Pača
48°40′44″N 20°36′31″E/48,678889 20,608611 Kościół katolicki we wsi Pača | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Ladislav Zagiba[1] | ||
| Powierzchnia |
25,58[2] km² | ||
| Wysokość |
418[potrzebny przypis] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
058 | ||
| Kod pocztowy |
049 41 | ||
| Tablice rejestracyjne |
RV | ||
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 48°40′44″N 20°36′31″E/48,678889 20,608611
| |||
| Strona internetowa | |||
Pača (węg. Andrási) – wieś w powiecie Rożniawa, w kraju koszyckim, na Słowacji. Liczy 635 mieszkańców (2011).
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Pača leży w dolinie Krasnohorskiego Potoku (słow. Krásnohorský potok, też Pačianský potok), w południowej części Gór Wołowskich, ok. 6 km na północny wschód od Rożniawy. Zabudowania wsi rozciągają się na wys. 410–460 m n.p.m. Należy do historycznej krainy Gemer. Komunikacja autobusowa z Rożniawą przez Krásnohorské Podhradie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1338 r. Jako pierwsi pojawili się tu wędrowni pasterze pochodzenia rusińskiego, którzy na teren Gemeru przeniknęli przez grzbiety Gór Wołowskich ze Spisza w pierwszej połowie XIV w. Byli oni koczownikami, zajmującymi się hodowlą owiec i kóz. Z czasem przez właścicieli feudalnego „państwa” krasnohorskiego (z siedzibą na zamku Krásna Hôrka) zostali zmuszeni do osiedlenia się na stałe i wraz z miejscowymi (słowackimi) pasterzami z rodu Paka założyli Pačą osadę (stąd Pača) nad Pačy Potokiem. Ludność rusińska dominowała we wsi do połowy XVIII w.
Według tradycji już w 1810 r. była we wsi ludowa szkoła. Państwową szkołę wybudowano w 1903 r., a jej fundatorem (wraz z parcelą) był hrabia Dionizy Andrássy z Krásnej Hôrki. Zabudowania wsi – pierwotnie drewniane, kryte słomianymi strzechami – niszczyły pożary w 1906 i 1913 r. Dopiero po tych klęskach zaczęto wznosić domy z kamienia i gliny, kryte początkowo gontem, później dachówką ceramiczną.
W ciągu XIX w. znaczna część ludności znalazła zajęcie w okolicznych kopalniach i hutach żelaza. Obecnie mieszkańcy utrzymują się z pracy w leśnictwie oraz w przemyśle, handlu i usługach w Rożniawie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 25,58S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ďurček Jozef a kolektív: Slovenské rudohorie. Volovské vrchy a Čierna hora. Turistický sprievodca ČSSR č. 30, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1988, brak ISBN.
- Volovské vrchy – Krompachy. Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec, 1995, ISBN 80-85510-80-4.
