Tadeusz Gdula
 Tadeusz Gdula w 1935 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Poseł na Sejm III, IV i V kadencji (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Tadeusz Jan Gdula (ur. 18 stycznia 1890 w Skawinie[1], zm. 19 grudnia 1985) – polski nauczyciel, działacz społeczny, samorządowy i związkowy, burmistrz Chrzanowa, polityk, poseł na Sejm III, IV i V kadencji w II RP, członek władz Rady Obwodowej Obozu Zjednoczenia Narodowego w Chrzanowie w 1937 roku[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Macieja i Gabrieli[1] z domu Świdowskiej. Ukończył gimnazjum w Podgórzu-Krakowie, zdając maturę w 1909 roku, i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego[1] z dyplomem nauczyciela szkół średnich.
W latach 1912–1914 działał w Polowych Drużynach Sokolich[1], następnie służył w 56 pułku piechoty armii austriackiej, od czerwca 1915 roku do lutego 1919 roku przebywał w niewoli rosyjskiej. W latach 1919–1920 walczył w WP jako ochotnik, w 1921 roku przeszedł do rezerwy w stopniu podporucznika. Uczestniczył w akcji plebiscytowej na Śląsku, był ochotnikiem w Legionie Zaolziańskim i organizatorem powiatowego Komitetu Walki za Śląsk Zaolziański.
W 1919 roku pracował jako nauczyciel w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, następnie jako nauczyciel języka polskiego i łaciny w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Chrzanowie.
W latach 1933–1939 był burmistrzem miasta Chrzanowa. Był założycielem i przez wiele lat szefował ZHP w tym mieście, był prezesem Związku Strzeleckiego i Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny na powiat chrzanowski.
Pełnił wiele innych funkcji w Chrzanowie, m.in.: prezesa organizacji powiatowej BBWR, wojewódzkiego inspektora Organizacji Młodzieży Pracującej.
Był też działaczem związkowym, m.in. w 1928 roku współtworzył oddział Bezpartyjnego Zrzeszenia Robotników im. Józefa Piłsudskiego (później pod nazwą Gospodarczy Związek Zawodowy Robotników Przemysłu Metalowego w Polsce), od 1929 roku był wiceprezesem Konfederacji Związków Zawodowych, od 1931 członkiem Polskiego Bezpartyjnego Zespołu Pracy, w okresie 1931–1936 – wiceprezesem Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Górniczego (1931–1936), w latach 1931–1937 był organizatorem i członkiem Rady Okręgowej Związków Związków Zawodowych (ZZZ) w Krakowie i równocześnie członkiem prezydium Centralnego Wydziału Zawodowego ZZZ, prezesem Związku Pracowników Państwowych i Samorządowych w Chrzanowie. Był współorganizatorem i członkiem Rady Nadzorczej oraz członkiem Wydziału Wykonawczego Zjednoczenia Polskich Związków Zawodowych.
W wyborach parlamentarnych w 1930 roku został posłem na Sejm III kadencji (1930–1935) z listy nr 1 (BBWR) z okręgu nr 42 (Kraków-powiat). Należał do klubu BBWR i pracował w komisjach: ochrony pracy (w której był sekretarzem), opieki społecznej i inwalidzkiej. W wyborach parlamentarnych w 1935 roku został ponownie wybrany posłem na Sejm IV kadencji (1935–1938) 62 106 głosami z listy państwowej z okręgu nr 82, obejmującego powiaty: krakowski i chrzanowski. Należał do klubu Parlamentarna Grupa Pracy (w którym był sekretarzem). Pracował w komisjach: administracyjno-samorządowej, pracy, zdrowia społecznego i opieki społecznej. W wyborach parlamentarnych w 1938 roku został kolejny raz wybrany posłem na Sejm V kadencji (1938–1939) z listy państwowej z okręgu nr 82, obejmującego powiaty: krakowski i chrzanowski. Należał do klubu OZN. Pracował w komisjach: administracyjno-samorządowej, budżetowej (zastępca przewodniczącego), inwestycji, pracy (przewodniczący), regulaminowej, zdrowia społecznego i opieki społecznej[3].
W 1937 został wybrany wiceprezesem Związku Miast Małopolskich[4] i pełnił tę funkcję do 1939[5]. Od 1937 roku był działaczem OZN.
Po wybuchu II wojny światowej działał w Armii Krajowej.
Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XXVa, rząd zachodni, grób numer 7)[6]. Pogrzeb odbył się 21 grudnia 1985 o godzinie 12:30.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)[7],
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1],
- honorowy obywatel miasta Chrzanowa[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 198. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
- ↑ Zjazd organizacyjny Organizacji Wiejskiej Obozu Zjednoczenia Narodowego w Krakowie, dnia 5.IX.1937 r. Kraków : [s.n.], 1937 (Kraków : L. Dudek), s. 34.
- ↑ a b Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Tadeusz Gdula. [dostęp 2012-06-24].
- ↑ Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937.
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
- ↑ Internetowy lokalizator grobów [online], www.rakowice.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-27].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 163, poz. 270
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Burmistrzowie miast II Rzeczypospolitej
- Członkowie Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny
- Członkowie Polowych Drużyn Sokolich
- Członkowie Związku Miast Małopolskich
- Ludzie urodzeni w Skawinie
- Ludzie związani z Chrzanowem
- Odznaczeni Orderem Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Polscy nauczyciele
- Posłowie na Sejm III kadencji (1930–1935)
- Posłowie na Sejm IV kadencji (1935–1938)
- Posłowie na Sejm V kadencji (1938–1939)
- Posłowie na Sejm II Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1985