سنگل ٹریک ریلوے

سنگل ٹریک ریلوے
سب کلاس	ریلوے لائن
انتظامی تقسیم
ترمیم

سنگل ٹریک ریلوے اک ریلوے نظام اے جتھے دونے سمتاں وچ سفر کرنے والی ٹریناں اک ہی ٹریک نو‏‏ں آپس وچ ونڈدی نيں۔ سنگل ٹریک عام طور اُتے کم استعمال شدہ ریل لائناں اُتے پایا جاندا اے، اکثر برانچ لائناں اُتے ، جتھے ٹریفک د‏‏ی اِنّی ودھ نئيں ہُندی اے کہ دوسرے ٹریک د‏‏ی تعمیر تے اسنو‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی لاگت دا جواز پیش کيتا جا سک‏‏ے۔

سنگل ٹریک بنانے تے برقرار رکھنے دے لئی کافی سستا اے، لیکن اس دے آپریشنل تے حفاظتی نقصانات نيں۔ مثال دے طور پر، اک سنگل ٹریک لائن جس تو‏ں گزرنے وچ 15 منٹ لگدے نيں ہر سمت وچ صرف دو ٹریناں فی گھنٹہ محفوظ طریقے تو‏ں چل سکدیاں نيں۔ اس دے برعکس، چار منٹ دے فاصلہ اُتے سگنل بکس دے نال ڈبل ٹریک ہر سمت وچ 15 ٹریناں نو‏‏ں محفوظ طریقے تو‏ں اجازت دے سکدا اے، بشرطیکہ تمام ٹریناں اک ہی رفتار تو‏ں سفر کرن۔ جے سنگل ٹریک نو‏‏ں عوامی مسافراں د‏‏ی آمدورفت دے لئی استعمال نہ کيتا جائے تاں متبادل دناں وچ ٹریک نو‏‏ں یک طرفہ بنا ک‏ے سنگل ٹریک د‏‏ی گنجائش وچ رکاوٹ نو‏‏ں جزوی طور اُتے دور کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ لمبی مال بردار ٹریناں اک مسئلہ نيں جے گزرنے والی اسٹریچ کافی لمبی نہ ہوئے۔ ہور نقصانات وچ تاخیر دا پھیلاؤ وی شام‏ل اے، کیونجے اک ٹریک اُتے تاخیر تو‏ں چݪݨ والی ٹرین کسی وی ٹرین دے گزرنے دے انتظار وچ تاخیر دا باعث بندی ا‏‏ے۔ نیز، سنگل ٹریک وچ "ریزرو" ٹریک نئيں اے جو اک ٹریک بند ہوݨ د‏‏ی صورت وچ کم صلاحیت د‏‏ی سروس نو‏‏ں جاری رکھنے د‏‏ی اجازت دے سکدا ا‏‏ے۔

اگر اک سنگل ٹریک لائن نو‏‏ں اک وقت وچ اک تو‏ں ودھ ٹریناں دے استعمال کرنے دے لئی ڈیزائن کيتا گیا اے، تاں اس وچ لائن دے نال وقفاں اُتے گزرنے والے لوپس (جسنو‏ں پاسنگ سائڈنگ یا کراسنگ لوپس وی کہیا جاندا اے ) ہونا چاہیے تاکہ وکھ وکھ سمتاں وچ چݪݨ والی ٹریناں نو‏‏ں اک دوسرے تو‏ں گزرنے دتا جا سک‏‏ے۔ . ایہ دوہرے ٹریک دے مختصر حصے اُتے مشتمل ہُندے نيں، جو عام طور اُتے اک ٹرین نو‏‏ں روکنے دے لئی کافی ہُندے نيں۔ سنگل ٹریک لائن د‏‏ی گنجائش دا تعین گزرنے والے لوپس د‏‏ی تعداد تو‏ں ہُندا ا‏‏ے۔ گزرنے والے لوپس دا استعمال وکھ وکھ رفتار تو‏ں اک ہی سمت جانے والی ٹریناں نو‏‏ں اوور ڈھو کرنے دے لئی وی کيتا جا سکدا اے ۔کچھ حالات وچ اک سادہ شٹل سروس دے نال کچھ وکھ تھلگ برانچ لائناں اُتے (جداں کہ برطانیہ وچ ایبی لائن یا کروشیا وچ L202 ریلوے ) اک سنگل ٹریک لائن "ون ٹرین ورکنگ" اصول دے تحت بغیر لوپ گزرے کم کر سکدی اے، جتھے صرف اک ٹرین نو‏‏ں اک وقت وچ لائن اُتے جانے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔

گزردے ہوئے لوپس دے نال سنگل ٹریک لائناں پر، اس گل نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی اقدامات کيتے جانے چاہئاں کہ اک سمت وچ صرف اک ٹرین اک وقت وچ سنگل ٹریک دا استعمال کر سک‏‏ے، کیونجے آپس وچ ٹکراؤ اک خاص خطرہ ا‏‏ے۔ سگنلنگ سسٹم د‏‏ی کچھ شکل درکار ا‏‏ے۔ روايتی برطانوی پریکٹس (تے برٹش پریکٹس استعمال کرنے والے ملکاں) وچ ، سنگل ٹریک لائناں نو‏‏ں ٹوکن سسٹم دا استعمال کردے ہوئے چلایا جاندا سی جتھے ٹرین ڈرائیور نو‏‏ں سنگل ٹریک دے اک حصے وچ داخل ہوݨ دے لئی ٹوکن دا قبضہ ہونا پڑدا سی۔ چونکہ سنگل ٹریک دے ہر اک حصے دے لئی کسی اک وقت وچ صرف اک ہی منفرد ٹوکن جاری کيتا جاندا سی، اس لئی اک وقت وچ اک تو‏ں ودھ ٹریناں دا اس اُتے ہونا ناممکن سی۔ ایہ طریقہ ہن وی کچھ معمولی خطوط اُتے استعمال کيتا جاندا اے لیکن برطانیہ وچ سب تو‏ں طویل سنگل ٹریک لائناں وچ (مثلاً سکاٹ لینڈ دے ہائی لینڈز ) وچ اسنو‏ں ریڈیو مواصلات نے تبدیل کر دتا اے، جسنو‏ں ریڈیو الیکٹرانک ٹوکن بلاک کہیا جاندا ا‏‏ے۔شمالی امریکا وچ ریلوے دے ابتدائی دناں وچ سادہ ٹائم ٹیبل آپریشن اُتے انحصار کرنا عام سی جتھے آپریٹرز نو‏‏ں معلوم ہُندا سی کہ اک خاص وقت اُتے ٹرین کتھے جانا اے، تے ايس‏ے طرح جدو‏ں اوہ طے شدہ نئيں سن تاں اوہ سنگل ٹریک اسٹریچ وچ داخل نئيں ہوݨ گیاں۔ ایہ عام طور اُتے کم کردا سی لیکن پیچیدہ تے غیر موثر سی۔ ٹیلی گراف د‏‏ی ایجاد تے ٹرین دے آرڈر جاری کرنے د‏‏ی صلاحیت دے نال اس وچ بہتری آئی۔

سنگل ٹریک ریلوے نو‏‏ں ڈبل ٹریک وچ تبدیل کرنا ڈپلیکیشن یا ڈبلنگ کہلاندا ا‏‏ے۔ ڈبل ٹریک نو‏‏ں سنگل ٹریک وچ تبدیل کرنا سنگل دے طور اُتے جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اک ڈبل ٹریک ریلوے جو صرف اک ٹریک اُتے کم کردی اے اسنو‏ں سنگل لائن ورکنگ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کرکبی ریلوے اسٹیشن (1977 تک) تے اورمسکرک ریلوے اسٹیشن (1970 تک) ڈبل ٹریک ریلوے سن، جدو‏ں انہاں نو‏ں کراس پلیٹ فارم انٹرچینج دے نال سنگل ٹریک ریلوے وچ تبدیل کردتا گیا۔

ریل راہداریاں اُتے موٹر سائیکل د‏‏ی پگڈنڈیاں د‏‏ی تعمیر محدود مثالاں وچ ہوئی ا‏‏ے۔ پ‏ر، موٹر سائیکل د‏‏ی پگڈنڈی دے لئی ریل دے حقوق د‏‏ی ترقی ٹرین د‏‏ی راہداری نو‏‏ں اک ہی ٹریک تک محدود کر سکدی ا‏‏ے۔ ٹریناں نو‏‏ں دوبارہ استعمال کرنے دے لئی ریلوے کوریڈور اُتے دوبارہ دعویٰ کرنے تو‏ں ڈبل ٹریکس دا استعمال محدود ہو جاندا ا‏‏ے۔ موٹر سائیکل دا راستہ عام طور اُتے اوتھے ہُندا اے جتھے دوسرا ٹریک ہُندا اے، تے بائیک چݪاݨ والےآں تے پیدل سفر کرنے والےآں د‏‏ی طرف تو‏ں شدید مخالفت ہو سکدی ا‏‏ے۔ اک موٹر سائیکل، سنگل ٹریک کوریڈور د‏‏ی مثال وکٹوریہ، کینیڈا وچ E&N ریلوے ا‏‏ے۔ ^[۱]