Mehmed Handžić

Mehmed Handžić (Sarajevo, Austrougarska 16. decembra 1906. — 26. jula 1944. Sarajevo^[1] je bio jedan od inicijatora Sarajevske rezolucije i predsednik Odbora narodnog spasa.

Školovanje i karijera

Završio je mekteb i ruždiju a zatim i Šerijatsku gimnaziju 1926. godine. Posle završene gimnazije je otišao u Kairo gde je 1930. godine završio Univerzitet Al-Azhar kao najbolji student.^[2] Po povratku sa završenih studija studija Mehmed je počeo da radi kao predavač u Gazi Husrev-begovoj medresi u kojoj su učenici organizovali štrajk zbog Mehmedovih pokušaja da učvrsti disciplinu u medresi.^[3] Posle medrese Mehmed je od 1937. godine radio i kao upravnik i bibliotekar Gazi Husrev-begove biblioteke.^[4]

Sarajevska rezolucija

Glavni članak: Sarajevska rezolucija

Sarajevska rezolucija je bila rezolucija koju je tokom Drugog svetskog rata u Sarajevu (tada u sastavu Nezavisne Države Hrvatske) 14. avgusta 1941. godine na predlog glavnog odbora usvojila skupština udruženja ilmije (muslimanski verski službenici ^[5]) "El-Hidaje".^[6] Ovom rezolucijom se konstatuje teška situacije u kojoj su se našli muslimani Bosne i Hercegovine a za koju se navodi da je posledica smišljene politike ustaša da izazovu sukobe pravoslavaca i muslimana, javno se osuđuju zločini pojedinih muslimana nad grko-istočnjacima (pravoslavnim Srbima), kostatuje obespravljenost muslimana koju sprovode katolici i zahteva uspostavljanje reda i mira, kažnjavanje odgovornih za zločine i pružanje pomoći žrtvama.^[7]

Odbor narodnog spasa

Glavni članak: Odbor narodnog spasa

Odbor narodnog spasa je 26. avgusta 1942. godine osnovan u Sarajevu, Nezavisna Država Hrvatska, sa ciljem da organizuje naoružavanje muslimana.^[8] Predsednik odbora je bio Salih Safvet Bašić ali je presudnu ulogu u donošenju odluka imao Uzeir-aga Hadžihasanović koji je bio poznati trgovac iz Sarajeva i bivši senator.^[9]. Jedan od prvih 48 članova odbora je bio i Kasim Dobrača.

Smrt

Mehmed Handžić je umro 26. jula 1944. godine od posledice operacije bruha. Postoje kontroverze o uzroku smrti koje nikada nisu bile potkrepljene čvrstim materijalnim dokazima.^[10]

Bibliografija

Uvod u tefsirske i hadiske nauke
Udžbenik za islamsku dogmatiku „Imul-kelam“
Arapska gramatika za medrese srednje škole (koautor)
Vazovi
Više od tri stotine članaka, studija i teoloških rasprava ^[11]

Izvori

↑ „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Mehmed-efendija rođen je 16. decembra 1906. godine, a iznenada umro 26. jula 1944. godine.« ^{[mrtav link]}
↑ „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Poslije mekteba i ruždije završio je Šerijatsku gimnaziju 1926 godine,nakon čega je otišao u Kairo,upisao i 1931. godine završio Džamiul-Azher...... 1930. godine polaže završni ispit na El-Azharu kao najbolji student.« ^{[mrtav link]}
↑ „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Ubrzo po njegovom dolasku u Gazijinu medresu, tamo je izbio štrajk učenika. Štrajk je bio pokrenut zbog discipline, jer je moj brat htio da se u tu školu vrati i ojača disciplina među učenicima - iz intervjua sa Mehmedovim bratom Mustafom Handžićem« ^{[mrtav link]}
↑ „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »...da bi 1937. godine bio postavljen za upravitelja i bibliotekara Gazi Husrev -begove biblioteke...« ^{[mrtav link]}
↑ „Ulema u odbrani života i čovjeka”. Rijaset Islamske verske zajednice u Bosni i Hercegovini. 5. jun 2007.. Arhivirano iz originala na datum 2011-10-21. Pristupljeno 11. jul 2010. »„Bosanska ulema i bošnjački intelektualci su potpisali i objavili više rezolucija, međutim rezolucija El-Hidaje (Udruženja ilmijje/ islamskih vjerskih službenika) donesena u Sarajevu 18. oktobra 1941. godine, bila je začetak svim rezolucijama koje su uslijedile.“«
↑ „Internet sajt Grada Sarajeva, Istorija, Period 1918.-1945. god.”. Arhivirano iz originala na datum 2010-11-28. Pristupljeno 7. jul 2010. »„Već u ljeto 1941. muslimani su u raznim krajevima BiH i Sandžaka bili izloženi masovnim četničkim napadima na njihove živote i imovinu. Sa druge strane, ustaške vlasti su odmah počele sa masovnim progonima i zatvaranjem Srba, Jevreja, "bijelih Cigana" i svih antifašista bez obzira na vjersku i etničku pripadnost te njihovim deportovanjem u logore smrti.“«
↑ „Internet sajt Grada Sarajeva, Istorija, Period 1918.-1945. god.”. Arhivirano iz originala na datum 2010-11-28. Pristupljeno 7. jul 2010. »U tim okolnostima je u Sarajevu na skupštini Udruženja ilmije "El-Hidaje" 14. avgusta 1941. usvojena rezolucija u kojoj se javno osuđuju ustaški zločini i oni pojedinci među muslimanima koji su učestvovali u njihovom vršenju.«
↑ „9. genocid”. Patriotska liga Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala na datum 2010-06-20. Pristupljeno 20. jul 2010. »„Istovremeno je osnovan Odbor narodnog spasa u cilju naoružavanja Bošnjaka.............. Odbor narodnog spasa je konstituiran na skupu održanom u Sarajevu 26. VIII 1942. godine. Među 48 članova Odbora, pored ostalih, bili su Edhem Mulabdić, književnik, Mustafa Softić, gradonačelnik Sarajeva, MeÂ hmed Handžić, predsjednik udruženja ilmije "El-Hidaje", zatim ugledni sarajevski advokati dr. Jusuf Tanović i dr. Zaim Šarac, hafiz Muhamed Pandža, Kasim Dobrača, Derviš Korkut, kustos Zemaljskog muzeja, dr. Asim Musakadić, gradski fizikus, te dr. Vejsil Bičakčić, poznati sarajevski ljekar.“«
↑ „9. genocid”. Patriotska liga Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala na datum 2010-06-20. Pristupljeno 20. jul 2010. »„ Na čelu Odbora je bio profesor Salih Safvet Bašić, tadašnji naibu-reis, dok je Odbor stvarno vodio Uzeir-aga Hadžihasanović, čuveni sarajevski trgovac i bivši senator.“«
↑ „Mehmed Handžić”. Internet sajt Šadrvan. Pristupljeno 2. avgust 2010. »„ Mehmed ef. Handžić je umro 1944. godine, poslije bezazlene operacije bruha. Nije umro od operacije, već navodno od zgrušavanja krvi, od tromboze, kada mu je ugrušak krvi dospio do srca. A bio se potpuno oporavio od operacije. Mustafa Handžić sjeća se zadnjih dana bratova života: "Na pet-šest minuta prije nego što će umrijeti kod njega je bio jedan od braće i s njim lijepo razgovarao, kao sa potpuno oporavljenim insanom. Samo što je brat izišao od njega, nije ni kući stigao, Mehmed je umro(!?). Bilo je to za cijelu porodicu iznenađenje i žalost. Imao je tek 38 godina života i bio u najboljoj i fizičkoj i umnoj snazi, ali, eto, umro je." Umro je alim u najboljim godinama života a u najtežem periodu kroz koji su prolazili njegovi sunarodnjaci. O pravim razlozima njegove smrti se svašta nagađalo. Niko nikad nije otkrio pravi razlog prerane smrti. Možda odgovor treba tražiti u godini njegova preseljenja na Ahiret. Svi smo Allahovi i njemu se vraćamo. Tarih na Mehmedovim nišanima napisao je jedan od njegovih najboljih prijatelja Kasim ef. Dobrača.“« ^{[mrtav link]}
↑ „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Njegov rad u nastavno-brazovnom procesu bio je posebno plodan,napisao je "Uvod u tefsirske i hadiske nauke",udžbenik za islamsku dogmatiku"Ilmul-kelam",a sudjelovao je u izradi arapske gramatike za medrese srednje škole......Objavio je više od tri stotine članaka i studija na bosanskome i arapskome jeziku,čisto teoloških rasprava,studija iz islamske prošlosti,islamske savremenosti i kulturne historije Bošnjaka.Svoje vazove objavio je u posebnoj knjizi "Vazovi"« ^{[mrtav link]}

[1] „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Mehmed-efendija rođen je 16. decembra 1906. godine, a iznenada umro 26. jula 1944. godine.« ^{[mrtav link]}

[2] „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Poslije mekteba i ruždije završio je Šerijatsku gimnaziju 1926 godine,nakon čega je otišao u Kairo,upisao i 1931. godine završio Džamiul-Azher...... 1930. godine polaže završni ispit na El-Azharu kao najbolji student.« ^{[mrtav link]}

[3] „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Ubrzo po njegovom dolasku u Gazijinu medresu, tamo je izbio štrajk učenika. Štrajk je bio pokrenut zbog discipline, jer je moj brat htio da se u tu školu vrati i ojača disciplina među učenicima - iz intervjua sa Mehmedovim bratom Mustafom Handžićem« ^{[mrtav link]}

[4] „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »...da bi 1937. godine bio postavljen za upravitelja i bibliotekara Gazi Husrev -begove biblioteke...« ^{[mrtav link]}

[5] „Ulema u odbrani života i čovjeka”. Rijaset Islamske verske zajednice u Bosni i Hercegovini. 5. jun 2007.. Arhivirano iz originala na datum 2011-10-21. Pristupljeno 11. jul 2010. »„Bosanska ulema i bošnjački intelektualci su potpisali i objavili više rezolucija, međutim rezolucija El-Hidaje (Udruženja ilmijje/ islamskih vjerskih službenika) donesena u Sarajevu 18. oktobra 1941. godine, bila je začetak svim rezolucijama koje su uslijedile.“«

[6] „Internet sajt Grada Sarajeva, Istorija, Period 1918.-1945. god.”. Arhivirano iz originala na datum 2010-11-28. Pristupljeno 7. jul 2010. »„Već u ljeto 1941. muslimani su u raznim krajevima BiH i Sandžaka bili izloženi masovnim četničkim napadima na njihove živote i imovinu. Sa druge strane, ustaške vlasti su odmah počele sa masovnim progonima i zatvaranjem Srba, Jevreja, "bijelih Cigana" i svih antifašista bez obzira na vjersku i etničku pripadnost te njihovim deportovanjem u logore smrti.“«

[7] „Internet sajt Grada Sarajeva, Istorija, Period 1918.-1945. god.”. Arhivirano iz originala na datum 2010-11-28. Pristupljeno 7. jul 2010. »U tim okolnostima je u Sarajevu na skupštini Udruženja ilmije "El-Hidaje" 14. avgusta 1941. usvojena rezolucija u kojoj se javno osuđuju ustaški zločini i oni pojedinci među muslimanima koji su učestvovali u njihovom vršenju.«

[8] „9. genocid”. Patriotska liga Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala na datum 2010-06-20. Pristupljeno 20. jul 2010. »„Istovremeno je osnovan Odbor narodnog spasa u cilju naoružavanja Bošnjaka.............. Odbor narodnog spasa je konstituiran na skupu održanom u Sarajevu 26. VIII 1942. godine. Među 48 članova Odbora, pored ostalih, bili su Edhem Mulabdić, književnik, Mustafa Softić, gradonačelnik Sarajeva, MeÂ hmed Handžić, predsjednik udruženja ilmije "El-Hidaje", zatim ugledni sarajevski advokati dr. Jusuf Tanović i dr. Zaim Šarac, hafiz Muhamed Pandža, Kasim Dobrača, Derviš Korkut, kustos Zemaljskog muzeja, dr. Asim Musakadić, gradski fizikus, te dr. Vejsil Bičakčić, poznati sarajevski ljekar.“«

[9] „9. genocid”. Patriotska liga Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala na datum 2010-06-20. Pristupljeno 20. jul 2010. »„ Na čelu Odbora je bio profesor Salih Safvet Bašić, tadašnji naibu-reis, dok je Odbor stvarno vodio Uzeir-aga Hadžihasanović, čuveni sarajevski trgovac i bivši senator.“«

[10] „Mehmed Handžić”. Internet sajt Šadrvan. Pristupljeno 2. avgust 2010. »„ Mehmed ef. Handžić je umro 1944. godine, poslije bezazlene operacije bruha. Nije umro od operacije, već navodno od zgrušavanja krvi, od tromboze, kada mu je ugrušak krvi dospio do srca. A bio se potpuno oporavio od operacije. Mustafa Handžić sjeća se zadnjih dana bratova života: "Na pet-šest minuta prije nego što će umrijeti kod njega je bio jedan od braće i s njim lijepo razgovarao, kao sa potpuno oporavljenim insanom. Samo što je brat izišao od njega, nije ni kući stigao, Mehmed je umro(!?). Bilo je to za cijelu porodicu iznenađenje i žalost. Imao je tek 38 godina života i bio u najboljoj i fizičkoj i umnoj snazi, ali, eto, umro je." Umro je alim u najboljim godinama života a u najtežem periodu kroz koji su prolazili njegovi sunarodnjaci. O pravim razlozima njegove smrti se svašta nagađalo. Niko nikad nije otkrio pravi razlog prerane smrti. Možda odgovor treba tražiti u godini njegova preseljenja na Ahiret. Svi smo Allahovi i njemu se vraćamo. Tarih na Mehmedovim nišanima napisao je jedan od njegovih najboljih prijatelja Kasim ef. Dobrača.“« ^{[mrtav link]}

[11] „Mehmed Handžić”. Pristupljeno 21. jul 2010. »Njegov rad u nastavno-brazovnom procesu bio je posebno plodan,napisao je "Uvod u tefsirske i hadiske nauke",udžbenik za islamsku dogmatiku"Ilmul-kelam",a sudjelovao je u izradi arapske gramatike za medrese srednje škole......Objavio je više od tri stotine članaka i studija na bosanskome i arapskome jeziku,čisto teoloških rasprava,studija iz islamske prošlosti,islamske savremenosti i kulturne historije Bošnjaka.Svoje vazove objavio je u posebnoj knjizi "Vazovi"« ^{[mrtav link]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]