Pedro Sánchez

Pedro Sánchez

Pedro Sánchez (2023)
Pełne imię i nazwisko	Pedro Sánchez Pérez-Castejón
Data i miejsce urodzenia	29 lutego 1972 Madryt
Premier Hiszpanii
Okres	od 2 czerwca 2018
Przynależność polityczna	PSOE
Poprzednik	Mariano Rajoy
Sekretarz generalny Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
Okres	od 17 czerwca 2017
Przynależność polityczna	PSOE
Poprzednik	Javier Fernández Fernández (p.o.)[1]
Sekretarz generalny Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
Okres	od 26 lipca 2014 do 1 października 2016
Przynależność polityczna	PSOE
Poprzednik	Alfredo Pérez Rubalcaba
Następca	Javier Fernández Fernández (p.o.)[1]
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Pedro Sánchez Pérez-Castejón (ur. 29 lutego 1972^[2] w Madrycie) – hiszpański polityk, ekonomista i nauczyciel akademicki, parlamentarzysta krajowy, od 2014 do 2016 i od 2017 lider Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE). Premier Hiszpanii od 2018.

W 1995 uzyskał licencjat w zakresie ekonomii na Uniwersytecie Complutense w Madrycie. Kształcił się następnie m.in. w IESE Business School i na Université Libre de Bruxelles. W 2012 uzyskał doktorat na Universidad Camilo José Cela^[2][3].

Zaangażował się w działalność polityczną w ramach Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej i jej organizacji młodzieżowej. Pracował jako doradca polityczny w Parlamencie Europejskim, biurze wysokiego przedstawiciela dla Bośni i Hercegowiny i administracji partyjnej. Od 2004 do 2009 pełnił funkcję radnego Madrytu. W 2008 został wykładowcą ekonomii na Universidad Camilo José Cela^[3]. Następnie objął mandat posła do Kongresu Deputowanych, niższej izby Kortezów Generalnych, wykonywał go do 2011, po czym powrócił do parlamentu w 2013^[2].

W 2014, po rezygnacji dotychczasowego lidera socjalistów w związku z porażką partii w wyborach europejskich, Pedro Sánchez został nowym sekretarzem generalnym PSOE^[4]. W kolejnych wyborach w 2015 oraz w 2016 ponownie uzyskiwał mandat deputowanego^[5][6].

2 lutego 2016 został wskazany przez króla Filipa VI jako kandydat na premiera Hiszpanii^[7]. Jako pierwszy kandydat na ten urząd nie uzyskał poparcia Kongresu Deputowanych. W obu głosowaniach w niższej izbie parlamentu przeciwko tej nominacji głosowało 219 z 350 deputowanych^[8].

Kierowana przez niego PSOE w przedterminowych wyborach w czerwcu 2016 utrzymała drugie miejsce, tracąc jednak kolejne mandaty poselskie. Pedro Sánchez konsekwentnie opowiadał się przeciwko reelekcji premiera Mariano Rajoya z Partii Ludowej, uniemożliwiając mu powołanie mniejszościowego rządu. Działania te, jak również słabe wyniki socjalistów w wyborach regionalnych z września 2016 w Galicji i Kraju Basków, doprowadziły do kryzysu wewnątrz PSOE. Publicznie zaczął krytykować go m.in. były premier Felipe González. 28 września 2016 siedemnastu członków 35-osobowego zarządu partii złożyła rezygnacje, aby (zgodnie ze statutem partii) wymusić na Pedrze Sánchezie rezygnację^[9][10]. Pedro Sánchez odmówił rezygnacji, co doprowadziło do dalszego sporu wewnątrz partii pomiędzy grupą skupioną wokół sekretarza generalnego, a opozycjonistami z prezydent Andaluzji Susaną Díaz na czele. 1 października 2016 ustąpił ze stanowiska, gdy przegrał w komitecie federalnym głosowanie nad swoją propozycją zwołania partyjnego kongresu^[11]. 29 października 2016 złożył również mandat poselski, odmawiając wstrzymania się w głosowaniu nad powołaniem Mariano Rajoya na premiera i nie chcąc naruszać partyjnej dyscypliny^[12].

W maju 2017 wystartował w partyjnych prawyborach, które wygrał, powracając tym samym na stanowisko sekretarza generalnego PSOE^[13].

W maju 2018 zapadł wyrok w sprawie caso Gürtel, w wyniku tego postępowania skazano za przestępstwa korupcyjne blisko 30 polityków i przedsiębiorców związanych z Partią Ludową^[14]. Socjaliści złożyli wówczas wniosek o konstruktywne wotum nieufności, proponując na premiera swojego lidera. Wniosek ten poparła koalicja ugrupowań lewicowych, komunistycznych i ekologicznych skupionych wokół partii Podemos, a także baskijscy i katalońscy nacjonaliści^[15]. Wniosek o wotum nieufności przeszedł 1 czerwca 2018 – stosunkiem 180 do 169 głosów Pedro Sánchez został wybrany na premiera w miejsce odwołanego Mariano Rajoya^[14][16].

Urząd objął po zaprzysiężeniu, które zostało przeprowadzone następnego dnia^[17]. 6 czerwca 2018 Pedro Sánchez ogłosił proponowany skład swojego gabinetu, w którym znaleźli się przedstawiciele PSOE, skonfederowanej z nią Partii Socjalistów Katalonii (PSC) i osoby bezpartyjne^[18]. Jego rząd rozpoczął funkcjonowanie 7 czerwca, gdy doszło do zaprzysiężenia ministrów^[19], pochodzących z partii socjalistycznej lub bezpartyjnych. Nowy premier nie zdecydował się na zawarcie koalicji z żadną z parlamentarnych partii, które umożliwiły mu przejęcie władzy^[20].

W lutym 2019 rząd przegrał głosowanie nad budżetem^[21]. Pedro Sánchez doprowadził do rozpisania na kwiecień przedterminowych wyborów parlamentarnych, w których ponownie uzyskał mandat poselski^[22]. Kierowani przez niego socjaliści zajęli wówczas pierwsze miejsce, istotnie zwiększając swoją reprezentację w Kongresie Deputowanych^[23]. W parlamencie nie doszło jednak do utworzenia większości zdolnej do wyłonienia rządu. 23 lipca 2019 lider socjalistów nie uzyskał większości bezwzględnej^[24], a dwa dni później także wystarczającej wówczas większości zwykłej^[25].

Brak wyłonienia większości skutkował we wrześniu rozpisaniem kolejnych przedterminowych wyborów na listopad^[26]. Zakończyły się one zwycięstwem socjalistów, którzy jednak stracili kilka miejsc w Kongresie Deputowanych i 30 mandatów w Senacie. Pedro Sánchez uzyskał wówczas poselską reelekcję^[27]. Kierowana przez premiera PSOE przystąpiła do negocjacji koalicyjnych z Unidas Podemos, blokiem ugrupowań lewicowych i komunistycznych^[28]. Obie formacje uzgodniły porozumienie prowadzące do wyłonienia pierwszego od przemian politycznych koalicyjnego rządu w Hiszpanii^[29].

5 stycznia 2020 Pedro Sánchez jako kandydat na premiera nie uzyskał wymaganej większości bezwzględnej w Kongresie Deputowanych. Otrzymał 166 głosów; poza koalicjantami (przy jednym pośle nieobecnym) poparło go kilkunastu posłów ugrupowań lewicowych i regionalnych (w tym PNV), 165 osób było przeciw, a 18 przedstawicieli lewicowych separatystów katalońskich i baskijskich wstrzymało się od głosu^[30]. 7 stycznia Pedro Sánchez w drugim głosowaniu został zatwierdzony na stanowisku premiera; uzyskał wówczas wystarczającą większość zwykłą (167 posłów było za, 165 głosowało przeciw, a 18 wstrzymało się od głosu)^[31]. Następnego dnia został zaprzysiężony na ten urząd^[32]. Jego nowy gabinet rozpoczął urzędowanie 13 stycznia 2020^[33].

W maju 2023, po słabym wyniku PSOE w wyborach lokalnych i regionalnych, zdecydował o przeprowadzeniu przedterminowych wyborów w lipcu tegoż roku^[34]. Socjaliści uzyskali w nich podobną do dotychczas posiadanej reprezentację w Kongresie Deputowanych, przegrywając jednakże z ludowcami. Pedro Sánchez utrzymał mandat poselski na kolejną kadencję^[35]. Przewodniczący PP Alberto Núñez Feijóo przegrał we wrześniu głosowania nad wotum zaufania, co pozwoliło liderowi PSOE przystąpić do negocjacji nad utworzeniem kolejnego rządu^[36]. Dla zapewnienia sobie wyboru Pedro Sánchez musiał uzyskać tym razem również dodatkowe poparcie od drugiej grupy katalońskich separatystów z Junts per Catalunya kierowanej przez Carlesa Puigdemonta. W wyniku negocjacji zgodził się na wprowadzenie pełnej amnestii dla skazanych lub ściganych katalońskich przywódców, odpowiedzialnych za zamach konstytucyjny z 2017^[37]. Decyzja ta wzbudziła liczne kontrowersje, Pedro Sánchez uprzednio pozostawał przeciwnikiem amnestii, uznawanej za niezgodną z hiszpańską konstytucją i ingerującą w niezawisłość wymiaru sprawiedliwości^[37]. Jego negocjacje z separatystami i zgoda na amnestię doprowadziły w Hiszpanii do masowych protestów przeciwko tej decyzji^[38].

16 listopada 2023 Kongres Deputowanych zatwierdził w pierwszym głosowaniu jego kandydaturę na urząd premiera; poparło go 179 posłów z PSOE, koalicjantów z grupującej komunistów, socjalistów i ekologów platformy Sumar, partii regionalnych oraz separatystycznych ugrupowań z Katalonii i Kraju Basków^[39]. Następnego został zaprzysiężony na tym stanowisku^[40]. 21 listopada 2023 powołano pozostałych członków nowego rządu^[41].

W kwietniu 2024 wobec jego żony wszczęto postępowanie w sprawie domniemanej korupcji i powoływania się na wpływy polityczne. Pedro Sánchez zadeklarował, że rozważał dymisję. Ostatecznie ogłosił, że pozostanie na stanowisku premiera, sugerując także, iż sprawa dotycząca jego żony ma charakter polityczny^[42].

• Krzyż Wielki Orderu Karola III (2018)
• Wielki Łańcuch Orderu Kondora Andów (Boliwia, 2018)^[43]
• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru (Peru, 2019)^[44]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy, 2021)^[45]

Jest żonaty z Begoñą Gómez, ma dwie córki^[3]. Poza językiem hiszpańskim zna również języki angielski i francuski^[46]. Deklaruje się jako ateista^[47].