Hoxha Tahsin
Hoxha Tahsin, właśc. Hasan Osman Rushiti (ur. 7 kwietnia 1811 we wsi Ninat k. Konispolu, zm. 4 lipca 1881 w Konstantynopolu) – albański astronom, polityk i działacz niepodległościowy.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polityk, astronom |
| |
Życiorys
edytujPochodził z rodziny muzułmańskiej. Był synem Osmana, nauczyciela w medresie. W latach 1822–1830 uczył się w medresie w Szkodrze. Naukę kontynuował w Janinie i w Stambule. W 1857 należał do grupy studentów osmańskich, którym Porta sfinansowała studia na paryskiej Sorbonie[1]. W Paryżu studiował filozofię i matematykę, pracował także w ambasadzie osmańskiej.
W 1869 wrócił do Stambułu, a rok później otrzymał godność rektora pierwszego osmańskiego uniwersytetu w Stambule, w tym czasie prowadził wykłady z astronomii i fizyki[2]. W nauce osmańskiej zasłynął przede wszystkim jako astronom, ale także filozof i pionier badań psychologicznych. Z jego inicjatywy w 1879 powstało czasopismo naukowe Mecmuai-Ulum. Należał do czołowych działaczy albańskiego odrodzenia narodowego (alb. Rilindja Kombëtare), pracując nad ujednoliceniem alfabetu albańskiego[1]. W 1879 był jednym z założycieli Albańskiego Towarzystwa Kulturalnego w Stambule (alb. Shoqëria Kulturore Shqiptare të Stambollit).
Imię Hoxhy Tahsina nosi jedna z ulic w północnej części Tirany.
Dzieła
edytuj- 1867: Tabela astronomike
- 1883: Bazat e kozmografise
- 1894: Njohuri mbi psilokogjine
Przypisy
edytuj- ↑ a b Sami Frashëri për Hasan Tahsinin: Gjurmuesi i së vërtetës [online], Epoka e Re [dostęp 2024-09-06] (alb.).
- ↑ Late renowned Albanian-Ottoman scholar commemorated [online], Tirana Times [dostęp 2024-09-06] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Nathalie Clayer: Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d’une nation majoritairement musulmane en Europe. KARTHALA Editions: 2007, s. 225. ISBN 978-2-84586-816-8.
- Ahmet Mehmeti, Hasan Tahsini, iluministi qe i priu zbatimit te idese kombetare