| dbo:abstract
|
- Fu Xi o Fu Hsi (xinès tradicional: 伏羲, xinès simplificat: 伏羲, pinyin: fúxī; també conegut com a Paoxi (xinès tradicional: 庖犧, xinès simplificat: 庖牺, pinyin: páoxī)), a mitjans del segle xiv aC, va ser el primer dels Tres Sobirans (三皇 sānhuáng) de l'antiga Xina. És un reputat al qual s'atribueix la invenció de l'escriptura, la pesca i la . Això no obstant, també es diu que Cang Jie va inventar l'escriptura. (ca)
- Fu-si (čínsky pchin-jinem Fúxī, znaky 伏羲) je mytologický čínský císař a vynálezce, který podle čínského tradičního dějepisectví udajně vládl v letech 2852–2737 př. n. l. Jde o legendární postavu. Patří k tzv. Třem vznešeným, tedy třem polobožským vládcům, kteří měli mít zázračné schopnosti a darovali lidstvu základní vynálezy a kulturní objevy. Fu-si měl vládnout 115 let a dožít se 197 let. Čínská tradice Fu-simu připisuje vynález čínského písma (jiným legendárním tvůrce čínského písma je ), kalendáře, vaření, domestikace zvířat, rybaření se sítěmi a lovu zvířat s pomocí pastí. Během jeho vlády byly údajně uvedeny do života praktiky akupunktury. Sám vyrobil devět typů jehel pro dané léčebné účely. Dále sestavil osm trigramů tzv. , tedy osm základních znaků a zároveň elementů vesmíru, jež se staly podkladem knihy I-ťing, jedné z knih konfuciánského kánonu. Z mytologického hlediska Fu-si značil přechod od matriarchátu k patriarchátu. Před ním měla vládnout jeho sestra Nüwa, společnost v její době měla zůstávat primitivní a lidé nevěděli, že k početí dítěte je třeba muž, příchod dítěte byl považován za zázrak. Fu-si objevil otcovství, vzal si svou sestru za ženu a založil tak institut manželství. Na reliéfech z doby Chan se oba objevují jako dva navzájem propletení hadi, přičemž Fu-si drží v ruce úhelník jako symbol kreativity a rozumu. Byl též zobrazován s dračím tělem, což může mít význam mytologický, ale podle některých antropologů by to mohlo značit – pokud by byl reálnou postavou – i to, že pocházel z kmene, který uctíval draka. Jeho hrob se nachází ve městě Ťi-ning, v provincii Šan-tung. Každý rok, 3. března lunárního kalendáře, se zde konají oslavy a pouť k uctění Fu-siho památky. (cs)
- فوهسي أو فوكسي (بالصينية: 伏羲) هو اله الخلق في الميثولوجيا الصينية، نسب له مع زوجته نوا خلق الكون والإنسان في حوالي سنة 2600 ق م. ذكر بكونه ابن الإلهين البدائيين بانغو و هوا هسو. ذكر بكونه عملاق وبينما كان هو نائم في بيضة الفوضى استيقظ وقام بكسر البيضة وقسمها إلى سماء فوق وأرض تحته. وبسبب ما قام به مات والده بانغو وألذي كان يقف على البيضة، ليقوم فوهسي بأخذ جثته وليقوم بخلق الجبال والأنهار والنباتات والحيوانات منها، فيما قامت زوجته وأخته نوا بخلق الإنسان، ذكر أنه أثناء ولادة أمه له ولأخته خرجوا بجسم ثعبان ورأس إنسان. تقول أسطورة زواجه من أخته نوا وبينما كانوا هم في المقدس مشوا في داخل النيران، وعند مشيهم في النيران اشتهوا بعضهم البعض، فقررا التحول إلى بشر ليتزوجا، وبسبب ذلك خسرا خلودهما. بعد زواجهم أنجبوا ذرية كثيرة ووصف فوهسي بكونه والد الصينيين، وعاش ل197 سنة ومات ودفن في خنان، حيث بني هناك ضريح له. (ar)
- Fu Xi (aŭ Fuxi respektive Fu Hsi; Esperantigite Fuŝio) estis la plej frua tribestro de Ĉinio, kiu estas registrita de la ĉinaj antikvaj historiaj libroj. Li vivis antaŭ 5 000 jaroj. Laŭ legendo la naskiĝo de Fu Xi estis ege mistera. Iun tagon, kun milda brizo kaj brila suno, lia patrino, knabino nomata Hua Xu, ludis ĉe marĉo. Subite ŝi vidis grandan piedsignon. Ŝi miris kaj surpaŝis la piedsignon per siaj du piedoj. Tiel ŝi gravediĝis kaj poste naskiĝis Fu Xi. Fu Xi havis plijunan fratinon nomatan Nuwa. Laŭ historiaj notoj la gefratoj havis apartan aspekton kun “draka korpo kaj homa kapo”. Tio fakte montras, ke Fu Xi probable estis estro de la tribo, kiu prenis drakon kiel totemon. Fu Xi vivis en la epoko kun relative rapida disvolviĝado de produktoforto. Li faris multajn inventojn. Laŭ historiaj notoj, surbaze de naturaj fenomenoj kaj birdaj kaj bestaj spuroj Fu Xi kreis Ok Diagramojn, kiuj inkluzivas ĉiujn nomojn de diversaj aĵoj en la universo. Per Ok Diagramoj oni registris diversajn eventojn en la reala socio, kaj tiel finis la historion fari notadon de eventoj per ŝnuraj nodoj. La kreado de Ok Diagramoj faris ŝnurojn superfluaj. Tiel Fu Xi inventis reton el plektado de ŝnuroj por fiŝkaptado. Li instruis al la popolanoj fiŝkaptadon kaj ĉasadon. Por celebri riĉrikolton, geedziĝon kaj aliajn gravajn eventojn, Fu Xi inventis muzikinstrumenton kaj komponis melodion, kio grandamezure riĉigis la materian kaj spiritan vivon de tiamaj popolanoj. Fu Xi ankaŭ instruis al la popolanoj la metodon por preni fajron el borado en ligno. De tiam oni ekkuiris manĝaĵojn kaj adiaŭis la sovaĝan vivmanieron. La tribo de Fu Xi ĉefe aktivadis en la nunaj ĉinaj provincoj Ŝandongo kaj Henano. Nun en Ĝining de la provinco Ŝandongo ankoraŭ troviĝas la tombejo de Fu Xi. Ĉiujare en la tria tago de la tria monato laŭ la ĉina luna kalendaro vilaĝanoj el diversaj lokoj okazigas ceremonion por kulti tiun ĉi prapatron de la civilizacio de la ĉina nacio. (eo)
- Fu Xi (chinesisch 伏羲, Pinyin Fú Xī) oder Pao Xi (庖牺, Páo Xī), Tai Hao (太昊, Tài Hào), auch Fúxī oder Fuxi, soll der erste der chinesischen Urkaiser gewesen sein, deren Mythen in der frühen Zhou-Zeit aufkamen. Der Legende nach ist er auch der Urahn der Menschen. Er soll die Acht Trigramme des Yijing (I Ging, Buch der Wandlungen) erfunden haben, indem er über Himmel und Erde meditierte, und er soll den Menschen Melodie und Musik gebracht haben. Die Reihenfolge der acht Trigramme und 64 Hexagramme wurde mit seinem Namen in Zusammenhang gebracht und in Europa als eine formale Analogie zum Dualsystem angesehen. Er soll die Menschen darin unterrichtet haben, Netze zum Jagen und Fischen zu benutzen und geknotete Schnüre zum Messen von Zeit und Entfernungen. Auch soll er die Medizin erfunden haben. Als seine Gattin wird oft Nü Gua dargestellt.Angeblich erlernte er die Kunst des Schreibens von einem gelehrten Drachen. Dieser soll ihm am Ufer des Gelben Flusses begegnet sein. In der Han-Zeit wurde Fu Xi dann zum Gott des Ostens und des Frühlings und sein Sitz war der rechteckige Erdaltar. Auf Wandreliefs der Han-Dynastie ist er oft als Schlangenmensch gemeinsam mit Nü Gua abgebildet. Ein mingzeitlicher Tempel des Fu Xi aus dem Jahr 1490 befindet sich in Tianshui in der chinesischen Provinz Gansu. (de)
- Fuxi or Fu Hsi (伏羲 ~ 伏犧 ~ 伏戲) is a culture hero in Chinese legend and mythology, credited along with his sister and wife Nüwa with creating humanity and the invention of music, hunting, fishing, domestication, and cooking as well as the Cangjie system of writing Chinese characters around 2,000 BC. Fuxi was counted as the first of the Three Sovereigns at the beginning of the Chinese dynastic period. (en)
- Fuxi, Fo Hi ou Fu Hsi (sinogrammes : 伏羲 - 伏犧 pīnyīn : Fú xī) est un personnage mythique de la mythologie chinoise dont l’origine remonte à l’antiquité, héros civilisateur, chef du peuple Huaxia, fondateur de la médecine traditionnelle chinoise, créateur de caractères chinois, et le premier dieu des trois Augustes (三皇, sān huáng). Il apparait aussi sous les noms de Paoxi (庖犧-庖棲 Páo xī), Mixi (宓羲 Mì xī), Taihao (太昊-太皞 Tài hào), Baoxi(包牺 Bāo xī), Fuxi（伏戏 Fú xì)，Xihuang(牺皇 Xī huáng), Huangxi（皇羲 Huáng xī), Fuxi(伏牺 Fú xī). Les textes les plus anciens qui enregistrent le mythe de Fuxi sont écrits à l'époque de Royaumes combattants et de Han occidentaux. Fuxi est né à Chengji (成纪 Chéng ji), à l'ouest de la Chine aujourd'hui. Il vivait à l'époque néolithique. Les Chants de Chu mentionnent son mariage avec sa sœur Nuwa, le deuxième dieu des trois Augustes, dieu qui donne naissance aux êtres humains. Dès la dynastie de Tang, Fuxi et son épouse Nuwa sont présentés comme les inventeurs des rites du mariage. Selon Shiji de Sima Qian, Fuxi et Nuwa sont représentés avec les bustes d'être humain et les corps de serpent. Il a inventé le Bagua (八卦, bāguà), concept dans la philosophie fondamentale en ancienne Chine, utilisé dans le Taoïsme et le Yi Jing. (fr)
- Fuxi o Fu Xi (chino: 伏羲, pinyin Fúxī, Wade-Giles: Fu-hsi o Fu Hsi) fue el primero de los mitológicos Tres augustos y cinco emperadores de la antigua China. También se le conoce como Paoxi (庖犧; páoxī). Se le atribuye la invención de la escritura, la pesca y la caza. Se representa como mitad hombre mitad serpiente. (es)
- Fuxi (Pīnyīn: Fúxī-Shì; Hanzi: 伏羲氏) (Wade-Giles: Fu Hsi) atau Paoxi (Pīnyīn: Páoxī; Hanzi Sederhana: 庖牺; Hanzi tradisional: 庖犧) dikenal juga dengan sebutan Taihao (Pīnyīn: Tàihào; Hanzi: 太昊) (8000 SM – 7500 SM), orang sekarang Tianshui (Pīnyīn: Tiānshuǐ; Hanzi: 天水) Provinsi Gansu adalah maharaja suku Huaxia, salah satu dari Tiga Maharaja. Bersama dengan Nuwa dihormati sebagai leluhur dari manusia, dan dalam legenda diceritakan sama dengan Nuwa, bagian bawah badannya berbentuk ular. Dalam legenda menceritakan bahwa Fuxi mengajari orang membuat jala, menangkap ikan dan berternak, menciptakan Delapan Trigram atau Bagua dan sebagainya. Taihao Fuxi menetapkan ibu kota di Wanqiu, sekarang Daerah Huaiyang, Provinsi Henan. Menurut legenda, Fuxi duduk di atas altar persegi empat, mendengar suara dari delapan angin, mengambarkan Delapan Trigram/Bagua. Bagua berkembang menjadi Yijing, yang merupakan asal mula kultur dan budaya suku Huaxia. Melalui media tertentu (seperti dari kulit kura-kura) untuk meminta petunjuk dari dewa, Qiuqian dan Zhibei sebenarnya adalah versi penyederhanaan dari Yijing. (in)
- 태호 복희씨(太皞伏羲氏) 또는 포희씨(庖犧氏)는 중국 삼황 중 하나이다. 전설에서 복희는 인류에게 닥친 대홍수 시절에 표주박 속에 들어가 있던 덕분에 되살아날 수 있었다고 하는데, 다시 살아났다는 의미로 복희라고 했다고 전한다. ‘복희’란 희생(제사에 쓰이는 짐승)을 길러 붙여진 이름이다. 성씨는 풍(風)으로 전해진다. 사마천의 《사기》에는 동이족이라고 서술되어 있다. 팔괘(八卦)를 창제했다고 전한다. 이는 《주역》의 사상적 기초가 되었다. 도교에서는 그를 동방의 천제라 일컫는다. 또한 글자를 만들었다고 믿어졌다. (ko)
- 伏羲（ふくぎ、ふっき、ふぎ Fu Hsi または Fu Xi）は古代中国神話に登場する神または伝説上の帝王。宓羲・庖犧・包犧・伏戯などとも書かれる。伏義、伏儀という表記も使われる。三皇の一人に挙げられる事が多い。姓は。兄妹または夫婦と目される女媧（じょか）と共に、蛇身人首の姿で描かれることがある。 太皞（たいこう）と呼ばれることもある。 (ja)
- Fuxi (chiń. 伏羲; pinyin Fúxī, znany też jako Taihao, chiń. 太皞; dosł. „Wielki Blask”) – w mitologii chińskiej pierwszy z legendarnych Trzech Czcigodnych, najdawniejszych władców Chin. Według traktatu jest bogiem Wschodu i planety Jowisz. Był synem boga piorunów Leishena i dziewczyny z kraju Huaxu. Miał siostrę Nügua (Nüwa), z którą ożenił się, wbrew późniejszym zasadom etycznym Chińczyków. Miał być twórcą heksagramów umieszczonych w księdze Yijing oraz magicznego kwadratu luoshu. Przypisuje mu się także wynalezienie sieci do łowienia ryb, ustanowienie małżeństwa, nauczenie ludzi uprawy ziemi i rozniecania ognia (choć inne legendy jako dawcę ognia wymieniają Żółtego Cesarza lub Suirena). Uważa się, że w micie o Fuxi przetrwały w zbiorowej pamięci elementy wydarzeń epoki neolitycznej. Fuxi zazwyczaj przedstawiany jest jako pół człowiek, pół wąż (lub smok). Na płaskorzeźbach pochodzących z epoki Han Fuxi i Nügua przedstawiani są często jako ciasno splecione ze sobą węże. Fuxi trzyma w dłoni kątownik, będący symbolem budownictwa, ale także uzdrawiających i magicznych sił. Często przedstawiany jest także jako postać o głowie wołu i ciele smoka pokrytym łuskami. Według mitu narodowości Yao, Fuxi i Nügua byli parą dzieci, które jako jedyni ludzie ocaleli z wielkiej powodzi, dzięki pomocy boga piorunów i tykwie, w której się schronili. Stąd też ma pochodzić imię Fuxi (brat-tykwa). Po potopie Fuxi miał poślubić swoją siostrę, która urodziła pierwszych ludzi. Postać Fuxi występuje też w wierzeniach ludu Miao. W tradycji konfucjańskiej próbowano datować czasy Fuxi na lata 2852–2737 p.n.e. W Henanie i Szantungu znajdują się dwa grobowce kojarzone z Fuxi, natomiast w Tianshui znajduje się poświęcona mu świątynia. (pl)
- Fu Xi o Fuxi (伏羲T, Fú XīP, Fu HsiW, altro nome: T'ai Hao) fu uno dei tre mitici sovrani cinesi detti "i tre augusti", vissuto, secondo la tradizione, tra il 2952 e il 2836 a.C. Si tramanda che avesse quattro occhi e una coda di serpente; veniva rappresentato sempre allacciato, tramite la coda, alla sorella Nüwa, che prese in sposa, lei con un compasso, lui con una squadra in mano; i due strumenti indicano che i due sovrani inventarono norme, regole e standard. Difatti Fu Xi è considerato il primo eroe civilizzatore cinese, in quanto a lui vengono attribuite l'invenzione del sistema divinatorio Yi Jing, della metallurgia, della scrittura e del calendario, oltre a essere stato anche l'iniziatore di varie attività umane, tra cui l'allevamento degli animali, la pesca, la caccia e la musica. Viene ricordato anche per il suo celebre diagramma, detto diagramma di Fu Xi. (it)
- Fuxi of Fu Xi is een figuur uit de Chinese mythologie. In de meeste overleveringen wordt hij beschouwd als de eerste van de Drie Verhevenen. Dat waren cultuurhelden die volgens de traditie de bevolking stapsgewijs elementen van de Chinese beschaving hebben bijgebracht. Volgens de in de Hantijd ontwikkelde pseudo-historische traditie 'regeerde' hij van 2952 tot 2836 v.Chr. Fuxi wordt vaak afgebeeld met Nüwa, zijn echtgenote en/of zijn zus. Zij vormen dan twee figuren met een menselijk bovenlichaam en de onderlichamen van slangen die in elkaar gekronkeld zijn. Vaak houden ze een passer en een winkelhaak in hun handen. In de Han-tijd wordt Fuxi vereenzelvigd met Taihao, een god van het licht. (nl)
- Na Mitologia chinesa, Fu Xi (Fuxi), Fushi, Fu Hsi (Fu-hsi) (chinês: 伏羲, pinyin: Fúxī, Wade-Giles: Fu2-hsi1), também conhecido como Fo Hi, Paoxi ou Pao-hsi (chinês tradicional: 庖犧, chinês simplificado: 庖牺, pinyin: Páoxī, Wade-Giles: Pao2-hsi1) Mixi (宓羲), ou Taihao (太昊-太皞) (o brilho supremo). É um personagem da mitologia chinesa e é tido como um imperador que reinou durante os meados do século 29 aC. Ele foi o primeiro dos Três Augustos (三皇 Sānhuáng). Na antiga China ele era considerado um herói mitológico da cultura, atribuindo-se-lhe a invenção da escrita (também atribuída a Cangjie), pescaria e caça. Ele é considerado o fundador na nação chinesa. (pt)
- Фу Си (кит. упр. 伏羲, пиньинь fúxī или 宓犧, 虙羲), иначе Паоси (кит. трад. 庖犧, упр. 庖牺, пиньинь páoxī), Тай хао (кит. 太昊) — легендарный первый император Китая (Поднебесной), божество — повелитель Востока. (ru)
- Fuxi (伏羲; Fú Xī) var i kinesisk mytologi den första av tre härskare och fem kejsare, och var tillsammans med sin fru och syster Nüwa skapare av världen och föräldrar till mänskligheten. Som gudomlig mytisk härskare har Fuxi tillskrivits regenttiden 2852 f.Kr.–2738 f.Kr. Fuxi representerar gudomligheten för öster och trä bland de fem elementen. Fuxi var förfader till all mänsklig teknik och tillskrivs en rad uppfinningar såsom fisknätet, musiken, bagua och skriftspråket. Som den första av tre härskare och fem kejsare uppfann han även kungamakten. Enligt verken Huainanzi och Lüshi chunqiu assisterades Fuxi av anden (句芒).I Shanhaijing beskrivs att Lady Huaxu (華胥氏) var Fuxis mor. I södra Kina är myten om Fuxi och hans fru välspridd och Miaofolket ser sig som ättlingar till Fuxi och Nüwa. Fuxi avbildas ofta tillsammans med Nüwa med mänskliga kroppar och med sammanflätade draksvansar med kompas och linjal i händerna. (sv)
- Фу-сі (Фусі) (кит. 伏羲, пін. Fúxī) — перший легендарний володар у давньокитайській міфології, першопредок людей і культурний герой. Ім'я Фу-сі розшифровують як «той, хто влаштував засідку на жертовних тварин» або «той, хто поставляє на кухню жертовних тварин». (uk)
- 伏羲氏，遠古時期华夏人，為《史記》中的三皇五帝之一。後被道教吸收為神祇，亦是儒教的祭祀對象。 根据先秦古籍《世本》记载，伏羲就是天皇。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Fu Xi o Fu Hsi (xinès tradicional: 伏羲, xinès simplificat: 伏羲, pinyin: fúxī; també conegut com a Paoxi (xinès tradicional: 庖犧, xinès simplificat: 庖牺, pinyin: páoxī)), a mitjans del segle xiv aC, va ser el primer dels Tres Sobirans (三皇 sānhuáng) de l'antiga Xina. És un reputat al qual s'atribueix la invenció de l'escriptura, la pesca i la . Això no obstant, també es diu que Cang Jie va inventar l'escriptura. (ca)
- Fuxi or Fu Hsi (伏羲 ~ 伏犧 ~ 伏戲) is a culture hero in Chinese legend and mythology, credited along with his sister and wife Nüwa with creating humanity and the invention of music, hunting, fishing, domestication, and cooking as well as the Cangjie system of writing Chinese characters around 2,000 BC. Fuxi was counted as the first of the Three Sovereigns at the beginning of the Chinese dynastic period. (en)
- Fuxi o Fu Xi (chino: 伏羲, pinyin Fúxī, Wade-Giles: Fu-hsi o Fu Hsi) fue el primero de los mitológicos Tres augustos y cinco emperadores de la antigua China. También se le conoce como Paoxi (庖犧; páoxī). Se le atribuye la invención de la escritura, la pesca y la caza. Se representa como mitad hombre mitad serpiente. (es)
- 태호 복희씨(太皞伏羲氏) 또는 포희씨(庖犧氏)는 중국 삼황 중 하나이다. 전설에서 복희는 인류에게 닥친 대홍수 시절에 표주박 속에 들어가 있던 덕분에 되살아날 수 있었다고 하는데, 다시 살아났다는 의미로 복희라고 했다고 전한다. ‘복희’란 희생(제사에 쓰이는 짐승)을 길러 붙여진 이름이다. 성씨는 풍(風)으로 전해진다. 사마천의 《사기》에는 동이족이라고 서술되어 있다. 팔괘(八卦)를 창제했다고 전한다. 이는 《주역》의 사상적 기초가 되었다. 도교에서는 그를 동방의 천제라 일컫는다. 또한 글자를 만들었다고 믿어졌다. (ko)
- 伏羲（ふくぎ、ふっき、ふぎ Fu Hsi または Fu Xi）は古代中国神話に登場する神または伝説上の帝王。宓羲・庖犧・包犧・伏戯などとも書かれる。伏義、伏儀という表記も使われる。三皇の一人に挙げられる事が多い。姓は。兄妹または夫婦と目される女媧（じょか）と共に、蛇身人首の姿で描かれることがある。 太皞（たいこう）と呼ばれることもある。 (ja)
- Fuxi of Fu Xi is een figuur uit de Chinese mythologie. In de meeste overleveringen wordt hij beschouwd als de eerste van de Drie Verhevenen. Dat waren cultuurhelden die volgens de traditie de bevolking stapsgewijs elementen van de Chinese beschaving hebben bijgebracht. Volgens de in de Hantijd ontwikkelde pseudo-historische traditie 'regeerde' hij van 2952 tot 2836 v.Chr. Fuxi wordt vaak afgebeeld met Nüwa, zijn echtgenote en/of zijn zus. Zij vormen dan twee figuren met een menselijk bovenlichaam en de onderlichamen van slangen die in elkaar gekronkeld zijn. Vaak houden ze een passer en een winkelhaak in hun handen. In de Han-tijd wordt Fuxi vereenzelvigd met Taihao, een god van het licht. (nl)
- Na Mitologia chinesa, Fu Xi (Fuxi), Fushi, Fu Hsi (Fu-hsi) (chinês: 伏羲, pinyin: Fúxī, Wade-Giles: Fu2-hsi1), também conhecido como Fo Hi, Paoxi ou Pao-hsi (chinês tradicional: 庖犧, chinês simplificado: 庖牺, pinyin: Páoxī, Wade-Giles: Pao2-hsi1) Mixi (宓羲), ou Taihao (太昊-太皞) (o brilho supremo). É um personagem da mitologia chinesa e é tido como um imperador que reinou durante os meados do século 29 aC. Ele foi o primeiro dos Três Augustos (三皇 Sānhuáng). Na antiga China ele era considerado um herói mitológico da cultura, atribuindo-se-lhe a invenção da escrita (também atribuída a Cangjie), pescaria e caça. Ele é considerado o fundador na nação chinesa. (pt)
- Фу Си (кит. упр. 伏羲, пиньинь fúxī или 宓犧, 虙羲), иначе Паоси (кит. трад. 庖犧, упр. 庖牺, пиньинь páoxī), Тай хао (кит. 太昊) — легендарный первый император Китая (Поднебесной), божество — повелитель Востока. (ru)
- Фу-сі (Фусі) (кит. 伏羲, пін. Fúxī) — перший легендарний володар у давньокитайській міфології, першопредок людей і культурний герой. Ім'я Фу-сі розшифровують як «той, хто влаштував засідку на жертовних тварин» або «той, хто поставляє на кухню жертовних тварин». (uk)
- 伏羲氏，遠古時期华夏人，為《史記》中的三皇五帝之一。後被道教吸收為神祇，亦是儒教的祭祀對象。 根据先秦古籍《世本》记载，伏羲就是天皇。 (zh)
- فوهسي أو فوكسي (بالصينية: 伏羲) هو اله الخلق في الميثولوجيا الصينية، نسب له مع زوجته نوا خلق الكون والإنسان في حوالي سنة 2600 ق م. ذكر بكونه ابن الإلهين البدائيين بانغو و هوا هسو. ذكر بكونه عملاق وبينما كان هو نائم في بيضة الفوضى استيقظ وقام بكسر البيضة وقسمها إلى سماء فوق وأرض تحته. وبسبب ما قام به مات والده بانغو وألذي كان يقف على البيضة، ليقوم فوهسي بأخذ جثته وليقوم بخلق الجبال والأنهار والنباتات والحيوانات منها، فيما قامت زوجته وأخته نوا بخلق الإنسان، ذكر أنه أثناء ولادة أمه له ولأخته خرجوا بجسم ثعبان ورأس إنسان. تقول أسطورة زواجه من أخته نوا وبينما كانوا هم في المقدس مشوا في داخل النيران، وعند مشيهم في النيران اشتهوا بعضهم البعض، فقررا التحول إلى بشر ليتزوجا، وبسبب ذلك خسرا خلودهما. بعد زواجهم أنجبوا ذرية كثيرة ووصف فوهسي بكونه والد الصينيين، وعاش ل197 سنة ومات ودفن في خنان، حيث بني هن (ar)
- Fu-si (čínsky pchin-jinem Fúxī, znaky 伏羲) je mytologický čínský císař a vynálezce, který podle čínského tradičního dějepisectví udajně vládl v letech 2852–2737 př. n. l. Jde o legendární postavu. Patří k tzv. Třem vznešeným, tedy třem polobožským vládcům, kteří měli mít zázračné schopnosti a darovali lidstvu základní vynálezy a kulturní objevy. Fu-si měl vládnout 115 let a dožít se 197 let. Čínská tradice Fu-simu připisuje vynález čínského písma (jiným legendárním tvůrce čínského písma je ), kalendáře, vaření, domestikace zvířat, rybaření se sítěmi a lovu zvířat s pomocí pastí. (cs)
- Fu Xi (aŭ Fuxi respektive Fu Hsi; Esperantigite Fuŝio) estis la plej frua tribestro de Ĉinio, kiu estas registrita de la ĉinaj antikvaj historiaj libroj. Li vivis antaŭ 5 000 jaroj. Laŭ legendo la naskiĝo de Fu Xi estis ege mistera. Iun tagon, kun milda brizo kaj brila suno, lia patrino, knabino nomata Hua Xu, ludis ĉe marĉo. Subite ŝi vidis grandan piedsignon. Ŝi miris kaj surpaŝis la piedsignon per siaj du piedoj. Tiel ŝi gravediĝis kaj poste naskiĝis Fu Xi. (eo)
- Fu Xi (chinesisch 伏羲, Pinyin Fú Xī) oder Pao Xi (庖牺, Páo Xī), Tai Hao (太昊, Tài Hào), auch Fúxī oder Fuxi, soll der erste der chinesischen Urkaiser gewesen sein, deren Mythen in der frühen Zhou-Zeit aufkamen. Der Legende nach ist er auch der Urahn der Menschen. In der Han-Zeit wurde Fu Xi dann zum Gott des Ostens und des Frühlings und sein Sitz war der rechteckige Erdaltar. Auf Wandreliefs der Han-Dynastie ist er oft als Schlangenmensch gemeinsam mit Nü Gua abgebildet. Ein mingzeitlicher Tempel des Fu Xi aus dem Jahr 1490 befindet sich in Tianshui in der chinesischen Provinz Gansu. (de)
- Fuxi (Pīnyīn: Fúxī-Shì; Hanzi: 伏羲氏) (Wade-Giles: Fu Hsi) atau Paoxi (Pīnyīn: Páoxī; Hanzi Sederhana: 庖牺; Hanzi tradisional: 庖犧) dikenal juga dengan sebutan Taihao (Pīnyīn: Tàihào; Hanzi: 太昊) (8000 SM – 7500 SM), orang sekarang Tianshui (Pīnyīn: Tiānshuǐ; Hanzi: 天水) Provinsi Gansu adalah maharaja suku Huaxia, salah satu dari Tiga Maharaja. (in)
- Fuxi, Fo Hi ou Fu Hsi (sinogrammes : 伏羲 - 伏犧 pīnyīn : Fú xī) est un personnage mythique de la mythologie chinoise dont l’origine remonte à l’antiquité, héros civilisateur, chef du peuple Huaxia, fondateur de la médecine traditionnelle chinoise, créateur de caractères chinois, et le premier dieu des trois Augustes (三皇, sān huáng). Il apparait aussi sous les noms de Paoxi (庖犧-庖棲 Páo xī), Mixi (宓羲 Mì xī), Taihao (太昊-太皞 Tài hào), Baoxi(包牺 Bāo xī), Fuxi（伏戏 Fú xì)，Xihuang(牺皇 Xī huáng), Huangxi（皇羲 Huáng xī), Fuxi(伏牺 Fú xī). Les textes les plus anciens qui enregistrent le mythe de Fuxi sont écrits à l'époque de Royaumes combattants et de Han occidentaux. Fuxi est né à Chengji (成纪 Chéng ji), à l'ouest de la Chine aujourd'hui. Il vivait à l'époque néolithique. Les Chants de Chu mentionnent son maria (fr)
- Fu Xi o Fuxi (伏羲T, Fú XīP, Fu HsiW, altro nome: T'ai Hao) fu uno dei tre mitici sovrani cinesi detti "i tre augusti", vissuto, secondo la tradizione, tra il 2952 e il 2836 a.C. Si tramanda che avesse quattro occhi e una coda di serpente; veniva rappresentato sempre allacciato, tramite la coda, alla sorella Nüwa, che prese in sposa, lei con un compasso, lui con una squadra in mano; i due strumenti indicano che i due sovrani inventarono norme, regole e standard. (it)
- Fuxi (chiń. 伏羲; pinyin Fúxī, znany też jako Taihao, chiń. 太皞; dosł. „Wielki Blask”) – w mitologii chińskiej pierwszy z legendarnych Trzech Czcigodnych, najdawniejszych władców Chin. Według traktatu jest bogiem Wschodu i planety Jowisz. Według mitu narodowości Yao, Fuxi i Nügua byli parą dzieci, które jako jedyni ludzie ocaleli z wielkiej powodzi, dzięki pomocy boga piorunów i tykwie, w której się schronili. Stąd też ma pochodzić imię Fuxi (brat-tykwa). Po potopie Fuxi miał poślubić swoją siostrę, która urodziła pierwszych ludzi. Postać Fuxi występuje też w wierzeniach ludu Miao. (pl)
- Fuxi (伏羲; Fú Xī) var i kinesisk mytologi den första av tre härskare och fem kejsare, och var tillsammans med sin fru och syster Nüwa skapare av världen och föräldrar till mänskligheten. Som gudomlig mytisk härskare har Fuxi tillskrivits regenttiden 2852 f.Kr.–2738 f.Kr. Fuxi representerar gudomligheten för öster och trä bland de fem elementen. Fuxi var förfader till all mänsklig teknik och tillskrivs en rad uppfinningar såsom fisknätet, musiken, bagua och skriftspråket. Som den första av tre härskare och fem kejsare uppfann han även kungamakten. (sv)
|