History and Sociology of Science

Mirektiya Melkisiyan li derudora Carsancaqa Dersime ku ji Cemisgezek, Mazgirt, Pertek u Saxmane pek dihat desthilatdari kiriye. Desthilatdariya wan di sedsala XIV’an de dest bi kiriye u heta bi serdema Osmaniyan dewam kiriye. Mire pesi ye ve malbate ku cavkani behs dikin Xalid el-Melkisi el-Kurdi ye. Di ve nivisare de nivisteka Medreseya Yelmaniye ku ji hela neviye Xalid Beg Yelman Beg hatiye ava kirin; tirben du miren Melkisiyan u cend diraven ku ji hela miren Melkisiyan ve li Cemisgezeke li ser nave deshilatdaren serdemen xwe hatine capkirin ten peskeskirin. Di dawiye de ji secereya miren Melkisiyan heta serdema Osmaniyan hatiye cekirin

Behice Boran DTCF’nin kuruluş misyonuna ve dönemin bilim anlayışına
uygun olarak 1939’da başlamış olan DTCF Sosyoloji programının
kurucusudur. O yaptığı çalışmalar ile o dönemde Türkiye’de mevcut
olan sosyoloji ve sosyal bilimler anlayışında radikal dönüşümlere yol
açmış bir bilim insanıdır. Bazı yaşamlar bazen bir ülkenin hatta
dünyanın belli dönemlerini anlama açısından önemli olabilmektedir.
Boran’ın bireysel yaşamı üzerinden erken cumhuriyet dönemi ve
sonrasındaki çalkantılı dönemler anlaşılabilmektedir. Boran zorlu bir
yaşama rağmen bir kadın olarak var olabilmeyi ve pek çok konuda da
Türkiye’de ilk kadın olmayı başarabilmiştir. Hem bir sosyolog hem de
bir siyasetçi olarak özgün perspektifi nedeni ile düşünceleri hala
önemini korumaktadır. Ancak ne yazık ki Boran bu başarıları
karşılığında büyük bedeller ödemek durumunda kalmıştır. Bu yazıda
öncelikle çoğu mahkeme süreçleriyle geçen 9 yıllık kısacık akademik
yaşamı içinde Behice Boran'ın siyasetin gölgesinde bilim yapma çabası
ele alınacak ve o dönemde Türkiye’de mevcut sosyoloji anlayışını nasıl
etkilediği ve dönüştürdüğü irdelenecektir. Bu irdeleme o dönemin
koşulları çerçevesinde gerçekleştirilecektir. Çünkü bir düşünürün
nesnel değerlendirilmesi bugünün ölçütleri üzerinden değil, yaşadığı
dönemin koşulları ve ölçütleri çerçevesinde değerlendirmeyi gerektirir.
Ek olarak Behice Boran’ın ilk dönem sosyolojik çalışmaları ile akademi
sonrası yaşamında ürettiği çalışmaları devamlılık ve kopuş ilişkisi
açısından ele alınacak ve bir siyasetçi ve siyaset kuramcısı olarak
Türkiye’nin gelişmesi konusundaki düşüncelerine yer verilecektir.
Anahtar Sözcükler: Behice Boran; DTCF Sosyoloji; Türkiye’de
Sosyoloji; Sosyoloji Tarihi

BEHİCE BORAN’S CONTRIBUTION TO SOCIOLOGY AND
SOCIAL SCIENCES IN TÜRKİYE
Abstract
Behice Boran, is the founders of the DTCF Sociology program, which
started in 1939 in accordance with the founding mission of DTCF and
the scientific understanding of the period. She is a scientist who led to
radical transformations in the understanding of sociology and social
sciences of the time in Turkey with her studies. Some lives can
sometimes be important in terms of understanding certain periods of a
country or even the world. The early republican period and the turbulent
periods after it can be understood through the individual life of Boran.
Despite a difficult life, Boran succeed to exist as a woman and to be the
first woman in Turkey in many areas. As both a sociologist and a
politician, her thoughts still maintain their importance due to her unique
perspective. Unfortunately, Boran had to pay a great price for these
successes. In this article, first of all, Behice Boran's effort to do science
in the shadow of politics in her short academic life of 9 years, most of
which was spent in court, will be discussed and how she influenced
and transformed the understanding of sociology in Turkey at that time
will be examined. This examination will be carried out within the
framework of the conditions of that period. Because the objective
evaluation of a thinker requires evaluation within the framework of the
conditions and criteria of the period in which they lived, not through
today's criteria. In addition, Behice Boran's early sociological studies
and the works she produced in her post-academic life will be discussed
in terms of continuity and rupture, and her thoughts on the development
of Turkey as a politician and political theorist will be included.
Keywords: Behice Boran; DTCF Sociology; Sociology in Türkiye; History
of Sociology

Türkiye’de genelde sosyal bilimler özelde sosyoloji için “DTCF Bilim
Çevresi” ya da “DTCF Çevresi” olarak adlandırılan 1940’lı yılların Dil
ve Tarih-Coğrafya Fakültesi özel ve önemli bir yere sahiptir. Bu
özgünlük, DTCF’nin ön cephesinde yer alan kuruluş misyonu “Hayatta
En Hakiki Mürşit İlimdir” vecizesi ile biçimlenmiş ve bu doğrultuda
kurumsallaşmış olması nedeniyledir. Bu süreçte en azından bilime,
bilim-toplum ilişkisine yüklenen anlam ülke koşullarını da dikkate
alarak Batı’yı örnek alan bir yol izlenmiştir. Bu bağlamda DTCF’de de
kürsülerin oluşumu ve kadroların oluşturulması Batı bilim anlayışı
özellikle de “Humboldtiyan Üniversite modeli” doğrultusunda toplum
yararını önceleyen etik değerlerin ve bilimsel metodolojinin önemsendiği
bir bilim anlayışı benimsenmiştir. Bu bilim anlayışını benimsemenin
nedeni, genç cumhuriyetin ihtiyaç duyduğu ve hedeflediği çağdaş
uygarlık seviyesine ulaşmanın bir ön koşulu ve gereği olarak
görülmesidir. DTCF Sosyoloji de 1939 yılında bu misyon çerçevesinde
kurulmuş ancak “1948 Tasfiyesi” olarak tarihe geçen olayla tasfiyeye
uğramış iki yıllık bir aradan sonra dönemin politik iklimine uygun
olarak farklı bir anlayışla yeniden kurulmuştur. DTCF Sosyoloji’nin
çalkantılı tarihini anlama o dönemdeki ve sonrasındaki toplumsal
dönüşümleri anlamak açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle bu
yazıda DTCF Sosyoloji tarihi, kronolojik bir tarih yazımı anlayışı yerine
DTCF Sosyoloji’nin değişimi toplumsal oluşumları ile ilişkilendirilerek
incelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılacaktır.

In Türkiye, the Faculty of Languages, History and Geography (Turkish:
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, abbreviated DTCF) of the 1940s, which
is called “DTCF Science Circle” or “DTCF Circle,” has a special and
important place for social sciences in general and sociology in particular.
This uniqueness is due to the dictum of DTCF’s founding mission
“Science is the most Genuine Guide in Life,” which is written on the front
side of the building, and has been shaped and institutionalized in this
direction. In this process, the meaning attributed to at least science and
the relationship between science and society, taking into account the
country’s conditions, has been followed in a way that takes the West
as an example. In this context, the formation of chairs and the formation
of cadres in DTCF has been adopted in line with the Western
understanding of science, especially the “Humboldtian higher education
model”, in which ethical values and scientific methodology are given
importance, prioritizing the benefit of society. The reason for adopting
this understanding of science is that it was seen as a prerequisite and
necessity to reach the level of contemporary civilization that the young
republic needed and aimed at. DTCF Sociology was also established
within the framework of this mission in 1939, but after a two-year
hiatus, which was liquidated with the event that went down in history
as the "1948 Liquidation" (1948 Tasfiyesi), it was re-established with a
different understanding in accordance with the political climate of the
period. Understanding the turbulent history of DTCF Sociology is very
important in understanding the social transformations during and after
that period. For this reason, in this article, the history of DTCF Sociology
will be examined and evaluated by relating the change of DTCF
Sociology with social facts and events, instead of a chronological
historiography understanding.

Ev berhem encama deh salên xwendin û lêkolînan e ku me di qalibê mirovnasiyê (antropoljiyê) de ro kiriye; bêguman berî me jî hinek hewldanên antropolojiyê yên destpêkî hatine amadekirin. Hêjayî diyarkirinê ye ku “Adat û Rusûmatnameyê Tewayifê Ekradiye” (Mela Mehmûdê Bazîdî, 1859) ji bo mirovnasiya kurdî çavkaniyeke girîng e; lê dîroka nivîsandina wê vedigere berî 150 salî û hem di heyama xwe de hem jî piştî nivîsandinê li ser bingehên zanistî yên pîvandî nehatiye rûniştandin. Lewre pêwistî bi lêkolîn û lêgerînên nûjen heye ku mirovnasiya kurdan li ber ronahiya zanistên hevçerx ji nû ve bê şirovekirin; lê belê berî şirovekirineke pirşaxî ya baş divê awireke giştî li bingehê zimanî-çandî yê mijara navbihurtî bê gerandin. Îcar ev xebata destpêkî -bi vê mebestê- ji pênesayên zanistî dest pê dike, hebana zimanê kurdî hildiqevşîne ku peyvnasiya mijarê têkûz bike û piştre hewl dide ku “samana zimanî-çandî ya mirovnasiya kurdî” derxe ber ronahiyê.
Me di beşa pêşîn a vê xebatê de bi awayekî giştî mirovnasî pênase kiriye ku bê ka ev şaxa zanistê bê kêrî çi tê; di beşa duyem de me kurd di çarçoveya pênasekirinên bihurtî de dana nasandin. Di beşa sêyem de me awireke kurt berdaye ser antropolojiya Kurdistanê û çend mijarên dîrok û nasnameya kurdistanî ronî kirine; di beşa dawîn de jî me li gorî antoplojiya meydanî hinek mijarên zimannasiya kurdî pêşkêş kirine. Divê bê gotin ku ev beşa paşîn ji hinek xebatên meydanî yên weşandî pêk tê û çendek ji wan nivîsên me yên hevpar in ku keda Evdilah Haciyan, Hisên Belede û M. Baqir Aşinayî jî tê de heye.

Omitê Mistefê
Bazîd, 2023

review by Jürgen Osterhammel of George Steinmetz, The Colonial Origins of Modern Social Thought. French Sociology and the Overseas Empire, Princeton (Princeton University Press) 2023, 576 p., 47 b/w fig. (Princeton Modern Knowledge), ISBN 978-0-691-23742-8

Pablo Kreimer, referente del campo de los estudios sociales de la ciencia, tecnología y sociedad (CTS), relata su trayectoria académica desde las inquietudes que se le presentaron en distintos momentos de su vida respecto a la ciencia y la tecnología y su relación con el entorno desde las políticas científicas nacionales, las relaciones entre centros y periferias, hasta la relación entre problemas de conocimiento y problemas sociales. Al preguntarse ¿cómo surgen y cómo se desarrollan los campos científicos en contextos periféricos, y cuál es su relación con las sociedades en las que se insertan? propone observar a las disciplinas y a los procesos de institucionalización de estas, como objetos analíticos claves, a observar en contextos periféricos, tal como hizo con la biología molecular en Argentina. Reflexivo y crítico desde una mirada histórica, política y epistemológica, habla sobre el campo CTS, con foco en América Latina y resalta los que, en su mirada, son los límites y desafí...

Uncovering the driving forces, strategic landscapes, and evolutionary mechanisms of China’s research systems is attracting rising interest around the globe. One topic of interest is to understand the problem-solving patterns in China’s research systems now and in the future. Targeting a set of high-quality research articles published by Chinese researchers between 2009 and 2018, and indexed in the Essential Science Indicators database, we developed an intelligent bibliometrics-based methodology for identifying the problem-solving patterns from scientific documents. Specifically, science overlay maps incorporating link prediction were used to profile China’s disciplinary interactions and predict potential cross-disciplinary innovation at a macro level. We proposed a function incorporating word embedding techniques to represent subjects, actions, and objects (SAO) retrieved from combined titles and abstracts into vectors and constructed a tri-layer SAO network to visualize SAOs and th...

The South Korean government passed the Bioethics and Biosafety Act, known henceforth as the Bioethics Act,in 2003 and it took effect in 2005. South Korea’s Ministry of Health and Welfare proposed the law to the South Korean National Assembly to allow the progress of biotechnology and life sciences research in South Korea while protecting human research subjects with practices such as informed consent [5]. The Bioethics Act establishes a National Bioethics Committee in Seoul, South Korea. The Bioethics Act is the first law in South Korea to regulate research on embryonic stem cells [6] and in vitro [7] fertilization [8] . Most South Korean bioethical policies rely on this act and its provisions.

E-pirtûka Ezîz ê Cewo:
“Abdullah Ocalan. Ramana azadîyê, gelê kurd û cîhan” –Berevoka gotar, bîranîn, name, hevpeyvîn û nirxandinên bijarte.

Ev berevoka berhemên pênûsa xudanê pirtûkê yên dem û demajoyên cuda da ye, lê ya ku di nava rewş û bûyerên Kurdistanê yên dawîya sedsala XX û destpêka ya XXI wan hemûyan digihîne hev û watedar dike, ew kesayetîya Rêberê gelê kurd Abdullah Ocalan û Tevgera Rizgarîxwaz a Kurdistanê ne...
Di vê berevokê da berhemên bijarte yên mamosta Ezîz ê Cewo yên di derbarê wê pêvajoyê da anegorî demnûsîyê (bi kronolojî) hatine tomarkirin ...  – ji destpêkê heya rojên vê serdemê.
Ew bûyer, ên ku di derbarê wan da di vê berevokê da tê gotin, hemû jî, an bi beşdarbûna xudanê pirtûkê pêk hatine, an jî ew wê demê wek çavdêrekî li wira amade bûye. Û ewî timê jî bi çavê lêgerînerekî li wan hemûyan nihêrye, ew nirxandine û watedar kirine... Ango, hîç rêzek, hîç peyv û gotinek hema wisa nehatine nivîsîn, lewra jî, ev berevok dê ne ku tenê ji bo siyasetmederên pispor, lêgerîner û nivîskaran balkêş be, lê her weha, ji bo xwendevanê sade jî...

La política de desarrollo autónomo desplegada por la Comisión Nacional de Energía Atómica al cabo de sus primeras tres décadas de vida, condujo a la expansión y enraizamiento del sector nuclear argentino en diversas areas. Con respecto al área médica, si bien el uso de radioisótopos con fines clínicos, así como de investigación contaba al momento de la emergencia del sector nuclear, con un significante número de antecedentes en el país, con la institucionalización de las actividades nucleares, a partir de la creación de la Comisión Nacional de Energía Atómica en 1950, el desarrollo de las aplicaciones nucleares con fines médicos cobraría un fuerte impulso. Esto fue así, en la medida en que se destinaron esfuerzos en: investigación y capacitación, abastecimiento de radioisótopos y puesta en marcha de centros clínicos de medicina nuclear. En este artículo, entonces, veremos como la búsqueda de capacidades científico-tecnológicas propias tuvo cierto paralelismo en el área médica, logra...

Reliability, transparency, and ethical crises pushed many social science disciplines toward dramatic changes, in particular psychology and more recently political science. This paper discusses why sociology should also change. It reviews sociology as a discipline through the lens of current practices, definitions of sociology, positions of sociological associations, and a brief consideration of the arguments of three highly influential yet epistemologically diverse sociologists: Weber, Merton, and Habermas. It is a general overview for students and sociologists to quickly familiarize themselves with the state of sociology or explore the idea of open science and its relevance to their discipline.

Si dans le contexte environnemental actuel il devient difficile d’identifier une nature autonome et indépendante de l’Homme et de la société, quel est alors l’objet des sciences de la nature ? Nous proposons d’apporter ici une réponse à partir d’une enquête socio-anthropologique réalisée dans le cadre d’un projet interdisciplinaire à l’initiative des sciences de la Terre. Celle-ci nous a conduit à pointer l’importance du rapport au terrain dans la culture du géologue, même si ce terrain est souvent mis au second plan (ou disparaît même parfois) des publications en sciences de la Terre. Cette approche socio-anthropologique de la géologie, révélant la place du sujet dans la formation de la connaissance, permettra de conclure sur l’importance d’une réflexion pluridisciplinaire sur l’ethos du chercheur face aux enjeux environnementaux d’aujourd’hui.

A recenzió azt vizsgálja, hogy Szalai Erzsébet új könyvének tükrében hogyan alakul a mai magyar fiatalok habitusa, identitása és személyisége, megjelennek-e körükben a nagy generációs élmények, illetve van-e esély arra, hogy e nemzedék generációvá váljon. Az írás körbejárja, hogyan élik meg a fiatalok a kötet alapjául szolgáló életútinterjúk tükrében a félperifériás kapitalizmust, és hogyan próbálnak meg lázadni – ha lázadnak egyáltalán – egy olyan környezetben, ahol hiányoznak a lázadás szellemi és strukturális előfeltételei. Ezeken a feltételeken az egyén vajmi keveset, egy közösség azonban valamivel többet tud változtatni, ha a civil szférában sikerül megtalálni a közös koordinátákat.

Professional sociology in Ecuador started with the first chair in sociology in 1915. This led to a series of foundational texts during the 1920s and 30s that sought to define what sociology is while applying it to core aspects of Ecuadorian society. While this time was – in the Global North- marked by a growing centralization on the theories of Durkheim and Weber, the Ecuadorian sociologists preferred other thinkers in order to understand society. The result was a mixture of different theories that were not always clearly articulated but did sustain the first relatively coherent sociological readings of Ecuadorian society. This text will shed light on how the first professional sociology in Ecuador used the classics of sociology in a particular way to build local sociology. The focus will be on the four most relevant sociological thinkers of the first half of the twentieth century, Agustín Cueva Sáenz, Ángel Modesto Paredes, Víctor Gabriel Garcés, and Luis Bossano. They worked with Tarde, Worms, Durkheim, and some German, US-American, and Latin American authors. The creation of the first School for Sociology in the 1960s meant a break from this tradition that has not been reflected adequately until today.

Mientras algunos enfoques CTS como la teoría del actor-red han sido criticados por su incapacidad para producir mecanismos explicativos de las transiciones sociotécnicas (Geels, 2007), el artículo muestra que dicha teoría permite dar cuenta de una transición sociotécnica completa, desde el diseño de hojas de rutas para los laboratorios de I+D hasta la difusión de nuevos dispositivos técnicos en la sociedad, sin renunciar a “seguir los actores” (Latour, 2006) y sus prácticas concretas y situadas. Para eso, analizamos las Micro y Nano Tecnologías (MNT) como un caso de transición y movilizamos el concepto de “ingeniería heterogénea” (Law, 1989) para explicar la capacidad de transformación social de las prácticas tecnocientíficas en varios sitios claves de dicha transición: comités internacionales donde prioridades tecnológicas y hojas de ruta se definen; laboratorios donde se inventan y diseñan nuevos dispositivos técnicos; plataformas de experimentación y transferencia de tecnología h...