Planine Srbije
Najveći deo teritorije Srbije zauzimaju planine, koje čine planinsku regiju. Ona se proteže od Panonskog pobrđa na severu do crnogorske, albanske i makedonske granice na jugu. Od zapada ka istoku proteže se od bosansko-hercegovačke do bugarske granice.
Planine Srbije se dele na:
- Rodopske planine
- Karpatsko-balkanske planine i na
- Dinarske planine
Rodopske planine
urediRodopske planine se pružaju sa desne i leve strane Južne i Velike Morave. Sa desne strane nalaze se planine: Dukat, Koćura, Besna Kobila, Vardenik, Čemernik, Ruj-planina, Seličevica, Stalaćka brda, Bukovik, Ostrozub, i Resavski humovi, dok se sa leve strane protežu: Kukavica, Vidojevica, Jastrebac, Juhor, Crni vrh i Azanjske planine.
Karpatsko-balkanske planine
urediKarpatsko-balkanske planine se nalaze u istočnom delu Srbije. Prostiru se od reke Dunav na severu do Zaplanjsko-lužičke kotline i Ruj-planine na jugu. Na istoku idu do bugarske granice, a na zapadu do gromadnih (rodopskih) planina Pomoravlja. Ove planine su raznovrsnog geološkog sastava usled čega se javljaju brojna orudnjenja. Karpatsko-balkanske planine se dele na Karpatske i na Balkanske planine.
Karpatske planine se nalaze izmeću Dunava na severu i Crnorečke kotline. U njih spadaju: Homoljske planine, Beljanica, Kučaj, Miroč, Deli Jovan i još par manjih.
Balkanske planine se nalaze južno od Crnorečke kotline. To su: Rtanj, Ozren, Devica, Suva planina i Stara planina.
Dinarske planine
urediDinarske planine zauzimaju najveći prostor planinske regije. Raznovrsne su u geološkom i morfološkom pogledu. Podeljene su na 7 planinskih celina. To su:
- Prokletijske planine
- Šarske planine
- Starovlaško-raške planine
- Kopaoničke planine
- Kosovsko-Metohijske planine
- Šumadijske planine i
- Rudne i flišne planine
- Prokletijske planine se nalaze na granici Srbije sa Albanijom. Uglavnom su krečnjačkog sastava. U ovoj grupi se nalazi najviši vrh Srbije - Đeravica (2656 m). Prokletijske planine čine: Prokletije, Hajla, Komovi, Žljeb, Visitor, Mokra planina i Mokra gora.
- Šarske planine se nalaze južno od Kosovsko-metohijske kotline. U njih spadaju: Šar planina, Koritnik i Paštrik.
- Starovlaško-raške planine se prostiru od Drine na zapadu do Ibra i Kosovske kotline na istoku i od Đetinje i Zapadne Morave na severu do granice sa Crnom Gorom. U Starovlaško-raške planine spadaju: Zvijezda, Tara, Zlatibor, Radočelo, Čemerno, Giljeva, Zlatar, Javor, Golija, Mučanj, Rogozna, Jadovnik, Jelica, Ozren i Žilindar.
- Kopaoničke planine leže oko Ibra i Zapadne Morave. U ove planine spadaju: Kopaonik, Željin, Goč i Stolovi.
- Kosovsko-Metohijske planine su planine na prostoru Kosova i Metohije. Nalaze se između Prokletijskih, Šarskih i Kopaoničkih.
- Šumadijske planine se nalaze između Dunava i Save na severu, Zapadne Morave i Đetinje na jugu, Velike Morave na istoku i Kolubare, Ljiga i Dičine na zapadu. U njih spadaju: Avala, Kosmaj, Bukulja, Venčac, Rudnik, Vujan, Kotlenik i Gledićke planine.
- Rudne i flišne planine se protežu južno od Save do Đetinje na jugu i od Drine na zapadu do Kolubare, Ljiga i Dičine na istoku. Dele se na: Rudne i Flišne.
- Rudne su: Gučevo, Boranja, Jagodnja, Sokolske planine, Bobija, Medvednik, Jablanik, Povlen, Gvozdačke stene, Maljen, Suvobor i Jelova gora.
- Flišne su: Cer, Zavojske i Vlašić.
Literatura
uredi- Geografija za I ili III razred srednje škole, Dr. Dragan P. Rodić; Beograd 1998.
Vidi još
urediSpoljašnje veze
uredi- Katalog planina Srbije Arhivirano 2011-05-18 na Wayback Machine-u
- Zaplanje sajt Arhivirano 2013-10-14 na Wayback Machine-u