Seminarium duchowne w Odessie

Seminarium duchowne w Odessie – prawosławne seminarium duchowne prowadzone przez Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego. Funkcjonowało w latach 1838–1920, po czym zostało zlikwidowane przez władze radzieckie. Wznowiło działalność w 1945. Jego siedziba znajduje się na terenie monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Odessie.

Seminarium zostało założone w 1838 przez pierwszego arcybiskupa chersońskiego^[a] Gabriela. Działalność dydaktyczną rozpoczęło w roku akademickim 1838/1839, w siedzibie przy Aleksandrowskim Prospekcie. W 1903 szkoła przeniosła się do nowego budynku przy ul. Kanatnej^[1]. W programie seminarium znajdowały się przedmioty teologiczne, historia Kościoła oraz niektóre świeckie dyscypliny wiedzy, w tym języki obce. Szkoła funkcjonowała do 1920, gdy została zamknięta na polecenie władz radzieckich^[1].

Po II wojnie światowej, w czasie której stosunki między państwem radzieckim i Rosyjskim Kościołem Prawosławnym znacznie się poprawiły, patriarcha moskiewski i całej Rusi Aleksy zaakceptował prośbę locum tenens eparchii odeskiej, biskupa Sergiusza, o otwarcie kursów teologicznych w Odessie. Ich siedzibą stały się budynki dawnego monasteru św. Pantelejmona. W 1961 szkoła musiała przenieść się do monasteru Zaśnięcia Matki Bożej, a patriarcha Aleksy tylko po osobistych staraniach zdołał uratować ją przed zamknięciem^[1].

Do 1990 seminarium prowadziło nauczanie tylko w trybie stacjonarnym, w wymienionym roku otwarto studia zaoczne^[1].

• Porfiriusz (Uspienski), 1838–1840^[1]
• Atanazy (Drozdow), 1840
• Nikodem (Kazancew), 1841–1845
• Izrael (Łukin), 1845–1848
• Parteniusz (Popow), 1848–1852
• Serafin (Arietinski), 1852–1858
• Teofilakt (Prawiednikow), 1858–1869
• Michaił Pawłowski, 1868
• Martirij Czemiena, 1868–1900
• Wasilij Fłorowski, 1900–1902
• Anatol (Kamienski), 1903–1906
• Konstantin Brieczkiewicz, 1906–?
• Wiktor Czemena, 1945
• Innocenty (Sokal), 1956–1957
• Nikołaj Koncewicz, 1957–1959
• Sergiusz (Pietrow), 1959
• Leoncjusz (Gudimow), 1961–1962
• Antoni (Warżanski), 1962–1963
• Teodozjusz (Dikun), 1966
• Agatangel (Sawwin), 1967–1975
• Ołeksandr Krawczenko, 1975
• Agatangel (Sawwin), 1993
• Eulogiusz (Hutczenko), 1998–2007^[3]
• Serafin (Rakowski), 2013

• Mikołaj (Ziorow), arcybiskup warszawski^[4]
• Palladiusz (Kaminski), arcybiskup żytomierski^[5]

• Daniel (Dorowskich), metropolita archangielski^[6]
• Marceli (Mihăescu), biskup bielecki i faleszteński^[7]
• Metody (Niemcow), metropolita permski^[8]
• Arystarch (Stankiewicz), biskup homelski^[9]
• Gabriel (Stebluczenko), biskup błagowieszczeński^[10]
• Leoncjusz (Gudimow), metropolita chersoński^[11]
• Nikon (Wasin), metropolita lipiecki^[12]
• Parmen (Szczipielew), biskup czystopolski^[13]
• Sebastian (Pyłypczuk), biskup kirowohradzki^[14]

• Agatangel (Sawwin), metropolita odeski^[15]
• Antoni (Borowyk), biskup aleksandryjski^[16]
• Bartłomiej (Waszczuk), biskup rówieński^[17]
• Damian (Dawydow), biskup fastowski^[18]
• Diodor (Wasylczuk), biskup jużneński^[19]
• Elizeusz (Iwanow), arcybiskup izjumski^[20]
• Eulogiusz (Hutczenko), arcybiskup sumski^[21]
• Eutymiusz (Szutak), biskup mukaczewski^[22]
• Joannicjusz (Kobziew), metropolita ługański^[23]
• Łazarz (Szweć), metropolita symferopolski^[24]
• Mitrofan (Jurczuk), arcybiskup ługański^[25]
• Nataniel (Krykota), biskup szumski^[26]
• Nestor (Sapsaj), biskup pietropawłowski^[27]
• Onufry (Lehki), arcybiskup charkowski^[28]
• Wiktor (Bykow), biskup arcyski^[29]
• Włodzimierz (Sabodan), metropolita kijowski i całej Ukrainy^[30]

• Damian (Zamarajew), arcybiskup tarnopolski^[31]
• Daniel (Czokaluk), metropolita rówieński^[32]
• Serafin (Werzun), biskup kirowohradzki^[33]

• Grzegorz (Zafirow), metropolita pelagonijski (Bułgarski Kościół Prawosławny)^[34]
• Klemens (Drumew), metropolita tyrnowski (Bułgarski Kościół Prawosławny)^[35]
• Parteniusz (Trizłowski), metropolita niszawski (Bułgarski Kościół Prawosławny), autor gramatyki języków bułgarskiego i macedońskiego, nie ukończył szkoły^[36]