Groningen (provincija)
Groningen (holandski: Provincie Groningen) je jedna od 12 nizozemskih provincija. Nalazi se na krajnjem sjeveru zemlje.[1]
Groningen
Provincie Groningen | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 53°15′N 6°45′E / 53.250°N 6.750°E | |||
| Država |  Nizozemska
| ||
| Vlast | |||
| - Kraljevski komesar | René Paas | ||
| Površina | |||
| - Kopno | 2968 km²[1] | ||
| Stanovništvo (2009) | |||
| - Područje utjecaja | 574.092[1] | ||
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) | ||
| Službene stranice www.groningen.nl/ | |||
| Karta | |||
 Pozicija provincije na karti Nizozemske | |||
Geografija
urediProvincija Groningen ima površinu od 2968 km² i 574.092 stanovnika (procjena 2009).[1] Osma je po površini provincija u Nizozemskoj, a prostire se od Waddenskog mora na zapadu do estuarija rijeke Ems i njemačke granice na istoku. Unutar nje leži i zapadnofrizijski otok Rottumeroog, a glavni grad provincije je Groningen.[1] Groningen na zapadu graniči s Frieslandom, a na jugu s Drentheom.[1] Provinciju oplakuju brojne rijeke kratkog toka i kanali Ems, Hoen, Reit i Winschoten.
Pješčani greben Hondsrug proteže se od visoravni Drenthe do grada Groningena. Sjeverni dio provincije je ravan, a tlo se sastoji od morske pjeskovite ilovače, osobito kod estuarija koji su kultivirani još u srednjem vijeku i poldera koji su kasnije građeni uz sjevernu obalu.[1] Zbog toga je Groningen bogata poljoprivredna regija u kojoj se proizvodi pšenica, ječam, zob, krumpir, šećerna repa, uljana repica i krmivo za stoku (naročito kod Ommelandena oko Groningena). Osim pješčanih otoka u regiji Westerwolde, jugoistočni dio provincije bio je sve do kraja 16. vijeka jedna velika vriština. Isušivanje i transformacija pješčanog podzemlja gnojenjem pretvorilo je i taj kraj u poljoprivrednu regiju znanu kao Groninger Veenkolonien.[1] Baruštine duž njemačke granice dugo su se tretirale kao prirodna granica i tako je kraj ostao u svom prvobitnom stanju sve do druge polovice 19. vijeka,[1] kada je i on kultiviran. Poljoprivreda u ovoj regiji je specijalizirana za raž, zob i krumpir za industriju škroba, a taj tip poljoprivrede usvojile su i susjedne regije Westerwolde i Woldstreek. Intenzivni uzgoj proizvodi velike količine slame koje se koriste u lokalnim tvornicama za izradu iverica. Jugozapadni dio provincije (južni Westerkwartier) ima uglavnom pjeskovito tlo koje omogućava mješovitu ratarsku proizvodnju i stočarstvo. Provincija Groningen poznata je po uzgoju konja i konjičkom sportu koji je omiljena aktivnost bogatijih stanovnika.[1]
Historija
urediRana historija ove provincije je prije svega jedan niz neprekidnih sukoba između grada Groningena i okolnih komuna poznatih kao Ommelanden.[1] Iako je Groningen vrlo rano stekao dominantnu poziciju u regiji, sukobi su se i nadalje nastavili.[1] Ommelanden se pridružio Utrechtskoj uniji 1579. i pobuni protiv španjolske vlasti, dok je grad Groningen ostao vjeran španjolskoj kruni. Tek nakon 1594. su ta dva rivala ujedinjena u jedan entitet, ali je sve do francuske okupacije Ommelanden zadržao svoju vladu, ponekad i vlastitu vojsku, tako da su praktički tek 1795. ujedinjene u jednu provinciju.[1]
Privreda i urbani centri
urediGroningen je jedini veći urbani centar koji ima brojne industrijske pogone. Kako se najveće polje prirodnog plina u Nizozemskoj nalazi u sjevernom i centralnom dijelu provincije Veenkolonienu, on je i industrijski najrazvijeniji.[1] Tu se nalaze brojni mlinovi krumpira brodogradilišta i tvornice kemikalija, elektronike, papira i kartonske ambalaže, metalnih konstrukcija, tekstila i čarapa.[1] Na sjeveru provincije ima dosta razbacanih šećerana i tvornica za preradu mlijeka. Tu je i velika morska luka Delfzijl koja je kanalom Ems povezana s Groningenom. Delfzijl ima razvijenu kemijsku industriju (na bazi soli)[1] i Aluminium Delfzijl, veliki pogon za preradu aluminija. Jedini veći urbani centar provincije kog još vrijedi spomenuti je Winschoten koji je trgovački centar za taj dio provincije.[1]