parzyć

 

wymowa:

IPA: [ˈpaʒɨt͡ɕ], AS: [pažyć]

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaparzyć)

(1.1) być odczuwanym jako gorące

(1.2) kulin. poddawać coś działaniu wrzątku lub gorącej wody

(1.3) kulin. otrzymywać napar po zalaniu wrzątkiem, zalewać coś wrzątkiem

czasownik przechodni niedokonany (dk. poparzyć)

(2.1) podrażniać skórę podobnie jak coś gorącego

czasownik zwrotny niedokonany parzyć się

(3.1) odczuwać ból po dotknięciu czegoś gorącego

(3.2) o zwierzętach: łączyć się w pary w okresie godowym, kopulować

(3.3) o ziołach, herbacie: podlegać parzeniu

odmiana:

(1.1-3, 2.1) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		parzyć
czas teraźniejszy		parzę	parzysz	parzy	parzymy	parzycie	parzą
czas przeszły	m	parzyłem	parzyłeś	parzył	parzyliśmy	parzyliście	parzyli
	ż	parzyłam	parzyłaś	parzyła	parzyłyśmy	parzyłyście	parzyły
	n	parzyłom	parzyłoś	parzyło
tryb rozkazujący		niech parzę	parz	niech parzy	parzmy	parzcie	niech parzą
pozostałe formy czas przyszły m będę parzył, będę parzyć będziesz parzył, będziesz parzyć będzie parzył, będzie parzyć będziemy parzyli, będziemy parzyć będziecie parzyli, będziecie parzyć będą parzyli, będą parzyć ż będę parzyła, będę parzyć będziesz parzyła, będziesz parzyć będzie parzyła, będzie parzyć będziemy parzyły, będziemy parzyć będziecie parzyły, będziecie parzyć będą parzyły, będą parzyć n będę parzyło, będę parzyć będziesz parzyło, będziesz parzyć będzie parzyło, będzie parzyć czas zaprzeszły m parzyłem był parzyłeś był parzył był parzyliśmy byli parzyliście byli parzyli byli ż parzyłam była parzyłaś była parzyła była parzyłyśmy były parzyłyście były parzyły były n parzyłom było parzyłoś było parzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego parzono tryb przypuszczający m parzyłbym, byłbym parzył parzyłbyś, byłbyś parzył parzyłby, byłby parzył parzylibyśmy, bylibyśmy parzyli parzylibyście, bylibyście parzyli parzyliby, byliby parzyli ż parzyłabym, byłabym parzyła parzyłabyś, byłabyś parzyła parzyłaby, byłaby parzyła parzyłybyśmy, byłybyśmy parzyły parzyłybyście, byłybyście parzyły parzyłyby, byłyby parzyły n parzyłobym, byłobym parzyło parzyłobyś, byłobyś parzyło parzyłoby, byłoby parzyło imiesłów przymiotnikowy czynny m parzący, nieparzący ż parząca, nieparząca parzące, nieparzące n parzące, nieparzące imiesłów przymiotnikowy bierny m parzony, nieparzony parzeni, nieparzeni ż parzona, nieparzona parzone, nieparzone n parzone, nieparzone imiesłów przysłówkowy współczesny parząc, nie parząc rzeczownik odczasownikowy parzenie, nieparzenie

(3.1-3) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		parzyć się
czas teraźniejszy		parzę się	parzysz się	parzy się	parzymy się	parzycie się	parzą się
czas przeszły	m	parzyłem się	parzyłeś się	parzył się	parzyliśmy się	parzyliście się	parzyli się
	ż	parzyłam się	parzyłaś się	parzyła się	parzyłyśmy się	parzyłyście się	parzyły się
	n	parzyłom się	parzyłoś się	parzyło się
tryb rozkazujący		niech się parzę	parz się	niech się parzy	parzmy się	parzcie się	niech się parzą
pozostałe formy czas przyszły m będę się parzył, będę się parzyć będziesz się parzył, będziesz się parzyć będzie się parzył, będzie się parzyć będziemy się parzyli, będziemy się parzyć będziecie się parzyli, będziecie się parzyć będą się parzyli, będą się parzyć ż będę się parzyła, będę się parzyć będziesz się parzyła, będziesz się parzyć będzie się parzyła, będzie się parzyć będziemy się parzyły, będziemy się parzyć będziecie się parzyły, będziecie się parzyć będą się parzyły, będą się parzyć n będę się parzyło, będę się parzyć będziesz się parzyło, będziesz się parzyć będzie się parzyło, będzie się parzyć czas zaprzeszły m parzyłem się był parzyłeś się był parzył się był parzyliśmy się byli parzyliście się byli parzyli się byli ż parzyłam się była parzyłaś się była parzyła się była parzyłyśmy się były parzyłyście się były parzyły się były n parzyłom się było parzyłoś się było parzyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego parzono się tryb przypuszczający m parzyłbym się, byłbym się parzył parzyłbyś się, byłbyś się parzył parzyłby się, byłby się parzył parzylibyśmy się, bylibyśmy się parzyli parzylibyście się, bylibyście się parzyli parzyliby się, byliby się parzyli ż parzyłabym się, byłabym się parzyła parzyłabyś się, byłabyś się parzyła parzyłaby się, byłaby się parzyła parzyłybyśmy się, byłybyśmy się parzyły parzyłybyście się, byłybyście się parzyły parzyłyby się, byłyby się parzyły n parzyłobym się, byłobym się parzyło parzyłobyś się, byłobyś się parzyło parzyłoby się, byłoby się parzyło imiesłów przymiotnikowy czynny m parzący się, nieparzący się ż parząca się, nieparząca się parzące się, nieparzące się n parzące się, nieparzące się imiesłów przysłówkowy współczesny parząc się, nie parząc się rzeczownik odczasownikowy parzenie się, nieparzenie się

przykłady:

(1.1) Każdy w dzieciństwie sprawdził, że ogień parzy.

(1.2) Według tego przepisu szynkę należy parzyć przez półtorej godziny w temperaturze ok. 80°C.

(1.3) Parzę sobie herbatę, zrobić ci też?

(2.1) Pokrzywy parzą przy dotknięciu.

(3.1) Jestem niezdarą, bo często parzę się żelazkiem.

(3.2) Te ohydne pawiany, parzą się na oczach zwiedzających zoo!

(3.3) W moim kubku parzą się ziółka.

składnia:

kolokacje:

(1.2) parzyć kiełbasę / szynkę / wędliny

(1.3) parzyć herbatę / kawę / miętę / zioła

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. sparzenie n, oparzenie n, oparzelizna ż, oparzelisko n, naparzanie n, zaparzanie n, zaparzaczka ż, para ż, parzelnia ż, parzenie n

czas. naparzać ndk., naparzyć dk., odparzać ndk., odparzyć dk., oparzać ndk., oparzyć dk., ponaparzać dk., poodparzać dk., powyparzać dk., poparzyć dk., rozparzać ndk., rozparzyć dk., sparzać ndk., sparzyć dk., wyparzać ndk., wyparzyć dk., zaparzać ndk., zaparzyć dk.

przym. parzelniczy, parzydełkowy, oparzelinowy, oparzeniowy, poparzony

przysł. parząco

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) burn, scald, scorch; (1.2) blanch; (1.3) brew, infuse; (2.1) burn
• francuski: (1.3) infuser
• jidysz: (1.3) פֿאַרבריִען (farbrien)
• nowogrecki: (1.1) ζεματίζω; (1.2) ζεματίζω
• rosyjski: (1.1) жечь
• szwedzki: (3.2) leka
• włoski: (1.1) scottare, bruciare

źródła: