Tarık Buğra'nın Küçük Ağa Romanında Çerkes Ethem'in İhaneti Yahut Müslüman Sözleşmesi'nden Türklük Sözleşmesi'ne Geçişte Psevu Kardeşlerin En Büyüğü Ethem Bey'in Maceraları

BETİMLEYİCİ ÇEVİRİ ARAŞTIRMALARI IŞIĞINDA TARIK BUĞRA’NIN “KÜÇÜK AĞA” ADLI ESERİNİN FRANSIZCA ÇEVİRİSİ, 2017

ÖZET Çeviri eylemi çok yönlü, karmaşık ve disiplinlerarası bir olgudur. Edebî çeviride ise çevirmenin görevi yalnızca kaynak metni, hedef dile sözcük bilgisi ve gramer kurallarıyla bire bir aktarmak değil; aynı zamanda kaynak metinde yer alan kültürel ögeleri hedef metne anlaşılır bir biçimde taşıyabilmektir. Dolayısıyla birçok zaman görünmez olsa da çevirmen aslında kilit roldedir. Bu çalışmada, edebiyat alanında Türkçeden Fransızcaya çevrilen eserlerin çeviri sürecinde maruz kaldıkları değişiklikler, ekleme ve çıkarma, alınan kararların çeviri esere yansımaları Türk yazar Tarık Buğra'nın "Küçük Ağa" adlı eseri merkezinde tartışılacaktır. Fransızcaya "Le Petit Agha" olarak çevrilen bu eser, Gideon Toury'nin Betimleyici Çeviri Araştırmaları çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenecektir. İncelenen eserde, Akşehir'den başlayıp, Konya, Kütahya, Düzce ve Ankara çevresinde gelişen olaylar silsilesinde, Anadolu insanının konuşma şekli, kelimeleri yutuşu, aksanı ve diğer tüm kültürel ögelerin bire bir yansıması, bunun yanı sıra İstanbul Türkçesinin de konuşulduğu görülmüştür. Dolayısıyla bu çalışmada kültürel ögelerin incelenmesi "dinî ögelerin aktarımı", "deyim ve atasözlerinin aktarımı" ve "özel isimlerin aktarımı" olarak üç genel başlık altında toplanmış olup betimleyici çeviri araştırmaları ışığında kaynak metnin kültürel ögelerinin hedef metinde nasıl yer bulduğu örneklerle açıklanacaktır. Ayrıca eserin çevirmen tarafından doğrudan kaynak dilden çevrildiği, herhangi bir ara dilin söz konusu olmadığı tespit edilmiştir.

Tarık Buğra'nın Küçük Ağa Romanında Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, 2018

2023

Rusya merkezli özel askeri şirket Wagner, 23 Haziran gecesi isyana kalktı. İsyan bir gün içinde bastırıldı. Batı, Rusya'da iç savaş çıkması için ellerini ovuştururken Rusya Devlet Başkanı Putin, isyana katılmayan Wagner savaşçılarını orduya katılma, silah bırakma ya da Belarus'a gitme seçeneklerini sundu. İsyandan sonraki gün Wagner, Rus ordusunun disiplinine alındı. Rusya Savunma Bakanlığı da Wagner'in silahlarını orduya teslim etmeye hazırlandığını açıkladı. Aydınlık, Wagner isyanını "Ethem Vakası" olarak değerlendirdi ve 25 Haziran tarihli manşetine "Rusya'da Ethem Vakası" başlığını attı.

TARIK BUĞRA KİTABI: "Hatırlayıp Yeniden Bulmak", 2020

Tarık Buğra’nın Küçük Ağa ve Firavun İmanı romanları üzerinden, yazarın Anadolu’ya bakışını ve Anadoluculuk düşüncesi ile ilişkisini ele almayı amaçlayan bu çalışmada, Buğra’nın ilgili romanlarından sonra Anadoluculuk akımından bahsedilecektir. Sonrasında ise Buğra’nın bu akımın temsilcisi olarak kabul edilen isimlerle ilişkileri, Buğra’nın romanlarında bu isimlere yer vermesi ve bu isimlerin Buğra’nın romanlarına yaklaşımları değinilecek diğer konuları oluşturmaktadır. Sonuç kısmında ise Buğra’nın Anadolucu isimlerle benzerlik gösterdiği ve farklılaştığı noktalara yer verilecektir.

Uluslararası Orta Asya’dan Anadolu’ya İslâmî İlimler Sempozyumu Bildirleri Kitabı, 2021

İslam hukuk tarihinde iz bırakan aileler arasında et-Türkmânî/ibn Türkmânî ailesi de bulunmaktadır. Yazmış oldukları eserler ve yetiştirmiş oldukları talebelerle, Hanefi mezhebi içerisinde önemli bir yer elde etmişlerdir. Aile bireyleri uzun yıllar Mısır Hanefî mezhebi baş kâdılığı (Kâdilkudât) görevini üstlenmiş ve bu görev onlarla sona ermiştir. Kaynaklarda aileye mensup sekiz kişinin adı zikredilmektedir. Ailenin büyüğü ve etkin isimlerinden Fahreddin Osman (ö. 731/1331), Mardin’den ayrılarak Mısır’a yerleşmiştir. Kahire’de başkâdılık görevi yanında talebe yetiştirip eserler telif etmiştir. Muhammed eş-Şeybânî’ye (ö. 189/805) ait el-Câmiü’l-Kebir kitabı üzerine bir şerhi bulunmaktadır. Oğulları Taceddîn Ahmed (v. 744/1343) ve Alâeddîn Ali (ö. 750/1349) de kadılık, müftülük görevlerini icra etmiş, ilmi faaliyetlerde bulunmuşlardır. Taceddin Ahmed, birçok eser yazmış, ancak bunlardan çoğunu bitirememiştir. İbnü’t-Türkmânî lakabıyla meşhur olan Alaaddîn, talebe yetiştirmiş, tefsir, hadis, fıkıh ve diğer ilim dallarında eserler yazmıştır. Merginânî’nin (ö. 593/1197) el-Hidâye isimli eserini şerh etmiş, bu kitapta yer alan hadislerin tahricini yapmıştır. Aileye mensup diğer bireyler ise Celaleddîn Ahmed (v. 749/1348), Abdülazîz b. Ali (v. 749/1348), Cemâleddîn Abdullah (v. 769/1368) ile oğulları Sadreddîn Muhammed (v. 776/1375) ve Hamidüddîn Hammad (v. 819/1416) şeklinde sıralanmaktadır. Bunlar da büyüklerinin izinden giderek tedris ve telif faaliyetinde bulunmuş, insanlara dini konularda fetva vererek problemlerini çözmüşlerdir. Bu çalışmada et-Türkmâni/İbnü’t-Türkmani ailesi hakkında kaynaklarda yer alan bilgiler derlenerek, hocaları, talebeleri, almış oldukları görevler ve telif etmiş oldukları eserler hakkında genel bilgiler verilmektedir

Gazi Mustafa Kemal, Nutuk; Çerkes Ethem; Yeşil Ordu; Kuvayı Seyyare

2013

Tarik Bugra’nin Kucuk Aga ve Samim Kocagoz’un Kalpaklilar adli romanlari, oncelikle konulari bakimindan ortak ozellik gosterirler. Cunku her iki romanin da konusu Kurtulus Savasi’nin baslamasiyla gelisen Kuvva-yi Milliye ruhunun dogusu ve milli mucadele ruhunun gelismesidir.Her iki yazar da, eserlerinde milli mucadele ruhunun gelisimine kendi memleketlerinin penceresinden bakarlar. Tarik Bugra Kucuk Aga’da Aksehir yoresindeki mucadeleyi, Samim Kocagoz de Izmir yoresindeki mucadeleyi Ankara ve diger cephelerdeki mucadelelerle birlestirerek anlatir. Her iki romani karsilastiran incelememizi yaparken, takip ettigimiz plan soyledir: Oncelikle, romanlarin vakalari verilmistir. Daha sonra her iki romanin yazarlarinin kendi romanlari ile ilgili dusunceleri aktarilmis ve boylece inceleme derinlestirilmeye calisilmistir. Son olarak her iki romanin ortak ozellikleri ayrintili olarak degerlendirilmistir.Calismamizin Turk romaninda Kurtulus mucadelesi, Turk romaninda kurtulus mucadelesinin roma...

Nazariyât, 2024

Haydar el-Herevî Horasan'dan Osmanlı topraklarına gelen önemli âlimlerdendir. Teftâzânî'nin şeçkin bir talebesi olan bu âlim I. Mehmed'ten büyük saygı görerek onun tarafından himaye edilmiştir. Herevî, Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ı üzerine yazdığı şerhi büyük övgü ifadeleriyle I. Mehmed'e ithaf etmiş, ithafın yer aldığı mukaddimede hayat hikayesiyle ilgili önemli ayrıntılar vermiştir. Osmanlı topraklarında geçirdiği uzun yıllar sonra Timur'un oğlu Şahruh ile irtibat kuran Herevî, el-Keşşâf şerhi mukaddimesini tekrardan kaleme alarak aynı eseri bu sefer Şahruh'a ithaf etmiştir. Herevî'nin bu yeni patronaj ilişkisi mukaddimenin ikinci versiyonundan öğrenilmektedir. İkinci versiyonda sadece ithaf kısmı değiştirilmemiş, yeni haminin kimliğiyle irtibatlı olarak muhteva da yeniden kurgulanmıştır. İlk versiyonda bulunmayan önemli biyografik ayrıntılar ikinci versiyonda yer almaktadır. Mukaddimenin iki versiyonu Herevî biyografisinin neredeyse yegâne kaynağıdır. Bu makalede mukaddimenin ikinci versiyonu ilk defa gün yüzüne çıkarılmış ve her iki versiyonda verilen bilgiler bir araya getirilerek Herevî'nin biyografisi inşa edilmiştir. İki versiyonda herhangi bir tarih verilmemiş, sadece bazı şehirlerdeki ikamet süreleri belirtilmiştir. Biyografi inşa edilirken anlatıda oluşan boşluklar tarihi olaylardan hareketle doldurulmuş ve tarihlendirme yapılmıştır. Bahsedilen olaylar, yapılan nitelemeler ve verilen ikamet süreleri itibara alınarak Herevî'nin hayatının yaklaşık kırk yıllık bölümü tam olarak tarihlendirilmiş, Serahs'tan başlayarak sırasıyla Şîraz, Tebriz, Şirvan, Bursa, Edirne ve tekrar Horasan'a uzanan yıllara dair bütünlüklü bir tablo ortaya konulmuştur. Bu hayat hikayesi ulema-sultan ilişkileri, siyasî gelişmelerin ilim hayatına yansımaları ve hayatını ilim yolculuklarında geçiren bir âlimin zihin dünyası hakkında eşsiz bilgiler sunmaktadır.