Mina przeciwpancerna

Mina przeciwpancerna – mina lądowa przeznaczona do niszczenia czołgów, dział pancernych, transporterów opancerzonych i innych wozów bojowych.

Miny przeciwpancerne są przeznaczone do minowania terenu w celu niszczenia układów jezdnych i podwozi czołgów, opancerzonych wozów bojowych oraz innych pojazdów mechanicznych. Dzielą się na przeciwgąsienicowe (przeciwkołowe) i przeciwdenne. Miny przeciwgąsienicowe wybuchają pod wpływem bezpośredniego nacisku gąsienicy (koła pojazdu), powodując uszkodzenie układu jezdnego wozu bojowego lub pojazdu mechanicznego. Miny przeciwdenne wybuchają w czasie najechania na nie dnem lub gąsienicą (kołem) wozu bojowego^[1]. Mina przeciwpancerna składa się w zasadzie z trzech zasadniczych części: kadłuba, ładunku materiału wybuchowego i zapalnika. Produkowane są też miny bezkadłubowe oraz miny z dodatkowymi elementami^[2].

Przykładowe miny przeciwpancerne:

• radzieckie: TM-35, TMD-B, JaM-5, TM-41, TMB-2, PMZ-40,
• niemieckie: Tellermine 35, Tellermine 42, Tellermine 43, Topfmine, Holzmine 42.

• miny przeciwgąsienicowe – rodzaj min przeciwpancernych wyposażony w zapalnik naciskowy. Miny tego typu eksplodują po najechaniu na nie kołem lub gąsienicą pojazdu i uszkadzają mechanizm bieżny i zawieszenie pojazdu. Skutki wybuchu tego rodzaju min są najczęściej łatwe do usunięcia.
• miny przeciwdenne – miny przeciwpancerne wyposażone w zapalniki prętowe lub niekontaktowe. Miny tego typu wybuchają pod dnem kadłuba pancernego i powodują jego zniekształcenie skutkujące uszkodzeniem lub zniszczeniem podzespołów czołgu przymocowanych do dna pojazdu (silnik, przekładnie, wałki skrętne). Skutki wybuchu tego rodzaju min były dawniej bardzo groźne dla pojazdów pancernych, ale w nowych wzorach wozów bojowych większość ważniejszych podzespołów jest mocowana nie do dna pojazdu, ale podwieszana pod stropem kadłuba, co zmniejsza skutki wybuchów min przeciwdennych.
• miny przeciwburtowe – miny tego typu są wyposażone głównie w zapalniki niekontaktowe lub niekiedy kontaktowe wykorzystujące np. światłowody. Po zadziałaniu zapalnika w kierunku pojazdu wystrzeliwany jest pocisk przeciwpancerny z klasyczną głowicą kumulacyjną lub następuje detonacja głowicy EFP, w wyniku czego powstaje pocisk formowany wybuchowo, rażący zazwyczaj boczne powierzchnie kadłuba pojazdu opancerzonego.

• Wojciech Barański (zal.): Podręcznik żołnierza wojsk zmechanizowanych. Szkol. 591/78. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Główny Zarząd Szkolenia Bojowego, 1979.
• Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.