Preah Palilay
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Historia | |
| Data budowy |
XIII-XIV wiek |
| Dane świątyni | |
| Budulec |
Lateryt |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, II, III, IV[1] |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1992 |
Położenie na mapie Kambodży  | |
| 13°26′44,36″N 103°51′21,65″E/13,445656 103,856013 | |
Preah Palilay – jedna ze świątyń kompleksu Angkor wpisanych wspólnie na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO w 1992 roku na 16 sesji w Santa Fe, Stany Zjednoczone Ameryki 7-14 grudnia[2][3].
Preah Palilay jest świątynią buddyjską znajdującą się wewnątrz Angkor Thom około 200 m na północ od pałacu królewskiego. Obecnie teren świątyni zarośnięty jest dżunglą i bezpośrednio na jej tarasach rosną potężne drzewa[4]. Data budowy nie jest dokładnie określona. Szacuje się ją na XIII–XIV wiek prawdopodobnie za panowania Dżajawarmana VII lub jego następcy[5]. Świątynia została oczyszczona w latach 1918–1919 przez Henriego Marchala, a gopura oczyszczona i odnowiona przez Maurice Glaize w latach 1937–1938[6]
Uważana jest za przykład świątyni góry w Angkor będącej symbolicznym przedstawieniem góry Meru[7]. Świątynia ma wymiary 50 na 50 m, otoczona była pojedynczym murem z lateritu, tylko z jedną gopurą od wschodu[8].
Sanktuarium, które zbudowane jest z piaskowca, usadowione jest na trzystopniowym podeście o wysokości 6 m. Jego centralna komora ma kształt kwadratu o boku 5 m, ma cztery wejścia każde z przedsionkiem. Pozostałości zdobień wskazują na to, że sanktuarium jest z połowy XIII wieku i jest starsze od gopury. Sanktuarium zwieńczone jest wysoką, częściowo zawaloną, wieżą kamienną, w kształcie zwężającego się komina. Wieża ta prawdopodobnie została dobudowana później niż samo sanktuarium. Kamienne schody o długości 33 metrów prowadzą z gopudy na górny taras świątyni[5][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
- ↑ Convention concerning the protection of the World Cultural and Natural Heritage. World Heritage Commitee Eighteenth Session. [dostęp 2023-04-08]. (ang.).
- ↑ Angkotr. WWW.UNESCO.ORG. [dostęp 2023-04-08]. (ang.).
- ↑ Nick Ray, Daniel Robinson: Cambodia. Wyd. 06. Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2008, s. 164. ISBN 978-1-74104-317-4.
- ↑ a b APSARA National Authority: Angkor Archeological Park, Preah Palilay Temple. APSARA National Authority, Preservation - Heritage - Sustainable Development, Angkor World Heritage Site - Siem Reap - Kingdom of Cambodia. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
- ↑ Maurice Glaize: The Monuments of the Angkor Group. Sajgon: 1944, s. 109-110.
- ↑ Thierry Zephir. The Angkorean Temple-Mountain. „Expedition Magazine”. 37 (3), s. 6, 1995.
- ↑ Michael Freeman; Claude Jacques: Ancient Angkor. Bangkok: River Books Press Dist A C, 2009, s. 115-116. ISBN 974-8225-27-5.
- ↑ Asian Historical Architecture: Preah Palilay Temple, Angkor, Cambodia. /www.orientalarchitecture.com. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).