Marcin Drozd
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Narodowość |
polska |
Rodzice |
Jan, Karolina |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Krzysztof, Marek |
Odznaczenia | |
|
Marcin Drozd (ur. 10 lutego 1922 w Chłopach, zm. 23 lutego 2016 w Sanoku) – polski urzędnik bankowy, działacz polityczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]II Rzeczpospolita
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 10 lutego 1922[1] we wsi Chłopy o charakterze polskim w rodzinie chłopskiej[2]. Był synem Jana (1897-1975, dzięki wstawiennictwu związanego ze wsią Chłopy Macieja Rataja od 1922 służący jako funkcjonariusz Policji Państwowej w Komisariacie przy ulicy Kurkowej 14 we Lwowie[3]) i Karoliny (1900-1984)[4][5]. Miał brata Zdzisława (ur. ok. 1931)[6] i siostrę Weronikę (ur. ok. 1925, nauczycielka, zamężna z oficerem LWP doc. dr. Antonim Przenicznym)[7].
Od 1929 uczył się w czteroletniej szkole wiejskiej, a od klasy piątej uczył się dalej we Lwowie (gdzie pracował jego ojciec) w Szkole Powszechnej im. Stanisława Staszica, zamieszkując w tym czasie w bursie księży Ormian[8]. Po szóstej klasie kontynuował edukację w Gimnazjum Klasztoru oo. Bernardynów w Radecznicy, działającym przy tamtejszej bazylice, z zamysłem późniejszego wstąpienia do seminarium w Leżajsku[9]. Ukończywszy pierwszą klasę gimnazjalną zaprzestał naukę w Radecznicy[10]. W 1938 jego rodzina wybudowała dom, położony w położonym w odległości około 3 km od Chłopów przysiółku (osiedlu) Dziki Garb nieopodal Podhajczyków na obszarze powiatu rudeckiego[11]. Po odejściu z Radecznicy zamieszkał z rodzicami i siostrą we Lwowie przy ulicy Łyczakowskiej 106 i tam kontynuował naukę: najpierw w siódmej klasie gimnazjum przy ul. Torosiewicza, potem w I klasie gimnazjum (ponownie)[12]. W trakcie nauki we Lwowie został harcerzem[13]. W trakcie nauki we Lwowie uprawiał też sport (boks, ciężką atletykę, zapasy), był członkiem klubu „Sokół”[14]. Od początku 1938 mieszkał z ojcem i siostrą przy ulicy Leśnej (matka wyjechała na gospodarstwo)[15]. W czerwcu 1939 zdał egzamin wstępny do Liceum Pedagogicznego we Lwowie[16].
II wojna światowa
[edytuj | edytuj kod]Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 uczestniczył w obronie Lwowa jako harcerz-ochotnik w szeregach Ochotniczego Batalionu Akademickiego (w walkach o miasto uczestniczył też jego ojciec)[17]. Po nastaniu okupacji sowieckiej od 29 września 1939 uczył się w szkole pedagogicznej (Piedagogiczeskoje Ucziliszcze tzw. Ped-Szkoła tj. w dotychczasowym Liceum Pedagogicznym przy ulicy Dwernickiego), gdzie ukończył kształcenie 21 czerwca 1941 uzyskując tytuł atiestata początkowej szkoły (tj. w przeddzień ataku Niemiec na ZSRR[18]. Jeszcze w październiku 1939 przystąpił do Związku Walki Zbrojnej (za sprawą Jana Rolińskiego) i wykonywał we Lwowie zadania na rzecz organizacji[19]. Podczas trwania okupacji sowieckiej żył we Lwowie wraz z siostrą Weroniką[20]. W lutym 1940 przybył ze Lwowa do rodzinnego domu po żywność i wtedy wraz z bliskimi 20 lutego 1940 został zabrany przez Sowietów, po czym zbiegł z transportu w drodze saniami na stację w Komarnie[21]. Jego krewnych tj. matkę, dziadków i brata Zdzisława deportowano wówczas w głąb ZSRR (w tajdze na rejonie krasnojarskim brat stracił wzrok, a dziadkowie zmarli z wycieńczenia)[22]. W kwietniu 1940 aresztowano jego ojca, osadzono w Brygidkach, po czym skazano na karę 25 lat i deportowano do kopalni złota na Kamczatce (po odzyskaniu wolności był sierżantem w armii gen. Andersa, a w 1947 wrócił do Polski)[22].
Po nastaniu okupacji niemieckiej we Lwowie Marcin Drozd opuścił miasto we wrześniu 1941 i zamieszkał w rodzinnym domu w Podhajczykach (od 1940 do tego czasu mieszkała tam ukraińska rodzina Bracio z Bachórzca), podejmując się uprawy ziemi w rodzinnym 20-hektarowym gospodarstwie[23]. W kwietniu 1942 został skierowany do pracy przymusowej w Baudienst we Lwowie i przydzielony do robót na stacji kolejowej w Skniłowie[24]. Stamtąd zbiegł pociągiem i przez Koropuż wrócił do siostry w rodzinnej wsi[25]. Dwa miesiące później został zatrzymany w swoim domu, po czym doprowadzony przez ukraińskiego policjanta do pobliskich Rudek, skąd miał być odtransportowany do obozu pracy we Lwowie i tam sądzony, jednak w czasie odjazdu oddalił się nie powstrzymywany (w akcji konwojowania uczestniczył gestapowiec Humeniuk), po czym powrócił do domu[26].
We wsi w 1942 wstąpił do Armii Krajowej (według różnych wersji zwerbowany przez chor. Michała Pucha lub Wojciecha Krzesaja ps. „Czwarty”)[27]. W 1943 pozostawał członkiem AK w Chłopach, gdzie należał do wiejskiej samoobrony[28]. We wsi Buczały był członkiem ochrony w trakcie odbioru zrzutów broni drogą lotniczą z Wielkiej Brytanii[28]. W kwietniu 1943 został ostrzeżony przez sąsiadkę-Ukrainkę Anielę Kurylak o planowanym ataku na ich gospodarstwo, po czym skrył się wraz z siostrą Weroniką, a tuż po tym ich zabudowania zostały podpalone przez ich ukraińskich sąsiadów w ramach tzw. rzezi wołyńskiej (zabili oni także wspomnianą Ukrainkę za ostrzeżenie Drozdów)[29]. Następnie, z uwagi na ciążący na nim wyrok wydany przez UPA był zmuszony opuścić rodzinną wieś[30].
W pociągu relacji Sambor–Lwów poznał Kazimierę Koźma z Nowotańca pod Sanokiem, do której przeprowadził się w lipcu 1943 i zamieszkał w domu jej ojca Władysława[31]. Tam także szukał kontaktów z AK i BCh[32]. W czasie nadejścia frontu wschodniego na początku sierpnia 1944 ewakuował się z okolicznymi mieszkańcami do lasów Tokarni[33]. W tym rejonie zetknął się z oddziałem partyzanckim AK pod dowództwem mjr. Adama Winogrodzkiego ps. „Korwin”, lecz nie został przyjęty przez tegoż w szeregi jednostki z uwagi na plan rychłego jej rozwiązania[34]. 12 sierpnia 1944 wraz z 40 innymi osobami został pojmany przez Niemców i jako zakładnik był przetrzymywany wpierw przez trzy dni w folwarku dworu w Woli Sękowej, a potem w Rymanowie, skąd po dwóch dniach zbiegł i wrócił do Nowotańca[35]. 5 listopada 1944 w kościele św. Mikołaja w Nowotańcu wziął ślub z Kazimierą[36][37][38]. Następnego dnia jako poborowy Ludowego Wojska Polskiego wyruszył do Szkoły Oficerskiej w Przemyślu, skąd po przeszkoleniu został wysłany na front w składzie 2 Dywizji 1 Armii WP[39]. W 1945 brał udział w operacji berlińskiej[40]. Został ranny[39].
Polska Ludowa
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu wojny zamieszkał z żoną w Sanoku[39]. Poszukując pracy w 1945 został przyjęty do pracy w Straży Więziennej w więzieniu w Sanoku na stanowisko zastępcy naczelnika ds. polityczno-wychowawczych, które sprawował przez trzy kolejne lata[41][42][43][44]. Brał udział w walkach z bandami, prowadzonymi przez władze Polski Ludowej[45] (według własnej relacji w walce wyzwoleńczej[46]). W 1947 pod Odrzechową uczestniczył w zakończonej niepowodzeniem akcji sanockiej Milicji Obywatelskiej pod dowództwem komendanta Jana Hnatuśki, wymierzonej przeciw banderowcom z UPA[47]. W 1947 mieszkał przy ulicy Świerczewskiego 4[48]. Także w 1947 zaocznie ukończył naukę w Liceum Pedagogicznym w Brzozowie, nostryfikując świadectwo ukończenia rosyjsko-ukraińskiej szkoły we Lwowie z 1941[45][49][50]. Ukończył też 6-miesięczny kurs pedagogiczny prowadzony przez Józefa Stachowicza, stacjonarny 6-miesięczny kurs z zakresu rachunkowości i finansów przy Gimnazjum Handlowym w Sanoku[49] oraz kształcenie w Szkole Rolniczej w Nowosielcach[51]. W okresie pracy w więziennictwie został członkiem działaczem Polskiej Partii Robotniczej[52]. Po zwolnieniu ze służby naczelnika więzienia Henryka Grygo na początku 1948 został jego następcą[53]. Ostatecznie obaj, wskutek donosu innego funkcjonariusza placówki Bernarda Lewandowskiego, zostali dyscyplinarnie zwolnieni ze służby (Drozd rozkazem z 29 listopada 1948 i ukarany 14-tygodniowym aresztem[54], opuścił służbę z dniem 31 stycznia 1949)[55][56]. Obu zarzucono różne przewinienia służbowe, zachowania niezgodne z ówczesnym ustrojem komunistycznym i postępowania sprzyjające więźniom[55], zaś Drozdowi także wydanie ówczesnemu funkcjonariuszowi Antoniemu Żubrydowi dwojga aresztantów w czasie jego zbiegnięcia ze służby 8 czerwca 1945[57].
Na początku 1949 zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Grzegorza 3[58]. Otrzymał 7-hektarowe gospodarstwo w podsanockich w Olchowcach[59]. Prowadził też gospodarstwo rolne podsanockich Stróżach[60]. Został przewodniczącym oddziału Związku Młodzieży Wiejskiej[61][62]. W 1949 był podporucznikiem LWP[63]. Od 1 lutego 1949 pracował na posadzie referenta ofertowo-prawnego w dziale inwestycyjnym Kopalnictwa Naftowego w Sanoku, gdzie został także kierownikiem i inspektorem ds. inwestycji[64]. Był zatrudniony na stanowisku głównego księgowego i kierownika działu administracji w Państwowym Ośrodku Maszynowym nr 13 w Sanoku (według własnej relacji od 1948 do 1950)[65]. Był też wiceprezesem Spółdzielni Budowlano-Remontowej w Sanoku[66]. Z pracy w sanockim kopalnictwie został skierowany na studia w kierunku finansów i rachunkowości w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach, które ukończył w zakresie I i II stopnia w 1953 z tytułem magistra (wraz z nim Zdzisław Stropek, z którym mieszkał tamże, a potem przyjaźnił się)[67]. W okresie studiów pełnił funkcję przewodniczącego Związku Studenckiego Polskich oraz kierownika stołówki akademickiej z ramienia Zakładów Gastronomicznych „Społem” w Katowicach[68]. Uczestniczył też w trzyletnim seminarium doktoranckim przy Katedrze Rachunkowości WSE i napisał dysertację pt. Bodźce ekonomiczne czynnikiem rozwoju przedsiębiorstwa przemysłowego (promotorem był prof. Józef Szyrocki)[69]. Ukończył też korespondencyjne dwuletnie Studium Efektywności Inwestycji na Uniwersytecie Warszawskim[69].
Od 1953 do 1955 był prezesem Powiatowego Związku Gminnej Spółdzielnia (PZGS) „Samopomoc Chłopska” w Sanoku[70][45][71]. Od maja 1955 był zatrudniony na praktyce szkoleniowej w Oddziale Narodowego Banku Polskiego w Sanoku, gdzie potem był inspektorem wydziału kredytów, a od września 1955 do 1961 sprawował stanowisko naczelnika Wydziału Kredytów Przemysłu i Planowania w Oddziale Wojewódzkim NBP w Rzeszowie[45][72][73]. Stamtąd czerwcu 1961 został oddelegowany na stanowisko zastępcy przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, które sprawował do 1964[74]. Z ramienia PZPR pełnił mandat radnego WRN w Rzeszowie; był wybierany w 1961[75][76], w 1965[77][45][78][79], w 1969[80][81][82], w 1973[83] i pełnił mandat do 1975[84]. Po przekształceniach terytorialno-administracyjnych i utworzeniu województwa krośnieńskiego w 1975 został radnym WRN w Krośnie[85]. 20 czerwca 1975 jako przewodniczący Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności został wybrany także członkiem Prezydium WRN[86].
Po zakończeniu kadencji w Prezydium rzeszowskiej WRN powrócił do Sanoka (w Olchowcach w połowie 1947 zamieszkali na gospodarstwie jego rodzice)[87]. We wrześniu 1965 został dyrektorem Oddziału NBP w Sanoku, funkcjonującego w budynku przy ul. Tadeusza Kościuszki 4, w którym zamieszkał na drugim piętrze[88][89]. W ramach restrukturyzacji od 1 lutego 1989 oddział NBP został przekształcony w oddział Bank Depozytowo-Kredytowego z/s centrali w Lublinie, a jego dyrektorem nadal pozostawał M. Drozd do 30 czerwca 1991 tj. do czasu odejścia na emeryturę[90][91]. Jednocześnie był członkiem zarządu Centrali BDK w Lublinie[92].
Był przewodniczącym Komisji Ekonomicznej Komitetu Miejskiego PZPR w Sanoku[93]. Zasiadł w Miejskim Komitecie Frontu Jedności Narodu w Sanoku[94]. Był radnym Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku i członkiem Prezydium[95]. Został wybrany radnym Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku w 1984 i jako radny senior prowadził obrady inauguracyjne kadencji 1984-1988[96] oraz został przewodniczącym Komisji Prawa i Porządku Publicznego[97][98]. W ramach MRN został wówczas kierownikiem Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej (IRCh)[99]. W 1988, nie dysponując mandatem radnego MRN w Sanoku, został dokooptowany do składu Komisji Rozwoju Gospodarczego i Finansów[100]. W latach 70. i 80. pełnił funkcję komendanta miejskiego rejonowej jednostki (później komendanta rejonowego sztabu) Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej w Sanoku[101][102][103][104][105][106][107]. 19 września 1987 został członkiem Komitetu Społecznego ORMO w Sanoku[108]. Uzyskał stopień oficerski kapitana rezerwy Wojska Polskiego[109].
Na początku lat 50. był korespondentem z Sanoka dla dziennika „Nowiny Rzeszowskie”[110]. Publikował też w czasopismach „Konfrontacje”[111], „Gazeta Sanocka – Autosan”[112][113][114], „Podkarpacie”[115]. Dysponując wykształceniem pedagogicznym równolegle z pracą w banku dodatkowo przez 15 lat był zatrudniony jako nauczyciel kontraktowy w niepełnym wymiarze godzin w Zespole Szkół Ekonomicznych w Sanoku, wykładając mechanizację prac obrachunkowych oraz rachunkowość i finanse[116][117]. Prywatnie utrzymywał stosunki towarzyskie z gen. Zygmuntem Berlingiem i był przez niego odwiedzany w Sanoku[118]. Za jego sprawą oraz prof. Kazimierza Secomskiego był kandydatem na wiceministra Handlu Wewnętrznego, czemu przeszkodziła tragiczna śmierć Edwarda Sznajdera w 1978[119]. W latach 70. był członkiem Społecznego Komitetu Budowy Ośrodków Sportowych w Sanoku i objął w tym gremium funkcję kierownika finansowego[120].
III Rzeczpospolita
[edytuj | edytuj kod]W wyborach samorządowych 1994 bez powodzenia ubiegał się o mandat radnego Rady Miasta Sanoka startując z listy SLD[121][122]. W 2010 był członkiem Powiatowej Rady SLD w Sanoku[123]. Nazwisko Marcina Drozda pojawiło się na liście Wildsteina, upublicznionej na początku 2005[124].
Z żoną Kazimierą (1924-2008, nauczycielka i lektorka KM PZPR w Sanoku) miał dwóch synów: Krzysztofa (inżynier mechanik, pilot, zamieszkały w Stanach Zjednoczonych) i Marka (ur. ok. 1950, doktor medycyny, laryngolog w Sanoku)[125]. Po rodzicach objął gospodarstwo w Olchowcach[126]. Tam zamieszkiwał przy ulicy Przemyskiej[127]. Był autorem książki pt. Sanok. Przemysł i Gospodarka (1980)[128]. Jego bratanicą jest Katarzyna Drozd-Duda (inżynier budownictwa środlądowego), która skłoniła go do spisania wspomnień[129]. Spisane przez niego Wspomnienia były publikowane najpierw cząstkowo (np. w 2011)[130], a po zebraniu ich w 2014 wydrukowane przez Drukarnię Piast Kołodziej w Sanoku i wydane w tym mieście w całości w 2015[131]. Zmarł 23 lutego 2016. Urna z prochami Marcina Drozda spoczęła na Cmentarzu Olchowieckim w Sanoku 4 marca 2016 po ceremonii świeckiej.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)[132][133]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1. poł. lat 60.; za całokształt pracy politycznej i zawodowej)[45][133]
- Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (1946)[134][45][135]
- Medal 30-lecia Polski Ludowej[133]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945[133]
- Srebrny medal „Za zasługi dla obronności kraju”[133]
- Brązowy medal „Za zasługi dla obronności kraju”[133]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego[133]
- Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego (1972/1973)[136]
- Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej”[133]
- Złota odznaka „Za zasługi dla finansów PRL”[133]
- Srebrna odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”[133]
- Srebrna odznaka Centralnego Związku Spółdzielczości Budownictwa Mieszkaniowego[133]
- Odznaka „Zasłużony dla Województwa Rzeszowskiego”[133]
- Odznaka „Zasłużony dla Województwa Krośnieńskiego”[133]
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1976)[137]
- Odznaka „Zasłużony dla Sanockiej Fabryki Autobusów”[133]
- „Jubileuszowy Adres” w Sanoku (1984)[138]
- Zasłużony Działacz Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich[133]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17. Tu Marcin Drozd podał czas swojego urodzenia w styczniu 1922.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 44, 91, 323.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 8, 17, 22, 44, 91, 323, 325.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 325.
- ↑ Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Krośnie (1975) 1983-1990. Marcin Drozd. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2016-03-04].
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 8, 10, 49, 142.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 11, 53, 144, 325, 326, 335.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 24.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 18.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 19.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 33, 45, 96.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 20, 22, 24.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 24.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 20, 142, 143, 165.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 142.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 22, 143.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 31, 42, 49.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 27, 44, 143, 161, 230.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 28, 45, 91, 96.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 49.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 91, 143, 323. Według innej wersji Marcin Drozd raz podał, że uciekł z transportu już za Uralem (s. 85).
- ↑ a b Wspomnienia 2015 ↓, s. 27, 32, 33, 44, 49, 53, 91, 94, 142-143, 323, 344.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 45, 91, 144, 335.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 335.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 336.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 337-338.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 45.
- ↑ a b Wspomnienia 2015 ↓, s. 45, 96.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 34, 45, 49, 91, 145, 154, 338.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 34, 45, 91, 96. Marcin Drozd kilkakrotnie podawał, że opuścił wieś w marcu 1944.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 34, 45, 91, 96, 146, 339.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 45, 91.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 45, 339.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 46, 91.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 46, 91, 340.
- ↑ Nowotaniec Baptisms, Volume V, 1900–1946. semanchuk.com. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
- ↑ Nowotaniec Banns, Volume V, 1905–1951. semanchuk.com. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 139, 341.
- ↑ a b c Wspomnienia 2015 ↓, s. 146.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 139, 146.
- ↑ Zbigniew Nawrocki: Zamiast wolności: UB na Rzeszowszczyźnie, 1944-1949. Warszawa: Instytut Europejskich Studiów Społecznych, 1998, s. 64.
- ↑ Marcin Drozd. Publicystyka twierdzi – naoczny świadek zaprzecza. „Tygodnik Sanocki”. Nr 27 (504), s. 10, 6 lipca 2001.
- ↑ Borowiec. Areszt 2007 ↓, s. 152, 156.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 46, 147.
- ↑ a b c d e f g Kandydaci do Wojewódzkiej Rady Narodowej. Marcin Drozd. „Nowiny”. Nr 117, s. 4, 19 maja 1965.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 74.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 343.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 341.
- ↑ a b Wspomnienia 2015 ↓, s. 161, 230.
- ↑ Nie został wymieniony na liście absolwentów LO w Brzozowie. Lista absolwentów szkoły na stronie Zjazdu w 2009. lobrzozow.edupage.org. [dostęp 2017-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-08)].
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 11, 159.
- ↑ Mariusz Krzysztofiński: PPR w powiecie sanockim w latach 1944–1948. W: Krzysztof Kaczmarski, Andrzej Romaniak (red.): Powiat sanocki w latach 1944–1956. Sanok – Rzeszów: Muzeum Historyczne w Sanoku / Instytut Pamięci Narodowej / Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie, 2007, s. 180. ISBN 978-83-60380-13-0.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 46.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 93, 222.
- ↑ a b Borowiec. Areszt 2007 ↓, s. 156-157.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 46-47.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 93.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 47.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 325.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 147.
- ↑ Stanisław Dobosz, Ludwika Perłowska: ZWM na Rzeszowszczyźnie 1943-1948. 1982, s. 52.
- ↑ Andrzej Brygidyn: W latach powojennych. Życie polityczne. Kształtowanie się lokalnych struktur polityczno-administracyjnych. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 766. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 31, 139.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 47, 147.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 14, 147, 161.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 161.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 48, 147, 151, 161, 230.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 147, 344.
- ↑ a b Wspomnienia 2015 ↓, s. 162, 230.
- ↑ Więcej dachówki, cegły i cementu dla wsi. „Nowiny”. Nr 14, s. 1, 17 stycznia 1955.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 147, 160.
- ↑ Józef Świeboda: Banki w Rzeszowie od XVII do XX wieku. Rzeszów: Polskie Towarzystwo Historyczne Towarzystwo Naukowe, 2002.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 74, 149, 161, 162, 189.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 8, 11, 74, 162, 327. W swoich wspomnieniach Marcin Drozd określił do stanowisko jako odpowiednik obecnej posady wicewojewody.
- ↑ Przedstawiamy kandydatów na radnych do WRN. „Nowiny”. Nr 68, s. 1, 21 marca 1961.
- ↑ Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”. Nr 95, s. 2, 22 i 23 kwietnia 1961.
- ↑ Kandydaci na radnych do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”. Nr 105, s. 2, 5 maja 1965.
- ↑ Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”. Nr 131, s. 2, 4 czerwca 1965.
- ↑ Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 44, 30 czerwca 1965.
- ↑ Wybór kandydatów z ramienia PZPR na radnych WRN, PRN i MRN. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 89, s. 2, 15 kwietnia 1969.
- ↑ Kandydaci FJN na radnych do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”. Nr 107, s. 3, 3 maja 1969.
- ↑ Obwieszczenie Wojewódzkiej Komisji Wyborczej w Rzeszowie z dnia 19 grudnia 1973 r. o wynikach wyborów do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. „Nowiny”. Nr 342, s. 1, 12 grudnia 1973.
- ↑ Obwieszczenie. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 342, s. 1, 12 grudnia 1973.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 193, 231, 238, 240, 244.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 247.
- ↑ Pierwsza sesja WRN w Krośnie. Kazimierz Balawajder – przewodniczącym WRN. „Nowiny”. Nr 140, s. 1, 23 czerwca 1975.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 11, 74, 189, 323, 325, 343.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 267.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 9, 11, 15, 74, 150, 189, 329.
- ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974–1994. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 959. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 74, 158. Marcin Drozd podsumował, że kierował placówką łącznie przez 27 lat.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 74, 189.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 251.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 258.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 162.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 289, 290.
- ↑ Inauguracyjne sesja nowej MRN w Sanoku. Leszek Kawczyński – przewodniczącym MRN. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 21 (312), s. 1-2, 20–31 lipca 1984.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 159.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 291.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 306.
- ↑ Puchar przechodni dla miejskiej organizacji ORMO. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 10 (103), s. 3, 1–10 kwietnia 1978.
- ↑ Marcin Drozd. W ofiarnej służbie dla społeczeństwa. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12 (177), s. 3, 20–30 kwietnia 1980.
- ↑ Wiesław Koszela. Sztandar dla sanockiej jednostki ORMO. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 8 (371), s. 2, 10–20 marca 1986.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Jubileusz ORMO w Autosanie. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 8 (371), s. 3, 10–20 marca 1986.
- ↑ Rozwinięcie sztandaru. „Nowiny”. Nr 46, s. 2, 24 lutego 1987.
- ↑ Wiesław Koszela. 41 lat na straży ładu i porządku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 8 (407), s. 3, 10–20 marca 1987.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 275.
- ↑ Wiesław Koszela. 42 lata na straży ładu i porządku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28 (427), s. 3, 1–10 października 1987.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 53, 81, 95, 138.
- ↑ Marcin Drozd. W radosnym i podniosłym nastroju uczciły masy pracującego woj. rzeszowskiego Święto 1 Maja. Sanok. „Nowiny”. Nr 120, s. 4, 2 maja 1951.
- ↑ Nowy numer „Konfrontacji”. „Nowiny”. Nr 61, s. 2, 2 marca 1972.
- ↑ Marcin Drozd. W służbie miasta i jego mieszkańców. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 34 (127), s. 6, 1–10 grudnia 1974.
- ↑ Marcin Drozd. Ważne dla wyjeżdżających za granicę. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 10 (175), s. 6, 1–10 kwietnia 1980.
- ↑ Marcin Drozd. Problemy walutowe turystów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (176), s. 6, 10–20 kwietnia 1980.
- ↑ Marcin Drozd. Praca na rzecz środowiska. „Podkarpacie”. Nr 35, s. 4, 1 września 1977.
- ↑ Grono pedagogiczne. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 313. ISBN 83-903469-0-7.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 11, 151, 159, 161, 344.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 9, 140, 152.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 152-153, 344.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 79.
- ↑ Masz 189, wybierz jednego. „Echo Sanoka”. Nr 21, s. 7, 6 czerwca 1994.
- ↑ Najwięcej 454, najmniej 3. Lekarze popularni, abstynenci nie. „Echo Sanoka”. Nr 24, s. 9, 27 czerwca 1994.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 80, 81.
- ↑ Lista Wildsteina. ny.pl. [dostęp 2016-03-04].
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 10, 11, 53, 147, 159, 189.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 17, 159.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 349.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 76.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 7, 11.
- ↑ Marcin Drozd: Wspomnienia. Sanok: 2011, s. 1-37.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 1, 7.
- ↑ Uroczyste obchody rocznicy Wielkiego Października. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31 (160), s. 1, 1–10 listopada 1979.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Wspomnienia 2015 ↓, s. 75.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 247.
- ↑ Wspomnienia 2015 ↓, s. 74, 75.
- ↑ Sprawozdanie Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Socjalistycznej na IX Wojewódzką Konferencję Sprawozdawczo-Wyborczą. Rzeszów: 1974, s. 67.
- ↑ Nagrody i wyróżnienia dla budowniczych zespołu basenów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1 (70), s. 5, 1–15 stycznia 1977.
- ↑ Stachowicz. MRN 2008 ↓, s. 288.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Borowiec: Areszt i więzienie w Sanoku w latach 1944–1954. W: Krzysztof Kaczmarski, Andrzej Romaniak (red.): Powiat sanocki w latach 1944–1956. Sanok – Rzeszów: Muzeum Historyczne w Sanoku / Instytut Pamięci Narodowej / Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie, 2007, s. 137-159. ISBN 978-83-60380-13-0.
- Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- Marcin Drozd: Wspomnienia. Sanok: 2014, s. 1-350.
- Absolwenci Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
- Członkowie Komitetu Miejskiego PZPR w Sanoku
- Członkowie Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Sanoku
- Członkowie Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej
- Członkowie Prezydiów Wojewódzkich Rad Narodowych
- Działacze Związku Młodzieży Wiejskiej
- Funkcjonariusze Służby Więziennej
- Funkcjonariusze związani z Sanokiem
- Harcerze
- Kapitanowie ludowego Wojska Polskiego
- Ludzie związani z bankowością w Polsce
- Ludzie związani z Narodowym Bankiem Polskim
- Ludzie związani ze Lwowem
- Nauczyciele związani z Sanokiem
- Obrońcy Lwowa (1939)
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
- Odznaczeni odznaczeniem im. Janka Krasickiego
- Odznaczeni Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Państwowy”
- Odznaczeni odznaką „Za zasługi dla finansów PRL”
- Odznaczeni Odznaką „Zasłużony dla Sanoka”
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Pochowani na Cmentarzu Olchowieckim w Sanoku
- Politycy SdRP i SLD
- Polscy nauczyciele przedmiotów zawodowych
- Radni Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku
- Radni Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku
- Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
- Urodzeni w 1922
- Urzędnicy związani z Sanokiem
- Zmarli w 2016
- Żołnierze ludowego Wojska Polskiego – uczestnicy operacji berlińskiej (1945)