ٿيلس

ٿيلس آف مليٽس
ٿيلس آف مليٽس
پيدائش	ت. 624 BC
وفات	ت. 546 BC (aged ت. 78)
عهد	سقراط کان اڳ واري فلاسافي
علائقو	مغربي فلسفو
مڪتبه فڪر	آئنين / مليسيئن فلاسافي اسڪول ۽ نيچرلزم;
شعبه عمل	اخلاقيات; مابعدالطبعيات; رياضي ; فلڪيات;
اهم نظريا	Water is the arche; Thales' theorem; Intercept theorem;
	مؤثر شخصيتون Babylonian astronomy; Ancient Egyptian mathematics; Ancient Egyptian religion; ;
	متاثر شخصيتون فيثاغورث(پئٿاگورس) ; اناڪسي مئنڊر; اناڪسي مينز; ;

ٿيلس آف مليٽس ( Thales of Miletus)، مليٽس جو ٿيلس، ھڪ ماھر فلڪيات ھو 624 قبل مسيح ۾ ايشيا مائنر يعني موجوده ترڪيءَ ۾ يوناني نوآبادي ۾ پيدا ٿيو. کيس مغربي فلسفي جو باني سمجھيو ويندو آھي، پر ھي سائنس جي ابتدائي ترقيءَ جو محرڪ ھو. کيس پنھنجي زندگيءَ ۾ ئي رياضي، طبعيات ۽ فلڪيات جو عالم تسليم ڪيو ويو. ھي ھڪ سج گرهڻ جي پيشنگوئي جي ڪري مشھور ٿيو. ان پيشنگوئي سان موجوده ترڪيءَ ۾ موجود درياءَ ھيلائس جي ڪناري تي ميڊيا وارن ماڻهن ۽ لیڊيا جي ماڻهن جي وچ ۾ شروع ٿيڻ واري جنگ کي روڪي ڇڏيو ۽ انھن جي پندرهن سالن کان ھلندڙ دشمني ختم ٿي وئي. جنگ شروع ٿيڻ کان ٿورو اڳي ٿيلز اچي اعلان ڪيو تہ "ديوتا توھان جي جنگ تي ناراض آهن ۽ آھي ڪجهه دير ۾ سج کي غائب ڪري ڇڏيندا ۽ جيڪڏھن توھان جنگ کان توبہ نہ ڪئي تہ ھميشہ لاءِ اوندھ ٿي ويندي".

ڏينھن جي روشني رات جي اوندھ ۾ بدلجي وئي ۽ ان تبديلي بابت ٿيلز مليٽس پھريان ئي خبردار ڪري ڇڏيو ھو---ھيروڊوٽس

اھڙي طرح سج گرهڻ جي ڪري کين يقين ٿي ويو ۽ جنگ ٽري وئي. سئو سال بعد ھيروڊوٽس ان واقعي کي قلمبند ڪيو. ھن 546 ق.م. ۾ وفات ڪئي.^[1] ھي مشھور ست يوناني ڏاھن مان ھو. ارسطو کيس يونان جو پھريون فلاسافر سمجھندو ھو.^[2]^[3] ھي پھريون شخص ھيو جنھن دنيا ۽ ڪائنات کي سمجھڻ جي ڏندڪٿائي طريقي جي بدران نظرئي يا مفروضي يا ٻين لفظن ۾ سائنسي طريقي سان سمجھڻ جي شروعات ڪئي. رياضي ۾ ھن پھريون دفعو اھرامن جي اوچائي ۽ پاڻيءَ جي جھازن جي سمنڊ ۾ دوري ماپڻ لاءِ جاميٽري جو استعمال ڪيو.^[4]

زندگي

خيال آهي ته ٿيلس شايد مليٽس ۾ 620 قبل مسيح ۾ ڄائو ھوندو.

اٿينز جي قديم ليکڪ اپالوڊورس جي خيال مطابق ٿيلس 625 ق م ۾ ڄائو.^[5] ^[6].^[5].^[7] قديم يوناني ليکڪن ھن جي وڏن جي نسبت فونيشين سان پڻ ڳنڍي آهي."^[8]^[9]^[10]

ٿيلس ٿيوريم

Thales' theorem: $\textstyle {\frac {DE}{BC}}={\frac {AE}{AC}}={\frac {AD}{AB}}$

حوالا

↑ ڪتاب:سائنس اور سائنسدان؛ ليکڪ:ايڊم ھارٽ،ڊيوس جان فرينڊن٬ ڊين گرين؛ ايڊيشن:،2018؛ تخليقات پبلشرز،لاھور
↑ Aristotle, Metaphysics Alpha, 983b18.
↑ سانچو:Cite DGRBM
↑ (Boyer 1991, "Ionia and the Pythagoreans" p. 43)
↑ ^5.0 ^5.1 Cohen, Mark S.; Curd, Patricia; Reeve, C. D. C. (2011). Readings in Ancient Greek Philosophy (Fourth Edition): From Thales to Aristotle. Indianapolis, Indiana: Hackett Publishing. p. 10. ISBN 1603846077. https://books.google.com/books?id=pFEII68kmVsC.
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named books.google.com
↑ Freely, John (2012). The Flame of Miletus: The Birth of Science in Ancient Greece (And How It Changed the World). London, England: I. B. Tauris & Co. Ltd.. p. 7. ISBN 978-1-78076-051-3. https://books.google.com/books?id=e4ye9m3EflQC&pg=PA7&dq=Thales+of+Miletus+Phoenician&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjgxpLr_s_WAhUOU1AKHeAUBWwQ6AEILDAB#v=onepage&q=Thales%20of%20Miletus%20Phoenician&f=false. Retrieved 1 October 2017.
↑ Lawson, Russell M. (2004). Science in the Ancient World: An Encyclopedia. Santa Barbara, California, Denver Colorado, and Oxford, England: ABC CLIO. pp. 234-235. ISBN 1-85109-534-9. https://books.google.com/books?id=1AY1ALzh9V0C&pg=PA234.
↑ Diogenes Laertius. "Lives of Eminent Philosophers".
↑ Nietzsche, Friedrich. "The Pre-Platonic Philosophers".

[1] ڪتاب:سائنس اور سائنسدان؛ ليکڪ:ايڊم ھارٽ،ڊيوس جان فرينڊن٬ ڊين گرين؛ ايڊيشن:،2018؛ تخليقات پبلشرز،لاھور

[2] Aristotle, Metaphysics Alpha, 983b18.

[CPM-3] سانچو:Cite DGRBM

[4] (Boyer 1991, "Ionia and the Pythagoreans" p. 43)

[Cohenetal-5] 5.0 ^5.1 Cohen, Mark S.; Curd, Patricia; Reeve, C. D. C. (2011). Readings in Ancient Greek Philosophy (Fourth Edition): From Thales to Aristotle. Indianapolis, Indiana: Hackett Publishing. p. 10. ISBN 1603846077. https://books.google.com/books?id=pFEII68kmVsC.

[books.google.com-6] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named books.google.com

[Freely2012-7] Freely, John (2012). The Flame of Miletus: The Birth of Science in Ancient Greece (And How It Changed the World). London, England: I. B. Tauris & Co. Ltd.. p. 7. ISBN 978-1-78076-051-3. https://books.google.com/books?id=e4ye9m3EflQC&pg=PA7&dq=Thales+of+Miletus+Phoenician&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjgxpLr_s_WAhUOU1AKHeAUBWwQ6AEILDAB#v=onepage&q=Thales%20of%20Miletus%20Phoenician&f=false. Retrieved 1 October 2017.

[8] Lawson, Russell M. (2004). Science in the Ancient World: An Encyclopedia. Santa Barbara, California, Denver Colorado, and Oxford, England: ABC CLIO. pp. 234-235. ISBN 1-85109-534-9. https://books.google.com/books?id=1AY1ALzh9V0C&pg=PA234.

[9] Diogenes Laertius. "Lives of Eminent Philosophers".

[10] Nietzsche, Friedrich. "The Pre-Platonic Philosophers".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]