Kanada

Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster.

Kanada^[1] (ang., fr.: Canada) – państwo pouožůne we Americe Půunocnyj, rozćůngajůnce śe uod Uoceanu Atlantyckigo na wschodźe do Uoceanu Spokojnygo na zachodźe a Uoceanu Arktyčnygo na půunocy. Na pouedńu a půunocnym zachodźe grańičy ze Stanůma Zjydnočůnymi. Drůge państwo śwjata pod wzglyndym powjeřchńi (po Rusyji) a 36. pod wzglyndym ludnośći. Kanada je čuůnkym ONZ, NAFTA, Wspůlnoty Narodůw, Frankofůńije, NATO, G8, APEC.

Canada Kanada
Fana Kanady Wapyn Kanady
Motto: (uać.) A Mari Usque Ad Mare (Uod mořa do mořa)
Hymn: O Canada (O Kanado)
Uoficjalno godka	angelsko godka, francusko godka
Stolica	Ottawa
Polityczny systym	můnarchijo kůnstytucyjno
Gowa państwa	můnarcha Karol III.
W jego imjyńu	gubernator gyneralny Mary Simon
Przikludziorz regjyrunku	prymjer Justin Trudeau
Rozlygowańy  • cołkowity  • strzůdlůndowe wody	2. we śwjeće 9 976 140 km² 8,92%
Liczba ludźi (styčyń 2007)  • cołkowito   • gynstość zaludńyńo	36. we śwjeće 32 815 000 3,3 osůb/km²
Kůnfederacyjo Kanady	1 lipca 1867
Religijo (głůwno)
Waluta	dolar kanadyjski (CAD, $)
Czasowo zůna	UTC -3,5 do -8 - źima UTC -2,5 do -7 - lato
Kod ISO 3166	CA
Necowo důmyna	.ca
Automobilowy kod	CDN
Telefůniczny kod	+1
Autůnůmiczne terytoryja

Uobšar uobecnyj Kanady zamješkiwouy uod tyśyncy lot ludy tubylče (plymjůna Indjanerůw a Inuitůw). Rozpočynte pod kůńec XV w. brytyjske a francuske ekspedycyje zbadouy couke atlantycke wybřeže Kanady, co spowodowouo stopńowe jeich zaśedlyńy bez brytyjskych a francuskych uobywateli. We 1867 r. štyry kolůńije wlazujůnce we skuod Brytyjskij Ameriki Půunocnyj uchwoliuy Kůnfederacyjo Kanady a powououy do žyćo nowe państwo - Kanada. Stopńowy proces ůńyzaležńańo śe uod Wjelgij Brytańji uośiůgnůu půnkt kulminacyjny we 1982 r., kej uchwalůno nowo Kůnstytucyjo Kanady (ang. Canada Act 1982), co zerwouo uostatńy wjyńźi zaležnośći uod parlamyntu brytyjskigo.

Kanada do dźiśej pozostowo můnarchjům kůnstytucyjnům. Karol III kej gowům państwa a utřimuje dymakracyjo parlamyntarno. Kej federacyjo zuožůno s dźeśyńću prowincyji a třech terytorjůw, Kanada pozostowo krajym dwujynzyčnym i wjelokulturowym, we kerym na poźůmje federalnym uobowjůnzujům dwje godki uoficjalne: angelsko a francusko (w jejich kanadyjskych uodmjanach). Kanada je państwym upřymysuowjůnym a zaawansowanym techńičńy, uo zrůžńicowanyj gospodarce we znočnym stopńu uzaležńůnyj uod wasnych bůgactw naturalnych a wymjany handlowyj - zwašča ze Stanůma Zjydnočůnymi, s kerymi Kanada pośado trwoue a zuožůne zwjůnzki.