Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Jump to content

Клото

From Vikipediya
Клото
Юнонча ёзилиши Κλωθώ
Лотинча ёзилиши Cлотҳо, Клотҳо
Жинс аёл
Отаси Зевс
Онаси Нюкта ёки Ананке
Ака ва сингиллари Лахесис ва Атропа

Клото[1], шунингдек Клофо[2] (қадимги юнонча: Κλωθώ — „йигираётган“[2]; лотинча: Cлотҳо[3] ёки Клотҳо) — қадимги юнон мифологиясида тақдир маъбудаси бўлган учта Моира опа-сингилларининг энг кичиги. Клото ҳаёт ипини йигиради[1] ва тақдирнинг барқарор, сокин йўлининг тимсолини ифодалайди (унинг синглиси Лахесис бу ипнинг узунлигини ўлчайди ва бошқа опаси Атропос бу ипни кесади). Платон Клотони оқ либосда баланд стулда ўтирган, бошига гулчамбар қўйган, зарурият урчуғида ип йигираётган ва ҳозирги кун ҳақида куйлаётган деб тасвирланган[4].

Клото (тахминан 1893-йил). Камилла Клодел ҳайкали

Клото, опа-сингиллари сингари, афсонанинг бир версиясига кўра (архаик) — маъбуда Нюктанинг қизи, тунги зулматнинг тимсоли (у моирадан ташқари ўлим, уйқу, қасос маъбудаси Немезида ва низо маъбудаси Эрида ҳам эди)[1], бошқаларга кўра — Зевс ва Фемиданинг қизлари[2][1]. Афлотунга кўра, Клото ва унинг опа-сингиллари зарурият (муқаррарлик, тақдир) маъбудаси Ананкенинг қизлари бўлиб, у дунё урчуғини айлантиради[1].

Рим мифологиясида Моираларга Парклар[1][4] ва маъбуда Клотога — инсон ҳаётининг ипини айлантирган маъбуда Нона (лотинча: Нона) ўхшатилган.

Клото, опа-сингиллари каби, турли санъат асарларида тез-тез учрайдиган қаҳрамондир[4]. Рассомлар одатда Клотони қўлида урчуқ[2] ушлаган қаттиққўл қиз сифатида тасвирлашган, баъзан эса уни ва опа-сингилларини кампир сифатида тасвирлашган.

Клото маъбудаси шарафига 1868-йилда кашф этилган асосий камар астероидига (97) Клото (97 Клотҳо) номи берилган. Шунингдек, 1997-йилда кашф этилган, тананинг инсулинга сезгирлигини тартибга солувчи трансмембран оқсил „клото“ (Клотҳо) маъбуда шарафига номланди; ҳаддан ташқари ифодаланганда умр кўришнинг ортиши, кам ифодаланганда эса қисқариши сабабли шундай ном берилган[5].

Яна қаранг

[edit | edit source]

Манбалар

[edit | edit source]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Лосев 1988.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Любкер 1885.
  3. Ҳедерич 1770.
  4. 4,0 4,1 4,2 Обнорский 1896.
  5. Исследование: стресс заставляет женский организм стареть быстрее : [арх. 12.02.2020]. — Газета.Ру, 2015. — 17 июня. — Дата обращения: 12.02.2020.


Адабиётлар

[edit | edit source]
  • Мойры / Лосев А. Ф. // Мифы народов мира : Энцикл. в 2 т. / гл. ред. С. А. Токарев. — 2-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1988. — Т. 2 : К—Я. — С. 169.
  • Мойра // Реальный словарь классических древностей / авт.-сост. Ф. Любкер ; Под редакцией членов Общества классической филологии и педагогики Ф. Гельбке, Л. Георгиевского, Ф. Зелинского, В. Канского, М. Куторги и П. Никитина. — СПб., 1885.
  • Обнорский Н. П. Мойры // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1896. — Т. ХИХа. — С. 612.
  • Ҳедерич Б[д]. Cлотҳо : [арх. 12 февраля 2020] // Грüндличес мйтҳологисчес Лехикон : [нем.]. — Леипзиг : Гледицч Ҳандлунг, 1770. — Кол. 749. — 2502 Кол. — ОCЛC 18554679.