National Basketball Association Draft

W drafcie każdy zespół ma numer, z którym będzie wybierał. Od 1985 przyznawanie numerów odbywa się drogą losowania, im mniej zwycięstw w sezonie, tym więcej szans na lepszy numer w drafcie.

Losowania kolejności wyboru dokonuje się przy użyciu 14 piłeczek pingpongowych ponumerowanych od 1 do 14, spośród których wyciąga się 4 (w kilkunastosekundowych odstępach), co daje 1 001 czteroelementowych kombinacji. Tysiąc z nich przypisuje się, proporcjonalnie do uzyskanych wyników, drużynom uczestniczącym w loterii. Najsłabsza otrzymuje ich 250, kolejna 199, a trzecia od końca 156 itd. (patrz tabela) Jeśli dwie drużyny uzyskały taki sam wynik w sezonie, otrzymują one średnią liczbę kombinacji przypisanych do miejsc, które zajmują (w przypadku otrzymania liczby niecałkowitej, decyduje rzut monetą i zwycięzca bierze „resztę”). Jednej kombinacji nie przypisuje się żadnej z drużyn i jeśli zostanie wylosowana, dokonuje się powtórnego ciągnięcia piłeczek.

W loterii biorą udział tylko drużyny, które nie zakwalifikowały się do play-offów, a losowanie dotyczy tylko trzech pierwszych miejsc draftu w pierwszej rundzie – pozostałe miejsca przypadają według wyników z sezonu zasadniczego. Najpierw losuje się pierwsze, potem drugie, a następnie trzecie miejsce w drafcie, każdorazowo wrzucając piłeczki z powrotem do maszyny losującej. Jeśli przy losowaniu 2. i 3. miejsca wylosowana zostanie drużyna już wybrana, losuje się ponownie, aż do skutku. Wyniki ogłasza się w kolejności odwrotnej do losowania.

W około miesiąc po ogłoszeniu kolejności wyboru (NBA Draft Lottery) odbywa się właściwy draft. Podczas specjalnej ceremonii, na której obecni są przedstawiciele klubów oraz zaproszeni gracze (około 10–15 faworytów do wysokich miejsc), ogłaszane są, począwszy od numeru 1, nazwiska wybranych.

Każdy klub ma prawo zrezygnować ze swojego wyboru, a także zaproponować wymianę numerów draftu czy zawodników już wybranych.

• Zawodnik może podpisać kontrakt z klubem NBA tylko wtedy, jeśli był choć raz zgłoszony (eligible) do draftu.
• Zawodnik może zostać zgłoszony do draftu maksymalnie dwa razy.
• Drużyna, która draftuje (wybiera) zawodnika, uzyskuje roczne prawo do negocjowania i podpisania z nim kontraktu, jeśli do 15 lipca w roku draftu zgłosi do tego chęć (tzw. Required Tender).
• Jeśli po przedstawieniu Required Tender klub nie podpisze z zawodnikiem kontraktu przed kolejnym draftem, traci do niego prawo, a zawodnik jest automatycznie zgłoszony do tego draftu.
• Jeśli zawodnik zostanie wybrany w kolejnym drafcie, a wybierający klub przedstawi Required Tender i nie podpisze z nim kontraktu przez rok, zawodnik staje się wolnym agentem i może negocjować z dowolnym klubem w lidze NBA.
• Jeśli zgłoszony gracz nie zostanie wybrany w drugim drafcie, staje się wolnym agentem.
• Jeśli gracz zostaje draftowany podczas jakiegokolwiek draftu, ale klub nie przedstawi Required Tender do 15 lipca, gracz staje się wolnym agentem następnego dnia.
• Klub może wycofać Required Tender w każdym momencie, ale tylko za zgodą gracza. W takim przypadku staje się on wolnym agentem.
• Gracz zgłoszony do draftu, ale w nim nie wybrany, staje się wolnym agentem.

Draft odgrywa olbrzymią rolę w kreowaniu znaczenia drużyn. Dzięki draftowi mało znaczące kluby stają się niekiedy potęgami w NBA. W ostatnich latach stało się tak np. w przypadku Ralpha Sampsona, Hakeema Olajuwona i Houston Rockets, Michaela Jordana i Chicago Bulls, Shaquille O’Neala i Orlando Magic, Dirka Nowitzkiego i Dallas Mavericks, LeBrona Jamesa i Cleveland Cavaliers, Carmelo Anthony i Denver Nuggets oraz Dwyane’a Wade’a i Miami Heat.

Zdarzają się też przypadki niewypałów. Najgłośniejsze w ostatnich sezonach to nr 2. dla Sama Bowiego w 1984 (przed Jordanem) i niespełnieni zwycięzcy: Pervis Ellison w 1989, Joe Smith w 1995, Michael Olowokandi w 1998, Kwame Brown w 2001, Hasheem Thabeet w 2009 czy Anthony Bennet w 2013.

Niektóre drafty uznaje się za wyjątkowo udane, świadczy o tym liczba przystępujących zawodników, ale przede wszystkim rozwój talentów wybranych zawodników. Za najsilniejsze uważa się drafty z lat:

• 1984 – Hakeem Olajuwon, Michael Jordan, Charles Barkley, John Stockton, Kevin Willis
• 1996 – Allen Iverson, Ray Allen, Kobe Bryant, Steve Nash, Ben Wallace
• 1999 – Ron Artest, Baron Davis, Lamar Odom, Shawn Marion, Manu Ginóbili
• 2003 – LeBron James, Carmelo Anthony, Dwyane Wade, Chris Bosh

Jedne ze słabszych draftów to np.:

• 1986 – (Brad Daugherty)
• 1989 (mimo kilku dobrych graczy – Shawn Kemp, Glen Rice, Tim Hardaway)
• 2000 – (Kenyon Martin)

Praktykowany podczas dołączania jednej lub więcej drużyn do ligi. Oprócz tradycyjnego naboru nowych zawodników, kończących studia, drużyny dobierają wtedy zawodników z istniejących zespołów. Aby chronić swych najlepszych graczy, aktywne drużyny wpisują pewną ich liczbę na chronioną listę. Nowy zespół (zespoły) wybierają swe typy spośród pozostałych zawodników, na zasadach przyjętych w tradycyjnym drafcie.

W drafcie NBA zostali wybrani następujący Polacy:

• Maciej Lampe – 2003 z nr 30. przez New York Knicks,
• Szymon Szewczyk – 2003 z nr 35. przez Milwaukee Bucks (nie rozegrał żadnego meczu),
• Marcin Gortat – 2005 z nr 57. przez Phoenix Suns (natychmiast przekazany do Orlando Magic),
• Jeremy Sochan – 2022 z nr 9. przez San Antonio Spurs.