Paweł Orozjusz

Paweł Orozjusz (łac. Paulus Orosius, ok. 385 – przed 423) – teolog chrześcijański i historyk urodzony w Bracara Augusta (dziś Braga w Portugalii). W roku 414 uciekając przed Wandalami przeprawił się do północnej Afryki, następnie przez Egipt udał się do Palestyny, gdzie polemizował z Pelagiuszem. Powrócił do Afryki w roku 416. W dorobku ma wiele pism teologicznych, ale najważniejszym dziełem jest Siedem ksiąg historii przeciwko poganom (łac.: Historiarum libri VII adversus paganos), w których dowodzi, że czasy pogańskie obfitowały w więcej nieszczęść niż czasy jemu współczesne. Księga I obejmuje czasy "od początków świata" do założenia Rzymu, II do zdobycia Rzymu przez Galów i bitwy pod Kunaksą, III do podziału monarchii Aleksandra Wielkiego, IV do upadku Kartaginy, V do schyłku republiki (powstania Sertoriusza i Spartakusa), VI do narodzin Chrystusa, VII do 417 r. Chronologia została przejęta z kroniki Euzebiusza z Cezarei. Orozjusz, mając do dyspozycji wyłącznie historyków pogańskich, nadawał wybranym przez siebie faktom interpretację chrześcijańską. Korzystał z dzieł Justyna, Liwiusza i Tacyta.

Dzieło to było wykorzystywane w średniowieczu jako podręcznik historii powszechnej. Alfred Wielki przetłumaczył je na anglosaski, dodając uzupełnienia.

• Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1, redaktor Ewa Wipszycka
• Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, s. 435, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.

• Orosius' Historiarum Adversum Paganos Libri VII at The Latin Library (in Latin)
• Orosius' Historiae Adversum Paganos at Attalus (in Latin)
• Orosius as a source for Ibn Khaldun
• A collection of links on Orosius
• Opera Omnia by Migne Patrologia Latina with Analytical Indexes
• Historia przeciw poganom. akademicka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-02)]. fragment
• Dzieła Pawła Orozjusza w bibliotece Polona