F

Wij, Westerlingen, zijn al eeuwen gewend aan woorden die klinken alsof er een forse bries door waait. Deze bries wordt opgewekt door het bijzonder lang aanblazen van een bijzonder brede letter, de F. Een Aziaat wil zich daardoor al eens laten verrassen, en ook Eskimo's kijken raar op van dit effect, hoewel zij hevigere en vooral frissere briezen gewoon zijn. Maar zij hebben die nooit in hun taal opgenomen. Evenmin geeft een Afrikaan de droge en warme woestijnwinden weer in zijn spraak.

Veelzijdigheid versus praktijkBewerken

De uitzonderlijke breedte van deze letter liet toe om er verscheidene en verschillende^[1] Formules onder te laten schuilen. Die eigenschap is altijd populair geweest bij beoefenaars van exacte wetenschappen, zelfs in de tijd dat die wetenschappen nog zo exact niet waren, en nog bij de "Vrije Kunsten" ingedeeld werden. De taalkundige gebruikers, zij die de gewoon waren om letters in taal toe te passen, waren er minder gelukkig mee. Zelfs het kleinste éénlettergrepige woordje nam al gauw een halve bladbreedte in beslag wanneer er nog maar één F in voorkwam. Of zoals een frequent en gefrustreerd gebruiker het omstreeks 1330 bondig uitdrukte:

Elke geletterde,
Elke taalkundige
Vreest deze letter, al
Bulkt hij van lef.

Piepkleine woorden, zelfs
Halflettergrepige,
Nemen veel plaats met slechts
één letter F.

Romeins vernuftBewerken

 

Cicero's gebruik van de letter F

De Romeinse auteurs, vaders van ons alfabet, gebruikten haar alleen maar als ze er een decoratief doel mee konden bereiken (lay-out is van alle tijden, al heette het toen anders). Cicero was een meester in het plaatsen van deze letter, en wanneer zijn tekst aan marmer moest toevertrouwd worden, hield hij persoonlijk toezicht op het werk van de steenkapper. Kenmerkend voor zijn teksten is dat hij steevast een aantal letters die eigenlijk áchter de F moeten komen, ónder de F onderbrengt, wat eigenlijk tegen het originele concept ingaat: die ruimt moest vrijblijven voor Formules, ook al waren er op dat ogenblik in een tekst geen nodig.

Donkere tijden zonder vernuftBewerken

Na de val van het Romeinse Rijk raakte het probleem wat op de achtergrond, omdat de Germanen zich met de F al evenmin bezighielden als met de P, en over 't algemeen zich niet met cultuur, nóch met wetenschap bezighielden. Toen er, vooral in de kloosters, weer schuchter werd geschreven, kwam die gevreesde letter weer opduiken. Het gezag van de mathematici was nog altijd groot genoeg om de breedte van de letter te laten respecteren, maar de monniken vonden daar iets op.

Middeleeuws vernuftBewerken

Middeleeuwse copiisten gebruikten zeer veel afkortingen, want goed perkament was duur. Zij gebruikten dan ook uitgebreid dit excuus om ook de F met Formules en al af te korten tot een teken dat niet veel breder was dan een andere letter. Dit levert nu nog altijd grote moeilijkheden op voor paleologen, die zo niet altijd kunnen achterhalen wélke Functie een bepaalde F in een middeleeuws tekst heeft, vooral wanneer het bijvoorbeeld om een mathematische verhandeling gaat.

Schots vernuftBewerken

 

De versteende F van Fiddlefumbe (Forfarshire)

Aan de zaak werd een beslissende wending (zeg maar een forse draai) gegeven door de Schotten, die kort vóórdat de boekdrukkunst Schotland bereikte (zo omstreeks 1536) korte metten maakten met deze veelzijdigheid van de F, en haar Functie beperkten tot het weergeven van deze labiodentale klank die zo kenmerkend is voor een opgewonden Schot. Zij probeerden deze amputatie ook uit te voeren naar het vasteland, maar dat lukte slechts gedeeltelijk. Echter, hun initiatief vond wél weerklank bij menig drukker, en een compromis kwam tot stand. Aan de Schotse actie herinnert nog de stenen F in Fiddelfumbe (Forfarshire).

Tijdens de jaarlijkse vergadering van het Brusselse Drukkersgilde op 16 mei 1540, waarop uitzonderlijk ook de drukkersgilden van andere Europese landen uitgenodigd waren, werd besloten om de F te splitsen in 13 types of, u raadt het al, Functies, genummerd van 0 tot 12. F0 zou gereserveerd worden voor taalkundig gebruik, en aan de twaalf andere zouden verschillende interessante Functies (voornamelijk Formules) toegekend worden. Elke F zou zo de breedte van een normale letter krijgen, en klaar was kees: vanaf het midden van de XVIde eeuw werd in niet-mathematische teksten nog uitsluitend de F gebruikt die wij nu nóg altijd toepassen. Elke drukkerij had, naast de klassieke voorrad letters, nog een hoop Formulezetwerk klaarliggen, voor wetenschappelijke uitgaven. Dit zetwerk bestond uit aan F1 tot F12 verbonden formules, die wél konden verschillen van drukker tot drukker. Een wetenschapper had er dus belang bij om zijn drukwerk zoveel mogelijk door dezelfde drukker te laten uitvoeren.
Zolang het zetwerk manueel gebeurde, was er niks aan de hand. Maar toen kwamen, eind XIXde eeuw, de linotype, en de typmachine. Het was gedaan met het grotendeels op maat gemaakte Formulezetwerk, want de fabrikanten van deze kosten- en werkbesparende machines weigerden steevast om de F1 tot F12 een aparte, aan een Formule verbonden toets te geven, omdat dat het klavier te omvangrijk en mechanisch te ingewikkeld zou maken. Mathematici waren dus verplicht om hun Formules manueel in te voeren, of hun toevlucht te nemen tot artisanaal en dus duur drukwerk.

 

De computer bracht, na al die eeuwen, eindelijk de oplossing: dankzij de electronica was het niet langer een probleem meer om aan een klavier Functietoetsen toe te voegen, die elke wetenschapper kon toewijzen aan welke Formule hij ook maar kon bedenken. Voor de modale gebruiker werd er een standaard ontwikkeld (behalve voor F12, die hier even kort wordt toegelicht.

F1Bewerken

F1 is de enige F met een langere naam. Voluit heet ze "Formule 1"; deze naam is populair gemaakt door vlogger Olav Mol. De letter Formule 1wordt in de standaardconfiguratie gebruikt om het startschot te geven voor de gelijknamige tak van de autosport. Tot voor kort had dat op een klassieke computer geen uitwerking, omdat er een radioverbinding nodig was met een racecircuit. De meeste gebruikers wezen aan deze toets dan maar een andere Functie toe. Met de komst van Wi-Fi is de situatie ingrijpend veranderd, en vooral gebruikers die dicht bij een racebaan wonen moeten goed opletten met deze letter.

Nutteloze verspillingen van energie en tijd

Atletiek · Badminton · Basketbal · Biatlon · Boksen · Bowlen · Bridge · Bukkake · Cricket · Curling · Dammen · Darts · Discussie · Fierljeppen · Formule 1 Golf · Heuvelspotten · Hockey · Hoken · Honkbal · IJshockey · In Die Kar · Jeu de boules · Judo · Karate · Karten · King of the Hill · Klootschieten Koorddansen · Korfbal · Lopen · Mandjebal · Marathon · Midgetgolf · NASCAR · Niezen · Onderwaterdammen · Paalzitten · Pingpong · Rollatorwerpen Rugby · Schaatsen · Schaken · Skiën · Snelwandelen · Snooker · Strijken · Struukduken · Tennis · Trefbal · Turnen · Veldrijden · Voetbal · Volleybal Vrije val · Waterglijbaanbobslee · Waterpolo (met haaien) · Waterskiën · Wielrennen · Wikiworstelen · Winkelwagenracen · Worteltrekken · Zeilen · Zwemmen Olympische Spelen (van Mongolië) · Paralympische Spelen · Winterspelen

F2Bewerken

Bij de allereerste generatie computers (1942) diende F2 om de meest recente uitslagen van de Tweede Wereldoorlog op het scherm te krijgen. Bij de volgende computergeneratie werd de toets ingesteld om het spelletje "Pong" te starten, maar met de komst van Internet werd ze standaard geprogrammeerd om rechtstreeks naar pornosites te surfen. Een tweede druk op F2 laat de computer onmiddellijk doorschakelen naar Google. Handig voor wanneer moeder, vriendin of echtgenote plots binnenkomt.

F3Bewerken

F3 laat de gebruiker drie wensen doen, maar alleen als hij dat vriendelijk vraagt en alleen op donderdag om 12:12. Wie op deze toets drukt op een andere dag, bijvoorbeeld maandag, zal meteen verbranden. Omwille van deze beperking wordt deze toets meestal al in de computerwinkel aan een andere Functie gekoppeld, maar pas op donderdag, na 12:12.
Geen wonder dat die computerjongens zo een goed leventje leiden.

F4Bewerken

F4 is niet hetzelfde als F3, en niet gelijk aan F5. F4 is zeker niet identiek aan F6 en al helemaal niet vergelijkbaar met F1. Elke gelijkenis met F2 is louter toeval, zoals iedere overeenkomst met met F7 voornamelijk te wijten is aan dat horizontale streepje, hoewel de hoogte toch verschilt. Wie F8 voor F4 aanziet moet absoluut naar de oogarts. F4 verwarren met F10 wordt afgeraden, ze vervangen door F11 kan dik tegenvallen, en ze dezelfde eigenschappen (qua vorm of qua inhoud) toeschrijven als F12 is zelfs strafbaar. Evenmin is F4 te verwarren met F9, waarvan velen zeggen dat die er het meest op lijkt. Dit komt vooral doordat F4 en F9 in vaak dezelfde situaties worden gebruikt, namelijk nu of nooit.

Letters van het Alfabet:
Esc						F1			F2			F3			F4					F5			F6			F7			F8					F9			F10			F11			F12				PtScr	ScrLk	Brk
~			!.1			@.2			#.3			$.4			%.5			^.6			&.7			*.8			(.9			).0			_.-			+.=			←Bkspc								Ins	Home	Ctrl+ Alt+Del		Num	/	*	-
Tab↔					Q			W			E			R			T			Y			U			I			O			P			{			}			| \						Del	End	PgUp		7	8	9	+
Caps						A			S			D			F			G			H			J			K			L			: ;			'			←Enter								PANIC	Any	PgDn		4	5	6
↑Shift							Z			X			C			V			B			N			M			<.,			>..			/.?			↑Shift											↑			1	2	3	Ent
Ctrl				{{#icon:14px-Microsoft_windows_logo.png|Windowslogo|13|The artist formerly known as De 84-ste Letter Van Het Alfabet}}				{{#icon:Tux.png|Tuxlogo|14|Tux}}				Alt				s p a t i e b a l k														Alt				{{#icon:Tux.png|Tuxlogo|14|Tux}}								Ctrl					←	↓	→		0		.

F5Bewerken

F5 is van oudsher toegewezen aan Sinterklaas, die een plek moest hebben om zijn criminele handelingen (waaronder het molesteren van kinderen en het inzetten van zwarte mannen in belachelijke pakjes om hem daarbij te helpen) voort te zetten. Het is een luie, werkloze, obese letter die in zijn vrije tijd niets anders doet dan lieve schattige kittens blenderen. Neem daarom zo spoedig mogelijk maatregelen en koop een mitrailleur om F5 voorgoed van je toetsenbord te verwijderen.

De namen van alle onschuldige betrokkenen zijn gecensureerd.

F6Bewerken

De Functie van F6 is streekgebonden. Op 6 februari, om 6 over 66, drukt iedereen in Finland met z'n allen op F6. Buiten Finland is F6 nu een Europees project om alles te automatiseren. Zodat bijvoorbeeld, wanneer je op F6 drukt, je toetsenbord vanzelf voor je gaat typen. Dit project zit echter nog in zijn beginfase, dus wees niet tezeer teleurgesteld wanneer je typcapaciteiten er niet spectaculair op vooruitgaan.

F7Bewerken

F7 wordt vooral gebruikt voor het trekken van wortels, wat deze letter bijzonder populair maakt in tuinbouwscholen. In andere scholen wordt deze Functie meestal vervangen door het oproepen van een eeuwigdurende kalender, waarop leerlingen én leraars ten allen tijden snel kunnen nagaan op welke dag van welk jaar een vakantiedag valt, en hoelang er nog les is tot de eerstvolgende vakantiedag.

F8Bewerken

F8 wordt over het algemeen geassociëerd met chaos en verwarring. De ontstaansgeschiedenis van deze associatie is met mysteriën omhuld. Wilde verhalen doen de ronde over het begin ervan. Algemeen wordt de mythe van de SMS-actie als geloofwaardigst aanvaard.

F8-SMS-mythe

In den beginne was er de mobiele telefoon. Deze telefoon had naast de handige Functie overal en altijd bereikbaar te zijn, ook nog een optie om geheime en minder geheime tekstberichten naar andere personen met een mobiele telefoon te sturen. Op 4 september (248e dag van het jaar (=F8 in hexadecimaal stelsel)) wilde de, naar verluidt, bijna 21-jarige (248 maanden om precies te zijn) Simone Merkenbach-Saillant haar nichtje op de hoogte stellen van het overlijden van haar hamster. Dit probeerde zij via de SMS-Functie van haar mobiele telefoon. In het tekstbericht werd de term "vacht" gespeld als "F8", dit niet alleen vanwege de dyslexie van Simone, maar ook omdat dergelijke cryptische afkortingen in die tijd zeer gebruikelijk waren om maar zoveel mogelijk informatie in één bericht te kunnen zetten. Door toeval (?) zond Simone het bericht naar alle 248 nummers in haar telefoon. Enkele van de ontvangende mensen reageerden zeer verbaasd en stuurde simultaan 4 minuten en 8 seconden (248 seconden) na het ontvangen van het bericht een bericht terug naar Simone met daarin de tekst "F8?". De telefoon kon dat niet aan en stuurde het ontvangen bericht automatisch door naar alle nummers, hierna stuurden alle ontvangende telefoons het weer terug enzovoorts. Door deze actie werd het hele mobiele netwerk overbelast, waardoor er chaos ontstond in het hele land.

Letters van het Alfabet:
Esc						F1			F2			F3			F4					F5			F6			F7			F8					F9			F10			F11			F12				PtScr	ScrLk	Brk
~			!.1			@.2			#.3			$.4			%.5			^.6			&.7			*.8			(.9			).0			_.-			+.=			←Bkspc								Ins	Home	Ctrl+ Alt+Del		Num	/	*	-
Tab↔					Q			W			E			R			T			Y			U			I			O			P			{			}			| \						Del	End	PgUp		7	8	9	+
Caps						A			S			D			F			G			H			J			K			L			: ;			'			←Enter								PANIC	Any	PgDn		4	5	6
↑Shift							Z			X			C			V			B			N			M			<.,			>..			/.?			↑Shift											↑			1	2	3	Ent
Ctrl				{{#icon:14px-Microsoft_windows_logo.png|Windowslogo|13|The artist formerly known as De 84-ste Letter Van Het Alfabet}}				{{#icon:Tux.png|Tuxlogo|14|Tux}}				Alt				s p a t i e b a l k														Alt				{{#icon:Tux.png|Tuxlogo|14|Tux}}								Ctrl					←	↓	→		0		.

F9Bewerken

Oorspronkelijk diende F9 om stroomonderbrekingen op te vangen. Onder de toets zat een kleine dynamo, en door de toets herhaaldelijk, en aan een zeer hoog tempo, in te drukken, werd de nodige stroom opgewekt om de computer in werking te houden. Geen enkele fabrikant bleek echter in staat om een toets te ontwikkelen die duurzaam genoeg was voor zo'n toepassing, en algauw regende het klachten. Eigenaardig genoeg waren er op heel de tot heden bekende wereld geen twee gebruikers die dezelfde Functie als alternatief voorstelden. Bij de invoering van de eerste alternatieve Functie op 16 mei 1958 regende het wéér klachten, want niet één gebruiker kon vrede vinden met de nieuwe functie. Aangezien alle briefschrijvers een groot belang schenen te hechten aan deze letter, konden de fabrikanten ze niet zomaar afschaffen en doodleuk doorverwijzen naar F12 of F11. Bovendien zou de lay-out van het klavier daaronder zou geleden hebben. Daarom besloten op 16 mei 1964 om jaarlijks, op 16 mei, een andere functie toe te kennen aan de F9 van de computers die het komende jaar zouden geproduceerd worden.

F10Bewerken

 

Klein probleempje bij het leggen van de schepen.

F10 start het spelletje "Zeeslag", waarbij de gebruiker tegen de computer speelt. Het spel kan maar starten wanneer de gebruiker niet alleen al zijn schepen netjes heeft klaarliggen, maar er tevens voor gezorgd heeft dat één van zijn schepen over de positie F10 passeert. Ervaren spelers weten al dat de computer dat óók doet, en dat laat het spel vooruitgaan. Aan de F10-toets kunnen alleen spelletjes toegewezen worden.

F11Bewerken

F11 is enige Functietoets die niet aan een andere Functie kan toegewezen worden dan welke op 16 mei 1954 internationaal overeengekomen is. Zij vertegenwoordigt op een computerklavier het toeval. Meer technisch aangelegde gebruikers noemen F11 een "randomgenerator", waarmee zij bedoelen dat, elke keer iemand er op F11 drukt, er iets totaal toevalligs gebeurt. Dit kan gaan van "Format C" tot de installatie van Windows 1.11, en is dus altijd boeiend. De functie werd in het leven geroepen om het afstompende werk van data-invoer, waarvoor de eerste computers vooral gebruikt werden, enigszins op te vrolijken. Ook nu nog zorgt deze toets voor de nodige hilariteit: wanneer iemand iets op het scherm ziet gebeuren, en beweert niet te weten hoe hij (of zij) dat gedaan heeft, dan is de F11 daar heel waarschijnlijk verantwoordelijk voor.

F12Bewerken

F12 is de enige Functietoets die geen standaardfunctie toegewezen krijgt door de fabrikant. Dat komt doordat de meeste gebruikers meer dan voldoende hebben aan elf Functietoetsen. Maar het behoud van de twaalfde toets bleek, vooral op de oudere computerklavieren, een goede esthetische uitwerking te hebben, omdat op die maniert de Functietoetsen in groepjes van 4 kunnnen staan, i.p.v. in groepjes van 3 met een alleenstaand knopje, of in 2 groepjes van 4, en 1 van 3. Of 6 groepjes van 2 en 1 alleen, of groepjes van 5 en 1 van 2 + 1 alleen, of groepjes van 1,5 en dan nog eentje alleen, wat het erg lastig zou maken om door 27/813 te delen.

F13-F19Bewerken

Indien uw toetsenbord behalve (of in plaats van) de hierboven besproken F1-F12 de toetsen F13-F19 bevat, dan bent u

• opgelicht;
• dronken;
• beide.

In alle drie de gevallen hebt u, in afwachting dat de pagina's van het immer vooruitstrevende Oncyclopedia een toepassing voorzien voor deze toetsen, de keuze tussen

• ze van uw toetsenbord slopen;
• ze eraan laten zitten;
• uw toetsenbord via Ebay aan een andere sukkel doorverkopen, en een echt toetsenbord aanschaffen;
• een ontwenningskuur volgen;
• alle vier, en u dan laten opnemen in een psychiatrische inrichting.

F16Bewerken

Het leger maakt wel gebruik van F16.^[2]

F451Bewerken

In Amerika geeft men de temperatuur aan in F. Bij F451 begint papier te branden.^[3]