PHP
| PHP | |
| Usual file extensions | .php, .phtml |
|---|---|
| Парадигмата | императив, объекка ыйдарыылаах |
| Үөскээhинэ | Халыып:Start-date |
| Айааччыта | Расмус Лердорф |
| Developer | The PHP Group |
| Latest release | 5.2.9 |
| Latest unstable release | 5.2.10RC2, 5.3.0RC3, and 6.0-dev |
| Типтааhын дисциплината | Динамик, мөлтөх |
| Тахсыыта | Roadsend PHP, Phalanger, Quercus, Project Zero |
| Программалааhын тыла | C |
| OS | Cross-platform |
| Лицензията | PHP License |
| Уэбсайт | http://www.php.net/ |
РНР (/pi:.eɪtʃ.pi:/ англ. PHP: Hypertext Preprocessor — «PHP: препроцессор гипертекста»; Аан бастаан Personal Home Page Tools — «Тус вэб-ыстраныыссаны онорор-айар сэп») диэн динамик вэб сирэйдэри оҥорорго анаан суруллубут скрипт тыла.
PHP көҥүл софтуэр (PHP лицензията), ол гынан баран GNU General Public License (GPL) лицензиялыын сөп түбэспэт.
PHP киэҥник туттуллар бүтүн соруктаах скрипт тыла, бастатан туран вэб программалааhыҥҥа туттуллар уонна HTMLга туруоруллуон син. PHP 20 мөлүйүөнтэн тахса уэбсайтка уонна 1 мөлүйүөнтэн тахса уэбсерверга турар. Wikipedia уэб сирэйэ бу тыл көмөтүнэн оҥоһуллубут.
Историята
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1994 сыллаахха датскай программист Расмус Лердорф Perl/CGI диэн платформа5а онорбут скриптэ, кини даннайдарын таhаарар уонна веб-сайтка киирээчиллэри онлайн-резюмэ5э киллэрэн учуоттуур, HTML-докуменнарын шаблуонун обработкалыыр. Лердорф айбыт программирования тылын набуорун - Personal Home Page (Тус Дьиэтээ5и ыстыраныысса) диэн ааттаабыт.
Бэс ыйын 8 кунугэр 1995 сыллаахха, Personal Home Page (PHP Tools) version 1.0 диэн выпустаммыт.
1997 сыллаахха уhун бета-тестированньыйа кэнниттэн иккис РНР версията тахсыбыт, C программированыйа тылыгар суруллубут — PHP/FI 2.0. Бу кинини 1 % (холуйан этээххинэ - 50 тыhынча) эрэ киhи туттубут эбит.
Кылгас ис хоhооно
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]РНР барыны сатыыр программированьыйа тыла - дииллэр айааччылар. Бастакынан сервер өттугэр үлэлиир скриптары
оҥорорго тутуллар, ол иhин кинини толкуйдаабыттар. РНР ханнык ба5арар CGI -
скриптар курдук соруда5ы быьаарар кыахтаах, ол иьигэр бэрэллибит даннайдары
обработкалыыр HTML-формалары, динамически генерируйдууп HTML страницаллары и т.п.
Эрээри атын дьайар областарга тутуллуон сеп РНР. Барытын сурун ус керуннэ туттуллар
РНР.
Туттулар дьэйгэтэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Бастакы дьэйгэтэ, сервер өттугэр туттулар (скриптэри) айыы. РНР ордук киэнник туттуллуута
итинник скриптардары керуннэрин айыы. Ити курдук улэлииргэ РНР парсер (ол аата РНР-
скрипт обработчика) уонна web-сервер скриптини обработкаллыр, браузер скриптэрин
тумугун көрөр өссө ханнык эрэ тестовой редактор бэйэтин PHP-кодун суруйарга. Парсер
РНР СGI-барагыраама көрунунэн эбэтэр сервернай модулюнан тар5анар. Компьюторга
парсеры уонна web-серверы олордору биьиги кэнники көруөхпут. Бу курска биhиги
дьууллэhиэхпит быраабыла быhыытынан туhулаан приложениелары айыыны холобурга
РНР тылы туттуу.
Иккиhинэн команднай строкага толорор скриптары айыы. Ол аата РНР
көмөтунэн web - сервертэн браузертэн тутулуга суох тустаах массыына5а сорудагы толорор
скрептордары айыахха сеп. Ити улэни онорорго парсер эрэ наада буолар бу тубэлтэгэ
кинини команднай строка (cli, command line interpreter) интерпретаторынан ааттыылла.
Бу улэ керунэ барар холобур планировщик садаачаларын скрипторга быыстала суох
онороругар, эбэтэр көннөру холку тексты обработкатын оҥорорго. Уонна бутэьик облаьа -
GUI приложения (графическай интерфейстары) клиен дьаьайыыта суох оноруу. Дьининэ бу
туттуллар көрунэ наhаа соччута суох, сана саҕалааччыларга соччута суох, эрээри бу РНР
тылын олус учугэйдик уерэпиит буоллаххытына, бу тыл кыаҕа олус туhулаах буолуо. РНР бу
обласка туттарга туспа онорор сэртэр наадалар - РНР-GTK, бу РНР расширенията буолар.
РНР дьайар-айар кыа5а олох улахан уонна киэн.
