Edytujesz Reggae

Zmiany dokonywane przez osoby niemające statusu redaktora są widoczne dla czytelników po przejrzeniu przez jednego z redaktorów.

Edytujesz stronę anonimowo. Jeżeli zapiszesz edycję, twój adres IP będzie publicznie widoczny w historii strony. Jeżeli zalogujesz się albo założysz konto, twoje edycje będą przypisywane do nazwy użytkownika. Zobacz inne zalety założenia konta. Artykuły Wikipedii edytujemy zgodnie z przyjętymi zasadami. Jeśli potrzebujesz pomocy w edytowaniu, skontaktuj się z jednym z przewodników.

Twoja edycja także może zostać zrewertowana. Sprawdź, czy na pewno chcesz wprowadzić ukazane poniżej różnice między wersjami.

Jeżeli edycja, którą rewertujesz, nie jest wandalizmem, dopisz w opisie zmian powód rewertu. Nie poprzestawaj na domyślnym opisie. Pamiętaj o 4. filarze Wikipedii.

{{wyróżnienie|DA}}
{{Gatunek muzyki infobox
 |tło = reggae
 |gatunek = Reggae
 |pochodzenie = [[mento]], [[calypso (muzyka)|calypso]], [[ska]], [[rocksteady]], [[jazz]], [[Rhythm and blues|R&B]]
 |powstanie = późne lata 60. XX w. {{flaga|JAM}} [[Kingston]]
 |instrumenty = [[gitara]], [[gitara basowa]], [[perkusja]], [[organy Hammonda]], [[fortepian]], [[Melodyka (instrument)|melodyka]], [[saksofon]], [[trąbka]], [[puzon]]
 |popularność = od lat siedemdziesiątych XX w.
 |pokrewne = [[dancehall]], [[dub]], [[Hip-hop (muzyka)|hip-hop]]
 |podgatunki = [[early reggae]], [[lovers rock]], [[ragga]], [[roots reggae]]
 |gatunki_mix = [[punky reggae]], [[reggae fusion]], [[samba reggae]]
}}
{{Rastafari}}
'''Reggae''' – styl we współczesnej [[muzyka rozrywkowa|muzyce rozrywkowej]], powstały pod koniec lat 60. XX wieku w [[Kingston]] na [[Jamajka|Jamajce]].

Stanowi najbardziej charakterystyczny gatunek [[Muzyka jamajska|muzyki jamajskiej]]. Światowy rozgłos zyskało w latach 70 tych dzięki twórczości [[Bob Marley|Boba Marleya]], choć wbrew powszechnej opinii nie był on jedynym prekursorem gatunku. Ukształtowało się w wyniku stopniowej ewolucji (polegającej m.in. na spowolnieniu tempa) muzyki [[ska]], poprzez przejściowy styl [[rocksteady]]. Charakterystyczny dla reggae [[rytm (muzyka)|schemat rytmiczny]], łączący wyrazistą linię basu i beat perkusyjny, określa się mianem [[riddim]]u. Reggae jest szczególnie popularne w środowisku [[ruch Rastafari|ruchu Rastafari]].

== Etymologia ==
Istnieje co najmniej kilka hipotez co do pochodzenia nazwy gatunku.

Po raz pierwszy słowo „reggae” odnotował wydany przez [[Cambridge University Press]] w roku 1967 ''Dictionary of Jamaican English'', podając je jako alternatywną formę słowa „rege-rege” oraz definiując jako: 1. ''gałgany, szmaty''; 2. ''kłótnia, sprzeczka''<ref>{{cytuj |autor = Jean Hombach |tytuł = Bob Marley The Father Of Music |url = http://books.google.pl/books?id=Nx-VAwAAQBAJ&pg=PA14&lpg=PA14&dq=Dictionary+of+Jamaican+English+1967+reggae&source=bl&ots=tGeK8i27u1&sig=HjB9XDo9SMmnht6Rs82PFwXxdjQ&hl=pl&sa=X&ei=xKozVN2UEIjtaujngMgD&ved=0CEoQ6AEwBg#v=onepage&q=Dictionary%20of%20Jamaican%20English%201967%20reggae&f=false |wydawca = Hombach |data = 2012 |s = 212 |isbn = 9781471620454}}</ref>.

Niektórzy jamajscy [[ruch Rastafari|rastafarianie]] twierdzą, że słowo pochodzi od nazwy posługującego się jednym z [[języki bantu|języków bantu]] plemienia regga, żyjącego rzekomo gdzieś w okolicy jeziora [[Tanganika (jezioro)|Tanganika]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://nowosci.com.pl/119904,Dwa-rozkolysane-wieczory-w-klubie.html |tytuł = Dwa rozkołysane wieczory w klubie |język = pl |opublikowany = nowosci.com.pl |data dostępu = 2008-12-16}}</ref>.

Według brytyjskiego badacza i historyka gatunku Steve’a Barrowa, termin utworzył producent i wokalista [[Clancy Eccles]] od słowa „streggae”, w [[język jamajski|języku patois]] używanego na określenie [[prostytucja|prostytutki]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://niceup.com/history/ja_music_59-73.html |tytuł = The History of Jamaican Music 1959-1973 |język = en |opublikowany = www.niceup.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Z kolei [[Bob Marley]] utrzymywał, że słowo wywodzi się z [[język hiszpański|języka hiszpańskiego]] i oznacza dosłownie „króla muzyki”<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = White |imię = Timothy |tytuł = Catch A Fire. Bob Marley – życie |strony = 13}}</ref>.

W książeczce dołączonej do kompilacyjnego albumu z chrześcijańskim reggae pt. ''To the King'', wydanego w roku 2003 przez wytwórnię Lion of Zion Entertainment, przeczytać można, że nazwa gatunku pochodzi od [[łacina|łacińskiego]] słowa ''regis'' (dosł. „książę”, ale również forma [[dopełniacz (przypadek)|dopełniacza]] [[liczba pojedyncza|liczby pojedynczej]] słowa ''rex'' – „król”)<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.gospelreggae.com/products/cd-various-artists-to-the-king |tytuł = Various Artists: To The King |język = en |opublikowany = www.gospelreggae.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20190116200916/https://www.gospelreggae.com/products/cd-various-artists-to-the-king |zarchiwizowano = 2019-01-16 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Pierwszy utwór, w którym pada określenie gatunku, to wydany w roku 1968 singel grupy [[Toots and The Maytals]] pt. „Do the Reggay”<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/song/do-the-reggay-t3523622 |tytuł = Toots and The Maytals: ''Do the Reggay'' (Song Review) |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>:
{{Cytat
 |treść = To było jak sen. Któregoś poranka siedziałem, brzdąkając na swojej gitarze, i słowo się pojawiło, tak po prostu. Powiedziałem więc: ''Róbmy reggae!'', i takie jest właśnie pochodzenie tego słowa.
 |autor = 
 |źródło = Frederick „Toots” Hibbert<ref>{{cytuj stronę |url = http://adrian-peel.suite101.com/toots-hibbert-interview-a280053 |tytuł = Toots Hibbert Interview |archiwum = https://web.archive.org/web/20120922053740/http://suite101.com/article/toots-hibbert-interview-a280053 |język = en |opublikowany = www.adrian-peel.suite101.com |zarchiwizowano = 2012-09-22 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>
 |styl = środek
}}

== Historia ==
[[Plik:Marimbula player.jpg|thumb|[[Marimbula]] dostarczała piosenkom [[mento]] wiodącej linii basu, co znalazło swoje odzwierciedlenie w całej późniejszej muzyce jamajskiej|alt=Zdjęcie z 2007 roku. Czarnoskóry mężczyzna siedzi na marimbuli, na której gra. Pomiędzy nogami muzyka znajduje się otwór rezonansowy oraz pięć języczków, które wydają dźwięk po ich szarpnięciu.]]
[[Plik:Studio one.jpg|thumb|[[Studio One]], mekka muzyki jamajskiej lat 60.|alt=Zdjęcie z 2009 roku. Kamienny mur z drutem kolczastym na samej górze. Na ogrodzeniu znajdują się napisy Studio Łan. Pierwszy z nich na tabliczce tuż pod drutem kolczastym, drugi wyryty w murze poniżej tabliczki.]]
[[Plik:Hammond B3 at RCA Studio B.jpg|thumb|Wibrujące brzmienie [[Organy Hammonda|organów Hammonda]] stało się nieodłącznym elementem muzyki reggae|alt=Zdjęcie z 2007 roku. Ograny Hammonda w studiu nagraniowym RCA Studio B w amerykańskim mieście Neszwil. Widoczne trzy klawiatury, w tym jedna nożna, która jest częściowo zakryta przez ławę, służącą do siadania przez osobę grającą. Po lewej stronie organów widoczny fragment wibrafonu.]]
[[Plik:Sound System.jpg|thumb|Współczesny jamajski [[sound system]]|alt=Zdjęcie z 2009 roku. Czarnoskóry mężczyzna stoi na wysokich kolumnach głośnikowych. Rozmawia on z dwoma czarnoskórymi mężczyznami, którzy trzymają na dole jeden z dużych głośników.]]
Korzenie muzyki reggae sięgają drugiej połowy XIX wieku, kiedy stopniowo zaczęło się kształtować oryginalne brzmienie jamajskiej [[muzyka ludowa|muzyki ludowej]], określanej mianem [[mento]]. Wpływ na jej rozwój miały zarówno afrykańskie, jak i europejskie tradycje muzyczne. Jako że mento grano początkowo wyłącznie na terenach wiejskich, całe instrumentarium wykonane było własnoręcznie z dostępnych pod ręką materiałów ([[banjo]], [[marimbula]], [[bambus]]owe [[saksofon]]y, [[flet]]y i [[flażolet]]y, [[drewno (technika)|drewniane]] [[bęben (muzyka)|bębny ręczne]] i [[marakasy]]). W latach 20. i 30. XX wieku, na fali rosnącej w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]] popularności [[jazz]]u, na Jamajce pojawiły się pierwsze jazzowe [[big-band]]y; wśród nich wymienić warto przede wszystkim Orkiestry Erica Deansa, Roya Coburne’a i Vala Bennetta. Wielu przyszłych pionierów muzyki jamajskiej rozpoczynało swoje kariery właśnie w tego typu formacjach. Jazz wywarł także wpływ na dalszy rozwój muzyki mento: bambusowe i drewniane instrumenty domowej roboty zostały stopniowo zastąpione przez profesjonalny sprzęt muzyczny.

Tak wyposażone zespoły organizowały się głównie w miastach, stąd też jazzzujący styl ich gry określa się mianem „miejskiej” odmiany muzyki mento. Od końca lat 40. zlała się ona w jeden wspólny nurt z wywodzącym się z wysp [[Trynidad i Tobago|Trynidadu i Tobago]] [[calypso (muzyka)|calypso]], osiągając szczyt popularności w latach 50. W roku 1951
drobny przedsiębiorca [[Stanley Motta]] otworzył pierwsze na Jamajce studio nagraniowe, [[Motta’s Recording Studio]]; w grudniu zarejestrował w nim pierwsze w historii jamajskiego przemysłu muzycznego nagranie – singel popularnego wykonawcy mento, [[Lord Fly|Lorda Fly]], przy akompaniamencie Orkiestry Dana Williamsa (strona A: „Medley of Jamaican Mento-Calypsos”, strona B: „Whai, Whai, Whai”)<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.mentomusic.com/1scans.htm#moremottainfo |tytuł = ''Take Me To Jamaica'' (Liner Notes) |język = en |opublikowany = www.mentomusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Trzy lata później główny konkurent Motty, [[Ken Khouri]], zamówił z [[Kalifornia|Kalifornii]] dwie maszyny tłoczące, co pozwoliło mu otworzyć na zapleczu jego sklepu meblowego pierwszą na wyspie wytwórnię płytową pod nazwą Records Limited; w roku 1957 przeniósł przedsięwzięcie do większego lokalu i zmienił jego nazwę na [[Federal Records]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.bigmikeydread.wordpress.com/2010/01/17/boogu-yagga-gal-jamaican-mento-heritage-ht-cd-45-liner-notes/ |tytuł = ''Boogu Yagga Gal – Jamaican Mento'' (Liner Notes) |język = en |opublikowany = www.bigmikeydread.wordpress.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Okres ten, nazywany „złotą erą” jamajskiego mento-calypso<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.mentomusic.com/WhatIsMento.htm#golden |tytuł = The Golden Age (1950s): The Secret History of Mento Music |język = en |opublikowany = www.mentomusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>, zakończyło pojawienie się amerykańskiego [[Rhythm and blues|R&B]] w wiodącej rozgłośni radiowej [[Radio Jamaica Rediffusion|RJR]]. Wśród mieszkańców wyspy zapanowało prawdziwe szaleństwo na punkcie zupełnie dla nich nowego tanecznego gatunku muzyki, zwłaszcza w wykonaniu takich artystów jak [[Fats Domino]], [[Lloyd Price]] czy też [[Louis Jordan]]. Wkrótce do nowej mody dostosowali się również miejscowi muzycy, którzy stworzyli wówczas jedyną w swoim rodzaju mieszankę jazzu, R&B i mento-calypso, znaną jako [[ska]]. Jej żywiołowe tempo idealnie wpasowywało się w klimat miejskich dyskotek, zaś zespoły ska zaczęły być rozchwytywane przez właścicieli luksusowych hoteli, klubów i restauracji. Większości przedstawicieli klasy średniej, a tym bardziej mieszkańców [[slumsy|slumsów]] stolicy i terenów wiejskich, nie było jednak stać na tego typu rozrywkę. Chcąc wykorzystać ten potencjał, kilkoro przedsiębiorczych [[DJ|DJ-ów]] i producentów zaczęło organizować obwoźne dyskoteki, przewożąc ogromne zestawy nagłośnieniowe furgonetkami; zapoczątkowali oni w ten sposób kulturowy fenomen Jamajki – imprezy [[sound system]]owe. Konkurencja pomiędzy poszczególnymi ekipami była tak ostra, że niejednokrotnie rozwiązywały one swoje spory za pomocą pistoletów i noży<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = White |imię = Timothy |tytuł = Catch A Fire. Bob Marley – życie |strony = 14}}</ref>.

Prym wśród właścicieli sound systemów wiedli dwaj producenci: [[Clement Dodd|Clement „Sir Coxsone” Dodd]] (Downbeat Sound System) oraz [[Duke Reid|Arthur „Duke” Reid]] (Trojan Sound System). Gdy w sierpniu 1962 roku Jamajka uzyskała niepodległość, ska znajdowało się u szczytu popularności. Sir Coxsone część zysków ze sprzedaży płyt i funkcjonowania sound systemu przeznaczył na wyposażenie i otwarcie własnego studia nagraniowego, [[Studio One|Studia One]], które wkrótce stało się centralnym punktem na muzycznej mapie Kingston. W poszukiwaniu kariery zaczęły ściągać do niego tłumy utalentowanych wokalistów, liczących na zarejestrowanie swoich utworów przy akompaniamencie wynajmowanych przez Dodda najlepszych [[muzyk sesyjny|muzyków sesyjnych]] na wyspie<ref>{{cytuj stronę |url = http://debate.uvm.edu/dreadlibrary/Wiesner.htm |tytuł = Studio One: The Legendary Sound of Reggae Music |język = en |opublikowany = www.debate.uvm.edu |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Wśród nielicznych szczęśliwców, którym udało się zdobyć angaż u Sir Coxsone’a, znalazła się nieznana nikomu wówczas grupa wokalna [[Bob Marley & The Wailers|The Wailers]], z 18-letnim [[Bob Marley|Bobem Marleyem]] na czele<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = White |imię = Timothy |tytuł = Catch A Fire. Bob Marley – życie |strony = 129}}</ref>.

Późną wiosną 1964 roku, dziewięcioro spośród grających dla Studia One instrumentalistów połączyło swoje siły, tworząc najsłynniejszą supergrupę ska wszech czasów – [[The Skatalites]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/the-skatalites-p2938/biography |tytuł = The Skatalites: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Formacja ta niemal natychmiast zdobyła ogromną popularność, wyznaczając aktualne do dziś standardy ska, po czym rozpadła się po zaledwie 14 miesiącach istnienia<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.caribbean-beat.com/issue-98/around-world-skatalites |tytuł = Around the World With the Skatalites |język = en |opublikowany = www.caribbean-beat.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Spójność zespołu, i tak już nadwątloną przez ambicjonalne konflikty pomiędzy muzykami, ostatecznie rozbiło aresztowanie puzonisty i kompozytora [[Don Drummond|Dona Drummonda]], który w noc sylwestrową 1964/65 zadźgał nożem swoją narzeczoną<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/don-drummond-p17152/biography |tytuł = Don Drummond: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. W międzyczasie inny, mniej kontrowersyjny zespół ska, [[Byron Lee & The Dragonaires]], wsparty przez czołowych wokalistów (m.in. [[Prince Buster]], [[Eric Morris|Eric „Monty” Morris]], [[Jimmy Cliff]]), reprezentował Jamajkę na [[wystawa światowa|Wystawie Światowej Expo]] '64 w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.rudemaker.pl/teksty/538_HistoriaSkaTraintoSkaville.html |tytuł = Historia Ska – Train To Skaville |archiwum = https://web.archive.org/web/20170908203743/http://www.rudemaker.pl/teksty/538_HistoriaSkaTraintoSkaville.html |język = pl |opublikowany = www.rudemaker.pl |zarchiwizowano = 2017-09-08 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Ponadto, [[cover]] piosenki pt. „[[My Boy Lollipop]]” w wykonaniu 17-letniej wokalistki [[Millie Small]] osiągnął drugie miejsce zarówno na brytyjskiej liście przebojów [[UK Singles Chart]], jak i w amerykańskim notowaniu [[Hot 100|Billboard Hot 100]], stając się pierwszym jamajskim hitem o zasięgu międzynarodowym<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/millie-small-p25364/biography |tytuł = Millie Small: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Pomimo tych sukcesów, panująca od czasu sensacyjnej zbrodni Drummonda atmosfera nieufności wobec wykonawców ska, w połączeniu z niepokojami społecznymi wywołanymi polityczno-ekonomicznym kryzysem, stały się zapowiedzią kolejnych zmian na muzycznej scenie Jamajki. Najczęściej przytaczana wersja wydarzeń głosi, iż wyjątkowo gorące lato roku 1966 zmusiło muzyków do grania w nieco wolniejszym tempie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.savagejaw.co.uk/trojan/tjetd299.htm |tytuł = ''Trojan Box Set: Rocksteady Rarities'' (Liner Notes) |język = en |opublikowany = www.savagejaw.co.uk |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>; z kolei gitarzysta [[Lynn Taitt]] utrzymywał w wywiadach, że to on jako pierwszy spowolnił wykonanie skanku, uznawszy tempo ska za zbyt szybkie do utworu [[Hopeton Lewis|Hopetona Lewisa]] pt. „[[Take It Easy (singel)|Take It Easy]]”<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.reggae-vibes.com/concert/ltaitt/ltaitt.htm |tytuł = The Rock Steady King: Interview With Lynn Taitt |archiwum = https://web.archive.org/web/20160305084824/http://www.reggae-vibes.com/concert/ltaitt/ltaitt.htm |język = en |opublikowany = www.reggae-vibes.com |zarchiwizowano = 2016-03-05 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Oprócz spokojniejszego tempa, w muzyce [[rocksteady]] (swoją nazwę zawdzięcza ona przebojowi [[Alton Ellis|Altona Ellisa]] pt. „[[Rock Steady (singel)|Rock Steady]]”<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/alton-ellis-p2883/biography |tytuł = Alton Ellis: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>) na dalszy plan zeszły instrumenty dęte, ustępując miejsca bardziej rozbudowanym liniom basowym. Natomiast mniej więcej latem 1968 roku nastąpiło kolejne spowolnienie tempa, gitarzyści zaczęli zwracać się ku bardziej rockowemu brzmieniu, zaś fortepian ustąpił miejsca elektrycznym [[organy Hammonda|organom Hammonda]], dając w ten sposób początek wczesnemu reggae – [[early reggae]] (szczególnej popularności wśród brytyjskich [[skinhead|skinów]] zawdzięcza ono swoją drugą nazwę, „skinhead reggae”). Dość charakterystyczne dla tego okresu było nagrywanie [[cover]]ów amerykańskich przebojów [[soul]]owych, zwłaszcza spod znaku wytwórni [[Motown Records]] i [[Atlantic Records]]. Wśród najważniejszych grup ery rocksteady/early reggae wymienić warto [[The Gaylads]], [[The Paragons]], [[The Pioneers (zespół)|The Pioneers]], [[The Upsetters]] oraz [[Toots and The Maytals|The Maytals]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/style/rocksteady-ma0000002830 |tytuł = Rocksteady Music Genre Overwiev |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Przełom lat 60. i 70., wraz z rosnącym znaczeniem społeczności [[ruch Rastafari|rastafariańskiej]] na wyspie, przyniósł całkowicie nowe zjawisko: falę młodych wykonawców, chcących poprzez muzykę głosić uduchowiony przekaz oraz idee ruchu Rastafari. Wokalistom takim jak [[Burning Spear]], [[Ijahman Levi]], [[Winston Holness]] czy też [[Yabby You]] udało się stopniowo przełamać opór ze strony producentów, początkowo przeciwnych wydawaniu trudniejszego w odbiorze materiału zamiast beztroskich, tanecznych hitów. W roku 1969 singel [[Desmond Dekker|Desmonda Dekkera]] pt. „[[Israelites]]” jako pierwszy jamajski utwór osiągnął pierwsze miejsce na brytyjskiej liście przebojów<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/desmond-dekker-p2878/biography |tytuł = Desmond Dekker: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Z kolei za pośrednictwem charyzmatycznego bębniarza rasta [[Count Ossie|Counta Ossiego]] przeniknęło do muzyki reggae brzmienie afrykańskich [[bębny Nyabinghi|bębnów Nyabinghi]], pierwotnie akompaniujących śpiewom religijnym w czasie rastafariańskich zgromadzeń modlitewnych (zob. [[chanty Nyabinghi]]). Ten nowy nurt w muzyce jamajskiej, określany mianem [[roots reggae]], znalazł się u szczytu popularności w drugiej połowie lat 70.; „korzenne” utwory miała wówczas w swoim repertuarze niemal cała czołówka zespołów reggae zarówno na Jamajce (m.in. [[Bob Marley & The Wailers]], [[Black Uhuru]], [[Culture (zespół muzyczny)|Culture]], [[Inner Circle]], [[Israel Vibration]], [[The Abyssinians]], [[The Congos]], [[The Mighty Diamonds]], [[Third World]], [[Twinkle Brothers]]), jak i w Wielkiej Brytanii ([[Aswad]], [[Misty in Roots]], [[Steel Pulse]]). Równocześnie, dzięki eksperymentom dźwiękowym przy [[Mikser (muzyka)|stole mikserskim]], prowadzonym przez [[King Tubby|King Tubby’ego]] i [[Lee Perry|Lee „Scratcha” Perry’ego]] nad instrumentalnymi wersjami utworów, narodziła się technika [[dub]], stając się wkrótce odrębnym gatunkiem [[muzyka elektroniczna|muzyki elektronicznej]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://debate.uvm.edu/dreadlibrary/bush.html |tytuł = Dub Revolution: The Story of Jamaican Dub Reggae & Its Legacy |język = en |opublikowany = www.debate.uvm.edu |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Światowy rozgłos reggae zawdzięcza przede wszystkim twórczości [[Bob Marley|Boba Marleya]], który wraz ze swoim zespołem The Wailers wydał w latach 70. serię entuzjastycznie przyjętych albumów studyjnych, jak również odbył kilka wielkich tras koncertowych, odwiedzając niemal wszystkie kontynenty. W roku 1974 cover utworu Wailersów pt. „[[I Shot the Sheriff]]” w wykonaniu [[Eric Clapton|Erica Claptona]] trafił na szczyt brytyjskiej i amerykańskiej listy przebojów, ostatecznie wprowadzając reggae do [[mainstream]]u światowej muzyki<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/song/i-shot-the-sheriff-t208287 |tytuł = Eric Clapton: ''I Shot the Sheriff'' (Song Review) |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Z kolei ich płyta ''[[Exodus (album Boba Marleya & The Wailers)|Exodus]]'' z roku 1977 została na koniec stulecia uznana przez amerykański tygodnik „[[Time (tygodnik)|Time]]” za najlepszy album muzyczny XX wieku<ref>{{cytuj stronę |url = http://old.jamaica-gleaner.com/gleaner/20070729/news/news6.html |tytuł = Bob Marley’s ‘Exodus’ Best of Century |język = en |opublikowany = www.jamaica-gleaner.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Natomiast wydana przez [[Island Records]] kompilacja największych przebojów formacji pt. ''[[Legend (album Boba Marleya)|Legend]]'' pozostaje do dziś najlepiej sprzedającą się płytą reggae wszech czasów<ref>{{cytuj stronę |url = http://archive.is/tfqK |tytuł = Bob Marley: Guru ze skrętem |język = pl |opublikowany = www.muzyka.interia.pl |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Po śmierci Marleya w maju 1981 roku z powodu [[przerzut nowotworowy|rozsianej choroby nowotworowej]] ([[Czerniak (nowotwór)|czerniak złośliwy]])<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = White |imię = Timothy |tytuł = Catch A Fire. Bob Marley – życie |strony = 242}}</ref> roots reggae nieco straciło na popularności, ustępując miejsca nowoczesnemu [[dancehall]]owi, opartemu na agresywnych nawijkach DJ-skich. O ile we wczesnych nagraniach dancehallowych powszechne było wykorzystywanie odświeżonych akustycznych rytmów ze Studia One Sir Coxsone’a, tak z biegiem czasu górę wzięła trwająca do dziś moda na riddimy elektroniczne. Przyjmuje się, że erę „digital dancehall” (zob. [[ragga]]) zapoczątkował w roku 1985 [[King Jammy]], komponując przy pomocy [[syntezator]]a [[Casio]] MT-40 pierwszy w pełni elektroniczny [[riddim]] pt. ''[[Sleng Teng Riddim|Sleng Teng]]''<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/album/under-me-sleng-teng-r692119 |tytuł = Wayne Smith: ''Under Me Sleng Teng'' |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. W tym samym roku ustanowiona została [[nagroda Grammy]] w kategorii [[Nagroda Grammy w kategorii Best Reggae Album|najlepszy album reggae]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.awardsandshows.com/features/reggae-field-5.html |tytuł = Grammy Awards: Reggae Field |język = en |opublikowany = www.awardsandshows |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>; pierwsza statuetka trafia w ręce grupy [[Black Uhuru]] za płytę ''[[Anthem (album Black Uhuru)|Anthem]]''<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/black-uhuru-p2865/biography |tytuł = Black Uhuru: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Obecnie, największą popularnością cieszą się wykonawcy łączący reggae i dancehall z [[muzyka pop|muzyką pop]], [[Rhythm and blues|R&B]] lub też [[Hip-hop (muzyka)|hip-hop]], a więc m.in. [[Sean Paul]], [[Shaggy]], [[Matisyahu]] oraz [[Gentleman (muzyk)|Gentleman]] (zob. [[reggae fusion]]).

<timeline>
DateFormat = yyyy
ImageSize = width:1100 height:auto barincrement:30
PlotArea = left:0 right:0 bottom:30 top:0

Period = from:1949 till:1991
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
ScaleMajor = unit:year increment:2 start:1950
AlignBars = justify

Colors =
  id:ska    value:rgb(1,0.4,0)
  id:early  value:rgb(1,0.87,0)
  id:dhl    value:rgb(0.85,0.85,0.30)
  id:ragga  value:rgb(0.8,0.85,0.55)

BarData =
  bar:R
  bar:X

PlotData =
 align:center textcolor:black fontsize:8 width:30 shift:(1,-4)
 bar:R color:magenta from:start till:1958 text:mento
 color:ska from:1958 till:1966 text:ska
 color:orange from:1966 till:1968 text:rocksteady
 color:early from:1968 till:1972 text:early reggae
 color:yellow from:1972 till:1980 text:roots reggae / dub
 color:dhl from:1980 till:1985 text:dancehall
 color:ragga from:1985 till:end text:ragga
</timeline>
 ''Ewolucja muzyki jamajskiej na osi czasu''

== Charakterystyka ==
[[Plik:Bob-Marley.jpg|thumb|[[Bob Marley]], ikona muzyki reggae, podczas koncertu w [[Dublin]]ie w lipcu 1980 roku|alt=Czarnobiałe zdjęcie z 1980 roku. Bob Marlej podczas koncertu zwraca głowę ku górze, trzymając w prawej dłoni mikrofon umieszczony w statywie. Na scenie w tle widoczny jest muzyk siedzący za zestawem perkusyjnym.]]
[[Plik:Aston Barrett.JPG|thumb|[[Aston Barrett|Aston „Family Man” Barrett]], basista [[Bob Marley & The Wailers|The Wailers]], ze swoim [[Fender Jazz Bass|Fenderem Jazz Bass]]|alt=Zdjęcie z 2010 roku. Aston Barrett zwrócony jest w stronę fotografa i gra na czterostrunowej gitarze basowej. Mężczyzna ubrany jest w okulary przeciwsłoneczne, zieloną koszulę typu wojskowego oraz ozdoby w kolorystyce czerwono-zielono-żółtej.]]
[[Plik:SlyDunbar1979.png|thumb|[[Sly Dunbar]], połowa duetu [[Sly & Robbie]], pomysłodawca perkusyjnego stylu ''rockers''|alt=Zdjęcie z 1979 roku. Slaj Danbar gra na zestawie perkusyjnym. Mężczyzna spogląda w stronę fotografa, do którego jest zwrócony tyłem.]]
Ze względu na symetrię rytmiczną, muzyka reggae grana jest przeważnie w parzystym [[metrum (muzyka)|metrum]] 4/4. Podobnie jak [[ska]] i [[rocksteady]], style z których bezpośrednio się wywodzi, łączy w sobie elementy tradycyjnej jamajskiej [[muzyka folkowa|muzyki folkowej]] [[mento]], [[Trynidad i Tobago|trynidadzko-tobagijskiego]] [[calypso (muzyka)|calypso]] oraz [[Stany Zjednoczone|amerykańskiego]] [[jazz]]u i [[Rhythm and blues|R&B]]. Spokojne [[tempo (muzyka)|tempo]], miarowy i pulsujący [[rytm (muzyka)|rytm]] oraz wysunięta na pierwszy plan wyrazista linia basu nadają utworom reggae [[chillout]]owy, nieco hipnotyczny charakter<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/What-are-the-characteristics-of-reggae.html |tytuł = How To Play Reggae: Characteristics of Reggae |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

{{Cytat
 |treść = Dobre reggae to bas! Musi mieć energię i przenikać cię... Powinno też być nieco mistyczne i groźne, choć to już bardziej dla takich fanatyków jak ja! (...) Ludzie potrzebują tej muzyki, nie jak gumy do żucia. Guma do żucia – nie potrzebujesz jej. Owszem, przyjemnie jest żuć ją sobie i wydmuchać parę balonów, ale potem staje się bezużyteczna, bo traci smak. Wiele jest takich gatunków muzyki podobnych do gumy, lecz reggae, to nie jest gumowata muzyka. To prawdziwe wyrażenie siebie.
 |autor = 
 |źródło = Steve Barrow<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.reggaenews.co.uk/interviews/steve_barrow.asp |tytuł = Interviews: Steve Barrow |archiwum = https://web.archive.org/web/20150930073135/http://www.reggaenews.co.uk/interviews/steve_barrow.asp |język = en |opublikowany = www.reggaenews.co.uk |zarchiwizowano = 2015-09-30 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>
 |styl = środek
}}

=== Gitara ===
Typowy dla reggae sposób gry na [[gitara|gitarze]] określany jest jako '''skank'''. Wywodzi się on z muzyki ska, gdzie nadawane jest mu bardzo szybkie tempo. Stopniowe spowolnienie owego tempa stało się kluczowym elementem płynnego przejścia od ska, przez rocksteady, do reggae w drugiej połowie lat 60. Wykonanie skanku sprowadza się do wygrywania powtarzających się par [[akord]]ów na „dwa” i „cztery”, czyli oba słabsze beaty w [[takt (muzyka)|takcie]] (tzw. '''off-beaty'''). Poszczególne dźwięki są krótkie, urywane, tłumione (zob. [[staccato]]). Skank może być także wykonywany na [[fortepian]]ie, jak również na obu tych instrumentach jednocześnie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Reggae-guitar.html |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Guitar |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Najczęściej wykorzystywane przez gitarzystów reggae modele [[gitara elektryczna|gitary elektrycznej]] to [[Fender Stratocaster]], [[Fender Telecaster]] oraz [[Gibson Les Paul]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Reggae-guitar.html |tytuł = How To Play Reggae: The 7 Best Reggae Guitars |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref> (ostatni z wymienionych używany był przez Boba Marleya<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.bobmarleymagazine.com/2006/01/bob-marley-gibson-les-paul-special/ |tytuł = Bob Marley Gibson Les Paul Special |archiwum = https://web.archive.org/web/20160412030520/http://www.bobmarleymagazine.com/2006/01/bob-marley-gibson-les-paul-special/ |język = en |opublikowany = www.bobmarleymagazine.com |zarchiwizowano = 2016-04-12 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>).

=== Bas ===
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów brzmienia reggae jest wyrazista, pulsująca linia basu, tworząca wraz z beatem perkusyjnym podstawę [[riddim]]u. Może się ona składać zarówno z prostych, dwu- lub czterotaktowych [[riff]]ów, jak również tworzyć bardziej skomplikowane, wywodzące się z [[jazz]]u pochody basowe ('''walking bass''', dosł. „wędrujący bas”). Wiele zależy też od indywidualnego podejścia basisty – może on np. nadać linii basu bardziej [[rock]]ową formę<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Do-you-know-your-reggae-bass.html |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Bass |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Najczęściej wykorzystywane przez basistów reggae modele elektrycznej [[gitara basowa|gitary basowej]] to [[Fender Jazz Bass]], [[Fender Precision Bass]] (oba o pożądanym, najbardziej zbliżonym do [[kontrabas]]u brzmieniu), jak również [[MusicMan StingRay]] oraz serie XS i XT marki [[Steinberger (gitara)|Steinberger]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/What%27s-the-best-reggae-bass.php |tytuł = How To Play Reggae: What’s the Best Reggae Bass? |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

=== Perkusja ===
Używany jest zazwyczaj standardowy [[perkusja|zestaw perkusyjny]], z [[Bęben mały|werblem]] nastrojonym na stosunkowo wysokie dźwięki; możliwe jest również dołączenie w tym celu do zestawu dodatkowego werbla. Oprócz tego, ważną rolę odgrywają różnego rodzaju [[bęben (muzyka)|bębny]] ([[bongosy]], [[djembe]], [[kongi]], [[Bębny Nyabinghi|nyabinghi]] itp.), dając wyraz afrykańskim korzeniom gatunku. Często usłyszeć można także inne drobne perkusjonalia, takie jak [[klawesy]], [[marakasy]] czy też [[krowi dzwonek|krowie dzwonki]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/The-Top-10-Reggae-Instruments-and-Some.html |tytuł = How To Play Reggae: The Percussions |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Wyróżnić można trzy podstawowe style perkusyjne, których szczyt popularności przypada na różne okresy. Pierwszy z nich, tzw. '''one drop style''', cechuje się [[akcent (muzyka)|akcentem]] kładzionym tylko i wyłącznie na trzeci beat taktu, podczas gdy beat pierwszy pozostaje opuszczony lub grany jest zamkniętym [[hi-hat]]em, co tworzy wrażenie spadającej kropli. Początki stylu sięgają wczesnego [[rocksteady]] – po raz pierwszy zagrał w ten sposób Hugh Malcolm w utworze [[Hopeton Lewis|Hopetona Lewisa]] pt. „[[Take It Easy (singel)|Take It Easy]]” z roku 1966<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/song/take-it-easy-t3669346 |tytuł = Hopeton Lewis: ''Take It Easy'' (Song Review) |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref> (według innej często przytaczanej teorii prekursorem stylu był [[Winston Grennan]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.reggaetrain.com/artist_bio/biowgrennan.asp |tytuł = Winston Grennan – True Originator of the „One-Drop” Reggae Rhythm |archiwum = https://web.archive.org/web/20150925090937/http://www.reggaetrain.com/artist_bio/biowgrennan.asp |język = en |opublikowany = www.reggaetrain.com |zarchiwizowano = 2015-09-25 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>). Natomiast do jego rozpowszechnienia przyczynił się przede wszystkim perkusista [[Bob Marley & The Wailers|The Wailers]], [[Carlton Barrett|Carlton „Carly” Barrett]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/carlton-carly-barrett-p54548/biography |tytuł = Carlton ‘Carly’ Barrett: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

W drugiej połowie lat 70. one drop zaczął być stopniowo wypierany przez innowacyjny '''rockers style''', zainicjowany przez [[Sly Dunbar|Sly’a Dunbara]] na płycie ''[[Right Time]]'' tria wokalnego [[The Mighty Diamonds]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/album/right-time-r103832/review |tytuł = The Mighty Diamonds: ''Right Time'' |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Akcent na „trzy” pozostaje bez zmian, istotną różnicę stanowi natomiast dodatkowe akcentowanie beatu numer jeden, zwykle poprzez uderzenie w [[bęben wielki|bęben basowy]]. Mniej więcej tym samym okresie powstał '''steppers style''', inspirowany amerykańskim [[disco]] (któremu to zawdzięcza swoją pierwotną nazwę: „four-on-the-floor”), charakteryzujący się miarowymi uderzeniami w bęben basowy przez wszystkie cztery beaty taktu. Choć bywał on niekiedy wykorzystywany w utworach [[roots reggae]], rozpowszechnił się przede wszystkim w nowoczesnej muzyce [[dancehall]]owej<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Reggae-Drums.html |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Drums |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

=== Instrumenty klawiszowe ===
Rola [[fortepian]]u ogranicza się przede wszystkim do dublowania skanku gitarowego, rzadziej służy on wygrywaniu dodatkowych riffów czy melodii<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/4-things-you-should-know-about-the-reggae-piano.php |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Piano |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Dużo większe znaczenie przypisać należy [[organy Hammonda|organom Hammonda]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Reggae-organ-tips.php |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Organ |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref> – spotykany wyłącznie w reggae styl gry na nich określany jest jako '''bubble'''<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Lean-the-secret-of-the-reggae-bubble-sound.php |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Bubble |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Opiera się on na wygrywaniu akordów [[ósemka (nuta)|ósemkowych]] przez wszystkie cztery beaty taktu oraz w przerwach pomiędzy nimi, dodając w ten sposób rytmowi subtelnej dynamiki. Stał się on jednym z kluczowych nowatorskich elementów wyodrębniających wczesne reggae z muzyki rocksteady. Ponadto, na początku lat 70. [[Augustus Pablo]] jako jeden z pierwszych na świecie użył w profesjonalnych nagraniach [[Melodyka (instrument)|melodyki]], uważanej wówczas wyłącznie za instrument zabawkowy<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.allmusic.com/artist/augustus-pablo-p111856/biography |tytuł = Augustus Pablo: Biography |język = en |opublikowany = www.allmusic.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Począwszy od lat 80. tradycyjne instrumenty klawiszowe zostały stopniowo wyparte przez [[keyboard]]y i [[syntezator]]y, jednak technika gry pozostała praktycznie niezmieniona<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/5-things-You-Should-Know-About-The-Reggae-Keyboard.html |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Keyboard |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

=== Instrumenty dęte ===
W skład typowej dla reggae [[Instrument dęty|sekcji dętej]] wchodzą [[saksofon]], [[puzon]] oraz [[trąbka]]; sporadycznie pojawia się [[flet]] lub [[klarnet]]. Instrumenty dęte odpowiadają zazwyczaj za wstęp do utworu, jak również służą wykonywaniu tzw. '''kontrmelodii''' (z ang. ''counter-melody'') i dłuższych [[solo|partii solowych]]. W większości klasycznych nagrań reggae sekcję dętą tworzyli w różnych kombinacjach [[muzyk sesyjny|muzycy sesyjni]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/The-Top-10-Reggae-Instruments-and-Some.html |tytuł = How To Play Reggae: The Horns |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

{{Kategoria główna|Saksofoniści reggae|Puzoniści reggae|Trębacze reggae}}

=== Wokal i teksty ===
Utwory reggae śpiewane są przez artystów jamajskich najczęściej w języku [[język jamajski|patois]] oraz [[Jamajska odmiana języka angielskiego|jamajskim dialekcie języka angielskiego]]. Choć większość zespołów przyjmuje schemat oparty na głównym wokaliście wspieranym przez [[wokal wspierający|chórki]], dużą popularnością cieszy się również formuła [[Trio|tria wokalnego]]. Spośród wielu wypracowanych przez lata stylów wokalnych na szczególną uwagę zasługują m.in. '''waterhouse style''', zainicjowany przez [[Michael Rose|Michaela Rose’a]] i rozwinięty w latach późniejszych przez [[Junior Reid|Juniora Reida]] i [[Yami Bolo|Yamiego Bolo]], oraz wywodzący się z popisów [[DJ|DJ-skich]] [[melorecytacja|melorecytacyjny]] '''[[toasting]]''', będący prekursorem [[rap]]u<ref>{{cytuj stronę |url = http://worldmusic.about.com/od/reggaeandskaglossary/g/Toasting.htm |tytuł = What Is Toasting? |język = en |opublikowany = www.worldmusic.about.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

Tematyka tekstów reggae jest bardzo różnorodna i w dużej mierze zależy od wykonywanego podgatunku tej muzyki. Przykładowo, utwory [[early reggae]] poruszały zwykle kwestie podobne jak ska i rocksteady, czyli opowiadające o rozrywkowym stylu życia ówczesnych [[Rude boy|rudeboys]]. Z kolei piosenki w stylu [[lovers rock]] opowiadają, jak sama nazwa wskazuje, przede wszystkim o relacjach damsko-męskich. Na zupełnie przeciwnym biegunie znajdują się teksty „korzennego” [[roots reggae]], przepełnione duchowym [[ruch Rastafari|rastafariańskim]] przesłaniem lub po prostu traktujące o trudnych warunkach życia w [[slumsy|slumsach]] i szeroko pojętej niesprawiedliwości społecznej; często poruszanym wątkiem jest także legalizacja [[marihuana|marihuany]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.how-to-play-reggae.com/Reggae-Vocals.html |tytuł = How To Play Reggae: Reggae Vocals |język = en |opublikowany = www.how-to-play-reggae.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

{{Cytat
 |treść = Muzyka reggae niesie przesłanie, a teksty czynią tę muzykę bardzo ważną, tak mi się przynajmniej wydaje. Ważne jest to, aby ludzie zrozumieli teksty tych piosenek. Chociaż niektórzy w słowach nie umieją doszukać się sensu. To Jah stworzył tę muzykę i pozwolił masom ją śpiewać – a ta muzyka pochodzi właśnie od tych mas. Reggae odzwierciedla też realną sytuację społeczną: głębokie, nisko brzmiące partie basu, obrazują życie slumsów i gett, zaś akcent bębnów jest znakiem wiary w to, że odradzająca się świadomość społeczna spowoduje zniesienie podziału na obywateli pierwszej i drugiej kategorii.
 |autor = 
 |źródło = Bob Marley<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.gk24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20140813/POLECAMY/140819891 |tytuł = Bednarkomania trwa, bo kochamy reggae! |język = pl |opublikowany = gk24.pl |data dostępu = 2014-08-13}}</ref>
 |styl = środek
}}

Osobną kwestię stanowią teksty utworów najpopularniejszej dziś na Jamajce nowoczesnej muzyki [[dancehall]]owej. Powszechna jest w nich obecność podtekstów erotycznych ('''slackness''') oraz pochwała, przekraczającego granice prawa, stylu bycia jamajskich gangsta ('''gun lyrics'''). Ponadto, niemal każdy wykonawca dancehallowy posiada w swoim repertuarze utwory otwarcie potępiające [[homoseksualizm]], nierzadko wprost nawołujące do „palenia gejów”<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1182991,00.html |tytuł = The Most Homophobic Place On Earth? |język = en |opublikowany = www.time.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20060619081126/http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1182991,00.html |zarchiwizowano = 2006-06-19 |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Mimo że niektórzy z nich tłumaczą, że śpiewając w ten sposób mają na myśli wyłącznie „duchowe oczyszczenie”<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Ślęzak |imię = Maciej |nazwisko2 = Konert |imię2 = Rafał |tytuł = Super Star – Sizzla |czasopismo = [[Free Colours]] |wolumin = 9 |strony = 34–37 |rok = 2008}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.yardflex.com/archives/002701.html |tytuł = Capleton the Prophet... Through the Years |język = en |opublikowany = www.yardflex.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>, grupa najpopularniejszych muzyków dancehallowych znajduje się w ciągłym ogniu krytyki ze strony środowisk i organizacji gejowskich. W roku 2004 jedna z bardziej istotnych tego typu organizacji, brytyjska OutRage!, zainicjowała wymierzoną przeciwko nim kampanię pod nazwą [[Stop Murder Music]]. Trwa ona do dziś, od czasu do czasu osiągając zamierzony cel w postaci odwoływania koncertów krytykowanych artystów w Europie i USA<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.guardian.co.uk/music/2004/dec/10/gayrights.popandrock |tytuł = Pride And Prejudice. Homophobia In Jamaica’s Dancehall Music Industry |język = en |opublikowany = www.guardian.co.uk |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

== Festiwale reggae ==
[[Plik:Rototom palco 4.JPG|thumb|Hiszpański [[Rototom Sunsplash]], największy festiwal muzyki reggae w Europie|alt=Zdjęcie z 2006 roku. Dziesięciu muzyków na scenie śpiewa oraz gra na różnych instrumentach. Nad sceną widoczna jest ozdoba przedstawiająca lwa Judy z flagą w barwach flagi Etiopii z anglojęzycznym napisem oznaczającym szacunek. Poniżej sceny widoczne są głowy publiczności.]]
Pierwszy festiwal poświęcony wyłącznie muzyce reggae, [[Reggae Sunsplash]], odbył się w czerwcu 1978 roku w [[Montego Bay]] na północnym wybrzeżu Jamajki; impreza trwała ponad tydzień<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dancehallreggaeworld.com/reggae-sunsplash.html |tytuł = Reggae Sunsplash: A Brief Look Into Its History |język = en |opublikowany = www.dancehallreggaeworld.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>. Mimo iż następne edycje festiwalu były już nieco krótsze, przez kilkanaście kolejnych lat pozostawał on największym tego typu wydarzeniem na świecie. Gdy jednak w roku 1992 organizatorzy Sunsplashu zdecydowali się przenieść go na przeciwległy kraniec wyspy do [[Portmore]], na jego miejscu pojawił się w Montego Bay [[Reggae Sumfest]], z biegiem czasu zastępując Sunsplash na pozycji największego festiwalu reggae na świecie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dancehallreggaeworld.com/reggae-sumfest.html |tytuł = Reggae Sumfest: Greatest Show On Earth |język = en |opublikowany = www.dancehallreggaeworld.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.
Innym równie ogromnym, choć nieco mniej popularnym festiwalem muzyki jamajskiej, jest ośmiodniowy coroczny [[Barbados Reggae Festival]] w [[Bridgetown]], odbywający się pod hasłem „The Best Reggae Show in the World”<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.thebarbadosreggaefestival.com/ |tytuł = Barbados Reggae Festival |język = en |opublikowany = www.thebarbadosreggaefestival.com |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

W Polsce organizowany jest od 2001 roku w połowie sierpnia [[Ostróda Reggae Festival]], trwający zwykle cztery dni<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.ostrodareggae.com/historia/ |tytuł = Historia |opublikowany = www.ostrodareggae.com |data dostępu = 2017-05-10}}</ref>. Popularnym festiwalem muzyki reggae jest także odbywający się od 1999 roku pod koniec sierpnia [[Regałowisko Bielawa Reggae Festiwal]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://regalowisko.pl/index.php/historia |tytuł = Historia |opublikowany = regalowisko.pl |data dostępu = 2017-05-10}}</ref>. Ponadto corocznie w listopadzie odbywa się we [[wrocław]]skiej [[Hala Stulecia we Wrocławiu|Hali Stulecia]] największy w Europie halowy festiwal reggae/dancehall – [[One Love Sound Fest]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.onelove.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=86&Itemid=134 |tytuł = One Love Sound Fest 2011: Największy halowy festiwal reggae w Europie! |język = pl |opublikowany = www.onelove.pl |data dostępu = 2012-05-10}}</ref>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Gołaszewski |imię = Sławomir |tytuł = Reggae – Rastafari |wydawca = Pomorze |miejsce = Bydgoszcz |rok = 1990 |rozdział = Poszukiwanie korzeni |isbn = 83-7003-731-3}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = White |imię = Timothy |tytuł = Catch A Fire. Bob Marley – życie |wydawca = Axis Mundi |miejsce = Warszawa |rok = 2011 |rozdział = Riddim Track. Źródła reggae i początki rasta |isbn = 978-83-61432-11-1 |wydanie = II uzup}}

== Linki zewnętrzne ==
{{wikisłownik|reggae}}
* [http://web.archive.org/web/20050214110114/http://www.reggaenet.pl/ Reggaenet, polski portal poświęcony muzyce reggae]
* [http://www.rrr.com.pl Rasta-Roots-Reggae, podobny portal o nieco szerszej tematyce]
* [http://web.archive.org/web/20160110022324/http://rncr.pl/ RncR.pl, portal poświęcony polskiej scenie reggae]

[[Kategoria:Reggae| ]]
[[Kategoria:Muzyka karaibska]]

Wypełnij opis zmian:

Zapisując zmiany, wyrażasz nieodwołalną zgodę na udostępnianie Twojego wkładu na licencjach CC-BY-SA 4.0 i GFDL oraz na wykorzystanie go w dowolnej formie pod warunkiem podania przynajmniej hiperłącza lub adresu URL do strony, na której powstała treść. Treść ta musi być dostępna na tych zasadach, jeśli nie jest wynikiem Twojej samodzielnej pracy. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.

Anuluj Pomoc w edycji (otwiera się w nowym oknie)

Najczęstsze: Znaki i symbole: – | [] „” «» ’ ° ← → ¹ ² ³ Podpis w dyskusji: ~~~~ Przypisy i uwagi: <ref></ref> == Przypisy == {{Przypisy}} == Uwagi == {{Uwagi}}

Wikikod: [] [[]] {{}} [[Kategoria:]] [[Plik:]] #PATRZ[[]] <del></del> <code></code> <math></math> <nowiki></nowiki> <includeonly></includeonly> <noinclude></noinclude>  {{SORTUJ:}} {{subst:}} {{Dokumentacja}} {{s|}} {{Kontrola autorytatywna}} <q></q> <blockquote></blockquote> Ujednoznacznienia: {{Inne znaczenia}} {{Ujednoznacznienie}} (więcej → znaczniki, magiczne słowa, otwórz linki w nowym oknie)

Polskie diakrytyki: Ą ą Ć ć Ę ę Ł ł Ń ń Ó ó Ś ś Ź ź Ż ż

Alfabet grecki: Α α Β β Γ γ Δ δ Ε ε Ζ ζ Η η Θ θ Ι ι Κ κ Λ λ Μ μ Ν ν Ξ ξ Ο ο Π π Ρ ρ Σ ς σ Τ τ Υ υ Φ φ Χ χ Ψ ψ Ω ω

Cyrylica: А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Л л М м Н н О о П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я ѓ є і ї ј љ њ Њ њ Ћ ћ Ґ ґ Ђ ђ Џ џ

Inne litery: Á á À à Â â Ä ä Å å Ā ā Ă ă Ã ã Æ æ Ç ç Č č Ċ ċ Ď ď Ḍ ḍ Đ đ É é È è Ê ê Ë ë Ē ē Ə ə Ě ě Ġ ġ Ḥ ḥ Ħ ħ Í í Î î Ī ī Ĭ ĭ Ï ï Ľ ľ ḻ ḷ Ñ ñ Ň ň Ṇ ṇ ṅ ṉ Ó ó Ö ö Ő ő Õ õ Ô ô Ō ō Ǒ ǒ Œ œ Ø ø Ř ř Ṛ ṛ ṟ Š š Ş ş Ṣ ṣ Ť ť Ţ ţ Ṭ ṭ Ű ű Ú ú Ü ü Ů ů Ū ū Û û Ŭ ŭ Ý ý ẏ Ẓ ẓ Ž ž ß ð Þ þ

IPA: ʈ ɖ ɟ ɡ ɢ ʡ ʔ ɸ ʃ ʒ ɕ ʑ ʂ ʐ ʝ ɣ ʁ ʕ ʜ ʢ ɦ ɱ ɳ ɲ ŋ ɴ ʋ ɹ ɻ ɰ ʙ ʀ ɾ ɽ ɫ ɬ ɮ ɺ ɭ ʎ ʟ ɥ ʍ ɧ ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ɨ ʉ ɪ ʏ ɘ ɵ ø ɤ ɚ ɛ ɜ ɝ ɞ æ ʌ ɔ ɐ ɶ œ ɑ ɒ ʊ ɯ ʰ ʷ ʲ ˠ ˤ ⁿ ˡ ˈ ˌ ː ˑ

Symbole: – — ¡ ¿ ¤ $ ¢ £ € © ® ^ ° ′ ″ ‴ ⅛ ¼ ⅜ ⅓ ½ ⅝ ⅔ ¾ ⅞ ¹ ² ³ ⁿ ⁽ ⁾ ₍ ₎ † ‡ § ‰ • ← ↑ → ↓ ↔ ↖ ↗ ↘ ↙ ‘’ „” «» ~ | ¦ − · × ÷ ≈ ≠ ± ≡ ≅ ≃ ∼ ≤ ≥ ⩽ ⩾ √ ∂ ∇ ∏ ∫ ƒ ∈ ∋ ∨ ∧ ∀ ⇐ ⇔ ⇒ ∩ ∪ ⊄ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ ∃ ∴ ∅ ∞ ◊ ¶  

Obiekty z Wikidanych użyte na tej stronie

identyfikator Gran Enciclopèdia Catalana (stary schemat): Deklaracja: P1630
identyfikator Encyclopædia Britannica Online: Deklaracja: P1630
identyfikator w Encyclopædia Universalis: Deklaracja: P1630
identyfikator NE.se: Deklaracja: P1630
identyfikator Treccani: Deklaracja: P1630
identyfikator Store norske leksikon: Deklaracja: P1630
Canadian Encyclopedia article ID: Deklaracja: P1630
identyfikator w wydaniu online Nacionālā enciklopēdija: Deklaracja: P1630
identyfikator w Hrvatska enciklopedija: Deklaracja: P1630
identyfikator Lex: Deklaracja: P1630
gatunek muzyczny: Tytuł, Etykieta: pl
reggae: Link do strony, Tytuł, Kilka deklaracji, Opis: pl

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Cytat (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytat/styles.css (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj książkę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj pismo (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Cytuj pismo/tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Dmbox (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Gatunek muzyki infobox (edytuj)
Szablon:Gatunek muzyki infobox/styles.css (edytuj)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (edytuj)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kategoria główna (edytuj)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (edytuj)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Muzyka jamajska (edytuj)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane JAM (edytuj)
Szablon:Państwo dane Jamajka (edytuj)
Szablon:Projekt siostrzany (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Rastafari (edytuj)
Szablon:Reggae (edytuj)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami (edytuj)
Szablon:Wikisłownik (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Wyróżnienie (edytuj)
Szablon:Związana kategoria (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:ISBN (edytuj)
Moduł:ISBN/wydawcy (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/group (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)

Ta strona jest w 3 ukrytych kategoriach:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Reggae”

@@ Linia 14: / Linia 14: @@
 '''Reggae''' – styl we współczesnej [[muzyka rozrywkowa|muzyce rozrywkowej]], powstały pod koniec lat 60. XX wieku w [[Kingston]] na [[Jamajka|Jamajce]].
-Stanowi najbardziej charakterystyczny gatunek [[Muzyka jamajska|muzyki jamajskiej]]. Światowy rozgłos zyskało w latach 70. dzięki twórczości [[Bob Marley|Boba Marleya]], choć wbrew powszechnej opinii nie był on jedynym prekursorem gatunku. Ukształtowało się w wyniku stopniowej ewolucji (polegającej m.in. na spowolnieniu tempa) muzyki [[ska]], poprzez przejściowy styl [[rocksteady]]. Charakterystyczny dla reggae [[rytm (muzyka)|schemat rytmiczny]], łączący wyrazistą linię basu i beat perkusyjny, określa się mianem [[riddim]]u. Reggae jest szczególnie popularne w środowisku [[ruch Rastafari|ruchu Rastafari]].
+Stanowi najbardziej charakterystyczny gatunek [[Muzyka jamajska|muzyki jamajskiej]]. Światowy rozgłos zyskało w latach 70 tych dzięki twórczości [[Bob Marley|Boba Marleya]], choć wbrew powszechnej opinii nie był on jedynym prekursorem gatunku. Ukształtowało się w wyniku stopniowej ewolucji (polegającej m.in. na spowolnieniu tempa) muzyki [[ska]], poprzez przejściowy styl [[rocksteady]]. Charakterystyczny dla reggae [[rytm (muzyka)|schemat rytmiczny]], łączący wyrazistą linię basu i beat perkusyjny, określa się mianem [[riddim]]u. Reggae jest szczególnie popularne w środowisku [[ruch Rastafari|ruchu Rastafari]].
 == Etymologia ==