Njemački jezik

Nemački jezik; Deutsch ili deutsche Sprache
Države govorenja	Nemačka; Austrija; Švajcarska; i u 38 drugih država.
Regije govorenja	Evropa i Afrika
Broj govornika	maternji: 128 miliona, drugi: 18 miliona
Rang	11.
Klasifikacija	Indoevropski jezici Germanski jezici Zapadnogermanski jezici Nemački jezik; ; ;
Službeni status
Služben u	Austrija; Belgija; Liechtenstein; Luksemburg; Njemačka; Švajcarska; Evropska unija (služebni i oficijalni jezik)
Regulatori	?
Jezični kôd
ISO 639-1	de
ISO 639-2	deu/ger
ISO 639-3	deu
SIL	GER
p • r • u

Nemački jezik (nem. deutsche Sprache), je jedan od jezika zapadne grupe germanskih jezika i spada među najveće svetske jezike.^[1] To je maternji jezik najvećeg broja stanovnika Evropske unije.

Nemačkim jezikom se govori u Nemačkoj, Austriji, Lihtenštajnu, u dve trećine Švajcarske, u dve trećine provincije Južni Tirol u Italiji, istočnim kantonima Belgije i u pograničnim delovima Danske.^[2]^[3]

U Luksemburgu (nem. Luxemburg), kao i u francuskim oblastima Alzas (nem. Elsass) i Lorena (nem. Lothringen), starosedeoci ovih oblasti govore različitim nemačkim dijalektima, dok je deo stanovništva ovladao standardnim nemačkim (posebno u Luksemburgu), mada je u Alzasu i Lorenu francuski jezik potisnuo nemački u poslednjih četrdeset godina.

Male zajednice koje govore nemačkim jezikom opstale su u Rumuniji, Češkoj, Mađarskoj, posebno Rusiji, Kazahstanu i Poljskoj, mada su masivne emigracije stanovništva nemačkog porekla iz ovih zemalja u Nemačku smanjile broj govornika u ovim zajednicama.

Van Evrope, najveće zajednice u kojima se govori nemački jezik nalaze se u Sjedinjenim Američkim Državama (u državama Severnoj i Južnoj Dakoti, Montani, Viskonsinu i Indijani; u Brazilu (oblasti Rio Grande do Sul, gde je nastao nem. Riograndenser Hunsrückisch, Sveta Katarina, Parana i Espirito Santo), u koje je migriralo milione Nemaca u zadnjih dvesta godina; ali većina njihovih potomaka ne govori nemački.

Zajednice u kojima se govori nemački se mogu takođe naći u bivšoj nemačkoj koloniji Namibiji, kao i drugim zemljama u koje su emigrirali Nemci, kao npr. Kanada, Island, Argentina, Meksiko, Paragvaj, Čile, Peru, Venecuela, Tajland i Australija.

Nemački jezik je maternji jezik oko sto miliona ljudi u Evropi (podaci iz 2004),^[4] odnosno maternji je jezik 13,3% Evropljana, što ga čini jezikom kojim se služi najviše govornika u Evropi bez Rusije, više od francuskog jezika (66,5 miliona govornika 2004) i engleskog jezika (64.2 miliona govornika 2004). Nemački je treći jezik po broju onih koji ga uče u školama, drugi po broju onih koji ga uče u Evropi, i treći u SAD (posle španskog i francuskog). Nemački je jedan od zvaničnih jezika Evropske unije, gde je treći jezik po broju onih koji ga uče (odmah posle francuskog).

Standardni nemački jezik nije nastao iz nekog dijalekta, već su ga osmislili pesnici, filozofi i drugi obrazovaniji ljudi. U 16. veku Martin Luter je preveo Bibliju na nemački, svesno spajajući karakteristike različitih dijalekata. Želeo je da što veći broj ljudi razume prevod.

Sa Geteom i Šilerom u 18. veku na vrhuncu je bila standardizacija nemačkog jezika. Sa više od 120 miliona govornika u 38 zemalja sveta, nije začuđujuće da se razlikuje upotreba nemačkog jezika. Kao i engleski, i nemački jezik je pluricentričan i sa tri glavna centra u kojima se koristi: Austriji, Nemačkoj i Švajcarskoj.

Istorija

Zbog premeštanja stanovništva, zbog puteva komunikacija i trgovine (uglavnom reka), izolovanosti (visokih planina i nepreglednih šuma) razvili su se različiti dijalekti nemačkog jezika. Ovi dijalekti, ponekad međusobno i nerazumljivi, korišćeni su u Svetom Rimskom carstvu.

Kako je Nemačka bilo podeljena na mnogo država, jedino što je podsticalo standardizaciju nemačkog jezika je želja pisaca da ih što veći broj ljudi razume.

Kada je Martin Luter preveo Bibliju (Novi zavet 1521, Stari zavet 1534), svoj prevod je uglavnom bazirao na već razvijenom jeziku, koji je u to vreme bio najrazumljiviji jezik. Ovaj jezik je bio zasnovan na severoistočnim i dijalektima srednje Nemačke (okolina Hanovera) i sačuvao je puno od srednjevisokonemačkog, (za razliku od dijalekata srednje i severne Nemačke u kojima je genitiv već počeo da nestaje). U početku, uz svaku Bibliju dolazila je i lista reči koje nisu poznate u tom dijalektu i njihov prevod. Katolici su u početku odbijali Luterov prevod i pokušali su da stvore sopstveni katolički standard (Gemeines Deutsch) - koji se od „protestantskog Nemačkog“ razlikovao u sitnim detaljima. Tek je sredinom 18. veka, stvoren standard koji je dobro prihvaćen, čime se završio period ranonovovisokonemačkog.

Nemački je bio jezik trgovine i vlasti u Habzburškom carstvu, koje je okruživalo velike površine centralne i istočne Evrope. Do sredine 19. veka bio je to jezik ljudi iz gradova u najvećem delu carstva. Znanje nemačkog je značilo da je govornik bio trgovac, urbani čovek, a ne njegovu nacionalnost. Neki gradovi, poput Praga i Budimpešte (Budim), su postepeno bili germanizovani u godinama nakon njihovog ulaska pod habzburšku vlast. Drugi, poput Bratislave, su prvobitno naseljeni tokom habzburškog perioda i bili su primarno nemački u to vreme. Nekoliko gradova, kao što je Milano su ostali prvobitno ne-nemački. Međutim, većina gradova su bili primarno nemački u ovom periodu, kao što su Budimpešta, Bratislava, Zagreb, i Ljubljana, iako su bili okruženi teritorijama u kojima su se govorili drugi jezici.

Otprilike do 1800, standardni nemački je bio gotovo jedino pisani jezik. U ovom periodu, ljudi u urbanim krajevima severne Nemačke, koji su govorili dijalektima koji su se značajno razlikovali od standardnog nemačkog, učili su ga gotovo kao strani jezik i trudili se da ga izgovaraju što je sličnije moguće onome šta je napisano. Propisane smernice za izgovor su običavale da smatraju severno-nemački izgovor standardom. Ipak, stvarni izgovor standardnog nemačkog varira od regiona do regiona.

Mediji i štampana dela su gotovo uvek na standardnom nemačkom (nem. Hochdeutsch), koji razumeju u svim teritorijama na kojima se govore nemački jezici (sa izuzetkom predškolske dece u zonama u kojima se govore samo dijalekti - na primer Švajcarska — ali u eri televizije čak i predškolska deca nauče standardni nemački još pre polaska u školu).

Prvi rečnik braće Grim, koji se sastoji iz 16 delova objavljivanih između 1852 i 1960, je najsveobuhvatniji rečnik nemačkog. 1860. godine, gramatika i pravopis su se prvi put pojavili u Dudenovom priručniku. 1901, ovo je proglašeno standardnom definicijom nemačkog jezika. Zvanične izmene su učinjene tek 1998. godine, kada je nemačka pravopisna reforma stupila na snagu u svim zemljama u kojima se govori nemački. Od tada je pravopis nemačkog u tranziciji, sa obavezom da se u roku od osam godina pređe na novi pravopis. Pošto su obrazovanje i kultura, po nemačkom zakonu u nadležnosti nemačkih pokrajina, razlike u pogledima na pravopisnu reformu i dalje usporavaju sprovođenje te reforme.

Tokom sedamdesetih godina XIX veka, nemački jezik je potisnuo latinski na svim glavnim evropskim i američkim univerzitetima tog doba.

Nemački jezik u Vojvodini (popis iz 1921)
Nemački jezik u Vojvodini (popis iz 1931)

Klasifikacija i srodni jezici

Nemački je član zapadno-germanske grane germanskih jezika, koji je član indoevropske porodice jezika.

Susedni jezici

Nemački jezik, zajedno sa danskim kao svojim najbližim rođakom, formira čvrst i dobro definisan jezički region, koji je od drugih jezika odvojen jezičkim granicama. Njegovi susedi su: na severu frizijski i danski jezik; na istoku poljski jezik, gornjolužičkosrpski jezik, donjolužičkosrpski jezik, češki jezik, slovački jezik i mađarski jezik; na jugu slovenački jezik, italijanski jezik, friulski jezik, ladinski jezik i retoromanski jezik; na zapadu francuski jezik. Sem frizijskog, nijedan od ovih jezika nije iz zapadnogermanske grupe, tako da se jasno razlikuju od nemačkog i holandskog. Iako je frizijski u bliskoj vezi sa nemačkim i holandskim, oni nisu međusobno razumljivi.

Situacija je složenija kada se uzme u vidu odnos između nemačkog i holandskog. Do skora, kroz ceo prostor na kome se govori nemačkim postojala je jezička neprekidnost (kontinuum), bez jezičkih granica. Na takvom prostoru, svaki dijalekt je razumljiv sa njegovim susedom, ali dijalekti koji su fizički udaljeni često nisu međusobno razumljivi. Nemačko-holandski kontinuum se deli na dve grupe dijalekata: niskonemački (germanski) i visokonemački (germanski) varijetet, prema tome da li se u njima javila promena suglasnika; holandski je deo dijalekata niskonemačkog. Iz političkih razloga, Nemački i Holandski dijalekti počeli su da divergiraju tokom XX veka. Takođe, u Nemačkoj i Holandiji, neki dijalekti su blizu izumiranja, jer su ih zamenili standardni nemački, odnosno holandski. Zbog toga, u toku je formiranje jezičke granice između Nemačke i Holandije.

Dok je nemački jezik na mnogo načina sličan holandskom, veoma se razlikuju u izgovoru. Govorniku jedne zemlje bi bila potrebna vežba da bi naučio da razume govornika druge zemlje. Uporedite, npr:

hol. De kleinste kameleon is volwassen 2 cm groot, de grootste kan wel 80 cm worden.

nem. Das kleinste Chamäleon ist ausgewachsen 2 cm groß, das größte kann gut 80 cm werden.

Najmanji kameleon, koji je potpuno odrastao, je dug 2 cm, a najveći može lako da dostigne dužinu od 80 cm.

Holanđani uglavnom mogu da razumeju pisani nemački, a Nemci koji govore niskonemačkim uglavnom mogu da razumeju pisani holandski, ali imaju problema da razumeju govorni jezik.

Zvanični status

Standardni nemački je zvanični jezik u Nemačkoj, Lihtenštajnu i Austriji; jedan je od zvaničnih jezika Švajcarske (zajedno sa francuskim, italijanskim i retoromanskim jezikom) i Luksemburga (zajedno sa francuskim i luksemburškim jezikom). Koristi se kao lokalni zvanični jezik i regionima gde se govori nemački u Belgiji, Italiji, Danskoj i Poljskoj. Nemački je jedan od 24 zvaničnih jezika Evropske unije.

Nemački jezik je takođe manjinski jezik u Kanadi, Francuskoj, Rusiji, Kazahstanu, Tadžikistanu, Poljskoj, Rumuniji, Togou, Kamerunu, Sjedinjenim Američkim Državama, Namibiji, Brazilu, Paragvaju, Mađarskoj, Češkoj, Slovačkoj, Holandiji, Sloveniji, Ukrajini, Hrvatskoj, Moldaviji, Australiji, Letoniji, Estoniji i Litvaniji.

Nemački je nekad bio lingua franca srednje, istočne i severne Evrope. Uticaji iz engleskog su se u nemačkom tek skoro počeli osećati. Međutim, nemački je među najpopularnijim jezicima u svetu, i drugi po popularnosti u Evropi. 38% svih Evropljana tvrdi da mogu da se sporazumeju na nemačkom (ne uključujući ljude čiji je maternji jezik nemački). U Poljskoj, na primer, lakše je naći nekog ko dobro govori nemački nego engleski, što se može objasniti velikim prisustvom nemačkih medija na tom prostoru.

Nemački je drugi jezik po zastupljenosti na internetu, više od 8% veb-sajtova je na nemačkom.

Dijalekti

Izraz „nemački“ koristi se za dijalekte Nemačke, Austrije, dela Švajcarske i nekih susednih zemalja, kao i za govore kolonija i etničkih grupa koje su osnovali Nemci (npr. Nemački u SAD).

Razlike među nemačkim dijalektima su značajne. Samo su susedni dijalekti međusobno razumljivi. Za govornika standardnog nemačkog (nem. Hochdeutsch), većina dijalekata nije razumljiva.

Nemački dijalekti se dele na "niskonemački" i "visokonemački". Da li su oni različiti jezici, ne postoji tačan odgovor; međutim, tačno je da formiraju dijalektski kontinuum gde je svaki dijalekt u tesnoj vezi sa susednim dijalektom, bez obzira da li se radi o niskonemačkom ili visokonemačkom.

Govornici srpskog jezika mogli bi da budu zavarani nazivima ova dva varijeteta i da pomisle da su nazive dobili prema nekoj vrsti socijalnog vrednovanja tih idioma, gde bi visokonemački imao neku „prednost“ nad niskonemačkim. To ne može biti dalje od istine. Nazivi ova dva varijeteta nastali su prema njihovoj geografskoj distribuciji: niskonemački jezik govori se na severnoj polovini Nemačke, koja je sama ravnica, dakle - nizak teren. A visokonemački jezik govori se na jugu Nemačke i u Austriji, gde su uglavnom brda i planine, dakle - visok teren. Ukoliko i postoji neko socijalno vrednovanje ovih varijeteta, prednost će uvek biti data niskonemačkom - mada treba imati na umu da kod Nemaca, Švajcaraca i Austrijanaca to vrednovanje nije izraženo kao npr. kod govornika srpskog ili engleskog jezika (najčešće se svako, uključujući: pisce, političare, javne ličnosti, profesore, itd, uvek služi svojim rodnim dijalektom i ponosan je na njega).

U dijalektima niskonemačkog nije izvršena zamena suglasnika kao u visokonemačkom. Niskonemački jezik se deli na dve grupe: niskofranački i niskosaksonski. Niskofranački se sastoji iz holandskog jezika i flamanskog jezika, kojim se govori u Holandiji i Belgiji; niskosaksonski se sastoji iz dijalekata kojima se govori u nemačkim ravnicama i u istočnoj Holandiji. Vidi gore za razliku između nemačkog i holandskog.

Dijalekti visokonemačkog dele se na centralni nemački jezik i gornji nemački jezik. Središnji nemački dijalekti uključuju: rajnski, luksemburški, mozel-frankonski, rajnskofrankonski, hesenski, tirinški i gornjesaksonski, i njime se govori u severnoistočnoj Holandiji, istočnoj Belgiji, Luksemburgu, delovima Francuske, i u nemačkoj između reke Majne i severnih nizija. Standardni nemački se uglavnom zasniva na dijalektima srednje Nemačke.

Visokonemački dijalekti uključuju alemanski jezik (na primer švajcarski nemački - nem. schwizedeutsch), švapski (nem. schwäbisch), istočno frankonski (nem. fränkisch), austro-bavarski (nem. bayerisch) jezik. Njima se govori u Alzasu, južnoj Nemačkoj, Lihtenštajnu, Austriji i u delovima Švajcarske gde se koristi nemački, kao i Italije.

Visokonemački kojim govore Jevreji Aškenazi (uglavnom u bivšem Sovjetskom Savezu) imaju nekoliko jedinstvenih crta, i uglavnom se smatraju zasebnim jezicima (Jidiš).

Dijalekti nemačkog kojima se govorilo u kolonijama liče na dijalekte nemačkog kojima govore/su govorili Nemci koji su tu došli (npr. pensilvanijski nemački liči na dijalekt nemačkog zvan palatinski).

U SAD, druga generacija imigranata stvorila je nov varijetet koji je kobinacija nemačkog jezika sa gramatikom i pravopisnim pravilima engleskog. On uglavnom nije razumljiv ni za jedne, ni za druge. Govornici ga nazivaju „američki nemački“ (nem. Amerikanischdeutsch).

Standardni nemački

Dobrodošli na Bulevar, Novi Sad (bilbord dobrodošlice na nemačkom jeziku na Bulevaru u Novom Sadu, postavljen tokom muzičkog festivala EXIT 2010).

Nemačka lingvistika dijalektima naziva samo regionalne varijetete, ne i varijetete standardnog nemačkog.

Standardni nemački je nastao ne kao dijalekt nekog posebnog regiona, već kao pisani jezik. Međutim, na nekim mestima je standardni nemački potisnuo dijalekte (posebno u velikim gradovima Nemačke i Austrije)

Standardni nemački se razlikuje po regionima, naročito među zemljama u kojima je on zvaničan jezik, u rečniku, malo u izgovoru, pa čak i gramatici. Ove razlike ne treba mešati sa razlikama u dijalektima. Iako su dijalekti u maloj meri uticali na standardni Nemački, oni se veoma razlikuju. Nemački jezik se stoga smatra pluricentričnim jezikom.

U većini oblasti, govornici koriste mešavinu jezika (dijalekte kao i standardni nemački), zavisno od situacije.

U Švajcarskoj se, naprotiv, retko koriste mešavine standardnog nemačkog i dijalekta, i standardni nemački se skoro isključivo koristi kao pisani jezik. Ovakvo stanje naziva se diglosija. Standardnim nemačkim se retko govori, npr. sa govornikom koji ne razume švajcarske dijalekte, a očekuje se da se koristi u školi.

Gramatika

Glavni članak: Gramatika nemačkog jezika

Nemački je infleksijski jezik - što znači da se odnosi među rečeničkim elementima iskazuju promenom reči, odnosno dodavanjem nastavaka (nastavci za padež, nastavci za broj, nastavci za vreme za glagole ...).

Promena imenica

Nemačke imenice spadaju u:

jednu od tri deklinacije
jedan od tri roda: srednji, ženski i muški. Završetak reči može da da informaciju o rodu; za većinu imenica rod ne zavisi od nastavka (za razliku od srpskog, gde su imenice koje se završavaju suglasnikom muškog roda, sa -a ženskog, a sa -o i -e srednjeg)
dva broja: jedninu i množinu (neki jezici imaju i dvojinu, npr. staroslovenski)
četiri padeža: nominativ, genitiv, dativ i akuzativ (sa sličnim značenjem kao i u srpskom jeziku)

Iako je nemački infleksijski jezik, u odnosu na staronemački ili islandski, broj nastavaka je znatno manji. Tri roda nestaju u množini, koji se ponaša kao četvrti rod. Sa četiri padeža i tri roda i množinom, postoji ukupno 16 kombinacija padeža i roda/broja. Dodavanje nastavaka na imenice je obavezno za genitiv muškog i srednjeg roda, ali ne za ženski rod ili množinu. Sa druge strane, nastavak je obavezan u dativu množine. Postoje i nastavci za dativ muškog i srednjeg roda, ali se vrlo retko sreću, čak ređe nego što se npr. aorist koristi u standardnom srpskom jeziku kada bi trebalo (uglavnom se menja perfektom).

Nemački pravopis, za razliku od drugih, zahteva pisanje imenica velikim slovom, čak iako nisu na početku reči.

Kod nemačke složenice, levi delovi reči modifikuju značenje desnih, npr. Regenschirm (srp. kišobran). Za razliku od srpskog gde se složenice sa većim brojem reči pišu odvojeno (stoga i nemamo utisak da su složenice), u nemačkom se one pišu sastavljeno, npr. Hundehütte (srp. kućica za pse).

Najduža zvanična reč u nemačkom jeziku je Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz (Zakon o dužnostima izaslanstva i nadgledanja za obeležavanje stoke i goveda).

Promena glagola

Nemački glagoli se menjaju prema:

jednoj od dve konjugacije, slaboj i jakoj. Postoji oko 200 glagola koji se nepravilno menjaju.
tri lica: prvom, drugom i trećem
dva broja: jednini i množini
četiri načina: indikativ, konjunktiv, kondicional i imperativ
dva roda: aktiv i pasiv; pasiv se deli na statički i dinamički.
dva prosta vremena (prezent, preterit) i 4 složena vremena (perfekt, pluskvamperfekt, futur, futur II)

Takođe postoje brojni načini da se proširi značenje osnovnog glagola korišćenjem više prefiksa.

Red reči je znatno fleksibilniji nego na primer u engleskom. Red reči se može menjati zarad suptilnih promena značenja rečenice.

Najveći deo fonda reči nemačkog jezika potiče iz germanske grane Indoevropske porodice jezika, mada nije zanemarljiv broj reči poreklom iz latinskog, francuskog, a skorije i iz engleskog jezika. Reči slovenskog porekla je malo; primer: Grenze (granica) i Palatschinken (palačinke).

Pisanje

Nemački jezik je pisan latiničnim alfabetom, pored standardnih 26 latiničnih znakova, nemački poseduje tri samoglasnika sa preglasima (umlautima): ä, ö i ü, kao i poseban znak za "ss" (ß), koji se koristi posle dugih samoglasnika i diftonga (koji se ne koristi u Švajcarskoj).

Alfabet

Glavni članak: Nemačka abeceda

Fonologija

Glavni članak: Fonologija nemačkog jezika

Sličnosti sa engleskim jezikom

Postoji mnogo reči koje su po obliku i značenju slične engleskom.

Nemačka reč	Značenje	Engleska reč koja joj je slična i znači isto
best	najbolji	best
Bett	krevet	bed
Finger	prst	finger
haben	imati	to have
Haus	kuća	house
Katze	mačka	cat
lachen	smejati se	to laugh
Nacht	noć	night
Rohr	cev	pipe
Schiff	brod	ship
singen, sang, gesungen	pevati, pevaše, otpevati	sing, sang, sung
Tag	dan	day
Wetter	vreme (meteorološko)	weather
wollen	hteti	will
Winter	zima	winter
Buch	knjiga	Book

Ako se ove reči razlikuju u ponekom suglasniku, to je zbog zamene suglasnika koja se dogodila u visokonemačkom.

Postoje reči koje su po obliku slične onima u engleskom jeziku, ali razlikuju se u značenju.

Nemačka reč	Značenje	Engleska reč koja joj je slična, a znači različito	Prevod
Dogge	doga	dog	pas
drehen	okretati	to throw	baciti
ernten	žeti	to earn	zarađivati
Gift	otrov	gift	poklon
Hund	pas	hound	lovački pas
Knabe	dečak	knave	nož
Knecht	sluga	knight	vitez
nehmen	uzeti	numb	opijen
raten	pogađati	to read	čitati
ritzen	zagrebati	to write	pisati
Schmerz	bol	smart	pametan
rächen	osvetiti se	to wreak (havoc)	iskaliti (kao bes)
Tisch	sto	dish	posuda
werfen	baciti	to warp	izobličiti
Zeit	vreme	tide	plima

U nemačkom postoji puno pozajmljenica iz drugih jezika, posebno francuskog, latinskog i grčkog, ali i drugih. Većina ovih reči imaju isto ili slično značenje kao u prvobitnom jeziku, ali neke od njih su promenile značenje. Ove reči, koje su često pozajmljivane od strane drugih jezika nazivamo internacionalizmima.

Nemačka reč	Značenje	Poreklo
Armee	army	francuski
Arrangement	aranžman (muzički)	francuski
Chance	šansa	francuski
Courage	hrabrost	francuski
chutzpah	besraman	jidiš
Disposition	loš položaj	latinski
Feuilleton	članak	francuski
Futur	buduće vreme	latinski
Genre	žanr	francuski
Mikroskop	mikroskop	grčki
Partei	politička partija	francuski
Position	pozicija	latinski
positiv	pozitiv	latinski
Psychologie	psihologija	grčki
Religion	religija	latinski
Tabu	tabu	Tongan
Zigarre	cigara	španski

Primeri nemačkih fraza

Prevod	Fraza	IPA
nemački	Deutsch	/ˈdoʏtʃ/
zdravo	hallo	/ˈhaloː/
doviđenja	auf Wiedersehen	/aʊf ˈviːdərˌzeːn/
molim	bitte	/ˈbɪtə/
hvala	danke	/ˈdaŋkə/
taj/onaj	das	/das/
koliko?	Wie viel?	/ˌvi ˈfiːl/
da	ja	/ˈjaː/
ne	nein	/ˈnaɪn/
gde je toalet?	Wo ist die Toilette?	/ˈvoː ˈɪst diː to̯aˈlɛtə/
zdravica	prosit prost	/ˈproːzit/ /ˈproːst/
Da li govoriste engleski/srpski?	Sprechen Sie Englisch/Serbisch?	/ˈʃprɛçən ˈziː ˈɛŋlɪʃ/
Ne razumem	Ich verstehe nicht	/ˈɪç fɛrˈʃteːə ˈnɪçt/
Izvinite	Entschuldigung	/ɛntˈʃʊldɪgʊŋ/
Ne znam	Ich weiß es nicht	/ˈɪç ˈvaɪs əs ˈnɪçt/

Nazivi za nemački jezik u drugim jezicima

Zbog burne istorije Nemačke i nemačkog jezika, imena koja su drugi narodi izabrali za ovaj jezik variraju više nego kod većine drugih jezika.

Uopšteno, imena za nemački jezik se mogu podeliti u pet grupa po svom poreklu:

1. Od protogermanske reči za narod: afrikans: Duits kineski: 德语 (déyǔ) ili 德意志语 (déyìzhiyǔ) danski: tysk holandski: Duits farski: týskt nemački: Deutsch islandanski: þýska italijanski: tedesco latinski: (lingua) Theodisca japanski: ドイツ語 (doitsugo) korejski: 독일어, 獨逸語 (dogileo) norveški: tysk marathi: Daitya Bhaasha retoromanski: tudestg švedski: tyska vijetnamski: tiếng Đức jidiš: טײַטש (daytsch or daytsh)	2. Od imena germanskog plemena: albanski: gjermanishte amharski: ጀርመን (järmän) jermenski: գերմաներեն (Germaneren) engleski: German esperanto: germana lingvo gruzijski: გერმანული (germanuli) grčki: Γερμανικά (germaniká) hebrejski: גרמנית (germanit) hindu: jarmanI kI bhAShA — transliteracija irski: Gearmáinis makedonski: germanski (germanski) malajski i indonežanski: bahasa Jerman malteški: Ġermaniż rumunski: germană tai: ภาษาเยอรมัน (phasa yerman)	3. Od imena saksonskog plemena: estonski: saksa finski: saksa
4. Od staroslovenske reči „nem“ ("mutav"): bugarski: немски (nemski) hrvatski: njemački češki: němčina mađarski: német poljski: niemiecki rumunski: nemţeşte ruski: немецкий (nemetskiy) srpski: немачки ili њемачки / nemački ili njemački slovački: nemčina slovenački: nemščina ukrajinski: німецька (nimetska)	5. Od imena alemanskog plemena: arapski: ألمانية (alimāniyyah) baskijski: alemanera bretonski: alamaneg katalonski: alemany francuski: allemand kmerski: (/pʰiːəsaː aːləmɒŋ/) malgaški: alema oksitanski: alemand persijski: آلمانی (Âlmâni) portugalski: alemão španski: alemán tagalog: Aleman turski: Almanca velški: Almaeneg	6. od reči dodeliti letonski: vācu litvanski: vokiečių

Izvori

↑ European Commission (2004). „Many tongues, one family. Languages in the European Union” (PDF). Europa (web portal). Pristupljeno 5 April 2013.
↑ „Why Learn German?”. Goethe Institute. Pristupljeno 28 September 2014.
↑ „Why Learn German?”. SDSU - German Studies Department of European Studies. Arhivirano iz originala na datum 2014-10-23. Pristupljeno 28 September 2014.
↑ „German 'should be a working language of EU', says Merkel's party”. Telegraph.co.uk. 18 June 2013.

Literatura

George Oliver Curme, A Grammar of the German Language (1904, 1922) — the most complete and authoritative work in English
Karta dijalekata nemačkog jezika^{[mrtav link]} (na nemačkom, PDF)
Fausto Cercignani, The Consonants of German: Synchrony and Diachrony, Milano, Cisalpino, 1979.
Michael Clyne, The German Language in a Changing Europe (1995) ISBN 0-521-49970-4
Durrell, M (2006). „Germanic Languages”. u: Brown, Keith. Encyclopedia of language & linguistics. Elsevier. pp. 53–55. DOI:10.1016/B0-08-044854-2/02189-1. ISBN 978-0-08-044299-0. Pristupljeno 6 February 2015.
Anthony Fox, The Structure of German (2005) ISBN 0-19-927399-5
Harbert, Wayne (2007). The Germanic Languages. Cambridge Language Surveys. Cambridge University Press. DOI:10.1017/CBO9780511755071. ISBN 978-0-521-01511-0. Arhivirano iz originala na datum 2015-04-02. Pristupljeno 26 February 2015. Lay summary – Language (journal of the Linguistic Society of America) (26 February 2015).
König, Ekkehard; van der Auwera, Johan, ur. (1994). The Germanic Languages. Routledge Language Family Descriptions. Routledge. ISBN 978-0-415-28079-2. Pristupljeno 26 February 2015. Lay summary (26 February 2015). The survey of the Germanic branch languages includes chapters by Winfred P. Lehmann, Ans van Kemenade, John Ole Askedal, Erik Andersson, Neil Jacobs, Silke Van Ness, and Suzanne Romaine.
W.B. Lockwood, German Today: The Advanced Learner's Guide (1987) ISBN 0-19-815850-5
Ruth H. Sanders. German: Biography of a Language (Oxford University Press; 2010) 240 pages. Combines linguistic, anthropological, and historical perspectives in a "biography" of German in terms of six "signal events" over millennia, including the Battle of Kalkriese, which blocked the spread of Latin-based language north.