Potyczka pod Skrobaczowem
50°27′39″N 20°54′21″E/50,460833 20,905833| II wojna światowa | |||
| Czas |
17 lipca 1944 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo oddziałów NSZ | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w 1939  | |||
| 50°27′39″N 20°54′21″E/50,460833 20,905833
| |||
Potyczka pod Skrobaczowem – bratobójcza bitwa partyzancka stoczona 17 lipca 1944 pod Skrobaczowem między oddziałami Narodowych Sił Zbrojnych a oddziałami Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej.
Przebieg starcia
[edytuj | edytuj kod]Kwaterujące od 26 czerwca 1944 r.[1] w lesie pod Skrobaczowem oddziały Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej 17 lipca 1944 zostały zaatakowane przez 204 pułk NSZ (miesiąc później wchodzący w skład Brygady Świętokrzyskiej). Pomimo dużej przewagi będącej po stronie NSZ oddział AL dowodzony przez Zygmunta Bieszczanina wydostał się z okrążenia, natomiast oddział BCh dowodzony przez zastępcę dowódcy Kazimierza Orczykowskiego, wraz z taborem wpadł w ręce NSZ. Oddziałem BCh dowodził Orczykowski ponieważ w tym dniu dowódca oddziału Józef Maślanka był nieobecny[2]. Bechowcy po chłoście zostali zwolnieni, natomiast dowódca oddziału został zwolniony dopiero w dniu następnym. Po przesłuchaniu, zwrócono mu nawet zabraną broń i konia[3].
W walce zginęło 5 partyzantów. W oddziale AL było 4 zabitych i 8 rannych[2], byli to: Stanisław Głąb ps. „Dziki” z Częstochowy, Tadeusz Białoń ps. „Tarzan” ze Stopnickiego, dowódca placówki BCh, a następnie dowódca plutonu w oddziale „Adama”, „Murzyn” i „Wacek”, ranni zostali Antoni Lisowski z Pińczowa i „Janek”[1], natomiast w oddziale NSZ był 1 zabity i 2 rannych, a według innych źródeł NSZ-owcy w ponawianych kilkakrotnie atakach stracili około 27 zabitych i 19 rannych, w tym dowódca jednego z oddziałów NSZ „Biały Kruk”[1]. Dowódca oddziału BCh i 33 jego ludzi dostało się do niewoli NSZ[4]. Według uczestnika potyczki, Władysława Kołacińskiego z NSZ do niewoli zostało wziętych 28 partyzantów (z BCh), pozostali (z AL) wydostali się z okrążenia[5]. Oddziały AL straciły w walce 7 karabinów maszynowych, 5 automatów, 2 wozy taborowe, 1 zepsuty CKM oraz około 50 kg trotylu. Zdobyli: 9 automatów, 1 rkm oraz kilka karabinów. Po walce z NSZ pod Skrobaczowem płk Maślanka powierzył dowodzenie Zygmuntowi Bieszczaninowi swoim oddziałem, co praktycznie oznaczało przejście oddziału BCh płk Maślanki w skład AL. Po połączeniu powstał więc ponad 100 osobowy, uzbrojony i częściowo umundurowany oddział. Równocześnie znaczna część miejscowych placówek BCh przeszła lub też nawiązała ścisłe współdziałanie z AL. Kazimierz Orczykowski, dotychczasowy dowódca oddziału BCh, zostaje zdjęty ze swojego stanowiska i odchodzi[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Zygmunt Bieszczanin, Ze wspomnień dowódcy oddziału GL i AL w Krakowskiem, [w:] Dynamit. Z dziejów ruchu oporu w Polsce południowej, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1964, s. 210-214.
- ↑ a b Chodakiewicz, Mysiakowska-Muszyńska i Muszyński 2015 ↓, s. 261.
- ↑ Hillebrandt 1967 ↓, s. 370.
- ↑ Wojciech Muszyński: Najbardziej wyklęci z wyklętych. rp.pl, 2012-09-20. s. 1. [dostęp 2014-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-30)].
- ↑ Kołaciński 1991 ↓, s. 175.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Chodakiewicz, Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Muszyński: Polska dla Polaków. Kim byli i kim są polscy narodowcy. Poznań: 2015. ISBN 978-83-7785-747-2.
- Bogdan Hillebrandt: Partyzantka na Kielecczyźnie 1939-1945. Warszawa: MON, 1967.
- Władysław Kołaciński: Między młotem a swastyką. Warszawa: 1991. ISBN 83900003317.
