Żuanwiliowate
Żuanwiliowate (Joinvilleaceae) – monotypowa rodzina roślin jednoliściennych z rzędu wiechlinowców. Zasięg obejmuje południowo-wschodnie krańce Azji i wyspy na Oceanie Spokojnym. Należy tu tylko jeden rodzaj żuanwilia (Joinvillea) z czterema gatunkami[4][5]. Rosną one w lasach, zwykle w miejscach widnych, także wzdłuż dróg[6].
 Joinvillea ascendens | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
żuanwiliowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Joinvilleaceae Tolm. & A.C. Sm. Taxon 19: 888. 30 Dec 1970[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Joinvillea Gaudich. ex Brongn. & Gris (1861)[3] | |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Byliny z długimi, sztywnymi, dętymi łodygami o wysokości do 6 m i średnicy do 1,5 cm, wyrastającymi z mięsistego kłącza. Łodygi z węzłami i pustymi międzywęźlami[6][7].
- Liście
- Pędy ulistnione są równomiernie, dwurzędowo ułożonymi, lancetowatymi liśćmi, u nasady pochwiastymi (pochwy są otwarte). U nasady odstającej od łodygi części blaszki liściowej występuje błoniasty języczek liściowy oraz uszkowate wyrostki. Sama blaszka osiąga do 100 cm długości i 20 cm szerokości[6][7].
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostan szczytowy, silnie rozgałęziony, wiechowaty, składający się z licznych kłosów z drobnymi kwiatami. Kwiaty są obupłciowe. Okwiat składa się z dwóch, trójlistkowych okółków. Pręcików jest 6, ich dwa okółki otaczają pojedynczy słupek złożony z trzech owocolistków. W trzech komorach zalążni znajdują się pojedyncze zalążki na centralnym łożysku[6][7].
- Owoce
- Mięsisty, trójgraniasty pestkowiec, czerwony, żółty lub czarny[6][7].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd wiechlinowce (Poales), rodzina żuanwiliowate (Joinvilleaceae). Rodzina stanowi grupę siostrzaną dla Ecdeiocoleaceae[2].
Pozycja rodziny w kladogramie przedstawiającym powiązania filogenetyczne w obrębie rzędu wiechlinowców:
| wiechlinowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
rodzaj żuanwilia (Joinvillea Gaudich. ex Brongn. & Gris (1861))
- Joinvillea ascendens Gaudich. ex Brongn. & Gris
- Joinvillea borneensis Becc.
- Joinvillea bryanii Christoph.
- Joinvillea plicata (Hook.f.) Newell & B.C.Stone
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland. [dostęp 2010-11-11]. (ang.).
- ↑ Christenhusz, M. J. M., Byng, J. W.. The number of known plants species in the world and its annual increase. „Phytotaxa”, s. 201–217, 2016. Magnolia Press. DOI: 10.11646/phytotaxa.261.3.1.
- ↑ a b Joinvillea. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-02-09].
- ↑ a b c d e Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1055;. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b c d Rośliny kwiatowe. Wielka Encyklopedia Przyrody. Warszawa: Muza SA, s. 465-466. ISBN 83-7079-779-2.