Tramwaje w Ałmaty

Tramwaje w Ałmaty

tramwaj
Tramwaj Tatra KT4DtM
Państwo	Kazachstan
Lokalizacja	Ałmaty
Operator	Ałmatyelektrotrans
Liczba linii	2
Lata funkcjonowania	1937–2015
Infrastruktura
System tramwajowy w 2015 r.
Długość sieci	31,5 km
Rozstaw szyn	1524 mm
Liczba zajezdni	1
Multimedia w Wikimedia Commons

Tramwaje w Ałmaty Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   stancija Żetysu ulica Żetysujskaja Zielonyj Bazar ulica Puszkina ulica Makatajewa ulica Panfiłowa CUM ulica Nauryzbaja ulica Sejfullina ulica Makatajewa A ulica Panfiłowa zajezdnia ulica Tole bi Bania ulica Tole bi ulica Kunajewa ulica Szewczenko A ulica Furmanowa Żełtoksan ulica Szewczenko Nikolskij rynok ulica Bajtursynowa ulica Szagabutdinowa ulica Mukanowa ulica Bajzakowa ulica Manasa ulica Auezowa ulica Szewczenko Ałatau (A) st. m. „Ałatau” ulica Satpajewa ulica Buchar Żyrau ulica Timiriazewa ulica Żarokowa prospiekt Gagarina ulica Rozybakijewa ulica Turgut Ozała SSZ ulica Kabłukowa Profilaktoryj KazNAI ulica Nawoi ulica Mustafina Poliklinika ulica Torajgyrowa stancija Orbita ATU ulica Muratbajewa ulica Żumalijewa ulica Bajzakowa ulica Auezowa ulica Żarokowa prospiekt Gagarina ulica Rozybakijewa ulica Turgut Ozała Dietskaja poliklinika ulica Tlendijewa Awtowokzał „Sajran” mikrorajon „Aksaj” Kazachtielekom mikrorajon „Aksaj-2” mikrorajon „Aksaj-3” stancija Aksaj

Tramwaje w Ałmaty – system transportu tramwajowego działający w latach 1937–2015 w największym mieście Kazachstanu, Ałmaty (stolicy Kazachstanu w latach 1991–1997). Pierwsze tramwaje ruszyły w tym mieście w 1937 r. Największy rozwój sieci oraz taboru nastąpił w 1990 r. W latach 90. XX w. sieć znacznie podupadła.

Miasto Ałmaty zostało założone przez Rosjan w 1854 r. W latach 30. XX wieku Ałmaty zaczęły szybko się rozwijać, w latach 1927–1939 liczba ludności wzrosła pięciokrotnie, dodatkowo gęsto zamieszkane były tereny, które znajdowały się poza administracyjnymi granicami miasta. Wówczas w Europie Zachodniej nastąpił dość szybki rozwój motoryzacji indywidualnej, który spowodował podupadanie sieci tramwajowych. W ZSRR ze względu na słaby rozwój motoryzacji oraz uboższe społeczeństwo, ten środek transportu świetnie się rozwijał. Oficjalna decyzja co do budowy sieci tramwajowej w Ałmaty nastąpiła 23 sierpnia 1934. Największym problemem przy budowie sieci były braki w zaopatrzeniu oraz niedobór wykwalifikowanych robotników i inżynierów^[1].

Tramwaje w Ałmaty uruchomiono 7 listopada 1937 na trasie od „Wokzał 2” (dworzec 2) do „Ujgurskoj” do zajezdni. Początkowo Ałmaty otrzymały 5 wagonów silnikowych serii H oraz pięć doczep serii M. Posiadany ilostan taboru był zbyt mały jak na miasto tej wielkości, jednakże w tym czasie przemysł elektromaszynowy w ZSRR nie był w stanie zaspokoić potrzeb wszystkich nowo powstałych sieci tramwajowych^[1]. Przez 50 lat sieć się stopniowo rozwijała^[2]. Do Ałmaty zaczęto sprowadzać kolejne tramwaje, często używane wcześniej w Moskwie (serie: S, MA i PA oraz LM/LP-33); tramwaje te służyły do końca lat 70. XX wieku. W latach 50. XX wieku do Ałmaty zaczęto sprowadzać tramwaje KTM-1. W latach 70. XX wieku nastąpiła wymiana przedwojennego taboru na wyprodukowane w Rydze wagony RVR^[1]. Największy rozwój sieć osiągnęła w 1990 r. Wówczas długość sieci wynosiła 92 km, na których jeździło 10 linii. Natomiast w dwóch zajezdniach stacjonowało 180 wagonów^[2].

Lata 90. XX wieku przyniosły likwidację wielu odcinków, część tras była zamykana ze względu na budowę metra. W 1999 wycofano ostatnie poradzieckie tramwaje, które zastąpiono przez używane tramwaje z dawnego NRD. Początkowo było to 50 berlińskich Tatr KT4D. Następnie do miasta zaczęto sprowadzać Tatry T3D oraz Tatry T4D. W 2013 sprowadzono z Berlina 17 wagonów Tatra KT4DtM, które zastąpiły dotychczas eksploatowane tramwaje. Stuprocentowy udział tramwajów sprowadzonych z zachodu był ewenementem w Kazachstanie^[2]. Ałmaty wyróżniały się także stosowaniem niestandardowych odbieraków prądu, wytwarzanych przez połączenie podstawy odbieraka połówkowego ze ślizgaczem z liry^[3]. W wyniku przeprowadzonej kontroli stanu technicznego torowisk w okresie 20–26 października 2015 r., podjęto decyzję o wstrzymaniu kursowania tramwajów. Ostatni raz tramwaje na ulice miasta wyjechały 30 października 2015 r.^[4]

W 2012 r. w Ałmaty funkcjonowały dwie linie tramwajowe^[2]:

Linia	Trasa
	Aksaj ↔ Żetysu
	Orbita ↔ Żetysu

Sieć była obsługiwana przez jedną zajezdnię, która została wybudowana w 1937 r.^[1]

Tabor tramwajowy w Ałmaty reprezentowały wagony produkcji czechosłowackiej firmy ČKD Tatra KT4 i Tatra T3 sprowadzone z byłych Niemiec Wschodnich. Jedyny eksploatowany tramwaj Tatra T3D pełnił rolę wagonu kawiarenki. Łącznie w Ałmaty w dniu likwidacji było 18 tramwajów^[5]:

Zdjęcie	Typ	Eksploatacja od	Liczba
	Tatra KT4DtM	2013	17
	Tatra T3D	2011	1
Łączna liczba:			18

• historia tramwajów w Ałmaty (ros.)
• transphoto.ru (ros.)