Urszula Głowacka-Maksymiuk

Urszula Głowacka-Maksymiuk

Data urodzenia	2 stycznia 1939
Zawód, zajęcie	historyk, archiwista
Tytuł naukowy	doktor
Stanowisko	dyrektor Archiwum Państwowego w Siedlcach
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Urszula Głowacka-Maksymiuk (ur. 2 stycznia 1939^[1]) – polska historyk, archiwistka, doktor nauk humanistycznych.

Urszula Głowacka-Maksymiuk urodziła się 2 stycznia 1939 r. w Lubinie, powiat lipnowski (Kujawy). Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Romualda Traugutta w Lipnie (1957). W latach 1957–1962 studiowała historię z archiwistyką na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując dyplom magistra.

Pracę zawodową rozpoczęła w 1962 r. w Archiwum Państwowym m. st. Warszawy i Województwa Warszawskiego na stanowisku asystenta naukowo-badawczego. W 1964 r. przeniosła się do Oddziału Terenowego tegoż Archiwum w Siedlcach, gdzie w 1969 r. objęła funkcję kierownika. W 1976 r. oddział ten uzyskał rangę Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Siedlcach, a Urszula Głowacka-Maksymiuk została powołana na stanowisko dyrektora. Funkcję tę pełniła do przejścia na emeryturę w 2007 r.^[2]

Od początku pracy zawodowej była aktywna w działalności naukowej, opracowując i publikując wiele artykułów i rozpraw z historii regionu i źródłoznawstwa. W latach 1972–1976 pracowała (dodatkowo) w Stacji Naukowej Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych. Stacja w Siedlcach prowadziła w tym czasie dwa seminaria doktoranckie. Inną cenną inicjatywą tej placówki było wydawanie pierwszego w Siedlcach rocznika popularno-naukowego o nazwie “Siedlce”. Urszula Głowacka-Maksymiuk pełniła funkcję sekretarza redakcji tego wydawnictwa^[3].

Wykorzystując doświadczenie z wydawaniem regionalnego czasopisma, założyła w 1977 r. wydawnictwo periodyczne pod nazwą “Prace Archiwalno-Konserwatorskie”, do dziś wydawane przez Archiwum Państwowe w Siedlcach. W momencie założenia było ono jedynym w kraju własnym wydawnictwem Archiwum Państwowego o zasięgu terenowym (teren województwa siedleckiego)^[4].

Obok pracy zawodowej aktywnie działała w życiu społecznym i kulturalnym Siedlec i regionu^[5]. Przez wiele lat pełniła funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników Podlasia^[6] i prezesa Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Współpracowała z Siedleckim Towarzystwem Naukowym^[7]. Była członkiem kolegiów redakcyjnych regionalnych periodyków, jak np. “Rocznik Liwski”, “Wschodni Rocznik Humanistyczny”, “Szkice Podlaskie” itp. Była prezesem Fundacji Rozwoju Badań Regionalnych “Sigilium”^[8]. Opublikowała też wiele artykułów popularno-naukowych w regionalnej prasie.

W 1981 r. obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych. Była też wykładowcą na Akademii Podlaskiej (obecnie Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), wykładając źródłoznawstwo i archiwistykę^[9].

Dużo inicjatyw i pracy włożyła w rozwój badań regionalnych. Współpracując z innymi placówkami naukowymi (Instytutem Historii UW, Instytutem Historii Akademii Podlaskiej i innymi), organizowała sesje naukowe, których pokłosiem były wydawnictwa książkowe z historii regionu, w tym też zbiorowe monografie miast podlaskich (Siedlce, Biała Podlaska, Łuków, Węgrów), których jest też współautorką. Weszła w skład Diecezjalnej Komisji Historycznej diecezji siedleckiej^[10].

Była też organizatorką wielu wystaw dokumentów archiwalnych, zwłaszcza z okazji ważnych rocznic patriotycznych. W latach 80. XX w. współdziałała z siedlecką opozycją demokratyczną^[11].

W swoim dorobku zawodowym ma również opracowanie wielu inwentarzy zespołów akt (z zasobu Archiwum w Siedlcach), referaty na zebrania naukowe, recenzje, kwerendy naukowe w archiwach w Petersburgu i Moskwie oraz kwerendy w Archiwum Watykańskim.

Ordery

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)^[12]
• Brązowy Krzyż Zasługi (1972)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1979 i 1995)
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2022)^[13]

Nagrody

• Polcul Foundation (za działalność społeczno-kulturalną na Podlasiu (1991)^[14]
• “Aleksandria” - nagroda Prezydenta Miasta Siedlce (1996)^[15]
• Nagroda im. Ludomira Benedyktowicza (1995)

Medale, odznaki i dyplomy

• Medal Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej (1976)
• Srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci (1980)
• Srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci (1997)
• Medal za zasługi dla Siedleckiego Towarzystwa Naukowego (2005)
• Medal za Zasługi dla Muzeum Diecezjalnego i życia kulturalnego Regionu (2007)
• Medal za Zasługi dla Diecezji Siedleckiej (2016)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
• Srebrna Odznaka za zasługi dla województwa warszawskiego (1971)
• Odznaka za Zasługi dla Archiwistyki (1978)
• Dyplom “Piękniejsza Polska. Ruch pod patronatem Prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego” przyznany za “tworzenie piękna, którym możemy szczycić się przed światem” (2004)

Książki

• Gubernia Siedlecka w latach rewolucji 1905-1907, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, s. 187, ISBN 8301057815 : 9788301057817
• Ulice Siedlec. Historia, patroni, zabytki, Siedlce 1997, s. 172, ISBN : 839069350X
• Aleksandra z Książąt Czartoryskich Ogińska, Siedlce 2003, ISBN 83-906935-8-5
• Inwentarz dóbr klucza siedleckiego z 1776, współautor Janina Gardzińska, Siedlce-Warszawa 2005, s. 152, ISBN 8391995313, 9788391995310
• Źródła do dziejów regionu, współredaktor Grzegorz Welik, Siedlce, ISBN 9788390693576, 8390693577
• Unici Podlascy – Martyrologia Unitów Podlaskich w świetle najnowszych badań naukowych, współredaktor prof. dr hab. Jerzy Skowronek, t. 1, Siedlce 1996, s. 354, ISBN 9788390606804, 8390606801
• Józefów (14 kwietnia 1940), Siedlce 1989, s. 39 – broszura rocznicowa

Artykuły

• Chłopi regionu bialskopodlaskiego w rewolucji 1905-1907, “Rocznik Bialskopodlaski”, t. III: 1995, s. 99-110
• Erazm Chejło - bojownik rewolucji 1905 roku, “Zeszyty Metodyczne. Vademecum Działacza Kultury”, nr 4, cz. 1, s. 59 – 67, Siedlce 1982, [wyd. Centrum Kultury i Sztuki Województwa Siedleckiego i Muzeum Okręgowe w Siedlcach]
• Łuków i okolice rewolucji 1905-1907 roku, [W:] Łuków i okolice w XIX i XX wieku, Materiały z sesji naukowej z okazji 750-lecia miasta Łukowa, pod red. Romualda Turkowskiego, Warszawa 1989, s. 73-81
• Odezwy Siedleckiego Komitetu Robotniczego PPS z okresu rewolucji 1905-1907, “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, z. 3, 1982, s. 123-136
• Powiat węgrowski w latach rewolucji 1905-1907 [W:] Węgrów. Dzieje miasta i okolicy w latach 1441-1944, Węgrów 1991, s. 199-210
• PPS i Bund w latach rewolucji 1905-1907 na terenie guberni siedleckiej w świetle akt Zarządów Żandarmerii, “Rocznik Mazowiecki”, t. 6: 1976, s. 205-220
• Reperkusje rewolucji październikowej na Podlasiu i Wschodnim Mazowszu, “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, z. 2, 1980, s. 44-48
• Rewolucja 1905-1907 w regionie bialskim, [W:] Z nieznanej przeszłości Białej i Podlasia, praca zbiorowa, wstęp Jerzy Skowronek, opracowanie Tadeusz Wasilewski i Tadeusz Krawczak, Biała Podlaska 1990, s. 309-327
• Rewolucja 1905-1907 w Siedleckiem, [W:] Społeczeństwo Siedleckie w walce o wyzwolenie narodowe i społeczne, praca zbiorowa pod red. J. R. Szaflika, Warszawa 1981, s. 53-58
• Rola carskiej administracji i wojska w likwidacji Unii na Podlasiu [W:] Unici Podlascy, t. 1: Martyrologia Unitów Podlaskich w świetle najnowszych badań historycznych, Siedlce 1996, s. 113-132
• Siedlce stolicą województwa, [W:] Siedlce 1448-1995, praca zbiorowa pod red. Edwarda Pawłowskiego, Siedlce 1996, s. 197-232
• Strajk robotników w Międzyrzecu w okresie rewolucji 1905-1907, “Rocznik Międzyrzecki”, t. 4: 1972, s. 175-182
• Tydzień Archiwów Polskich, “Siedlce”, II, Siedlce 1975, s. 125-126
• Walka o język polski w szkole i administracji w latach rewolucji 1905-1907 na terenie guberni siedleckiej, “Szkice Podlaskie”, 1983, s. 43-58, Siedlce 1983
• Wieś siedlecka w okresie rewolucji 1905-1907, [W:] Wieś, Chłopi, Ruch Ludowy Państwo, praca zbiorowa, Warszawa 1996, s. 314-323
• Wydarzenia rewolucyjne lat 1905-1907 w Siedlcach, [W:] Rewolucja 1905-1907 na Mazowszu i Podlasiu [praca zbiorowa], Warszawa 1968, s. 141-153
• Zasób aktowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Siedlcach (zawartość źródłowa), “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, z. 1, 1977, s. 46-77
• Źródła archiwalne do badań językoznawczych w zasobie Archiwum Państwowego w Siedlcach, “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, z. 5, 1986, s. 3-6
• Źródła do badań nad historią regionu siedleckiego w okresie kształtowania się władzy ludowej, “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, z. 2, 1980, s. 57-66
• Źródła do dziejów Sokołowa Podlaskiego, [W:] Dzieje Sokołowa Podlaskiego i jego regionu, Warszawa 1981, s. 331-346
• Przyjęcie Najjaśniejszego Pana Stanisława Augusta Króla Polskiego, Wielkiego Książęcia Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego, Żmudzkiego, Kijowskiego, Wołyńskiego, Podolskiego, Inflanckiego, Smoleńskiego, Siewierskiego i Czernichowskiego, Pana Naszego Miłościwego w Siedlcach 1783, “Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Województwa Siedleckiego”, współaut. Janina Gardzińska, z. 9, 1995, s. 64-114
• Właściciele Siedlec. Pruszyńscy, Siedleccy, Olędzcy, Czartoryscy, [W:] “Prace Archiwalno-Konserwatorskie”, z. 10, s. 5-28
• Akta Sądu Okręgowego w Siedlcach z lat 1876-1915 (Historia urzędu, system kancelaryjny, zawartość aktowa), [W:] “Prace Archiwalno-Konserwatorskie”, z. 11, 1999, s. 51-63
• Towarzystwo kredytowe miejskie (historia, typ kancelarii, zawartość źródłowa akt), [W:] “Prace Archiwalno-Konserwatorskie”, z. 12, 2001, s. 77-116
• Miasto rezydencjonalne księżnej Aleksandry Ogińskiej, [W:] “Prace Archiwalno-Konserwatorskie”, z. 13, 2002, s. 9-22
• Zarządy Żandarmerii w guberni siedleckiej (historia, typ kancelarii, wartość źródłowa akt), [W:] “Szkice Podlaskie”, t. 8, 2001, s. 141-150
• Dwór księżnej Aleksandry Ogińskiej jako ośrodek życia kulturalnego na Podlasiu, [W:] “Szkice Podlaskie”, t. 10, 2002, s. 9-16
• Wydarzenia rewolucji 1905 roku w guberni siedleckiej, [W:] Dziedzictwo Rewolucji 1905-1907, Warszawa-Radom 2007, s. 289-300
• Ziemianie w akcji gminnej i tajnym nauczaniu na przełomie XIX i XX wieku, [W:] Szlachta podlaska od połowy XIX wieku do II Rzeczypospolitej, Siedlce 2012
• Polskie procesy informacyjne przed prowizjami biskupów i opatów w seriach: Processus Consistorailes i Processus Datarie Archiwum Watykańskiego (1588-1906), opracowanie naukowe Wiesława Cichosz, Hieronim Fokciński, Urszula Głowcka-Maksymiuk, publikacja: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 1915, s. 126

• Urszula Głowacka-Maksymiuk – publikacje w bazie WorldCat. worldcat.org. [dostęp 2015-12-07].