Hoolichlaitere

Dät rakt Stoffe do der lääse twiske Laitere un Isolatore. Dät sunt do sonaamde Hoolichlaitere (dt. Halbleiter, eng. semiconductors). Me kon kweede, dät do ju Elektrizität n bitsken laitje. Bekoande Hoolichlaitere sunt Silizium (Si), Gallium-Arsenid (GaAs), Germanium (Ge), usw.

Ju Laitenge bie do Stoffe kumt toustande truch deeran ne litje "Keetegaid" (Dope) toutouföigjen. Ju Keetegaid suurget dan deerfoar, dät in dän Hoolichlaiter Leedengsdreegere oun kuume. Dät konnen negative Leedengsdreegere weese - Elektrone - af uk positive - do sonaamde Goatere ("holes", "Leerstellen"). In dän eersten Fal rakt dät dan n N-Typ Hoolichlaiter, in dän twäiden Fal n P-Typ Hoolichlaiter.

Af wie n N- af P-Typ Hoolichlaiter kriege, honget je ou fon ju touföigede Keetegaid: Phosphor in Silizium rakt N-Typ un Bor af Aluminium in Silizium rakt P-Typ. Fon ju Keetegaid houget man n gans littek bitje deeroane, oafte in Grööte fon n poor millionste Prozent. Dät hat dät die Hoolichlaiter eerste gans goud skeen un süüwer moaked wäide mout un buppedäm skällen dät gans flugge Kristalle weese.

Do Kristalle bestounde uut loange Steeuwe mäd n Truchmäite fon t.B. 10, 15 of noch moor Säntimeeter. Fon do Steeuwe wäide dan Skieuwen ousoaged mäd Hälpe fon ne rundtraalende Diamantsoage. Do Skieuwen wäide dan ätters truch Sliepen un Polierjen fluch liek un glääd moaked. Dan wäide tänne Loagen mäd Keetegaid deerap moaked, t.B. in n Dampferfoaren (Epitaxie), wierap dan wier Dioden, Transistore, Thyristore un integrierde Skaltengen (IC-Bausteene) moaked wäide middels Apdampjen truch Masken.