Mentol
Mentol | |||
---|---|---|---|
IUPAC ime |
| ||
Drugi nazivi | 3-p-Mentanol, Heksahidrotimol, Mentomentol, pepermintni kamfor | ||
Identifikacija | |||
CAS registarski broj | 89-78-1 | ||
ChemSpider[1] | 15803 | ||
UNII | YS08XHA860 | ||
RTECS registarski broj toksičnosti | OT0350000, racemski | ||
Jmol-3D slike | Slika 1 Slika 2 | ||
| |||
| |||
Svojstva | |||
Molekulska formula | C10H20O | ||
Molarna masa | 156.27 g mol−1 | ||
Agregatno stanje | beli ili bezbojni kristali | ||
Gustina | 0.890 g·cm−3, čvrst (racemski ili (−)-izomer) | ||
Tačka topljenja |
36–38 °C (311 K), racemski | ||
Tačka ključanja |
212 °C (485 K) | ||
Rastvorljivost u vodi | malo rastvoran, (−)-izomer | ||
Opasnost | |||
Opasnost u toku rada | Iritant, zapaljiv | ||
R-oznake | R37/38, R41 | ||
S-oznake | S26, S36 | ||
Tačka paljenja | 93 °C | ||
Srodna jedinjenja | |||
Srodna alkoholi | Cikloheksanol, Pulegol, Dihidrokarveol, Piperitol | ||
Srodna jedinjenja | Menton, Menten, Timol, p-Cimen, Citronelal | ||
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
Infobox references |
Mentol je organsko jedinjenje koje se može napraviti sintetičkim putem[2], ili dobiti iz peperminta i drugih ulja nane. On je voskasta, kristalna supstanca, prozirna ili bele boje, koja je čvrsta na sobnoj temperaturi i otapa se na nešto vešoj. Glavni oblik mentola u prirodi je (−)-mentol, koji ima (1R,2S,5R) konfiguraciju. Mentol ima lokalna anestetička i kontrairitantska svojstva, i u širokoj je upotrebi za olakšavanje manjih iritacija grla. Mentol takođe deluje kao slab agonist kapa opioidnog receptora.
Prirodni mentol postoji kao jedan čist stereoizomer, skoro uvek (1R,2S,5R) form (donji levi ugao na dijagramu ispod). Osam mogućih stereoizomera su:
U prirodnom jedinjenju, izopropilna grupa je u trans orijentaciji sa metil i hidroksil grupom. To se može prikazati na sledeće načine:
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Clayden Jonathan, Nick Greeves, Stuart Warren, Peter Wothers (2001). Organic chemistry. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. ISBN 0-19-850346-6.
- E. E. Turner, M. M. Harris, Organic Chemistry, Longmans, Green & Co., London, 1952.
- Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.
- The Merck Index, 7th edition, Merck & Co, Rahway, New Jersey, USA, 1960.
- Perfumer & Flavorist, December, 2007, Vol. 32, No.12, Pages 38–47