Crveni Kmeri

Crveni Kmeri (kmerski: ខ្មែរក្រហម Khmer Kror-Horm; francuski: Khmers rouges; francuski izgovor: [kmɛʁ ʁuʒ]) je bio naziv dan kambodžanskim komunistima i kasnijim sljedbenicima KP Kampućije, koji su bili glavni odgovorni za zloglasni kambodžanski genocid. Naziv "Crveni Kmeri" (originalno, na francuskom, Khmers rouges) skovao je Norodom Sihanouk,^[1] a isti se danas naširoko koristi za označavanje kambodžanskih komunista, neovisno radi li se o pripadnicima ranijih partija ili pak Pol Potove struje.

Iako korijeni komunizma u Kambodži idu još ranije, Crveni Kmeri su svoje konkretnije okupljanje, kako u političkom tako i u vojnom smislu, započeli u džunglama istočne Kambodže tokom 60-ih godina; taj se proces odvijao uz podršku vojske Sjevernog Vijetnama, Việt Cộnga te pokreta Pathet Lao. Od 1967. godine, Crveni Kmeri su bili glavni oponenti vlastima u građanskom ratu, u kojemu su 1975. godine konačno i pobijedili. Nakon osvajanja Phnom Penha i rušenja Kmerske Republike, Crveni Kmeri su, predvođeni Pol Potom, Nuon Cheom, Ieng Saryjem, Son Senom i Khieu Samphanom, utemeljili državu imena Demokratska Kampućija. Režim je odmah po nastanku započeo potpunu evakuaciju gradova i krenuo u krvavi progon kambodžanske populacije (vidi Kambodžanski genocid), u sklopu kojega je ubijeno gotovo 25% tadašnje populacije.

Režim Crvenih Kmera bio je izrazito autokratski, ksenofobičan, paranoičan i represivan. Sam genocid izveden je pod izlikom provođenja politike socijalnog inženjeringa,^[2] dok su pokušaji agrarne reforme doveli do opće gladi u zemlji; uz to, inzistiranje na autarkiji, čak i na polju medicine, dovelo je do smrti tisuća ljudi od izlječivih bolesti, poput malarije. Žrtve režima bile su i etničke te nacionalne manjine (Vijetnamci, Laošani, Chami, ...). Kadrovi represivnih organa provodili su sustavnu torturu i egzekucije nad cijelom serijom fiktivnih subverzivnih elemenata, ali i među vlastitim kadrom, u periodu od 1975. do 1979. godine.^[3]

Režim je svrgnut početkom 1979. godine, kada je Vijetnam izvršio invaziju zemlje i brzo svrgnuo Crvene Kmere, pri čemu je Kampućijska revolucionarna armija gotovo u cijelosti uništena. Komunisti su tada pobjegli u Tajland, gdje su ih tadašnje vlasti vidjele kao tampon zonu prema komunističkom Vijetnamu. Crveni Kmeri su se kao gerilci nastavili boritiv protiv Vijetnama i marionetske NR Kampućije u sklopu Kambodžansko-vijetnamskog rata, koji je završen 1991. godine.

Kampućijske vlade u egzilu (dio kojih su bili i Crveni Kmeri) zadržale su kambodžansko mjesto u Ujedinjenim nacijama, uživajući pritom veliku međunarodnu podršku, sve do 1993. godine, kada je monarhija ponovo uspostavljena, a ime države promijenjeno u Kraljevina Kambodža. Godinu dana kasnije, tisuće gerilaca Crvenih Kmera se predalo kako bi dobilo obećanu vladinu amnestiju.

Godine 1996., Ieng Sary, koji je pomilovan zbog svoje uloge tokom režima Crvenih Kmera, osnovao je Pokret demokratske narodne unije, novu političku stranku u Kambodži.^[4] Sami Crveni Kmeri su gotovo u cijelosti raspušteni sredinom 90-ih godina, a posljednji borci formalno su se predali 1999. godine.^[5] Ipak, petoro tada živućih čelnika Demokratske Kampućije uhapšeno je tokom 2007. godine te izvedeno pred međunarodni sud pod optužbama za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovječnosti. Trojica od njih (Kang Kek Iew, Nuon Chea i Khieu Samphan) osuđeni su na doživotni zatvor, dok su Ieng Sary i njegova supruga, Ieng Thirith, preminuli tokom postupka.

Crveni Kmeri na Wikimedijinoj ostavi

• The Khmer Rouge Trial Task Force
• Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC)
• The Office of the High Commissioner for Human Rights in Cambodia
• Selected Documents of the Khmer Rouge
• Cambodia Tribunal Monitor
• Khmer Rouge S21 art exhibition at Tuol Sleng Jan 26, 2011 – Apr 26, 2011 by Peter Klashorst

Ostalo

• Cambodia Tribunal Monitor, a consortium of academic, philanthropic, and non-profit organizations, provides free access to videos of the proceedings, relevant news and statements, as well as an overview of each case.
• Cambodian Genocide Program (CGP) at Yale University offers a comprehensive set of resources on the Khmer Rouge and the tribunal including news updates, photographs, databases, literature, maps, overview of US involvement in the Cambodian war and genocide, and links to other organizations.
• Cambodian Genocide Project by Genocide Watch Arhivirano 2015-11-18 na Wayback Machine-u updates the development of the tribunal on the website.
• Best Movies About Cambodia Arhivirano 2016-04-03 na Wayback Machine-u that you can watch online via Amazon Instant Video.

Genocid

• Khmer Rouge and the Cambodian Genocide from the Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
• Yale University: Cambodian Genocide Program
• Digital Archive of Cambodian Holocaust Survivors
• PBS Frontline/World: Pol Pot's Shadow
• Survivor of the killing fields describes her experience, from the Deacon of death
• Cambodia Tales: Khmer Rouge torture and killing paintings
• Khmer Rouge Tribunal Updates from Genocide Watch
• Genocide of Cham Muslims Arhivirano 2011-09-04 na Wayback Machine-u
• PROSECUTING STARVATION AT THE EXTRAORDINARY CHAMBERS IN THE COURTS OF CAMBODIA Arhivirano 2014-11-18 na Wayback Machine-u
• A Search For Justice by the Women Forced to Marry Strangers
• State Violence in Democratic Kampuchea (1975-1979) and Retribution (1979-2004) Arhivirano 2013-10-30 na Wayback Machine-u

Nekategorizirano

• Documentation Center of Cambodia Accessed February 6, 2005
• Chigas, George (2000). „Building a Case Against the Khmer Rouge: Evidence from the Tuol Sleng and Santebal Archives”. Harvard Asia Quarterly 4 (1): 44–49. Arhivirano iz originala na datum 2007-09-28. Pristupljeno 2018-04-21.