Dnjepar (rijeka)
Dnjepar (ukrajinski: Дніпро/Dnipro, ruski: Днепр/Dnjepr, bjeloruski: Дняпро /Dnjapro[1]) je rijeka u Istočnoj Europi koja izvire u Rusiji, teče kroz Bjelorusiju a u Ukrajini se ulijeva u Crno more.
| Dnjepar | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Države |  Rusija Bjelorusija Ukrajina |
| Gradovi | Dorogobuž, Smolensk, Mahiljou, Kijev, Čerkasi, Dnjepar, Zaporižja, Herson |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina | Valdaj, Ruska Federacija 220 m |
| Ušće – aps. visina | Crno more - Herson, Ukrajina 0 m |
| Dužina | 2 200 km km |
| Pritoke | Ljeve pritoke: Sož, Desna, Trubiž, Supij, Sula, Psel, Vorskla, Samara, Konka, Bilozerka Desne pritoke: Drut, Berezina, Pripjat, Teteriv, Irpin, Stuhna, Ros, Tiasmin, Bazavluk, Inhulec |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 1 670 m³/s |
| Sliv – površina | 505 000 km² |
| Ulijeva se u | Crno more, Ukrajina |
| Transport | |
| Plovnost | 1 990 km od ušća do mjesta Dorogobuž, Rusija |
Dnjepar u historiji
urediMeđu prvima, Dnjepar spominje starogrčki historičar Herodot (5. vijek pne.) pod imenom Borysthenes [1](što doslovno prevedeno sa starogrčkog znači «onaj što teče sa sjevera»). Rimski historičari rijeku zovu Danapris, dok je za vrijeme Kijevske Rusije među Slavenima bio poznat kao Slavutič. Rijeka Dnjepar bila je glavna trgovačka i kulturna prometnica između varjaških i ukrajinskih plemena u srednjem vijeku.
Geografske karakteristike
urediDnjepar je četvrta po veličini evropska rijeka (iza Volge, Dunava i Urala) s dužinom od 2 200 km. [1]Dužina riječnog toka iznosi; u Rusiji 485 km, u Bjelorusiji 595 i u Ukrajini 1 095 km. Površina dnjeparskog bazena iznosi 505 000 km² [1]od čega 289 000 se nalazi u Ukrajini.
Dnjepar izvire na Valdajskoj visoravni u zapadnoj Rusiji nastavljajući teći kroz lesna i stepska područja Bjelorusije. Nakon 115 km svog toka formira prirodnu granicu između Bjelorusije i Ukrajine kroz koju nastavlja svoj put prema Crnom moru, u koje utječe sa velikom deltom. Duž toka rijeke izgrađen je niz velikih hidroelektrana (Kijevska, Kanevska, Kremenčugska, Dnjeprodzeržinska, Dnjeprolges, Kahovska i Dnjeprolges II), a posljednjih 800 km prije ulijevanja u Crno more, sačinjavaju lanci nekoliko akumulacijskih jezera nastalih njihovom izgradnjom. Elektrane na Dnjepru proizvode energiju koja pokriva 10% potreba cijele Ukrajine.
Dnjepar je plovan 1 990 km od ušća u unutrašnjost, na pojedinim mjestima plovidba se odvija bočnim kanalima. Dnjepar je sistemom plovnih kanala praktički plovan do Baltika jer je kanalima povezan sa rijekama; Zapadna Dvina, Njemen i Zapadni Bug . Zaleđen je od decembra do marta (ponekad i do aprila) čemu često pogoduje nizinski teren i jak sjeveroistočni vjetar koji je karakterističan za te prostore tokom cijele godine.
Najveće pritoke Dnjepra
uredi- desni: Berezina, Pripjat, Ingulec, Teteriv, Ros, Tjasmin, Bazavluk
- lijevi: Sož, Desna, Trubiž, Sula, Psjol, Vorskla, Samara
Najveći gradovi na obalama Dnjepra
urediU Ukrajini:
U Rusiji:
U Bjelorusiji:
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Dnieper River” (engleski). Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 17. 05. 2012.