Carosserìa

La carosserìa 'd na vitura a l'é 'l rivestiment esterior ëd lamera ch'a protegg ij passagé, ël motor e 'l còfo da l'esterior. A-i son ëd carosserìe indipendente, carosserìe àuto-portante e carosserìe tubolar. La técnica ëd costrussion dla carosserìa àuto-portanta a deuvra un tlé rèid ch'a sopòrta tut ël pèis e la fòrsa dël motor e dla trasmission. La carosserìa, an sta tècnica, a l'ha gnun-a funsion strutural. Ant la carosserìa àuto-portanta la lamera esterior dla vitura a sopòrta tut o part dël badò strutural. La prima vitura costruìa an sta manera-sì a l'é stàita la Lancia Lambda dël 1922. Ancheuj apopré tute le viture a son construìe con la técnica dla carosserìa àuto-portanta. La carosserìa tubolar a l'é an tipo ëd carosserìa dovrà dzortut ant quàiche viture sportive dj'ani a metà dël sécol ch'a fa XX. An sta técnica as deuvra 'me strutura dla vitura 'na ragnà ëd tubo fin ëd metal saldà e coatà peui con la lamera, costa-sì soens ëd magnesi o alumini. Le carosserìe a l'han dle part mòbij, coma le portere e 'l còfo e dle part fisse, coma ij montant.

A-i son vàire tipo ëd carosserìa. Ambelessì a-i é na ciàira classificassion con specificassion dij segment d'apartenensa:

• Le compate, a son le viture pì cite, progetà për la sità e për bogesse bin ant ël tràfich. A l'han un muso curt e dimension contnù-e. Ël daré a l'é apopré vertical. A peulo avèj tre o quatr portere. A l'é na carosserìa për viture dij segment A e B
• Le berlin-e, a son ël tipo prinsipal ëd vitura, përchè da lor a ven-o la pì part ëd j'àutre carosserìe. La berlin-a a peul esse trivolum, con un volum pì bass për ël motor, un volum pì àut për l'abitàcol e n'àutr volum pì bass darera per ël còfo o a peul esse 'dco nomach bivolum, coma la trivolum, ma con ël volum dël còfo comprèis con col dl'abitàcol, ma sensa montant agiuntiv. Le portere a son sempre sinch. As parla ëd berlin-e mach dal segment C al segment F.
• Le familar a son derivà da le berlin-e. A son viture particolar për sò còfo, ch'a l'é comprèis ant na continuassion dël volum dl'abitàcol. Le familar a aparten-o tute aj segment D e E.
• Le copé son ëdco cole derivassion dle berlin-e. As definiss copè na vitura con doe portere, na coa sportiva e doi o quatr pòst andrinta. A son ëd viture sportive e për son a-j monto 'dcò motor potent. A-i é ëd copé bivolum e trivolum. A aparten-o aj segment dal C an su.
• Le decapotàbìj a son ëd viture derivà da le copé. Al pòst dël tet ëd lamera a l'han gnun montant e mach na capòta ëd tèila rèida, ch'as anvlupa e a lassa l'abitàcol dëscoatà. Ancheuj tute le decapotàbij a l'han ël parabris, ma ant la stòria a-i son 'dcò stàite cole sensa. Ij pòst për setesse, le portere e 'l segment d'apartenensa a son 'me coj dla copé d'andoa a ven.
• Le limosin-e a son spatussante berlin-e trivolum con ël pass slongà e anterior còmod e soens coj sedij un a facia a l'àutr.
• Le monovolum son ëd grande viture për la famija che, com'a dis ël nòm a l'han gnun volum, mach col dissendent dël motor. Soens a l'han le portere ch'a scoro e fin a sèt pòst da setesse andrinta. Naturalment 'dco ël còfo a l'é gròss. A-i na jé ëd segment A, B, C e D.
• Le berlinòte a son ëd copé supersportive con forme areodinàmiche, doe portere, doi pòst da setesse e 'l motor apopré sèmper posterior.
• Ij forastrà a son ëd viture per marcé ansima tragit impervi e sterà, travers l'eva o comsëssìa an condission nen otimaj për viagé. A son riaussà, a l'han dle roe da trator, ma pi cite e a son progetà per un viagi spartan. A l'han sèmper la trassion integral.
• Ij VUS, ch'a veul dì "viture dovrà për lë spòrt", a son la via 'd mes fra 'l forastrà e 'l monovolum. A aparten-o a tuti ij segment, a-i son ëd VUS cit, mesan, mach gròss e peui grand e 'dcò spatussant. Soens a l'han la trassion integral, ma a-i son ëdco ëd trassion diferente. A l'han tant spassi, sinch o sèt pòst, dimension amportante e dzortut a son riaussà da tèra.