1. šumadijska brigada NOVJ
| Prva šumadijska brigada | |
|---|---|
 | |
| Osnivanje | 5. oktobar 1943. Mesto formiranja: planina Rudnik |
| Formacija | tri bataljona |
| Jačina | 700 boraca |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja | Orden partizanske zvezde Orden zasluga za narod |
| Komandanti | |
| Komandant | Radivoje Jovanović |
| Politički komesar | Svetozar Popović-Milić |
Prva šumadijska narodnooslobodilačka brigada (Šumadijska narodnooslobodilačka partizanska brigada) formirana je 5. oktobra 1943. godine na mestu Paljevine, na planini Rudniku. Odluku o njenom formiranju doneo je Glavni štab NOV i PO Srbije, u dogovoru sa Vrhovnim štabom NOV i POJ, 25. septembra 1943. godine. U sastav brigade tada su ušli Prvi šumadijski i Drugi kosmajski bataljon iz Šumadijskog partizanskog odreda. Krajem oktobra, u sastav brigade uključen je i Drugi bataljon Kosmajskog partizanskog odreda. Početkom novembra 1943. godine brigada je imala tri bataljona i oko 700 boraca.
Odlukom Glavnog štaba NOV i PO Srbije određen je komandni sastav brigade - za komandanta je postavljen Radivoje Jovanović Bradonja, narodni heroj, za političkog komesara Svetozar Popović-Milić, narodni heroj, za zamenika komandanta Miloš Dudić, narodni heroj i za zamenika političkog komesara Slobodan Krstić Uča.
Dejstvovala je pod neposrednom komandom Glavnog štaba NOV i PO Srbije, a 10. februara 1944. godine, zajedno sa Prvom južnomoravskom brigadom uključena u sastav tada novoformirane Treće srpske udarne brigade.
Za svoje zasluge tokom Narodnooslobodilačkog rata, brigada je odlikovana Ordenom partizanske zvezde i Ordenom zasluga za narod.
|
Neki od boraca Prve šumadijske brigade proglašeni za narodne heroje Jugoslavije su:
- Tomo Breulj, politički komesar Drugog bataljona
- Miloš Dudić, zamenik komandanta brigade
- Miroslav Jovanović, politički komesar Prvog bataljona
- Radivoje Jovanović, komandant brigade
- Radenko Mandić, zamenik komandanta Drugog bataljona
- Vojislav Manojlović, borac Prve čete Prvog bataljona
- Đorđe Nešić, komandir čete u Prvom bataljonu
- Momčilo Popović, borac Prvog bataljona
- Svetozar Popović-Milić, politički komesar brigade
- Ivan Stefanović Srba, zamenik komandanta Prvog bataljona
|
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd 1975. godina.
- Isidor Đuković „Prva šumadijska brigada“. Vojnoizdavački zavod, Beograd 1978. godina.
