Torpeda superkawitacyjna

Torpeda superkawitacyjna – typ torpedy wykorzystujący zjawisko superkawitacji do osiągania bardzo dużych prędkości. Może być wykorzystywana ofensywnie – do zatapiania wrogich jednostek, lub defensywnie – do niszczenia pocisków zagrażających danej jednostce^[1].

Prace nad torpedami zostały rozpoczęte w latach 60. w ZSRR, a w USA od 1997 roku^[2].

Pocisk porusza się w bąblu gazowym, dzięki czemu nie napotyka oporu lepkościowego wody i może rozpędzić się do prędkości nawet 200 węzłów^[1] (370 km/h). Dotychczas torpedy mogły osiągać maksymalnie prędkość 80 węzłów. Torpeda superkawitacyjna ma zasięg ok. 8 km, a więc znacznie mniejszy od tradycyjnych^[2].

W rosyjskich torpedach superkawitacyjnych są wykorzystywane silniki rakietowe, natomiast napęd amerykańskich i niemieckich pocisków jest nadal tajemnicą. Jedynymi wprowadzonymi dotąd do służby torpedami superkawitacyjnymi są rosyjskie torpedy WA-111 Szkwał. Marynarka wojenna USA zapowiada, że torpedy superkawitacyjne mają być na wyposażeniu okrętów amerykańskich prawdopodobnie nie wcześniej niż za 15 lat^[kiedy?][1].

Prototypy torped superkawitacyjnych posiadają kraje:

• Niemcy – Superkavitierender Unterwasserlaufkörper firmy Diehl BGT Defence GmbH & Co
• USA – Supercavitating High-Speed Body,
• Rosja – WA-111 Szkwał.

Minusem takich torped jest jej wyjątkowo głośna praca oraz brak (lub utrudniona) możliwości manewrów i naprowadzania. Dźwięk wynika nie ze sposobu napędu, tylko z samego zjawiska kawitacji. Po użyciu torpedy superkawitacyjnej bardzo łatwo może zostać zlokalizowane miejsce wystrzelenia^[1]. Jednostka podwodna zostanie wtedy namierzona i istnieje duże zagrożenie jej zniszczenia. Czyni to tego typu torpedę raczej systemem defensywnym, niż ofensywnym^[3]. Pierwotnie torpedy superkawitacyjne miały być używane po wystrzeleniu przez jednostkę przeciwnika torpedy klasycznej. W torpedach klasycznych stosowane jest początkowo sterowanie przewodowe przez załogę okrętu, a potem (po uchwyceniu celu przez urządzenia naprowadzające torpedy) samonaprowadzanie. Torpeda superkawitacyjna miała być wystrzeliwana zaraz po usłyszeniu dźwięku wystrzelonej torpedy (lub torped) w stronę, z której wystrzelono torpedy. Zakładano, że załoga takiego okrętu słysząc dźwięk błyskawicznie zbliżającej się torpedy superkawitacyjnej będzie musiała gwałtownie zmienić głębokość i położenie okrętu, aby zejść z jej trasy. W przypadku takich gwałtownych manewrów doszłoby do zerwania przewodów sterujących torped klasycznych, zanim ich urządzenia naprowadzające uchwyciły atakowany okręt. Od roku 2000 trwają prace nad wyposażeniem torped superkawitacyjnych w możliwość sterowania, aby stały się one skuteczną bronią ofensywną^[2].

Wśród systemów obronnych zdolnych do zwalczania tego typu torped wskazać należy przede wszystkim wprowadzanie od 2005 roku na uzbrojenie jednostek floty, działających w oparciu o amunicję superkawitacyjną, systemów zwalczania niewielkich celów podwodnych RAMCS.

Rosyjski okręt podwodny "Kursk", który zatonął w 2000 roku, miał na pokładzie torpedy superkawitacyjne typu Szkwał. Jedną z możliwych przyczyn zatonięcia okrętu mógł być wybuch takiej torpedy.

• Superkawitacja
• High-Speed Undersea Weapon
• Superkavitierender Unterwasserlaufkörper
• Torpeda WA-111 Szkwał
• AN/AWS-1 Rapid Airborne Mine Clearance System
• rakietotorpeda

• Supercavitating Torpedo. [dostęp 2010-12-08]. (ang.).