Szwedzka bibliografia narodowa

Szwedzka bibliografia narodowa (szw. Svenska nationalbibliografin) – bibliografia narodowa(inne języki) Szwecji, bieżąca bibliografia była publikowana regularnie od 1861 roku, współcześnie jest dostępna online w postaci bazy danych w katalogu LIBRIS, jej opracowywaniem zajmuje się Biblioteka Królewska w Sztokholmie.

Pierwsze szwedzkie spisy bibliograficzne to informatory i katalogi księgarskie, które publikowano w XIX wieku^[1]. Stowarzyszenie Wydawców Szwedzkich (szw. Svenska bokförläggarföreningen) wydawało roczniki bibliografii księgarskiej pt. Årskatalog för svenska bokhandeln od 1861 roku^[2], a także tygodniowe wykazy nowości wydawniczych w czasopiśmie „Svensk bokhandelstidning”(inne języki)^[1] od 1863 roku^[2].

Księgarz Hjalmar Linnström(inne języki) z własnej inicjatywy opublikował w latach 1867–1884 bibliografię Svenskt boklexikon. Åren 1830-1867 w poszytach^[3] (drugie wydanie fotooffsetowe ukazało w 1961 roku^[4]).

Rocznik będący wykazem książek pt. Årskatalog för Svenska Bokhandeln ukazywał się od 1861 roku w układzie alfabetycznym i systematycznym^[1], od tej daty można liczyć systematyczną rejestrację bieżącego piśmiennictwa szwedzkiego^[5]. Od pięciolecia 1906–1910 bibliografia rejestruje wpływy z egzemplarza obowiązkowego^[6]. Od 1913 roku ukazywał się miesięcznik „Svensk bokförteckning(inne języki)”, gdzie publikowano bibliografię w układzie alfabetycznym^[1].

Stowarzyszenie Wydawców Szwedzkich ogłosiło w 1951 roku, że nie ma środków finansowych na kontynuację Svensk bogkatalog i nie było w stanie ukończyć wydania bibliografii za lata 1941–1945^[6]. Zamiast tego wydano w 1953 roku indeks do 10 roczników Årskatalogu^[6]. Bibliografiska Institutet (Instytut Bibliograficzny) założono w 1952 roku przy Bibliotece Królewskiej w Sztokholmie^[1], publikuje on bieżącą szwedzką bibliografię narodową pt. Svensk Bokförtecking od 1953 toku jako tygodniową listę alfabetyczną , która była publikowana w piśmie „Svensk Bokhandel”, a także jako lista miesięczna (8 zeszytów rocznie)^[1]. Kumulacja z pięciu lat z uzupełnieniami stanowi Svensk bogkatalog^[1]. Od pięciolecia 1906–1910 bibliografia rejestruje wpływy z egzemplarza obowiązkowego^[6]. Od 1956 roku ukazuje się bieżąca bibliografia muzykaliów pt. Svensk musikförteckning w postaci półrocznika^[7].

Od 1957 do 1962 roku istniała odrębna sekcja Instytutu Bibliograficznego, która zajmowała się opracowaniem retrospektywnej bibliografii narodowej za lata 1941–1950^[7], król Gustaw VI Adolf przyznał Bibliotece Królewskiej na ten cel specjalne subsydium^[8].

Współcześnie bibliografia narodowa jest dostępna w katalogu LIBRIS (dane od 1976 roku)^[9] i obejmuje ponad 807 tys. rekordów (stan na 2024 rok)^[10]. Materiały stanowiące tłumaczenia literatury szwedzkiej, ale także publikacje o Szwecji również są dostępne poprzez katalog LIBRIS. Noszą one nazwę suecana co po łacinie oznacza szwedzki^[11].

Piśmiennictwo wydane przed 1860 rokiem wykazują publikacje Szwedzkiego Towarzystwa Literackiego w serii Skrifter utgivna av Svenska litteratursällskapet, do 1967 roku udało się wydać trzy wykazy, które obejmowały publikacje do 1829 roku^[12].

Bibliografie starych druków opracowywał dyrektor Biblioteki Królewskiej, Isak Collijn(inne języki), opublikował on wykaz Sveriges bibliografi intill år 1600^[12] w układzie chronologicznym^[13]. Bibliografia piśmiennictwa XVII wieku jego autorstwa ukazała się pod tytułem Sveriges bibliografi. 1600 -talet. Bidrag till en bibliografisk förtekning^[13] w układzie alfabetycznym^[14]. Nie objęła ona m.in. piśmiennictwa szkół, synodów oraz panegiryków^[13].

Bibliograf Samuel Ebbe Bring(inne języki) został wyznaczony w 1944 roku przez Szwedzkie Towarzystwo Literackie do sporządzenia bibliografii narodowej za lata 1700–1829^[14]. Efekty jego pracy opublikowano jako Svenskt boklexikon 1700-1829, dwa tomy wydano w 1961 roku^[14]. Autor zmarł w 1965 roku i nie dokończył swego dzieła^[5].

Retrospektywna bibliografia czasopism została sporządzona przez Bernharda Lundstedta(inne języki) i wydana w 3 tomach w latach 1985–1902 pod tytułem Sveriges periodiska litteratur^[4]. Obejmuje 3344 czasopisma wydawane od 1645 roku do końca XIX wieku^[4].

Bibliografia zawarta w Svensk bogkatalog rejestrowała bieżącą produkcję wydawniczą, publikacje wydane w Szwecji i poza jej granicami (publikacje Szwedów oraz prace w języku szwedzkim^[15]): druki zwarte, czasopisma, istotne druki urzędowe, rozprawy doktorskie, mapy i atlasy^[1] oraz płyty i nagrania z językiem szwedzkim^[1] (od 1961 roku^[16]). Bibliografia pomijała duży procent druków urzędowych, nie uwzględnia dokumentów życia społecznego^[1], dzieł tłumaczonych z języka szwedzkiego i publikacji dotyczących Szwecji^[15]. Pomijane były także pozycje uznane za stojące na niskim poziomie, np. powieści brukowe czy mniej wartościowa literatura dla dzieci^[17]. Bibliografia współcześnie nie rejestruje także: gier komputerowych, materiałów audiowizualnych (wykazuje je Svensk mediedatabas – SMDB^[18]), większości źródeł elektronicznych, szarej literatury^[9].

Na bieżącą szwedzką bibliografię narodową składały się publikacje:

• „Svensk bokförteckning“ – bibliografia podstawowa^[7]
• „Svensk bokkatalog” – pięcioletnie komasacje bibliografii podstawowej^[7]
• „Svensk tidskriftskatalog” – bibliografia czasopism^[7]
• „Svensk musikförteckning” – bibliografia muzykaliów^[7]
• „Uppslagsbok för svenska musikhandeln” – pięcioletnie komasacje bibliografii muzykaliów^[7]

Zestawienia tygodniowe i miesięczne bibliografii bieżącej były uporządkowane alfabetycznie, natomiast kumulacje kwartalne miały układ alfabetyczny i systematyczny^[19]. Produkcja wydawnicza była podzielona na 24 grupy głównych dziedzin wiedzy, co przypominało układ dziesiętny^[19]. Poszczególnym działom zostały przyporządkowane wielkie litery alfabetu, np. filozofia to D, matematyka T itd.^[20]. Bibliografia muzykaliów była opracowywana zbliżoną metodą, co bieżąca bibliografia „Svensk bokförteckning”^[21].

Bibliografia zawartości czasopism była wydawana przez Służbę Bibliograficzną (Stowarzyszenie Bibliotek Szwedzkich^[2] – Bibliotekstjänst(inne języki))^[21]. Składała się z trzech serii: miesięcznika „Svenska tidningsindex”, który rejestrował artykuły z czasopism poza recenzjami, półrocznika „Svenska tidskriftsartiklar” wydawanego od 1952 do 1999 roku^[22], który pomijał dzienniki oraz zeszytów miesięcznych „Svenska tidningsartiklar. Förteckningöver bekrecensioner” z wykazem recenzji książek^[21]. Współcześnie następcą papierowej bibliografii zawartości czasopism jest baza Artikelsök(inne języki), która obejmuje artykuł z ponad 1300 szwedzkich czasopism z ponad 35 lat^[23].

• MariaM. Lenartowicz MariaM., Szwedzka bibliografia narodowa, Prace Instytutu Bibliograficznego nr 8, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1967 .
• ZofiaZ. Żydanowicz ZofiaZ., Bibliografie narodowe bieżące: przewodnik, Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1973 .

• Szwedzka bieżąca bibliografia narodowa w katalogu LIBRIS