Huy Thành

Nghệ sĩ nhân dân

Huy Thành
Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam
Nhiệm kỳ	1989 – 1995
Tổng thư ký	Đặng Nhật Minh
Phó Tổng thư ký	Nguyễn Thanh An
Tiền nhiệm	Nguyễn Hồng Sến Phạm Ngọc Trương
Kế nhiệm	Nguyễn Thanh An Lê Hoàng
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Nguyễn Huy Thành
Ngày sinh	(1928-02-20)20 tháng 2, 1928
Nơi sinh	Đà Nẵng
Mất
Ngày mất	22 tháng 5, 2018(2018-05-22) (90 tuổi)
Nơi mất	Pháp
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Đạo diễn Biên kịch
Lĩnh vực	Điện ảnh
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (1984) Nghệ sĩ nhân dân (1993)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động	1965 – 2009
Đào tạo	Trường Điện ảnh Việt Nam
Thể loại	Phim truyện
Tác phẩm	Nổi gió Về nơi gió cát Xa và gần
Giải thưởng	Giải thưởng Nhà nước (2007)
Giải thưởng
Liên hoan phim Việt Nam 1983 Biên kịch xuất sắc
Liên hoan phim Việt Nam 1985 Đạo diễn xuất sắc
Liên hoan phim Việt Nam 2009 Biên kịch xuất sắc
Website
Huy Thành trên IMDb
[sửa trên Wikidata]x • t • s

Huy Thành (20 tháng 2 năm 1928 – 22 tháng 5 năm 2018) là một nhà biên kịch, đạo diễn điện ảnh Việt Nam, nguyên Phó chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, Chủ tịch Hội điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh. Được xem là một trong những đạo diễn cách mạng xuất sắc nhất,^[1] ông được nhà nước Việt Nam trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân vào năm 1993 và Giải thưởng Nhà nước vào năm 2007.^[2]

Huy Thành tên đầy đủ là Nguyễn Huy Thành, sinh ngày 20 tháng 2 năm 1928 tại Đà Nẵng. Ông theo học tiểu học ở Đà Nẵng và trung học tại Huế. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông nhập ngũ và trở thành lính trinh sát tại Bình Trị Thiên. Sau chiến dịch Điện Biên Phủ vào năm 1954, ông tập kết ra Bắc. Đến năm 1957, ông bắt đầu làm việc tại Bộ Văn hóa.^[3] Năm 1959, ông thi đỗ và bắt đầu theo học khóa Đạo diễn đầu tiên của Trường Điện ảnh Việt Nam.^[4]

Năm 1964, ông hợp tác cùng Nghệ sĩ nhân dân Trần Vũ để thực hiện bộ phim Làng nổi. Cả hai đồng thời là biên kịch và đạo diễn cho bộ phim.^[5] Làng nổi chính thức công chiếu tại Việt Nam vào năm 1965 và sau đó được xuất hiện tại rạp Liên Xô với tên "Добрый дракон". Năm 1966, ông chuyển thể bộ phim Nổi gió từ vở kịch cùng tên của tác giả Đào Hồng Cẩm. Đây là bộ phim đầu tiên của điện ảnh cách mạng Việt Nam làm về Chiến tranh Việt Nam với bối cảnh miền Nam và đã đem về cho ông giải Bông sen vàng đầu tiên tại Liên hoan phim Việt Nam năm 1970.^[6][7] Tuy nhiên, bộ phim đã từng thay vai nam chính khi đã quay được hơn 400 mét phim vì đạo diễn Huy Thành cảm thấy không hài lòng. Cuối cùng, vai này được giao cho Nghệ sĩ nhân dân Thế Anh và trở thành tác phẩm quan trọng trong sự nghiệp của ông.^[8][9][10]

Năm 1970, bộ phim đầu tiên Huy Thành đạo diễn độc lập ra mắt với tên Mùa than. Bộ phim do chính ông viết kịch bản về cuộc sống ở những mỏ than nguy hiểm trong thời chiến tranh. Ông bắt đầu viết kịch bản từ năm 1966 và hoàn thành nó trong trại sáng tác truyện phim năm 1968 của Xưởng Phim truyện Việt Nam.^[11] Năm 1975, ông tiếp tục thực hiện bộ phim Vùng trời với sự hỗ trợ lớn từ Quân chủng Phòng không – Không quân, nhiều cảnh phim ấn tượng được thực hiện bằng cách gắn máy quay lên máy bay. Năm 1977, ông chuyển công tác vào miền Nam, bắt đầu làm việc tại Xưởng phim Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. Từ đây, sự nghiệp điện ảnh của ông ghi lại dấu ấn rõ nét với hàng loạt bộ phim như Về nơi gió cát, Xa và gần, Phía sau cuộc chiến.^[12]

Từ những năm 2000, ông tập trung vào nhiều công việc khác liên quan đến điện ảnh hơn là trực tiếp đạo diễn một bộ phim. Số ít trong đó là Người học trò đất Gia Định xưa từng được công chiếu tại Liên hoan phim toàn quốc lần thứ 14 năm 2004.^[13] Tuy nhiên, bộ phim từng bị lùi ngày quay trong thời gian khá dài vì đoàn làm phim gặp tai nạn khiến diễn viên Công Ninh bị thương ở mặt, hai nhân viên bị chấn thương nặng, máy móc thiết bị vỡ nát.^[14] Bộ phim có kinh phí lên đến 1,2 tỷ đồng này vốn được đầu tư để kỷ niệm 300 năm Sài Gòn nhưng lại bị "xếp kho" một thời gian khá dài vì không có đầu ra.^[15][16]

Huy Thành đảm nhiệm Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam (nay là Phó chủ tịch) khóa 3 từ năm 1986 cho đến năm 1995.^[17] Năm 2000, ông trở thành Chủ tịch Hội Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh và giữ vai trò này trong suốt 10 năm cho đến 2010.^[18] Bên cạnh công việc làm phim, ông còn là giám khảo cho các lễ trao giải, cuộc thi liên quan đến điện ảnh như Giải Cánh diều,^[19][20] cuộc thi tuyển chọn diễn viên triển vọng.^[21] Năm 2012, ông trở thành một thành viên trong Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú" tại Việt Nam.^[22]

Ngày 22 tháng 5 năm 2018, trong chuyến sang Pháp thăm con gái, đạo diễn Huy Thành đột ngột qua đời, thọ 90 tuổi.^[23][24]

• Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2007).^[81]

• Nghệ sĩ ưu tú (1984).^[82]
• Nghệ sĩ nhân dân (1993).^[83]

Vợ ông là bà Bích Vân, họ có hai cô con gái là Sao Kim và Sao Mai.^[99] Vì ảnh hưởng của cha mà Sao Mai đã bắt đầu đóng phim từ khi còn nhỏ, bộ phim đầu tiên của cô chính là Về nơi gió cát do Huy Thành đạo diễn.^[100][31]

• Huy Thành trên IMDb