Wikiprojekt:Powiat radomski/Radom/Dopracowywanie artykułów/Radom

Radom
	miasto na prawach powiatu
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Prawa miejskie	ok. poł. XIIIw
Prezydent	Andrzej Kosztowniak
Powierzchnia	111,71 km²
Populacja (2006); • liczba ludności; • gęstość	; 225 845; 2 022 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 48
Kod pocztowy	26-600 do 26-621
Tablice rejestracyjne	WR,
	Położenie na mapie Polski Radom
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Radom
	51°24′N 21°10′E/51,400000 21,166667
SIMC	0972750
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

WSTĘPNE UWAGI ===>>>>

- przypisy do źródeł (OBOWIĄZKOWO) - foty - nie jakies tam pstrykane wariatem. i nie idziemy na ilośc. profesjonany sprzet i atrakcyjne ujecia. mniej a efektowniej. - ujednolicenie kolorystyki szablonów, nagłówków tabel. - stylistyka rysunków (czcionka Arial, kolorystyka etc.)

Radom – miasto - powiat grodzki - w centralnej Polsce w województwie mazowieckim nad rzeką Mleczną. Największy ośrodek miejski w widłach Wisły i Pilicy. Stolica diecezji radomskiej. Centrum administracyjne i kulturalne regionu radomskiego.

Siedziba delegatury władz województwa mazowieckiego (Dawny gmach komisji województwa sandomierskiego)

Położenie

...

Struktura przestrzenna

Ogólnie o rozwoju przestrzennym miasta i jego strukturze.

MAPA: rozwój prestrzenny Radomia (--> 'Kalinowski')

Historia

Osobny artykuł: Historia Radomia.

Kazimierz III Wielki - zastał Radom drewniany a zostawił murowany

  XV w. - kolor zółty
  XVII w. - kolor jasnozielony
  XIX w. - kolor ciemnozielony
Na mapie zaznaczono miasta pełniące rolę stolicy województwa (Sandomierz - do 1795; Radom - lata 1816-1838) oraz miasta pełniące role stolic powiatów.]]

VIII-IX wiek – istnieje osada w dolinie rzeki Mlecznej (w rejonie dzisiejszego Starego Miasta)
II połowa X wieku – budowa grodu obronnego
1155 – pierwsza pisana wzmianka o Radomiu w bulli papieża Hadriana IV
1233 - pierwsza pisemna wzmianka o kasztelanie radomskim - Marku.
II połowa XIII wieku – Stary Radom otrzymał prawa średzkie
1340 – Kazimierz III Wielki założył Nowy Radom
1360 – Radom otrzymał prawo magdeburskie
1360-1370 - Kazimierz Wielki funduje mury miejskie, zamek królewski, ratusz i kościół farny pod wezwaniem świętego Jana Chrzciciela
1383 – na sejmie w Radomiu obrano Jadwigę, córkę Ludwika Węgierskiego, królową Polski
1401 – w Radomiu zawarto unię wileńsko-radomską unię Polski z Litwą

. . . . .

Kalendarium + materiał ikonograficzny (m.in Nihil Novi, Kazimierz Wielki etc)

Zabytki

Ogólnie o grupach zabudowy zabytkowej (Stare Miasto, Nowe Miasto, Dzielnica XIXw)

MAPA: centrum z zaznaczeniem lokalizacji zabytków.

Liczne linki do opisów obiektów.

Na spodzie szablon o placach.

Spis ulic w wikiportalu.

Transport i komunikacja

Drogi

Kolej

Lotnictwo

Transport zbiorowy

MAPA - 'radomski węzeł komunikacyjny' z zaznaczeniem: przebiegu miejskich odcinków tras nr 7,9,12, linii kolejowych, przystanków kolejowych, numery dróg i magistrali kol., kierunki (miasta), lotniska

FOTY - autobus na CNG (nowe!), lotnisko

Nauka i edukcja

szczegółowy wykaz w wikiportalu.

tutaj ogólnie o historii i aktualne dane.

FOTO: politechnika radomska (nowe!)

Kultura i sztuka

FOTO - teatr oraz multipleks

Sport

FOTO - kartodrom (nowe!)::

Radomianie

tutaj dałbym: - znane osoby powiązane z Radomiem - honorowych obywateli - parlamentarzystów

obowiązkowo materiał ikonograficzny::

Tabela: liczna mieszkancow Radomia na przestrzen dziejów.

Rok	Liczba mieszkańców [tys.]	Źródło danych
2006	225,845	^[1]
1997	237,902	^[2]
1990	ok. 225	^[3]
1980	ok. 180	^[4]
1970	159,277	^[5]
1958	127,092	^[6]
1955	116,647	^[5]
1950	84,429	^[6]
1946	69,455	^[5]
1942	ok. 120	^[5]
1938	90,059	^[5]
1921	61,599	^[5]
1914	55,107	^[5]
1910	48,934	^[6]
1906	42,476	^[6]
1901	30,672	^[5]
1897	26,906	^[6]
1893	24,961	^[6]
1892	20,461	^[5]
1880	15,599	^[6]
1857	7962	^[6]
1839	5,236	^[5]
1827	4,302	^[6]
1820	3,869	^[6]
1811	2,550	^[6]
1765	1,370	^[6]
1660	0,395	^[6]
1629	0,840	^[6]
1564	1,800	^[6]
1554	ok. 2	^[7]
XIw	ok. 0,4	^[8]
więcej...

Media

szczegółowy wykaz w wikiportalu. tutaj ogólnie o historii mediów i aktualne dane.

FOTO - maszty radiostacji Wacyn (nowe!)::

Przypisy

↑ Wg danych dost. przez UM Radom do PKW w 2006r Wybory Samorządowe 2006
↑ Kwietniewska-Talarczyk M.. (red.), Radom w drodze do przyszłości, NORPOL Kraków 1997.
↑ Piasecki K., Radomskie szlaki piesze, Wyd. PTTK Warszawa 1990.
↑ Witkowski St. (red.), Województwo radomskie, NRWP Łódź 1980.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Witkowski St. (red.), Radom. Dzieje miasta w XIX i XXw, PWN Warszawa 1985.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Jędrzejewicz J. (red.), Radom. Szkice z dziejów miasta, Arkady Warszawa 1961.
↑ Piątkowski S., Wczoraj i Dziś Radomia, 4, 5 (1999).
↑ Kalinowski W. (red.), Urbanistyka i architektura Radomia, Wyd. Lubelskie 1979.

Bibliografia

[pkw_wybory-1] Wg danych dost. przez UM Radom do PKW w 2006r Wybory Samorządowe 2006

[seria-2] Kwietniewska-Talarczyk M.. (red.), Radom w drodze do przyszłości, NORPOL Kraków 1997.

[szlaki-3] Piasecki K., Radomskie szlaki piesze, Wyd. PTTK Warszawa 1990.

[wojewodztwo-4] Witkowski St. (red.), Województwo radomskie, NRWP Łódź 1980.

[dzieje-miasta-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Witkowski St. (red.), Radom. Dzieje miasta w XIX i XXw, PWN Warszawa 1985.

[przyszlosc-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Jędrzejewicz J. (red.), Radom. Szkice z dziejów miasta, Arkady Warszawa 1961.

[widzr_4_5-7] Piątkowski S., Wczoraj i Dziś Radomia, 4, 5 (1999).

[kalinowski-8] Kalinowski W. (red.), Urbanistyka i architektura Radomia, Wyd. Lubelskie 1979.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Hasła przekrojowe	Historia Żydów w Radomiu
Radom do 1795	Konfederacja radomska (1767) Nihil novi (1505) Piotrówka Puszcza Radomska Statut Łaskiego (1505) Trybunał Skarbowy Koronny (1613–1764) Unia wileńsko-radomska (1401) Zamek Królewski i Dom Starościński (1370)
Radom pod zaborami	2 BS (?–1914) 3 ppl (1819–1820) 4 phuz (1803–1804) 5 ppl (1815–1831) Cm. ewangelicki (1833) Cm. rzymskokatolicki (1812) Cm. żydowski (1831) Cyrkuł radomski (1795–1809) Departament radomski (1810–1815) Dziennik Departamentowy Radomski Dz.Urz. Guberni Radomskiej (1845–1866) Dz.Urz. Guberni Sandomierskiej (1838–1844) Gubernia radomska (1844–1915) Gubernia sandomierska (1837–1844) Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska Komisja Szkolna Ziemi Radomskiej (1915–1917) Obwód radomski (1816–1842) Synagoga (1884) Park im. Tadeusza Kościuszki (1827) Stary Ogród (1820) Teatr Rozmaitości (1809) województwo sandomierskie (1816–1837) Wiadomości Gubernialne Guberni Radomskiej
Radom od 1918	2 dappanc (1945–1949) 2 pal (1948) 24 pp (1918) 60 lpsz (1958–2000) 72 pp (1922–1939) 93 pp (1939) Biało-Czerwone Iskry (1969) Dystrykt radomski (1939–1945) Dzień Dobry Ziemi Radomskiej (1934–1939) Fabryka Broni „Łucznik” Getto radomskie Głos Radomski Kocioł radomski (1939) MUBP Radom (1945–1954) Obwód Radom AK Orlik (1998) Radomer Cajtung Radomer-Kielcer Cajtung Radomer Leben Radomer-Kielcer Leben Radomer Sztyme Radomer Wochenblat Radomskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Radoskór” strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu (1981) województwo radomskie (1976–1998) „W Służbie Narodu” wydarzenia radomskie (1976) „Życie Robotnicze”

Aktywne	AZS Uniwersytet T-H Radom Broń Radom Czarni Radom Czwórka Radom Radomiak Radom Radomka Radom Rosa Radom RLTL ZTE Radom Sokół Radom Start Radom Wodnik Radom Zamłynie Radom
Nieistniejące	Barkochba Radom Jadar Radom Makabi Radom LSV Radom RKS Radom