Panettone
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
| deser | |
 Panettone | |
| Rodzaj | |
|---|---|
| Kuchnia | |
| Data i miejsce powstania | |
| Obróbka żywności |
pieczenie |
| Składniki | |
| |
Panettone – włoski słodki chlebek drożdżowy z rodzynkami; szczególny rodzaj babki drożdżowej[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Istnieje wiele teorii i legend na temat pochodzenia panettone[2].
W średniowieczu pszenny chleb, wzbogacony w masło, jaja, cukier, rodzynki i owoce kandyzowane, wypiekany dla ubogich wyłącznie w okresie świąt Bożego Narodzenia, nosił nazwę pan di tono[2].
Przyjmuje się, że panettone pochodzi z Mediolanu[3]. Według XV-wiecznej legendy, zamożny i dobrze urodzony młody mediolańczyk zakochał się w córce ubogiego piekarza o imieniu Tony, którą pragnął poślubić. Dał jej ojcu środki na zakup mąki pszennej, jaj, masła, rodzynek oraz kandyzowanej skórki cytryny i pomarańczy, a ten wypiekł chleb pan di Tonio, który zasmakował klientom i przyniósł piekarzowi rozgłos i majątek, zaś jego darczyńca otrzymał pozwolenie na poślubienie jego córki[2].
Pierwsza wzmianka o „dużym chlebku zwykle wypiekanym na Boże Narodzenie”, o nazwie podobnej do dzisiejszej i brzmiącej panaton, pochodzi sprzed 1606 roku ze słownika etymologicznego terminów mediolańskich Varon Milanes. Z biegiem czasu pisownia się zmieniła, ale składniki i przepis pozostały bez zmian (ciasto chlebowe poddawane długiemu czasowi wyrastania, masło, jaja, cukier i rodzynki), podobnie jak charakterystyczne nacięcie w kształcie migdała na górnej powierzchni[4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Panettone jest miękkim i delikatnym, aromatyzowanym wanilią i olejkiem pomarańczowym, słodkim wypiekiem drożdżowym w stylu brioche z dodatkiem rodzynek oraz kandyzowanej skórki cytryny i pomarańczy[2]. Charakteryzuje się długim okresie przydatności do spożycia[5]. Jest pakowany w ozdobne kartonowe pudełka. Oprócz klasycznego panettone wypiekane są różne inne wersje, np. z czekoladą i orzechami laskowymi[6].
Popularność
[edytuj | edytuj kod]Z biegiem czasu wypiek stał się charakterystyczny dla całej kuchni włoskiej. Tradycyjnie jest spożywany w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku[5]. Dzięki eksportowi z Włoch, głównie dla klientów pochodzenia włoskiego, zyskał popularność na całym świecie i współcześnie jest jedzony w ciągu całego roku[3]. Ewoluował do symbolu Włoch i świąt Bożego Narodzenia[2].
Produkcja ciasta
[edytuj | edytuj kod]Proces produkcji jest długi (trwa ponad 12 godzin) i skomplikowany, zwykle dwu- lub trzy etapowy. Wymaga użycia mąki o wysokiej zawartości białka (≥ 12%[5]) oraz naturalnych drożdży[2]. W jego trakcie ciasto nabiera specyficznej konsystencji[5]. Jest delikatne i porowate[2]. Ciasto jest bogate w żółtka i nie zawiera białek jaj[2]. Piecze się je w naczyniach przeznaczonych wyłącznie dla panettone lub papierowych formach, choć można też wykorzystać naczynia ceramiczne (duże kokilki) czy żebrowate garnki do wypieku brioche[7].
Kształt
[edytuj | edytuj kod]Ciasto ma charakterystyczny kształt wysokiej kopuły[3], który zawdzięcza formie do pieczenia zastosowanej po raz pierwszy przez firmę Angelo Motta Company w latach 20. XX wieku[3]. Wcześniej było niższe[2].
Podawanie
[edytuj | edytuj kod]Ciasto podaje się pokrojone na długie, pionowe kawałki. Można spożywać je razem z kremem z serka mascarpone lub z zabaglione[2] oraz z ciepłymi napojami (kawą lub cappuccino na śniadanie i herbatą w południe[2]), a także podawać do słodkich win[8]. W supermarketach dostępny jest przemysłowo wyprodukowany panettone różnych producentów, tj. Motta, Maina, Vergani, COOP, Galup, Tre Marie, Balocco, Duca Moscati, Paluani, COVA – Giovanni Cova & C.[9] czy Bauli[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wyroby z ciasta drożdżowego [część 1. – przyp. Wikipedia]. [w:] Cukiernik II - Sporządzanie półproduktów i wyrobów cukierniczych [on-line]. Powiatowe Centrum Edukacji Zawodowej w Bytowie. [dostęp 2023-06-22].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Carol Field: The Italian Baker Revised. Berkeley: Ten Speed Press, 2011, s. 199, 200. ISBN 978-1-60774-106-0.
- ↑ a b c d The Culinary Institute of America: Professional Bread Baking. Wiley, 2017, s. 17. ISBN 978-1-118-43584-7.
- ↑ Pierpaolo Pracca: La cucina magica di Dino Buzzati. Torino: IL Leone Verde Edizioni, 2021, s. rozdział Dolci Panettone. ISBN 978-88-6580-369-1.
- ↑ a b c d Raymond Calvel: The Taste of Bread. Springer Science+Business Media, LLC, 2001, s. 175–177. ISBN 978-1-4757-6811-4.
- ↑ Caroline Bretherton: Step-By-Step Baking. Londyn: Dorling Kindersley Limited, 2011, s. 92. ISBN 978-1-4053-6823-0.
- ↑ Jeff Hertzberg i Zoë François: Artisan Bread in Five Minutes a Day. New York: Thomas Dunne Books St. Martin’s Press, 2007, s. 15. ISBN 978-0-312-36291-1.
- ↑ Barrett Williams: The Sourdough Alchemist. ChatGPT, 2024, s. 42.
- ↑ Panettone – test dicembre 2023. Altroconsumo Associazione indipendente di consumatori, 2023. [dostęp 2024-11-26]. (wł.).
