Uređivanje: Laoški građanski rat

Upozorenje: Niste prijavljeni. Vaše će se izmjene pripisati automatski generiranom imenu dodavanjem kolačića u vaš preglednik. Ako se prijavite ili napravite račun, izmjene će biti pripisane vašem korisničkom imenu, zajedno sa drugim pogodnostima.

Pri unošenju novih informacija navodite izvore. Nemojte prepisivati materijal iz izvora, nego ga napišite vlastitim riječima.

Izmjena se može vratiti. Molimo da provjerite usporedbu ispod da budete sigurni da to želite učiniti, a zatim spremite promjene da bi ste završili vraćanje izmjene.

{{Infokutija vojni sukob
|sukob=Laoški građanski rat
|dio=[[Vijetnamski rat|Vijetnamskog rata]], [[Indokineski ratovi|Indokineskih ratova]] i [[Hladni rat|Hladnog rata]]
|slika=La-map.png
|opis_slike= Laos
|datum= 9. novembar 1953 – 2. decembar 1975
|mjesto=[[Kraljevina Laos]]
|rezultat=pobjeda Pathet Laoa i uspostavljanje [[Laos|Laoške Narodne Demokratske Republike]].
|strana1={{flagicon|Laos|1952}} [[Kraljevina Laos]] {{flagicon|Južni Vijetnam}} [[Južni Vijetnam|Republika Vijetnam]] {{flagicon|Tajland}} [[Tajland]] ''obavještajna podrška:'' {{flag|SAD|1912}}
|strana2= {{flagicon |Laos}} [[Pathet Lao]] {{flagicon |Sjeverni Vijetnam}} [[Sjeverni Vijetnam|Demokratska Republika Vijetnam]] '''podrška:''' {{flagicon|SSSR}} [[Sovjetski Savez]] {{flagicon|Kina}} [[Kina]]
|komandant1={{flagicon|Laos|1952}} [[Souvanna Phouma]] {{flagicon|Laos|1952}} [[Phoumi Nosavan]] {{flagicon|Laos|1952}} [[Vang Pao]] {{flagicon|Laos|1952}} [[Boun Oum]]
|komandant2={{flagicon|Laos}} [[Souphanouvong]] {{flagicon|Laos}} [[Kaysone Phomvihane]] {{flagicon|Laos}} [[Phoumi Vongvichit]] {{flagicon |Sjeverni Vijetnam}} [[Vo Nguyen Giap]] 
|gubici1=~15.000 pripadnika Kraljevske laoške vojske<ref>T. Lomperis, From People's War to People's Rule (1996)</ref>
|gubici2=3.000+ sjevernovijetnamskih trupa<ref>“S&S”": Small, Melvin & Joel David Singer, Resort to Arms : International and Civil Wars 1816-1980 (1982)</ref> nepoznat broj pripadnika Pathet Laoa
|gubici3=20.000-70.000 mrtvih (ukupno)<ref>T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.</ref><ref>Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.</ref><ref>Rummel, Rudolph J.: Death By Government (1994)</ref><ref>Obermeyer (2008), "Fifty years of violent war deaths from Vietnam to Bosnia", ''British Medical Journal''.</ref>
}}

'''Građanski rat u Laosu''' bio je sukob između komunističke gerilske organizacije [[Patet Lao]] i kraljevske vlade [[Laos]]a, koji je trajao od [[1953]]. do [[1975]]. godine. Rat jer bio samo deo hladnoratovskih nadmetanja u regionu Indokine, te su paralelno s njim trajali i [[Vijetnamski rat]], te [[građanski rat u Kambodži]].

== Rat ==
Nakon povlačenja Francuza iz svoje bivše kolonije i potpisivanja Ženevske konvencije [[1954]], Laos je bio proglašen neutralnom zemljom. Međutim, severnovijetnamski borci su preko Laosa uspostavili tzv. [[Ho Ši Minov put]] preko kojeg su pomagali svoje simpatizere i borce protiv Južnog Vijetnama. Pritom su pomagali i domaće komunističke borce, pokret Patet Lao, u borbi za dolazak na vlast u Laosu.

Najistaknutije ličnosti na strani Kraljevine bili su princ [[Suvana Fuma]] i princ [[Bun Um]], dok su se na strani Patet Laoa isticali princ [[Sufanuvong]] i [[Kejson Fomvihan]].

Kraljevsku vladu pomagale su [[Sjedinjene Američke Države|SAD]], čiji su operativci [[Centralna obaveštajna agencija|CIA]]-e, opskrbljivali kraljevsku vojsku oružjem, uvežbavali njihove vojnike, kao i oko 30.000 pripadnika gerilske vojske naroda [[Hmong]].

Ratne operacije uveliko su zavisile od godišnjeg doba: kada bi naprimer počela sušna sezona u novembru ili decembru, severnovijetnamske jedinice bi pokrenule vojne operacije.

Postojanje sukoba u Laosu uglavnom je bilo nepoznato članovima vlade SAD, jer je CIA tajila većinu dokumenata. Zbog toga se taj rat često nazivao ''Tajni rat u Laosu''.<ref>{{cite web |url=http://library.thinkquest.org/trio/TR0110763/secretWar.html |title=Memories of the "Secret War" |author=Students for Students |date=2. 11. 2011 |publisher=[[Oracle Thinkquest]] |accessdate=5. 5.5 2013.
|quote= This war was known as the Secret War and took place in Laos.
}}</ref> Ovaj rat je bio najveća tajna operacija SAD do početka angažovanja u [[Sovjetski rat u Avganistanu|Avganistanskom ratu]]. Laos je godinama bio podvrgnut američkom vazdušnom bombardovanju, što je primer najrazornijeg bombardovanja nekog područja u istoriji.<ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/54/057.html Bombing Laos], Pristupljeno 5. 5. 2013.</ref><ref>Branfman, Fred [http://www.salon.com/books/feature/2001/05/18/kissinger/index.html ''Wanted''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110604162647/http://www.salon.com/books/feature/2001/05/18/kissinger/index.html |date=2011-06-04 }} 18 May 2001</ref><ref>{{cite news| url=http://www.usatoday.com/news/world/2003-12-11-laos-bombs_x.htm | work=USA Today | title=30-year-old bombs still very deadly in Laos | first1=Paul | last1=Wiseman | date=11. 12. 2003 | accessdate=5. 5. 2013.}}</ref>

Nakon što su se SAD povukle iz Južnog Vijetnama od [[1973]]. godine, u regionu je uznapredovala opšta ofanziva komunista u Vijetnamu, Kambodži i Laosu. Krajem aprila [[1975]], [[Ho Ši Min (grad)|Sajgon]] je pao u ruke severnovijetnamske vojske, par dana kasnije su [[Crveni Kmeri]] ušlu i [[Pnom Pen]]. Nakon ovih događaja, kraljevska vlada mirno je prepustila vlast Patet Laou, koji je do novembra uspostavio kontrolu nad celom zemljom.

Procenjuje se da je ukupan broj poginulih na svim stranama bio između 20.000 do 70.000 ljudi.<ref>T. Lomperis, From People's War to People's Rule, (1996), estimates 35,000 total.</ref><ref>Eckhardt, William, in World Military and Social Expenditures 1987-88 (12th ed., 1987) by Ruth Leger Sivard.</ref>

== Povezano ==
* [[Patet Lao]]
* [[Ho Ši Minov put]]
* [[Vijetnamski rat]]
* [[Građanski rat u Kambodži]]

== Reference ==
{{reflist|2}}

[[Kategorija:1950-e]]
[[Kategorija:1960-e]]
[[Kategorija:1970-e]]
[[Kategorija:Laoski ratovi|Građanski]]
[[Kategorija:Američki ratovi]]
[[Kategorija:Vijetnamski ratovi]]
[[Kategorija:Građanski ratovi]]
[[Kategorija:Hladni rat]]
[[Kategorija:Antikomunizam]]
[[Kategorija:Moderni ratovi]]
[[Kategorija:Ratovi u Aziji]]

Opis izmjene:

Čuvanjem izmjena prihvatate Uslove upotrebe i neopozivo objavljivanje vašeg doprinosa pod licencama CC BY-SA 4.0 i GFDL. Saglasni ste da je za priznanje autorstva pod licencom Creative Commons dovoljna veza ili URL.

Otkaži Pomoć oko uređivanja (otvara se u novom prozoru)

Standard: Č č Ć ć Đ đ Š š Ž ž • „“ ′ ‚‘ • {{}} + [[]] [] | [[Kategorija:]] [[Datoteka:]] #REDIRECT [[]] {{DEFAULTSORT:}}