Galac

Galac
Galați

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Romanii
Eläjiden lugu (2021)	217,851 ristitud
Pind	246,4 km²
Pämez'	Ionuc-Florin Pukänu (kezaku 2016—, mandat 2020−2024, Ionuț-Florin Pucheanu)
Telefonkod	+40-(0)x36
Aigvö	tal'vel UTC+2, kezal UTC+3

Galac (rom.: Galați [ɡaˈlat͡sʲ]) om Romanijan lidn da port valdkundan päivnouzmas-suvipäivnouzmas. Se om valdkundan kahesanz' lidn eläjiden lugun mödhe, Galacan ümbrikon administrativine keskuz.

Eländpunkt mainitase vspäi 1445. Nimituz libub grekižes Galazion-sanaspäi (grek.: Γαλαζιον «taivazma»), mugoi lidnan nimi oli Vizantijan imperijas. Lidn paloi grekalaižiden toriden tagut turkoid vaste vl 1789 i 1821. Äi verazmalaižid, grekalaižid eriližešti, oli lidnas portan joudjaližen statusan tagut, porto franco-status oli tühjitadud vl 1883.

Galac šingotase raudan metallurgijan «Arselor-Mittal»-kompanijan kombinatal, laivansauvomižel (kaikiš suremb verf' Dunain randoil) i merijogiportal, himižel tegimištol, tekstilin da meblin pästandal.

Lidn sijadase ümbrikon suvipäivnouzmaižes čogas, Moldovan röunanno (kontrol'punkt radab lidnanno), i ei edahan Ukrainan röunaspäi. Levitase Dunain suhišton hural randal, koumel terrasal: viž..seičeme metrad ü.m.t., 20..25 m, 40 metrad da sen korktemba. Nügüd'aigaine lidn seižub 55 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Lidnan alapala alištub sur'vezile, jäl'gmäine tegihe vl 2005 kesked heinkud, hot' Dunain veden korktusen maksimum oleleb semendkus. Matkad Mustmerennoks om 80 kilometrad, Buharest-pälidnhasai om 190 km suvipäivlaskmha orhal vai 245 km avtoteidme. Lähembaine järed lidn om Brejil 15 km suvhe Dunain ülezjogen.

Klimat om ven kontinentaline. Keza om räk da päivoikaz lujas. Voden keskmäine lämuz om +11,7 C°, kezakun-elokun +21,7..+23,9 C°, tal'vkun-uhokun −1,1..+0,9 C°. Minimaline il'man lämuz oleskeli −28,6 C° (uhoku), maksimaline +40,5 C° (heinku, eloku). Kezaaigan minimum om +2,4 C° (eloku), tal'vaigan maksimum om +22,4 C° (uhoku). Ei voi panda halad kezakus-elokus. Paneb sadegid 509 mm vodes, 26 millimetraspäi uhokus 62 millimetrhasai kezakus. Paneb lunt 41 päiväd tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 72..75 % röunoiš sulakus-sügüz'kus, 79..89 % redukus-keväz'kus.

Lidnan pämez' om sen municipalitetan primar (rom.: primar al municipiului Galați). Valitas händast nelläks vodeks. Edeližed lidnan pämehed oma Marius Stan (kezaku 2012 — kezaku 2016), Dumitru Nikolae (Dumitru Nicolae, 2000 — kezaku 2012).

Vn 2011 Romanijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 249 432 ristitud, vn 2021 — 217 851 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 326 141 eläjad vl 1992.

Rahvahaližuden mödhe ristitišton 98,5 % oma romanijalaižed (2011). Kaikiš znamasižemb vähembuz om čiganalaižed (0,8 %), toižed ottas vähemb mi 0,1 % (enamba grekalaižed i mad'jaranmalaižed).

Galacan «Dunărea de Jos» (Aladunain) universitet radab vspäi 1974 (11 752 üläopenikad 2015−2016. openduzvodes), se om sätud politehnižen i pedagogižen institutoiden ühtištusel. Kogoneb 11 fakul'tetaspäi i koumes kolledžaspäi.

Avtobusad, trolleibusad i tramvaid oma kundaližeks transportaks lidnas. Kaikiden niiden ohjandai om municipaline Transurb-agentuz.

Galac-päraudtestancii (rom.: Gara Galați) om avaitud vspäi 1872.

• Lidnan oficialine sait (primariagalati.ro). (rom.)

Galac Vikiaitas