Raw

Raw (ang. raw, surowy; często błędnie zapisywane jako "RAW"^[1]) – ogólne określenie formatów zapisu plików zawierających nieprzetworzonych (surowych) danych. Zazwyczaj pliki raw są kontenerami i zawierają również dodatkowe dane.

W fotografii cyfrowej rejestracja zdjęć jako raw pozwala na zachowanie najwyższej wierności odwzorowania obrazu oferowanej przez aparat, dając możliwość dokładnej obróbki pliku na komputerze. Dane w pliku raw mogą zostać skompresowane bezstratnie^[2].

Format raw charakteryzuje się dużym zakresem tonalnym, brakiem kompresji stratnej i zawiera zazwyczaj 12 lub 14 bitów na piksel (w odróżnieniu od 8-bitowych plików JPEG). Plik w formacie raw uważa się za cyfrowy odpowiednik negatywu, a jego konwersję za wywoływanie^[3]. Wywołanie pliku raw można powtarzać dowolną liczbę razy np. dla różnego balansu bieli czy różnych metod demozaikacji w celu odszumienia zdjęcia. Nie jest możliwy natomiast proces odwrotny – nie można przekształcić zdjęć np. z formatu JPEG na format raw, bo część danych uległa bezpowrotnej utracie (pominięciu) w wyniku kompresji stratnej.

W odróżnieniu od zapisu w formacie JPEG albo TIFF, plik raw zawiera zawsze „surowe” (ang. raw) dane z matrycy światłoczułej oraz, zazwyczaj, osadzone w metadanych pliki JPEG w różnych rozmiarach, używane w celu szybkiego podglądu przez oprogramowanie komputerowe^[4][5][6]. Tenże podgląd jest również wykorzystywany w wewnętrznej przeglądarce zdjęć aparatu, w celu zminimalizowania czasu generowania podglądu i zmniejszenia zapotrzebowania na moc obliczeniową^[7].

Praktycznie każdy producent aparatów stosuje własny (niezgodny z innymi) format plików typu raw. Kontener zawiera najczęściej mieszankę:

• struktur zamkniętych, własnościowych (sposób zapisu surowych danych, część metadanych; odczyt możliwy jest poprzez inżynierię odwrotną^[8], co czasem jest trudne lub wręcz niemożliwe dla specjalistycznego sprzętu^[9]),
• otwartych, własnościowych, z oficjalnie upublicznioną dokumentacją (pliki JPEG osadzone w kontenerze),
• całkowicie otwartych struktur (Exif, IPTC, standard ISO: XMP^[10])
• opcjonalnie podpis cyfrowy w celu zachowania integralności (utrudnienia lub uniemożliwienia retuszu zdjęcia)^[11]

Aby umożliwić łatwą wymianę takich plików, firma Adobe opracowała jego nową odmianę, DNG (skrót z ang. digital negative), która w założeniu ma się stać standardem. Jedną z pierwszych firm wspierających DNG był Pentax, wprowadzając ten format zapisu w modelach K10D, K200D i późniejszych. Inne firmy wspierające format raw to Leica, Ricoh, Casio czy też Hasselblad.

Wiele konkursów fotograficznych wymaga plików raw (lub zastrzega możliwość zażądania) w celu udowodnienia, że zdjęcie nie zostało zretuszowane^[12][13][14], a brak dostosowania do wymogu oznacza dyskwalifikację^[15]. Prawnicy zalecają niepublikowanie plików raw w celu łatwiejszego udowodnienia autorstwa w przypadku procesu o naruszenie praw autorskich.^[16][17]

Dodatkowo formaty typu raw są niezbędne w specjalistycznym sprzęcie, np. medycznym (np. tomograf, rezonans magnetyczny)^[18] lub służącym do badań naukowych^[19], pozwalając na większą precyzję oraz kontrolę przetwarzania uzyskanych danych. Podobnie jak w konfliktach o autorstwo, pliki raw mogą służyć za dowód, np. przy oskarżeniach o manipulację przy dokumentacji dowodów zbrodni czy sfałszowania wyników badań naukowych.

Producent	Wspierane formaty raw
Adobe	.dng
Canon	.crw .cr2 .cr3
Casio	.bay .raw
Epson	.erf
Fuji	.raf
Hasselblad	.3fr
Imacon	.fff
Kodak	.dcs .dcr .drf .k25 .kdc .tif
Leaf	.mos
Leica	.dng .raw
Logitech	.pxn
Mamiya	.mef
Minolta	.mrw
Nikon	.nef .nrw
Olympus	.orf
Panasonic	.raw .rw2
Pentax	.ptx .pef .dng
Phase One	.cap .tif .iiq .eip
Rawzor	.rwz
Red	.r3d
Ricoh	.dng
Samsung	.dng .srw
Sigma	.x3f
Sony	.arw .srf .sr2

Zobacz hasło RAW w Wikisłowniku

• dcraw
• gPhoto