Proporzec Marynarki Wojennej

Proporzec Marynarki Wojennej – proporzec dziobowy używany na okrętach Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.

Proporcem Marynarki Wojennej jest prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej. Stosunek szerokości płata do jego długości wynosi 5:6. Pośrodku płata jest umieszczony krzyż kawalerski. Jego ramiona położone na białym pasie są koloru czerwonego, a ramiona położone na pasie czerwonym – białego. Pośrodku krzyża, w kręgu czerwonym, jest umieszczone zbrojne ramię. Stosunek wysokości krzyża do szerokości płata wynosi 4:5^[1].

Przepisy z 1919 roku wprowadzające proporzec Marynarki Wojennej opisały wizerunek rami jedynie jako „rękę z mieczem”, następnie dekret z 1927 jako „ramię zbrojne”, podobnie dekret z 1937 roku^[2]. Pod rządami wszystkich tych przepisów proporzec przedstawiał nagie ramię w niebieskim rękawie z żółtym przybraniem, co zostało sprecyzowane w tekście przepisów w 1959 roku^[2]. Od 1993 roku natomiast proporzec według załącznika graficznego do ustawy przedstawia rękę całą okutą w zbroję^[2]. We wszystkich wzorach ręka trzyma tasak morski^[2].

Proporzec został wprowadzony w Polsce oficjalnie w 1919 roku^[3]. Proporzec Marynarki Wojennej, jako symbol męstwa i niezłomnego ducha bojowego załogi okrętu, nawiązuje do szczytnych dziejów i tradycji polskiego oręża na morzu. Proporzec Marynarki Wojennej podnosi się na okrętach wojennych na drzewcu dziobowym jednocześnie z podniesieniem bandery w niedzielę i święta, a także przy podnoszeniu gali banderowej. Na okrętach przebywających za granicą proporzec podnosi się codziennie wraz z banderą^[4].

Symbolika proporca nawiązuje do znaku uważanego tradycyjnie za polską XVI-wieczną banderę kaprów królewskich z czasów Zygmunta II Augusta, przedstawiającego obnażone ramię trzymające uniesioną szablę^[5]. Według niektórych autorów, nie ma jednak dowodów na używanie takiej bandery przez kaprów Zygmunta II Augusta ani zatwierdzenie takiej bandery przez króla, a teza ta pojawiła się i została przyjęta w okresie międzywojennym bez uzasadnienia źródłowego^[5]. Mimo to, czerwona bandera z obnażonym ramieniem wyłaniającym się z niebieskiego obłoku, była uważana w piśmiennictwie zachodnioeuropejskim za polską banderę już pod koniec XVII wieku^[5]. Prawa ręka trzymająca miecz wyłaniająca się z obłoku oznaczała rękę boską (łac. Dextera Domini – prawica Pańska)^[5]. Wizerunek ten został z biegiem czasu zinterpretowany jako ręka w niebieskim rękawie i tak został przyjęty w 1919 roku, bez rozpoznania jego właściwego znaczenia^[5]. Mimo to, proporzec w takiej postaci został następnie związany ze służbą i walką Marynarki Wojennej i stał się elementem jej tradycji, do którego powrócono także w okresie powojennym po 1959 roku^[2]. Zmiana formy ramienia na okute zbroją dokonana w 1993 roku, stała się przedmiotem krytyki publicystów morskich, jako bezpodstawna i zrywająca z tradycją^[2]. Przy pracy nad ostatnią ustawą w uzasadnieniu powołano się na rzekome wywodzenie się uzbrojonego ramienia z wzorów niemieckich i zastąpienie go „dobrze tkwiącym w polskiej tradycji heraldycznej zbrojnym ramieniem” (herb Pogonia)^[2]. Zmiana ta wprowadziła przy tym jeszcze dalsze odejście od pierwotnej symboliki znaku^[5].

• 
  Proporzec MW RP 1919-1945
• 
  Proporzec MW RP / PRL 1946-1955^[6] (de facto do 1959)
• 
  Proporzec MW PRL 1955-1959
  (de iure)
• 
  Proporzec MW PRL / RP 1959-1993
• 
  Proporzec MW RP od 1993

Zobacz multimedia związane z tematem: Proporzec Marynarki Wojennej

• Znak dowódcy w Marynarce Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej
• Proporzec (marynarka)
• Proporzec
• Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

• p
• d
• e

Symbole narodowe Polski

Konstytucyjne	Godło Polski Flaga Polski Hymn Polski Pieczęć Polski Barwy Polski
Militarne	Lista flag Sztandary wojskowe Orzeł wojskowy Szachownica lotnicza Znak Polski Walczącej Bóg, Honor, Ojczyzna (Honor i Ojczyzna)
Nazwy i kody	Etymologia nazwy Polska Rzeczpospolita Polska .pl

• Zobacz też portal  Polska