichhia Chanmari Kohhran Hmeichhia Ramhlun Vengchhak Kohhran Hmeichhia Melriat Kohhran Hmeichhia Kolasib Hmarveng Kohhran Hmeichhia Electric Veng Kohhran Hmeichhia Bilkhawthlir Bial Dawrpui Kohhran Hmeichhia Zemabawk North Kohhran Hmeichhia Thenzawl Field Veng Bial I.T.I. Kohhran Hmeichhia Meisatla Kohhran Hmeichhia Chawnpui Kohhran Hmeichhia Chanmari West Kohhran Hmeichhia Rawpuichhip Bial Marpara Ramthar Bial Kanan Kohhran Hmeichhia Hortoki Bial Sesawng Kohhran Hmeichhia Zote Bial Chekawn Venglai Kohhran Hmeichhia N. Serzawl Kohhran Hmeichhia Thingsulthliah Hospital Koh. Hmeichhia Tlangnuam Vengthar Kohhran Hmeichhia Vanzau Bial Champhai Hospital Veng Koh. Hmeichhia Bilkhawthlir Hmar Veng Bial

October 2011
69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105.

AGAPE

29
5,000 1,000 1,000 4,280 10,000 2,000 5,000 2,000 2,000 500 2,000 500 1,000 3,000 1,000 1,000 2,000 2,000 2,000 1,000 1,000 1,000 1,000 2,000 3,000 500 500 5,000 10,000 1,000 500 1,000 3,000 3,000 1,000 500 500

|huampui Bial Bawngkawn East Kohhran Hmeichhia Champhai Vengthlang Mamit Bial Republic Veng Bial Kolasib Vengthar Kohhran Hmeichhia Sesawng Vengthar Kohhran Hmeichhia Durtlang Bial Diakkawn Bial Sumsuih Kohhran Hmeichhia Bukpui Bial Va\huampui Bial Sesawng Bial Kelkang Bial Chhingchhip Bial Phairuang Kohhran Hmeichhia Nursery Veng Kohhran Hmeichhia Maubawk Bial Tuithiang Kohhran Hmeichhia Ngopa N Kohhran Hmeichhia Lungkawlh Kohhran Hmeichhia K.C. Zakimi (Kohhran hming tar lan loh) Keifang Mual Veng Kohhran Hmeichhia Serchhip Vengchung Koh. Hmeichhia Lalsangliani (Kohhran hming tar lan loh) Champhai Ramthar Koh. Hmeichhia Piler Kohhran Hmeichhia Khatla Kohhran Hmeichhia Ramhlun Kohhran Hmeichhia Chawnpui Vengthlang Koh. Hmeichhia Thingsulthliah Kohhran Hmeichhia Ngopa Bial Kolasib Hmar Veng Bial New Serchhip Bial Pukzing Bial Va\huampui Bial Zote Bial

October 2011 Ei siam dan

AGAPE

30

MAUTUAI PICKLES Telh turte Mautuai : Aieng : An\am chi : Purun var : Sawhthing : Hmarcha powder : Oil : Chini : Vineger : Chi : A siam dan 1. Mautuai chu duh chiah tur a ni. 2. 3. 4. 5. kg. Thirfian lian khat Thirfian lian thum (rawt dip tur) Bul khat (rawt dip tur) Inchi khat bial (rawt dip tur) Fiante hnih No hnih Thirfian lian hnih No khat Duh ang/a al tawk anga chan sawma, tuiah ni khat

Sil faia, \ham chhuaha, chi ala, tui thianghlim leiha, minute 10 vel chhum tur a ni. Tui chu thli chhuak la, mautuai chu dah hul deuh tur a ni. Tel chhuan sata, masala telh turte chu telh veka, mautuai pawh thlak nghal tur a ni. Vinegar te, chi te, chini te chu telh la, ngun takin chawk la, suan rawh. A chim tawkin tel leih la, saidawium faiah dah rawh. Phui taka chhin tur a ni.

Presbyterian Kohhran Hmeichhia, Central Committee chuan E-mail a nei ve ta. Thu thawn duh leh thu pawimawh hriattir duh neite tan he address-ah hian a thawn theih ta e: centralpkh@gmail.com

October 2011 Kan Hruaitute Chanchin

AGAPE

31

PI K. LALTHANPARI, COM. MEMBER Pi K.Lalthanpari hi Pu Khawkhama (L) leh Pi Zaingeni (L) te fa pasarih zinga a palina niin Tlangsam (Champhai) khuaah a piang a. July 21, 1968 khan Pu Khawlmawia nen an innei a, fanu 3 leh fapa 1 an nei a, tu - 9 leh tuchhuan - 1 neiin Tuikual North C-ah an chhungkuain an cheng a ni. Zirna lamah chuan matric a zo va, Champhai khuaa hmeichhia Matric pass hmasa ber dawttu a ni a, khawl chhu thiam hmasa ber a ni bawk. Hna chi hrang hrang \ha tak tak a thawk \hin a, kum 1990 khan Sainik Welfare Dept.-ah Superintendent-in a awm a, May 2008 khan a pension a ni. Rawngbawlna lamah chuan a nulat lai a\angin naupang S.S. zirtirtu-ah te, Secretary-ah te \angin Kohhran Hmeichhiaah hetiang hian chanvo a chelh tawh: 1983-87 Comt. member, 1987-1992 - Fin. Secretary; 1993-1996 Secretary; 1997-1998 - Asst. Secretary; 2001-2002 & 2007-2008 - Chairman; 2009-2010 - Vice Chairman te a ni tawh a ni. Bial Hmeichhiaah: Kum 1987-1992 - Comt. member; 2001-2001 & 2006-2009 - Secretary; 2005-ah Asst. Secretaryah te \angin tunah Comt. member-in a awm a; 1991-1993 chhung khan Bial Buhfai\ham ziaktu a ni bawk. Kum 2009 khan Tuikual Bial a\angin Central Comt.-ah a rawn lut a, term hnihna a hmang mek a ni. Kohhranah Puitling S.S. Zirtirtu, Thuhriltu, Ramthar Comt., Evan. Cell Comt. member a ni bawk. Sam No. 37:1-6; Thuf. 22:1-4 leh Joh. 15:14 te hi a Bible chang duhte an ni a, KHB No. 209 Thu mak ka sawi nin theih loh chu hi a hla duh ber a ni bawk. Pi Pari hi a theih leh phak ang tawk tawka Pathian rawngbawl duh mi leh mahni mawhphurhna hlen tum tlat mi a ni a. Mi nunnem, zaidam, nelawm leh thawhpui nuam tak a ni.

October 2011

AGAPE

32

PI LALCHAWIMAWII, COM. MEMBER Pi Lalchawimawii hi Pu Vanhnuaithanga leh Pi Hmangaihi fa a ni a, a pasal Pu Lalengmawia nen January 11, 1985 khan inneiin fapa 1 leh fanu 4 neiin tu 5 an nei tawh a, an chhungkuain Edentharah an cheng a; eizawnna lamah chuan Primary School zirtirtu a ni. Rawngbawlnaa Bial leh Kohhran mala a nihna tlangpuite lo tar lang ila. Bial Hmeichhiaah: 1993-1996-ah Comt. member; 19972001-ah Fin. Secretary; 2001-2003 & 2005-2009-ah Asst. Secretary; 2010-2011-ah Secretary te leh 2000-ah Bial Buhfai\ham Ziaktu a ni bawk. Kohhran Hmeichhiaah: Kum 2003-2004-ah Comt. member; 1988-1994 & 1997-1998 & 2000-ah Secretary; 20012002 & 2008-ah Vice Chairman; 1999-2000; 2005-2007; 20092010-ah Chairman hna te a lo chelh tawh a ni. Kum 2009 khan Chanmari Bial a\angin Central Comt. ah a rawn lut a, term hnihna a hmang mek a ni. Kohhranah Senior Dept., Sacrament Dept., Beginner Dept-ah te Zirtirtu leh Leader-ah a \ang \hin a. Tunah hian Puitling S.S. Zirtirtu, Thuhriltu leh Kristian Chhungkaw Comt. member a ni bawk. Sam 20:7,8 hi a Bible chang duh tak zinga mi a ni a; KHB No. 266 I lamah min hip rawh tih hi a hla duh tak a ni bawk. Zoram nuten Kristian chhungkua kan din kawngah harsatna leh tuarna te tawk \hin mah ila, kan hmaa tih tur hlen zel hi min kotu duh zawng a nih vangin chhel leh huai taka kal zel turin duhsakna a hlanin a ngen bawk a ni. Pi Chawimawii hi Pathianin rawngbawl tura a kohna tihlawhtling tura mi tum ruh tak a ni a. A nungchang a mawi a, mi zaingai taka khawsa thiam mi a ni bawk. Thlarau lam nunah pawh a mit a mengin Pathian ram \ulna hre mi tak a ni. Hetiang hruaitu kan nei hi kan vannei hle.

October 2011

AGAPE HRIAT ATAN

33

1. (1)

(2)

(3)

ZIN REPORT Kolasib Diakkawn Bial : July 1-3, 2011 chhung khan Kolasib Diakkawn Bial huapin New Diakkawn Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Pi Khawlvuani, Vice Chairman, Pi Hmingkhumi, Com. Member leh Pi C. Lalrotluangi, Com. Member-te an kal a, he hun hmang tur hian mi 127 lai an kal khawm thei a, a lawmawm hle. Kelkang Bial : August 5-7, 2011 chhung khan Kelkang Bial huapin Kelkang Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a. Central Committee a\angin Pi Laldawnkimi, Asst. Secretary, Pi K. Lalthanpari leh Pi C. Lalrinliani Committee member-te an kal. Bial chhungah hian Kohhran pali an awm a, Kohhran tin a\anga Leadership Training nei tura lo kal khawm chu mi 130 lai an tling a ni. Inrinni zan a\anga Pathianni zan thlengin Kristian chhungkaw Campaign neih a ni a, hun pawh \ha takin an hmang thei a, inkhawm banah inkawm khawm hun an hmang thei bawk. Khawzawl Vengthar Bial : August 6-7, 2011 hmangin Khawzawl Vengthar Bial-ah Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Hermon, Electric, Vengthar leh Neihdawn kohhranah te hun an hmang. Central Committee a\angin Pi Lalchawimawii, Pi Rochhungi, Pi Laltlanthangi leh Pi Zohmachhuani te an kal. Heng Kohhranah te hian Kristian chhungkaw thupui \hen hrang hrang sawiin tluang takin hun an hmang. Khawzawl Vengthar Bial hmeichhiate hian an Bial dinhmun hriain \an an la hle a, Kohhran

October 2011

AGAPE

34

2.

3.

Committee, K|P, Pavalai te nen \ang kawpin Campaign an nei \hin a, Bialtu Pastor te inpekna a ropui a, an Bial chhungah Pathian ram a zau zel kan beisei a ni. August 20, 2011 (Inrinni)-a Synod Mission Board leh Interserve \ang kawpin Tent Making Ministry tih thupui hmangin Seminar a buatsaih a. Hetah hian Pi H. Lalpianthangi, Gen. Secretary a kal. Hetah hian Mr. John Amalraj, National Interserve India, Pune-a mi leh Upa Dr. L.N. Tluanga, Mission Veng, Aizawlten paper an buatsaih chu zir ho a ni. Tent Making Ministry-in a tum ber chu ringtuten kan awmna apianga kan chet zia, nun kawng peng tinrenga Krista ringtu kan nih tihlan zel hi a ni. August 18-20, 2011 chhung khan CARE, World Vision India buatsaihin Channels of Hope tih thupui hmanga Workshop neih a ni a. Hetah hian Central Committee aiawhin Pi Laltlanmawii, Chairman leh Dr. Vanlalhruaii an tel. Programme neihna hmun hi Synod Conference Centre-ah a ni.

SAWMNA
Champhai Vengthlang Presbyterian Kohhran chuan kum 100-na kan lo thlen tak avangin Ni 18-23 October, 2011 chhung hian a hlim thei ang bera lawm kan tum a. Champhai Vengthlang Kohhrana lo lawi tawh phawt chu he lawmna ni min rawn hmanpui tur hian kan sawm vek a che u. Sd/J.C. Laldinsanga Secretary Information & Publicity Sub-Committee

October 2011

AGAPE

35

2011-2013 INKHAWMPUI LIAN HRUAITUTE


Chairman Vice Chairman Secretary Asst. Secretary Treasurer Fin. Secretary 1. 3. 5. 7. 9. 11. 13. 15. 17. 19. 21. 23. 25. 27. 29. 31. : : : : : : Pi Laltlanmawii Pi Khawlvuani Pi H. Lalpianthangi Pi Laldawnkimi Pi Lalsawmliani Pi Liankimi

Committee Member-te Pi C. Vanlalhmuaki 2. Pi Raldochhungi Pi K. Lalthanpari 4. Pi Biakengi Pi Malsawmtluangi 6. Pi Lalnuntluangi Pi Lalchawimawii 8. Pi Hmingkhumi Pi C. Lianpari 10. Pi Rochhungi Nl. Lalthantluangi 12. Pi C. Lalneihthangi Pi Rosangpuii 14. Pi Zohmachhuani Pi Parchhuaki 16. Pi Liansangi Pi K. Lalthangmawii 18. Pi Vanlalpari Pi C. Lalrinliani 20. Pi Ramngaihsangi Pi Rochuangkimi 22. Pi Laltlanthangi Pi C. Lalrotluangi 24. Dr. Vanlalhruaii Pi Vanlaltluangi 26. Pi Lalthansangi Pi H. Kapthangi 28. Pi Lalrinzuali Pi Lalrindiki 30. Pi Lalrinkimi Nl. Vanlalsawmi Co-ordinator Asst. Co-ordinator Ex-Officio Member-te 1. Rev. C. Lalsangliana, Synod Moderator 2. Rev. P.C. Pachhunga, Synod Secretary (Sr.) 3. Rev. Lalzuithanga, Executive Secretary i/c Women 4. Pi C. Lalneihkimi, Ex-Chairman KOHHRAN HMEICHHIA

Thupui : Thuhretu atana koh (Tirh. 1:8)


Din chhan 1. 2. 3. 4. Kohhran pum rawngbawlna tihlawhtling tura thawh ho. Kristian chhungkua din nghehtir tura \an lak. |anpui ngaite Krista hminga \anpui. Chanchin |ha puan darh.

October 2011

AGAPE

36

You might also like