Laoški građanski rat – razlika između verzija

Datum	9. novembar 1953 – 2. decembar 1975
Lokacija	Kraljevina Laos
Ishod	pobjeda Pathet Laoa i uspostavljanje Laoške Narodne Demokratske Republike.

Laoški građanski rat
	Segment Vijetnamskog rata, Indokineskih ratova i Hladnog rata
	; Laos
Datum	9. novembar 1953 – 2. decembar 1975
Lokacija	Kraljevina Laos
Ishod	pobjeda Pathet Laoa i uspostavljanje Laoške Narodne Demokratske Republike.
Sukobljene strane
Kraljevina Laos; Republika Vijetnam; Tajland; obavještajna podrška:; SAD	Pathet Lao; Demokratska Republika Vijetnam; podrška:; Sovjetski Savez; Kina
Komandanti i vođe
Souvanna Phouma; Phoumi Nosavan; Vang Pao; Boun Oum	Souphanouvong; Kaysone Phomvihane; Phoumi Vongvichit; Vo Nguyen Giap
Žrtve i gubici
~15.000 pripadnika Kraljevske laoške vojske	3.000+ sjevernovijetnamskih trupa; nepoznat broj pripadnika Pathet Laoa
	20.000-70.000 mrtvih (ukupno)

Interaktivna pretraga historije

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Aktualna verzija od 19. oktobra 2022. u 12:02

Građanski rat u Laosu bio je sukob između komunističke gerilske organizacije Patet Lao i kraljevske vlade Laosa, koji je trajao od 1953. do 1975. godine. Rat jer bio samo deo hladnoratovskih nadmetanja u regionu Indokine, te su paralelno s njim trajali i Vijetnamski rat, te građanski rat u Kambodži.

Rat

Nakon povlačenja Francuza iz svoje bivše kolonije i potpisivanja Ženevske konvencije 1954, Laos je bio proglašen neutralnom zemljom. Međutim, severnovijetnamski borci su preko Laosa uspostavili tzv. Ho Ši Minov put preko kojeg su pomagali svoje simpatizere i borce protiv Južnog Vijetnama. Pritom su pomagali i domaće komunističke borce, pokret Patet Lao, u borbi za dolazak na vlast u Laosu.

Najistaknutije ličnosti na strani Kraljevine bili su princ Suvana Fuma i princ Bun Um, dok su se na strani Patet Laoa isticali princ Sufanuvong i Kejson Fomvihan.

Kraljevsku vladu pomagale su SAD, čiji su operativci CIA-e, opskrbljivali kraljevsku vojsku oružjem, uvežbavali njihove vojnike, kao i oko 30.000 pripadnika gerilske vojske naroda Hmong.

Ratne operacije uveliko su zavisile od godišnjeg doba: kada bi naprimer počela sušna sezona u novembru ili decembru, severnovijetnamske jedinice bi pokrenule vojne operacije.

Postojanje sukoba u Laosu uglavnom je bilo nepoznato članovima vlade SAD, jer je CIA tajila većinu dokumenata. Zbog toga se taj rat često nazivao Tajni rat u Laosu.^[7] Ovaj rat je bio najveća tajna operacija SAD do početka angažovanja u Avganistanskom ratu. Laos je godinama bio podvrgnut američkom vazdušnom bombardovanju, što je primer najrazornijeg bombardovanja nekog područja u istoriji.^[8]^[9]^[10]

Nakon što su se SAD povukle iz Južnog Vijetnama od 1973. godine, u regionu je uznapredovala opšta ofanziva komunista u Vijetnamu, Kambodži i Laosu. Krajem aprila 1975, Sajgon je pao u ruke severnovijetnamske vojske, par dana kasnije su Crveni Kmeri ušlu i Pnom Pen. Nakon ovih događaja, kraljevska vlada mirno je prepustila vlast Patet Laou, koji je do novembra uspostavio kontrolu nad celom zemljom.

Procenjuje se da je ukupan broj poginulih na svim stranama bio između 20.000 do 70.000 ljudi.^[11]^[12]

Povezano

Reference

↑ T. Lomperis, From People's War to People's Rule (1996)
↑ “S&S”": Small, Melvin & Joel David Singer, Resort to Arms : International and Civil Wars 1816-1980 (1982)
↑ T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.
↑ Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.
↑ Rummel, Rudolph J.: Death By Government (1994)
↑ Obermeyer (2008), "Fifty years of violent war deaths from Vietnam to Bosnia", British Medical Journal.
↑ Students for Students (2. 11. 2011). „Memories of the "Secret War"”. Oracle Thinkquest. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-19. Pristupljeno 5. 5.5 2013. »This war was known as the Secret War and took place in Laos.«
↑ Bombing Laos, Pristupljeno 5. 5. 2013.
↑ Branfman, Fred Wanted Arhivirano 2011-06-04 na Wayback Machine-u 18 May 2001
↑ Wiseman, Paul (11. 12. 2003). „30-year-old bombs still very deadly in Laos”. USA Today. Pristupljeno 5. 5. 2013.
↑ T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.
↑ Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.

[1] T. Lomperis, From People's War to People's Rule (1996)

[2] “S&S”": Small, Melvin & Joel David Singer, Resort to Arms : International and Civil Wars 1816-1980 (1982)

[3] T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.

[4] Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.

[5] Rummel, Rudolph J.: Death By Government (1994)

[6] Obermeyer (2008), "Fifty years of violent war deaths from Vietnam to Bosnia", British Medical Journal.

[7] Students for Students (2. 11. 2011). „Memories of the "Secret War"”. Oracle Thinkquest. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-19. Pristupljeno 5. 5.5 2013. »This war was known as the Secret War and took place in Laos.«

[8] Bombing Laos, Pristupljeno 5. 5. 2013.

[9] Branfman, Fred Wanted Arhivirano 2011-06-04 na Wayback Machine-u 18 May 2001

[10] Wiseman, Paul (11. 12. 2003). „30-year-old bombs still very deadly in Laos”. USA Today. Pristupljeno 5. 5. 2013.

[11] T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.

[12] Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

@@ Red 7: / Red 7: @@
 |mjesto=[[Kraljevina Laos]]
 |rezultat=pobjeda Pathet Laoa i uspostavljanje [[Laos|Laoške Narodne Demokratske Republike]].
-|strana1={{flagicon|Laos|1952}} [[Kraljevina Laos]]<br />{{flagicon|Južni Vijetnam}} [[Južni Vijetnam|Republika Vijetnam]]<br />{{flagicon|Tajland}} [[Tajland]]<br>''obavještajna podrška:''<br>{{flag|SAD|1912}}
+|strana1={{flagicon|Laos|1952}} [[Kraljevina Laos]]<br />{{flagicon|Južni Vijetnam}} [[Južni Vijetnam|Republika Vijetnam]]<br />{{flagicon|Tajland}} [[Tajland]]<br />''obavještajna podrška:''<br />{{flag|SAD|1912}}
 |strana2= {{flagicon |Laos}} [[Pathet Lao]]<br />{{flagicon |Sjeverni Vijetnam}} [[Sjeverni Vijetnam|Demokratska Republika Vijetnam]]<br />'''podrška:'''<br />{{flagicon|SSSR}} [[Sovjetski Savez]]<br />{{flagicon|Kina}} [[Kina]]
 |komandant1={{flagicon|Laos|1952}} [[Souvanna Phouma]]<br />{{flagicon|Laos|1952}} [[Phoumi Nosavan]]<br />{{flagicon|Laos|1952}} [[Vang Pao]]<br />{{flagicon|Laos|1952}} [[Boun Oum]]
-|komandant2={{flagicon|Laos}} [[Souphanouvong]]<br/>{{flagicon|Laos}} [[Kaysone Phomvihane]]<br/>{{flagicon|Laos}} [[Phoumi Vongvichit]]<br/>{{flagicon |Sjeverni Vijetnam}} [[Vo Nguyen Giap]]
+|komandant2={{flagicon|Laos}} [[Souphanouvong]]<br />{{flagicon|Laos}} [[Kaysone Phomvihane]]<br />{{flagicon|Laos}} [[Phoumi Vongvichit]]<br />{{flagicon |Sjeverni Vijetnam}} [[Vo Nguyen Giap]]
 |gubici1=~15.000 pripadnika Kraljevske laoške vojske<ref>T. Lomperis, From People's War to People's Rule (1996)</ref>
 |gubici2=3.000+ sjevernovijetnamskih trupa<ref>“S&S”": Small, Melvin & Joel David Singer, Resort to Arms : International and Civil Wars 1816-1980 (1982)</ref><br />nepoznat broj pripadnika Pathet Laoa
@@ Red 27: / Red 27: @@
 Ratne operacije uveliko su zavisile od godišnjeg doba: kada bi naprimer počela sušna sezona u novembru ili decembru, severnovijetnamske jedinice bi pokrenule vojne operacije.
-Postojanje sukoba u Laosu uglavnom je bilo nepoznato članovima vlade SAD, jer je CIA tajila većinu dokumenata. Zbog toga se taj rat često nazivao ''Tajni rat u Laosu''.<ref>{{cite web |url=http://library.thinkquest.org/trio/TR0110763/secretWar.html |title=Memories of the "Secret War" |author=Students for Students |date=2. 11. 2011 |publisher=[[Oracle Thinkquest]] |accessdate=5. 5.5 2013.
+Postojanje sukoba u Laosu uglavnom je bilo nepoznato članovima vlade SAD, jer je CIA tajila većinu dokumenata. Zbog toga se taj rat često nazivao ''Tajni rat u Laosu''.<ref>{{cite web |url=http://library.thinkquest.org/trio/TR0110763/secretWar.html |title=Memories of the "Secret War" |author=Students for Students |date=2. 11. 2011 |publisher=[[Oracle Thinkquest]] |accessdate=5. 5.5 2013. |quote=This war was known as the Secret War and took place in Laos. |archive-date=2012-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120119001506/http://library.thinkquest.org/trio/TR0110763/secretWar.html |dead-url=yes }}</ref> Ovaj rat je bio najveća tajna operacija SAD do početka angažovanja u [[Sovjetski rat u Avganistanu|Avganistanskom ratu]]. Laos je godinama bio podvrgnut američkom vazdušnom bombardovanju, što je primer najrazornijeg bombardovanja nekog područja u istoriji.<ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/54/057.html Bombing Laos], Pristupljeno 5. 5. 2013.</ref><ref>Branfman, Fred [http://www.salon.com/books/feature/2001/05/18/kissinger/index.html ''Wanted''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110604162647/http://www.salon.com/books/feature/2001/05/18/kissinger/index.html |date=2011-06-04 }} 18 May 2001</ref><ref>{{cite news| url=http://www.usatoday.com/news/world/2003-12-11-laos-bombs_x.htm | work=USA Today | title=30-year-old bombs still very deadly in Laos | first1=Paul | last1=Wiseman | date=11. 12. 2003 | accessdate=5. 5. 2013.}}</ref>
-|quote=  This war was known as the Secret War and took place in Laos.
-}}</ref> Ovaj rat je bio najveća tajna operacija SAD do početka angažovanja u [[Sovjetski rat u Avganistanu|Avganistanskom ratu]]. Laos je godinama bio podvrgnut američkom vazdušnom bombardovanju, što je primer najrazornijeg bombardovanja nekog područja u istoriji.<ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/54/057.html Bombing Laos], Pristupljeno 5. 5. 2013.</ref><ref>Branfman, Fred [http://www.salon.com/books/feature/2001/05/18/kissinger/index.html ''Wanted''] 18 May 2001</ref><ref>{{cite news| url=http://www.usatoday.com/news/world/2003-12-11-laos-bombs_x.htm | work=USA Today | title=30-year-old bombs still very deadly in Laos | first1=Paul | last1=Wiseman | date=11. 12. 2003 | accessdate=5. 5. 2013.}}</ref>
 Nakon što su se SAD povukle iz Južnog Vijetnama od [[1973]]. godine, u regionu je uznapredovala opšta ofanziva komunista u Vijetnamu, Kambodži i Laosu. Krajem aprila [[1975]], [[Ho Ši Min (grad)|Sajgon]] je pao u ruke severnovijetnamske vojske, par dana kasnije su [[Crveni Kmeri]] ušlu i [[Pnom Pen]]. Nakon ovih događaja, kraljevska vlada mirno je prepustila vlast Patet Laou, koji je do novembra uspostavio kontrolu nad celom zemljom.
@@ Red 35: / Red 33: @@
 Procenjuje se da je ukupan broj poginulih na svim stranama bio između 20.000 do 70.000 ljudi.<ref>T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.</ref><ref>Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.</ref>
-== Vidi još ==
+== Povezano ==
 * [[Patet Lao]]
 * [[Ho Ši Minov put]]
@@ Red 44: / Red 42: @@
 {{reflist|2}}
+{{Normativna kontrola}}
-[[Kategorija:Istorija Laosa]]
+[[Kategorija:1950-e]]
+[[Kategorija:1960-e]]
+[[Kategorija:1970-e]]
+[[Kategorija:Laoski ratovi|Građanski]]
+[[Kategorija:Američki ratovi]]
+[[Kategorija:Vijetnamski ratovi]]
 [[Kategorija:Građanski ratovi]]
-[[Kategorija:Ratovi u Aziji]]
-[[Kategorija:Moderni ratovi]]
 [[Kategorija:Hladni rat]]
+[[Kategorija:Antikomunizam]]
-[[Kategorija:Ratovi u kojima su učestvovale Sjedinjene Američke Države]]
+[[Kategorija:Moderni ratovi]]
+[[Kategorija:Ratovi u Aziji]]