History

The issue of migration of fishermen from the Curonian Lagoon has not been a subject of detailed research. The purpose of this paper is to present mechanisms behind migration of fishermen from the Curonian Spit based on methodology of historical demography.
The source base for this subject is based on tax censuses from the period 1539–1569 A.D., which present the names, surnames or nicknames of fishermen, who inhabited the region of the Curonian Lagoon and sometimes possessed livestock, which was the basis to evaluate the size of the tax by the administration of Duchy of Prussia and the bishop of Samland.
Based on those information a historian can estimate the size of the population living in the Curonian Spit, as well as the size of families of fishermen, provide information about directions of migration of fishermen. Written sources provide also information about the phenomen of rotation (replaceability) of populations inhabiting fishery settlements during the span of one or two generations (30 years), which was not presented in scientific literature.
The results differ significantly from the picture outlined by 19–20th cent. German historians and show, that in the case of demographic research it is extremely important to take into account the specific context, namely pallets of objective and anthropogenic factors.

Celem tekstu jest zaprezentowanie i właściwe rozpoznanie przechowywanych w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu niezwykle rzadkich w skali europejskiej tłokówsłużących do pieczętowania sukna. Ich dotychczasowa identyfikacja jako służących do znakowania jakości sukna jest tylko częściowo prawdziwa, ponieważ dysponowalinimi nie jego wytwórcy, lecz farbiarze. Świadczy o tym specyficzna nazwa zawarta w inskrypcjach tłoków: ENKEL STAEL, ANDERTHALB STAEL oraz DOBBELT STAEL. Bliższa charakterystyka opisywanych zabytków możliwa jest przez analogię do dokumentów oraz źródeł materialnych z terenu Gdańska, gdzie podobny system znakowania farbowanego sukna funkcjonował od 1600 r. Wprowadzenie toruńskichstempli należy wiązać z założeniem w 1607 r. spółki akcyjnej określanej jako „Handels-Societat”, która miała zajmować się m.in. farbowaniem tkanin.