| dbo:abstract
|
- تساوي الشكل (أو التشابه البلوري) (بالإنجليزية: Isomorphism) هو مصطلح يُستخدم في علم البلورات عند وصف البلورات المتشابهة جداً في الشكل. تاريخياً، كان شكل البلورات يُعرف عن طريق قياس الزوايا بين رؤوس البلورات باستخدام أداة مقياس للزوايا تشبه المنقلة تُدعى بالإنجليزية (Goniometer). في الاستخدام الحديث، البلورات المتساوية الشكل (أو المتشابهة الشكل) تنتمي إلى نفس الزمرة الفراغية. تُعتبر الشبات، مثل KAl(SO4)2.12H2O، أحد سلاسل المركبات المتساوية الشكل (المتشابهة الشكل)، على الرغم من وجود ثلاث سلاسل من الشبات المتشابهة الشكل خارجياً ومختلفة قليلاً في الشكل الداخلي. العديد من أنواع الإسبينل (اللعل) تُعتبر أيضاً متساوية الشكل (متشابهة الشكل). من أجل أن تتشكل البلورات المتساوية (المتشابهة) الشكل ، يجب على المادتين أن تملكان نفس التركيبة الكيميائية وينبغي أيضاً أن تحتويا على ذرات لديها خصائص كيميائية متناظرة ، فضلاً عن أن قياس هذه الذرات المتماثلة يجب أن يكون متشابه. هذه المتطلبات تضمن أن تكون القوى داخل وبين الجزيئات والأيونات متشابهة تقريباً مما يؤدي إلى البلورات التي تملك نفس البنية الداخلية. (ar)
- L'isomorfisme és una propietat de les substàncies pures que, essent químicament diferents, tenen unes mateixes característiques cristal·logràfiques. L'isomorfisme és un fenomen molt corrent en els minerals, i constitueix una de les bases de llur sistemàtica.
* Estructura del NaNO₃
* Estructura del CaCO₃ Un exemple típic de dues substàncies isomòrfiques són el nitrat de sodi, NaNO₃, i el carbonat de calci, CaCO₃, que tenen la mateixa estructura cristal·lina però propietats físiques molt diferents, com ara la duresa o la solubilitat en aigua. L'isomorfisme en els minerals fou descobert el 1819 per part del químic alemany Eilhard Mitscherlich en observar que els fosfats i els arsenats d'un mateix metall poden adquirir la mateixa forma cristal·lina. Fou àmpliament utilitzat en la determinació de masses atòmiques relatives, ja que permetia deduir la fórmula d'un compost per comparació amb un altre compost isomorf de fórmula coneguda. (ca)
- Izomorfie je vzájemné zastupování atomů, iontů a skupin v krystalových mřížkách minerálů, což má za následek změny jejich chování, vystupování a vlastností. Izomorfie je velmi rozšířená mezi granáty. Zjednodušeně řečeno se jedná o mineralogický jev, kdy se nerosty s obdobným chemickým vzorcem (CaCO3, MgCO3) shodují v krystalickém tvaru (struktuře). K tomu, aby mohlo k izomorfii docházet je potřeba, aby zaměňované částice splňovaly základní kritéria v podobnosti:
* rozměrů - stejně velké částice mohou zaplňovat místa za stejně velké částice snadněji, jelikož vyplňují stejně velké místo
* valence - nutný stejně velký náboj
*
* polarizace (cs)
- Als Isomorphie (gr. ἴσος ísos „gleich“ und μορφή morphé „Form“, „Gestalt“) von Kristallen bezeichnet man das Auftreten verschiedener Feststoffe in identischer Kristallform. Isomorphie ist eine Voraussetzung für die Bildung von Mischkristallen aus Elementen oder Verbindungen in variablen Mengenverhältnissen. Das Phänomen wurde 1819 erstmals vom deutschen Naturforscher Eilhard Mitscherlich beschrieben. Victor Moritz Goldschmidt hat später gezeigt, dass dies möglich ist, wenn die beteiligten Elemente gleiche oder sehr ähnliche Atomradien haben, siehe: Goldschmidtsche Regel. Ein gutes Beispiel ist der Olivin, in dem Eisen (Ionenradius 0,86 Ångström) und Magnesium (Ionenradius 0,80 Ångström) sich gegenseitig vertreten können. So ergibt sich eine lückenlose Mischkristallreihe zwischen dem Fayalit Fe2SiO4 und dem Forsterit Mg2SiO4. (de)
- Isomorfismoa kristalografian, antzekoa duten gaiak kristal bihurtzerakoan duten kidetasuna da. Bi sustantzia edo gairen artean isomorfismoa gerta dadin bete behar diren baldintzak hauek dira:1) Bi gaiek antzeko formula kimikoa izatea.2) Egitura mota bera.3) kanpoko forma antzekoa.4) partikula osagarrien tamainen arteko konpatibilitatea (ioien eta atomoen erradioek antzeko tamaina izan behar dute). Oso ezagunak dira karbonatu meen isomorfismoak edo isomorfismo sistemak; karbonatuen bi isomorfismo segida ezagutzen dira: alde batetik, hiruki itxura duten karbonatuak, kaltzita, siderita eta magnesita adibidez; eta beste aldetik, erronbo itxura dutenak, , zerusita, aragonita eta adibidez. (eu)
- In chemistry isomorphism has meanings both at the level of crystallography and at a molecular level. In crystallography, compounds are isomorphous if their symmetry is the same and their unit cell parameters are similar Molecules are isomorphous if they have similar shapes. The coordination complexes tris(acetylacetonato)iron (Fe(acac)3) and tris(acetylacetonato)aluminium (Al(acac)3) are isomorphous. These compounds, both of D3 symmetry have very similar shapes, as determined by bond lengths and bond angles. Isomorphous compounds give rise to isomorphous crystals and form solid solutions. Historically, crystal shape was defined by measuring the angles between crystal faces with a goniometer. Whereas crystals of Fe(acac)3 are deep red and crystals of Al(acac)3 are colorless, a solid solution of the two, i.e. Fe1−xAlx(acac)3 will be deep or pale pink depending on the Fe/Al ratio, x. Double sulfates, such as Tutton's salt, with the generic formula MI2MII(SO4)2.6H2O, where MI is an alkali metal and MII is a divalent ion of Mg, Mn, Fe, Co, Ni, Cu or Zn, form a series of isomorphous compounds which were important in the nineteenth century in establishing the correct atomic weights of the transition elements. Alums, such as KAl(SO4)2.12H2O, are another series of isomorphous compounds, though there are three series of alums with similar external structures, but slightly different internal structures. Many spinels are also isomorphous. In order to form isomorphous crystals two substances must have the same chemical formulation (i.e., atoms in the same ratio), they must contain atoms which have corresponding chemical properties and the sizes of corresponding atoms should be similar. These requirements ensure that the forces within and between molecules and ions are approximately similar and result in crystals that have the same internal structure. Even though the space group is the same, the unit cell dimensions will be slightly different because of the different sizes of the atoms involved. (en)
- Se denomina isomorfismo en mineralogía y química al fenómeno por el que dos sustancias distintas, por el hecho de presentar la misma estructura, distribución de átomos y dimensiones en sus moléculas, son capaces de formar conjuntamente una sola red cristalina. Se llama serie isomorfa al conjunto de mezclas posibles, entre dos extremos en los que cada una de las dos sustancias representa el 100%. En mineralogía la mezcla suele recibir un nombre específico, diferente del que reciben los dos minerales formados respectivamente por cada una de las dos sustancias puras. Algunos de los minerales más importantes en la formación de rocas son mezclas isomorfas, como la plagioclasa, que es una mezcla de albita y anortita, o el olivino, que es una mezcla de forsterita y fayalita. También hay isomorfismo en algunos minerales de interés económico, como la pirargirita, mena de plata, o el coltán, que es una mezcla isomorfa de columbita, que contiene niobio, y tantalita, que en la posición equivalente contiene tantalio. (es)
- En chimie du solide, l'isomorphisme ou isomorphotropie est la faculté de composés différents de cristalliser avec des mailles de même symétrie et dont les paramètres sont proches, ce qui leur permet de former des cristaux mixtes. (fr)
- Izomorfizm (równopostaciowość) w sensie ogólnym – zdolność do przyjmowania takich samych form krystalograficznych przez substancje o odmiennym, bądź tylko częściowo podobnym, składzie chemicznym, przy jednoczesnej zdolności tych substancji do tworzenia roztworów stałych pierwszego rodzaju (substytucyjnych). Badania rentgenograficzne doprowadziły do stwierdzenia, że izomorfizm jest wynikiem identycznego ugrupowania atomów (jonów) w strukturach. Przyczyną izomorfizmu jest zdolność atomów, jonów i ich grup o tej samej wartościowości i zbliżonej objętości, do wzajemnego zastępowania się w sieci krystalicznej – (diadochia). Zdolność zastępowania się jonów w sieci krystalicznej uwarunkowana jest ich promieniami i ładunkami elektrycznymi. Różnica promieni zastępujących się jonów powinna być nie większa niż 15% a ładunek elektryczny sieci po substytucji musi być taki sam. Wraz ze wzrostem temperatury i ciśnienia może dojść do zastąpienia, w określonej proporcji jonów, których promienie wykazują różnicę ponad 15%. (pl)
- Um isomorfismo (ou iso), no contexto de teoria das categorias, é uma seta invertível. Mais precisamente, uma seta numa categoria é um isomorfismo se e somente se existe tal que e . Nesse caso, , a inversa de , é única, e denotada por . Toda seta iso é mono e epi, embora o contrário não seja necessariamente verdade. Por exemplo, na categoria formada por dois objetos e , os morfismos identidade, e um único morfismo , é um monomorfismo e um epimorfismo, porém não é um isomorfismo. Em conjuntos podemos pensar uma seta iso como sendo uma função bijetora. (pt)
- Изоморфизм (от др.-греч. ἴσος — «равный, одинаковый, подобный» и др.-греч. μορφή — «форма») — свойство элементов замещать друг друга в структуре кристалла. Изоморфизм возможен при одинаковых координационных числах атомов, а в ковалентных соединениях при тождественной конфигурации связей. Степень совершенства (при данных температуре и давлении) изоморфизма определяется близостью межатомных расстояний, состоянием химической связи и строением электронной оболочки атомов. Термин предложен Эйльхардом Мичерлихом в 1819 году для обозначения внешнего сходства кристаллической формы у веществ, родственных по химическому составу. (ru)
- Ізоморфі́зм — здатність атомів і молекул до взаємного заміщення у кристалічних ґратках. Речовини, які здатні проявляти ізоморфізм, називають ізоморфними. Термін ізоморфізм був введений Ейльгардом Мічерліхом у 1819 році. У кристалічних сумішах іони, атоми чи їхні сукупності, заміщують аналогічні структурні одиниці, близькі за своїми ефективними радіусами і кристалізуються в однакових формах. Внаслідок таких процесів утворюються ізоморфні суміші, котрі є твердими розчинами заміщення. Розрізняють ізоморфізм: гетеровалентний, ізовалентний, аномальний, блоковий, досконалий або безперервний, полімерний, полярний та ін. Ізоморфізм є основною причиною наявності у рудах легко- і важкофлотованих різновидів одного й того ж мінералу. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- En chimie du solide, l'isomorphisme ou isomorphotropie est la faculté de composés différents de cristalliser avec des mailles de même symétrie et dont les paramètres sont proches, ce qui leur permet de former des cristaux mixtes. (fr)
- Um isomorfismo (ou iso), no contexto de teoria das categorias, é uma seta invertível. Mais precisamente, uma seta numa categoria é um isomorfismo se e somente se existe tal que e . Nesse caso, , a inversa de , é única, e denotada por . Toda seta iso é mono e epi, embora o contrário não seja necessariamente verdade. Por exemplo, na categoria formada por dois objetos e , os morfismos identidade, e um único morfismo , é um monomorfismo e um epimorfismo, porém não é um isomorfismo. Em conjuntos podemos pensar uma seta iso como sendo uma função bijetora. (pt)
- تساوي الشكل (أو التشابه البلوري) (بالإنجليزية: Isomorphism) هو مصطلح يُستخدم في علم البلورات عند وصف البلورات المتشابهة جداً في الشكل. تاريخياً، كان شكل البلورات يُعرف عن طريق قياس الزوايا بين رؤوس البلورات باستخدام أداة مقياس للزوايا تشبه المنقلة تُدعى بالإنجليزية (Goniometer). في الاستخدام الحديث، البلورات المتساوية الشكل (أو المتشابهة الشكل) تنتمي إلى نفس الزمرة الفراغية. (ar)
- L'isomorfisme és una propietat de les substàncies pures que, essent químicament diferents, tenen unes mateixes característiques cristal·logràfiques. L'isomorfisme és un fenomen molt corrent en els minerals, i constitueix una de les bases de llur sistemàtica.
* Estructura del NaNO₃
* Estructura del CaCO₃ Un exemple típic de dues substàncies isomòrfiques són el nitrat de sodi, NaNO₃, i el carbonat de calci, CaCO₃, que tenen la mateixa estructura cristal·lina però propietats físiques molt diferents, com ara la duresa o la solubilitat en aigua. (ca)
- Izomorfie je vzájemné zastupování atomů, iontů a skupin v krystalových mřížkách minerálů, což má za následek změny jejich chování, vystupování a vlastností. Izomorfie je velmi rozšířená mezi granáty. Zjednodušeně řečeno se jedná o mineralogický jev, kdy se nerosty s obdobným chemickým vzorcem (CaCO3, MgCO3) shodují v krystalickém tvaru (struktuře). K tomu, aby mohlo k izomorfii docházet je potřeba, aby zaměňované částice splňovaly základní kritéria v podobnosti: (cs)
- Als Isomorphie (gr. ἴσος ísos „gleich“ und μορφή morphé „Form“, „Gestalt“) von Kristallen bezeichnet man das Auftreten verschiedener Feststoffe in identischer Kristallform. Isomorphie ist eine Voraussetzung für die Bildung von Mischkristallen aus Elementen oder Verbindungen in variablen Mengenverhältnissen. Das Phänomen wurde 1819 erstmals vom deutschen Naturforscher Eilhard Mitscherlich beschrieben. (de)
- Se denomina isomorfismo en mineralogía y química al fenómeno por el que dos sustancias distintas, por el hecho de presentar la misma estructura, distribución de átomos y dimensiones en sus moléculas, son capaces de formar conjuntamente una sola red cristalina. Se llama serie isomorfa al conjunto de mezclas posibles, entre dos extremos en los que cada una de las dos sustancias representa el 100%. En mineralogía la mezcla suele recibir un nombre específico, diferente del que reciben los dos minerales formados respectivamente por cada una de las dos sustancias puras. (es)
- In chemistry isomorphism has meanings both at the level of crystallography and at a molecular level. In crystallography, compounds are isomorphous if their symmetry is the same and their unit cell parameters are similar (en)
- Isomorfismoa kristalografian, antzekoa duten gaiak kristal bihurtzerakoan duten kidetasuna da. Bi sustantzia edo gairen artean isomorfismoa gerta dadin bete behar diren baldintzak hauek dira:1) Bi gaiek antzeko formula kimikoa izatea.2) Egitura mota bera.3) kanpoko forma antzekoa.4) partikula osagarrien tamainen arteko konpatibilitatea (ioien eta atomoen erradioek antzeko tamaina izan behar dute). (eu)
- Izomorfizm (równopostaciowość) w sensie ogólnym – zdolność do przyjmowania takich samych form krystalograficznych przez substancje o odmiennym, bądź tylko częściowo podobnym, składzie chemicznym, przy jednoczesnej zdolności tych substancji do tworzenia roztworów stałych pierwszego rodzaju (substytucyjnych). (pl)
- Изоморфизм (от др.-греч. ἴσος — «равный, одинаковый, подобный» и др.-греч. μορφή — «форма») — свойство элементов замещать друг друга в структуре кристалла. Изоморфизм возможен при одинаковых координационных числах атомов, а в ковалентных соединениях при тождественной конфигурации связей. Степень совершенства (при данных температуре и давлении) изоморфизма определяется близостью межатомных расстояний, состоянием химической связи и строением электронной оболочки атомов. (ru)
- Ізоморфі́зм — здатність атомів і молекул до взаємного заміщення у кристалічних ґратках. Речовини, які здатні проявляти ізоморфізм, називають ізоморфними. Термін ізоморфізм був введений Ейльгардом Мічерліхом у 1819 році. У кристалічних сумішах іони, атоми чи їхні сукупності, заміщують аналогічні структурні одиниці, близькі за своїми ефективними радіусами і кристалізуються в однакових формах. Внаслідок таких процесів утворюються ізоморфні суміші, котрі є твердими розчинами заміщення. Ізоморфізм є основною причиною наявності у рудах легко- і важкофлотованих різновидів одного й того ж мінералу. (uk)
|